Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:..Το Τμήμα, μετά από συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχθηκε ομόφωνα την ως άνω εισήγηση της Συμβούλου Αγγελικής Πανουτσακοπούλου. Περαιτέρω, ενόψει της γενικότερης σημασίας του ζητήματος της αντίθεσης της διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος και στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, κρίνει ότι τούτο πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140). Κατόπιν δε της εκφερθείσας από την Ολομέλεια κρίσης επί του ανωτέρω νομικού ζητήματος, το Τμήμα θα  αποφανθεί οριστικώς επί της παρούσας αίτησης ανάκλησης,  ορίζει δε ως εισηγήτρια, προς ανάπτυξη των απόψεών του ενώπιον της Ολομέλειας, τη Σύμβουλο Αγγελική Πανουτσακοπούλου. 

Εάν είναι νόμιμη η καταβολή αναδρομικών διαφορών τακτικών αποδοχών λόγω κατάταξης σε ανώτερη κατηγορία των πρώην δημοτικών αστυνομικών του ΥΠ.ΕΣ., στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 99 του ν. 4483/2017, καθώς και ποιος είναι ο χρόνος που ανατρέχει η αναδρομική καταβολή αυτών.Η διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 99 του ν. 4483/2017 είναι αντισυνταγματική, διότι αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1 και 5 παρ. 1 του Συντάγματος (ομόφ.), σε κάθε περίπτωση δε, και ανεξαρτήτως της αντισυνταγματικότητάς της ή μη, η ισχύς της διάταξης αρχίζει από το χρόνο δημοσίευσης του νόμου, στις 31.7.2017 (πλειοψ.). Παραπομπή στην Ολομέλεια του ΝΣΚ του ζητήματος της συνταγματικότητας της διάταξης.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ψυγείων και καταψυκτών:Ενόψει της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, η οποία λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως και η οποία καταλαμβάνει την  υπό εξέταση υπόθεση και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20η/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα Α΄) έχει παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200), η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 143/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Αντίθεση της διάταξης του άρθρου 25 του ν. 4354/2015, όπως η παρ.13 αυτού προστέθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4569/2018, στα άρθρα 4 παρ. 1 και 4 και 5 παρ. 1 του Συντάγματος. (...) Κατόπιν τούτων, επί του μείζονος σπουδαιότητος νομικού ζητήματος που παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια με τα πρακτικά της 6ης/6.11.2019 Συνεδρίασης του I Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έχουμε τη γνώμη ότι οι διατάξεις των άρθρων 44 του ν. 4569/2018 και 63 του ν. 4587/2018, με τις οποίες προστέθηκε παράγραφος 13 στο άρθρο 25 του ν. 4354/2015, αντίκεινται, κατά τα προεκτεθέντα, στις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1,4, 5 παρ. 1, 25 παρ. 1 και 103 παρ. 7 του Συντάγματος.

Παροχή υπηρεσιών επιβλέψεως λειτουργίας και συντηρήσεως των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων: ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 68/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Περαιτέρω, με τις υπό κρίση αιτήσεις ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης λόγω συνδρομής συγγνωστής πλάνης στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, με την αιτιολογία ότι η επίμαχη διαδικασία διεξήχθη χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων. Τέλος, με το, συνημμένο στην κρινόμενη αίτηση του Νοσοκομείου, 47687/13.11.2017 έγγραφο της Υποδιεύθυνσης Οικονομικού αυτού, επισημαίνεται το ενδεχόμενο υπαγωγής της κρινόμενης περίπτωσης στη νομιμοποιητική διάταξη της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄115/7.8.2017). Ενόψει δε της παραπομπής ήδη από το Τμήμα στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 20ηςΣυν./14.11.2017 (Θέμα Α΄), του ζητήματος της αντίθεσης της ανωτέρω διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο προς το Σύνταγμα και την Οδηγία 2014/24/ΕΕ, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 4489/2017 (Α΄ 140), το Τμήμα, με τα προαναφερθέντα Πρακτικά ανέβαλε την έκδοση οριστικής πράξης, προκειμένου να προηγηθεί η κρίση της Ολομέλειας επί του ως άνω ζητήματος. Ήδη, με τα Πρακτικά της 2ηςΓεν.Συν./7.3.2018 (Θέμα Α΄) της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής στην κρινόμενη περίπτωση. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, ότι, κατά παραδοχή του ως άνω λόγου της αίτησης του Νοσοκομείου -δοθέντος ότι ο οικείος λόγος περί συγγνωστής πλάνης απαραδέκτως προβάλλεται από τον Γεώργιο Κατσαμπίρη- τα αρμόδια όργανα αυτού συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι νομίμως μπορούσαν να προβούν στη διεξαγωγή της ανωτέρω επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας προς κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου, διατυπώνοντας, κατά τον ανωτέρω τρόπο, το σχετικό όρο της οικείας διακήρυξης, δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός για τις επίμαχες υπηρεσίες δεν επαρκούσε για χρονική διάρκεια ενός ολόκληρου έτους, σε συνδυασμό με την προβαλλόμενη ανεπάρκεια προσωπικού. Επομένως, η κρινόμενη αίτηση  του «Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ...... ......» πρέπει να γίνει δεκτή λόγω συγγνωστής πλάνης και να ανακληθεί η 68/2017 πράξη του Κλιμακίου.   

Παροχή υπηρεσιών εστίασης .(..) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 100/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα του Δικαστηρίου τούτου, με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 55, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος που αφορά στην καταβολή ποσού 25.598,15 ευρώ στην εταιρεία …AE, ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών εστίασης...  Ήχθη δε στην ανωτέρω κρίση το Κλιμάκιο, με την αιτιολογία ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, διότι η σε ετήσια βάση δαπάνη του για την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών υπερβαίνει τα νόμιμα όρια προσφυγής σε εξαιρετικές διαδικασίες ανάθεσης, ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε το Νοσοκομείο αποδεικνύει, συνδρομή λόγων επείγοντος, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας. Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει της παραπομπής ήδη από το παρόν Τμήμα στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 20ηςΣυν./14.11.2017 (Θέμα Α΄), του ζητήματος της αντίθεσης της ανωτέρω διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος και στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, ..... εισηγούμαι ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής πράξης, προκειμένου να προηγηθεί η κρίση της Ολομέλειας επί του ως άνω ζητήματος, ακολούθως δε το Τμήμα να επιληφθεί εκ νέου της υπό κρίση αίτησης ανάκλησης. Το Τμήμα, μετά από σχετική συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχθηκε ομόφωνα την εισήγηση της Παρέδρου..

«Κοινοποίηση της υπ΄αριθ. 268/2017 Γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. (Α΄ Τακτική Ολομέλεια) σχετικά με τη δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 36 σε συνδυασμό με την παρ. 11 του άρθρου 72 του ΚΦΔ σε χρήσεις προγενέστερες του 2014.»(ΑΔΑ:6ΒΩΘ46ΜΠ3Ζ-ΑΒΩ)

Για τους εκτεθέντες στις προηγούμενες σκέψεις (6 και 8) δύο λόγους, αυτοτελώς λαμβανόμενους υπόψη, οι οποίοι δεν είχαν εκτιμηθεί από τις προαναφερόμενες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του ΕΔΔΑ, η ρύθμιση του άρθρου 21 του Κώδικα Νόμων περί δικών του Δημοσίου είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Συνεπώς, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, κρίνοντας αντιθέτως, έσφαλε και για τον βασίμως προβαλλόμενο σχετικό λόγο αναιρέσεως η αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του θα ήταν αναιρετέα. Λόγω, όμως, της μείζονος σπουδαιότητας του ανωτέρω ζητήματος και της εν τω μεταξύ, αντίθετης προς την απόφαση 1663/2009 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας νομολογίας επ' αυτού του Αρείου Πάγου (βλ. ΑΠ 1127,1128/2010) πρέπει το εν λόγω ζήτημα, της συμφωνίας του άρθρου 21 του Κώδικα Νόμων περί δικών του Δημοσίου προς το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 περ. β΄ του π.δ.18/1989.

Με την υπό κρίση έφεση ετέθη και το ζήτημα αν στις τακτικές μηνιαίες αποδοχές των δικαστικών λειτουργών, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της αναλογίας μεταξύ αποδοχών ενεργείας και συντάξιμων αποδοχών, περιλαμβάνεται και η αποζημίωση που τυχόν παρέχεται σε αυτούς λόγω της συμμετοχής τους στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. 

Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν και των διευκρινίσεων που δόθηκαν στην επαναδιάσκεψη της 8.3.2023, σεβόμενη τη δικαιοδοσία του ειδικού κατά το άρθρο 88 παρ. 2 του Συντάγματος Δικαστηρίου, ως αυτή οριοθετήθηκε στη σκέψη 7, κρίνει ότι, εκ μόνου του λόγου ότι εγέρθηκε ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου το αναφερθέν στην προηγούμενη σκέψη ζήτημα, οφείλει, ως εκ της φύσης του ζητήματος και του ότι τούτο δεν έχει επιλυθεί με απόφαση του ως άνω ειδικού Δικαστηρίου, να απόσχει άνευ ετέρου και ανεξαρτήτως κάθε άλλου συναφούς ζητήματος, της εξετάσεως αυτού ώστε να παραπεμφθεί η κρινόμενη έφεση, ως προς τούτο, στο κατά το Σύνταγμα εν λόγω αρμόδιο ειδικό Δικαστήριο

Προμήθεια μηχανογραφικού εξοπλισμού: Με τα δεδομένα αυτά η συνολική αξία των προκείμενων ομοειδών αγαθών για το έτος 2017, ανερχόμενη σε 149.829,20 ευρώ με ΦΠΑ, κάτω του τιθέμενου με το άρθρο 5 του ν. 4412/2106 ορίου, δεν ασκεί επιρροή ως προς την εφαρμογή της διάταξης της παρ. 10 του άρθρου 6 του ν. 4412/2016. Δεδομένου όμως ότι η επίμαχη απευθείας ανάθεση του τμήματος της προμήθειας έλαβε χώρα κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας, λόγω μη υποβολής προσφοράς για αυτό, εφαρμοστέα ήταν η διαδικασία ανάθεσης που προβλέπεται ειδικώς από το άρθρο 106 παρ. 1, 4 και 5 σε συνδυασμό με το άρθρο 32 παρ. 2, ήτοι η ματαίωση της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας κατά το μέρος αυτό με αιτιολογημένη απόφαση της αρμόδιας Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου και εν συνεχεία η ανάθεσή του, κατόπιν διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ωστόσο ενόψει του δυσερμήνευτου των σχετικών διατάξεων, όπως προκύπτει και από το 15886/ΑΧ/ΕΑ/01-10-2018 έγγραφο και την 15912/15914/ΑΧ/ΕΑ/23-11-2018 γνωμοδότηση της Μονάδας Παρακολούθησης Διαγωνισμών και Συμβάσεων του Κέντρου Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, η οποία δόθηκε στο Δήμο για το συγκεκριμένο διαγωνισμό και αναφέρει ότι έχει δυνατότητα επιλογής μεταξύ του άρθρου 6 παρ. 10 ή του άρθρου 32 παρ. 2 του ν. 4412/2016 για την ανάθεση των τμημάτων για τα οποία δεν υποβλήθηκε προσφορά, τα όργανα του Δήμου συγγνωστώς δεν ακολούθησαν την ορθή κατά τα ανωτέρω διαδικασία για την ανάθεση του επίμαχου τμήματος.