Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 126/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα Το Τμήμα, μετά από συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχθηκε ομόφωνα την ως άνω εισήγηση της Συμβούλου Αγγελικής Πανουτσακοπούλου. Περαιτέρω, ενόψει της γενικότερης σημασίας του ζητήματος της αντίθεσης της διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος και στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, κρίνει ότι τούτο πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140). Κατόπιν δε της εκφερθείσας από την Ολομέλεια κρίσης επί του ανωτέρω νομικού ζητήματος, το Τμήμα θα  αποφανθεί οριστικώς επί της παρούσας αίτησης ανάκλησης,  ορίζει δε ως εισηγήτρια, προς ανάπτυξη των απόψεών του ενώπιον της Ολομέλειας, τη Σύμβουλο Αγγελική Πανουτσακοπούλου.

Ζητείται η ανάκληση της 787/2022 Πράξης του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι το σχέδιο της «1ης συμπληρωματικής σύμβασης» για την «Αποκατάσταση ζημιών τμήματος του Δημοτικού Οδικού Δικτύου (...)Με δεδομένα αυτά και ενόψει όσων εκτίθενται ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, με βάση τα εξωτερικά τυπικά  της στοιχεία και την επικαλούμενη προς θεμελίωση της νομική βάση (άρθρο 132 παρ. 1 γ ‘ του ν. 4412/2016), η επίμαχη σύμβαση δεν αποτελεί νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση  (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016) μετά την λήξη της διάρκειας της αρχικής σύμβασης και την εξάντληση του οικονομικού της αντικειμένου, όπως κρίθηκε με την προσβαλλομένη. Αντιθέτως, η σύμβαση αυτή τροποποιεί την αρχική 14548/29.10.2020 σύμβαση,  ενόσω αυτή τυπικά είναι σε ισχύ και διατηρεί οικονομικό αντικείμενο, με την πρόβλεψη  εκπόνησης συμπληρωματικών μελετών  που, κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής, απαιτούνται για την ολοκλήρωση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου και την επίτευξη του επιδιωκομένου με τη σύμβαση αυτή σκοπού.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την  787/2022  Πράξη  του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια συστημάτων μη επανδρωμένων ελικοπτέρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την αιτιολογία που παρατίθεται στην 01/20 εντολή διενέργειας προμήθειας και την επακολουθήσασα σε εκτέλεση αυτής 07/2020 πρόσκληση σε διαπραγμάτευση, δεν προκύπτει ότι τα προς προμήθεια Συστήματα Μη Επανδρωμένων Ελικοπτέρων με το συνοδό τους εξοπλισμό, προορίζονται για την κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών της αναθέτουσας Αρχής που ανέκυψαν από εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Αντιθέτως, από την αιτιολογία αυτή, συνάγεται ότι η προμήθεια των συγκεκριμένων ειδών αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση της συνήθους αποστολής του Πολεμικού Ναυτικού, στο πλαίσιο των δράσεων που έχει αναλάβει για την αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος και που περιλαμβάνουν αρμοδιότητες επιτήρησης και ελέγχου των θαλάσσιων συνόρων και ενίσχυσης με δικά του μέσα του νεοσυσταθέντος  Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, χωρίς, μάλιστα, να συνάγεται σαφώς ότι τα μέσα αυτά προορίζονται για άμεση διάθεση στον φορέα αυτόν. Συνεπώς, η προμήθεια ανταποκρίνεται σε πάγιες ανάγκες της αναθέτουσας αρχής και, συγκεκριμένα, στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της, στη μείωση της επιβάρυνσης των ήδη διατιθέμενων μέσων και στη μακροπρόθεσμη μείωση του λειτουργικού κόστους αυτών, χωρίς να συνδέεται με κάποιο αιφνίδιο γεγονός πέραν της συνεχιζόμενης ροής προσφύγων και μεταναστών, η οποία αποτελεί διαρκές φαινόμενο, προ πολλού γνωστό στην αναθέτουσα Αρχή που οφείλει, ως εκ τούτου, να προβεί σε ανάλογο προγραμματισμό για την απόκτηση των μέσων εκείνων που αναμένεται ότι θα εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις ήδη υφιστάμενες ανάγκες στο επίπεδο της ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών που διαθέτει η χώρα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Οι επικαλούμενες δε από την αναθέτουσα Αρχή νέες δυνατότητες που θα προσφέρει η απόκτηση μη επανδρωμένων οχημάτων τύπου ελικοπτέρου, ο εκ των προτέρων απροσδιόριστος αριθμός των προσφύγων που θα επιχειρήσουν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα και το άγνωστο της τοποθεσίας αναχώρησης και του προορισμού των εισερχομένων ατόμων, δεν αποτελούν απρόβλεπτα γεγονότα κατά την έννοια του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, αλλά σχετίζονται περισσότερο με τη σκοπιμότητα της προμήθειας, καθώς εξηγούν για ποιο λόγο η απόκτηση των εναέριων μέσων του συγκεκριμένου τύπου θα βελτιώσει την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων της αναθέτουσας Αρχής. Εξάλλου, πέραν της επίκλησης των γεγονότων του Φεβρουαρίου 2020, δεν γίνεται καμία αναφορά σε ασυνήθιστες εξάρσεις του από θαλάσσης φαινομένου της παράνομης εισροής μεταναστών κατά τον χρόνο εκκίνησης της διαδικασίας (Μάιο του 2020), που δεν θα μπορούσε, μάλιστα, να αντιμετωπισθεί με τα ήδη διατιθέμενα μέσα του Πολεμικού Ναυτικού, παρά μόνο με τα ζητούμενα μέσω της ελεγχόμενης εξαιρετικής διαδικασίας και με τα συγκεκριμένα, μάλιστα, χαρακτηριστικά. Τεκμηριωμένο απρόβλεπτο γεγονός που να καθιστά κατεπείγουσα την προμήθεια συστημάτων με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δεν προκύπτει ούτε από το από 23.4.2021 συμπληρωματικό έγγραφο του Τμηματάρχη Ε2 του Γ.Ε.Ν., στο οποίο και πάλι η αναγκαιότητα της προμήθειας αποδίδεται στα επιχειρησιακά οφέλη από τη χρήση των υπό προμήθεια συστημάτων κατά τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού σε ενέργειες επιτήρησης, έρευνας, διάσωσης και ελέγχου των προσφυγικών ροών. Δεδομένου, άλλωστε, ότι η ελεγχόμενη διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο του 2020 και ολοκληρώθηκε τελικώς το Μάρτιο του 2021, δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω αδυναμία τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται για τις διατυπώσεις δημοσιότητας του τακτικού διαγωνισμού, οι οποίες, σημειωτέον, μπορούν υπό ορισμένους όρους να συντμηθούν (βλ. άρθρο 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016). Η καθυστέρηση, εξάλλου, που σημειώθηκε στην όλη διαδικασία οφείλεται σε μία εν γένει ασταθή διαχείριση του επιμάχου ζητήματος της ίδιας της αναθέτουσας Αρχής, η οποία, καίτοι, προσέφυγε σε διαπραγμάτευση, επικαλούμενη αορίστως λόγους επείγοντος, εντούτοις προέβη σε αντιφατικές ερμηνείες απαράβατων όρων της πρόσκλησης – και δη αφ’ενός αποδεχόμενη, διά της επιτροπής διαπραγματεύσεων, την προσφορά της εταιρίας «….», αφ’ετέρου απορρίπτοντας την ίδια προσφορά λόγω μη προσκόμισης, στο στάδιο εξέτασης των προσφορών, δικαιολογητικών που ρητώς απαιτούνταν από τον ανάδοχο στο στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης – με αποτέλεσμα η επελθούσα ματαίωση να προσβληθεί τελικώς ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. η οποία και δικαίωσε την ανάδοχο εταιρία. Στη σφαίρα επιρροής της αναθέτουσας αρχής ανάγεται και η επίσης επικαλούμενη ως δικαιολογητικός λόγος προσφυγής σε διαπραγμάτευση προηγούμενη διαδικασία «διαγωνισμού», η οποία δεν τελεσφόρησε επίσης λόγω άσκησης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της Α.Ε.Π.Π.. Ειδικότερα, πέραν του ότι δεν επρόκειτο για διαδικασία διαγωνισμού, αλλά για δύο παράλληλες διαδικασίες διαπραγματεύσεων για είδη (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη) που παρουσιάζουν ομοιότητες με τα ήδη ζητούμενα, ο λόγος που δεν τελεσφόρησαν οι διεξαχθείσες διαπραγματεύσεις είναι η ελλιπής αιτιολόγηση της προσφυγής σε εξαιρετική διαδικασία, όπως κρίθηκε από την Α.Ε.Π.Π. με τις 128 και 130/2020 αποφάσεις της. Λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι η ίδια η αναθέτουσα αρχή επικαλείται την ανώμαλη εξέλιξη των ανωτέρω δύο διαδικασιών για να δικαιολογήσει το εσπευσμένο της ελεγχόμενης προμήθειας, συνάγεται ότι η επίμαχη ανάγκη απόκτησης μη επανδρωμένων συστημάτων, ανεξαρτήτως των ειδικότερων χαρακτηριστικών που ζητούνταν με τις επιμέρους διαδικασίες, είχε ήδη από το Νοέμβριο του 2019 γίνει αντιληπτή, πλην, για τον τρόπο κάλυψής της, δαπανήθηκε πολύτιμο χρονικό διάστημα στη διενέργεια εξαιρετικών διαδικασιών στερουμένων των όρων διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού που θα μπορούσαν, κατά την κοινή πείρα, να διασφαλίσουν μία πιο ομαλή εξέλιξη των υπόψη προμηθειών. Ενδεικτικό, τέλος, της έλλειψης κατεπείγοντος είναι και το γεγονός ότι ο χρόνος παράδοσης που επιτρέπει η αναθέτουσα αρχή στον ανάδοχο είναι χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, χωρίς, ωστόσο, να αιτιολογείται με ποιο τρόπο συμβιβάζεται η επιλογή αυτή – και όχι, για παράδειγμα, η επιλογή ετοιμοπαράδοτων υλικών – με τον επιτακτικό χαρακτήρα που επιχειρεί η αναθέτουσα Αρχή να προσδώσει στην προμήθεια. Ενόψει των ανωτέρω, δεν υφίσταται εν προκειμένω η απαιτούμενη από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 πλήρης, ειδική και επαρκής αιτιολόγηση που, όπως έγινε δεκτό στις σκέψεις 5 και 7, απαιτείται και για τις προμήθειες που διενεργούνται δυνάμει των άρθρων 96 του ν. 4368/2016 και 14 παρ. 2 του ν. 4650/2019 και αφορούν την κάλυψη αναγκών, μεταξύ άλλων, και του Πολεμικού Ναυτικού στο επίπεδο της συνδρομής που παρέχει με δικά του μέσα στον έλεγχο των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών. Η πλημμέλεια αυτή κρίνεται από το Κλιμάκιο ουσιώδης, καθώς η αναιτιολόγητη μη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας πλήττει εν προκειμένω τις ενωσιακές αρχές της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού, και συνιστά, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο σύναψης της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία «…..».

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1166/2021 

Υπηρεσία απομάκρυνσης αποβλήτων κατεδάφισης...Κατόπιν των ανωτέρω, και ενόψει της επιτακτικής και αδήριτης ανάγκης παροχής των εν λόγω υπηρεσιών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του ... ..., για χρονικό διάστημα 12 μηνών από την υπογραφή της. Επισημαίνεται ότι η τροποποίηση συμβατικών όρων, συμπεριλαμβανομένης και της κατ’ άρθρο 217 παρ. 2 του ν.4412/2016 δυνατότητας επέκτασης της διάρκειας της σύμβασης μέχρι το 50% αυτής, θα κριθεί, εάν ανακύψει σχετικό ζήτημα κατά την εκτέλεση της σύμβασης, υπό τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, καθώς και υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 91/2017).

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΑΙΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ.(...)Από τη συστηματική ερμηνεία των προδιαληφθεισών διατάξεων προκύπτουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: i) Oι αναθέτουσες Αρχές υποχρεούνται να συνάπτουν συμβάσεις παροχής υπηρεσιών κατόπιν προσφυγής, κατά κανόνα, στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ανάθεσης, καθόσον με τη δημοσίευση της προκήρυξης γνωστοποιείται ευρέως η πρόθεσή τους να συνάψουν σύμβαση και, επέκεινα, διασφαλίζεται καλύτερα η τήρηση των θεμελιωδών αρχών της διαφάνειας και της ισότητας συμμετοχής των ενδιαφερομένων και μειώνονται οι πιθανότητες παρακώλυσης, περιορισμού ή νόθευσης του ανταγωνισμού. ii) Μόνο κατ’ εξαίρεση, στις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 32 του ως άνω νόμου 4412/2016 περιπτώσεις, δύνανται οι αναθέτουσες να προσφεύγουν στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, οι οποίες, ως εκ του εξαιρετικού τους χαρακτήρα πρέπει να ερμηνεύονται στενά. iii) Μία από τις περιπτώσεις αυτές είναι η θεσπιζόμενη στην περ. γ΄ της παρ. 2 του εν λόγω άρθρου, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα προσφυγής στη διαπραγμάτευση προκειμένου να αντιμετωπιστεί κατεπείγουσα, ήτοι άκρως επείγουσα ανάγκη, οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα, τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν δια της προσφυγής σε ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία, διότι ο χρόνος ολοκλήρωσης αυτής θα έθετε σε διακινδύνευση υπέρτερα αγαθά όπως η ζωή, η υγεία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια των υποδομών κ.λ.π.Λαμβάνοντας υπόψη το παρατεθέν ιστορικό της υπόθεσης, τα συμπληρωματικώς υποβληθέντα με την προσφυγή στοιχεία και τις προαναφερθείσες και ερμηνευθείσες διατάξεις, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα Π.Ι.Ν. προσέφυγε εν προκειμένω σε διαπραγμάτευση χωρίς να πληρούται η τιθέμενη από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ προϋπόθεση του κατεπείγοντος που τη διέπει. Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την με ΑΒΔ 85/12.1.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 992/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(....)να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση, από τον Δήμο …, του έργου «Αποκατάσταση ζημιών στεγών σχολείων και Δημοτικών κτιρίων Δήμου … από τη φυσική καταστροφή της 18ης και 19ης Σεπτεμβρίου 2020», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.129.032,26 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (1.400.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), και συμβατικής δαπάνης 961.177,41 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (1.191.859,99 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).(....)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, από τον έλεγχο των υποβληθέντων ενώπιον του Κλιμακίου στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά την εξέταση της συνδρομής των όρων νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του ανωτέρω έργου που να κωλύουν την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι στο εν λόγω σχέδιο πρέπει να διορθωθεί, πριν την υπογραφή του, το νόμιμο ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, που πρέπει να κατατεθεί από την ανάδοχο εταιρεία, από το εσφαλμένως αναφερόμενο «47.483,00 €» στο ορθό «48.058,87 €», το οποίο αντιστοιχεί στο 5% της αξίας της σύμβασης εκτός Φ.Π.Α., σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 1 β του ν.4412/2016. Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της αναδειχθείσας αναδόχου «…. A.E.», για την εκτέλεση του έργου «Αποκατάσταση ζημιών στεγών σχολείων και Δημοτικών κτιρίων Δήμου … από τη φυσική καταστροφή της 18ης και 19ης Σεπτεμβρίου 2020»

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: ζητείται εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς η ανάκληση της 380/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Συνεκτιμώντας τα στοιχεία  που προκύπτουν εναργώς τόσο από το από 29.09.2022 αναλυτικό καθολικό ειδών όσο και από την από 09.08.2022 κατάσταση συμβάσεων ανά είδος που προσκομίζονται με την προσφυγή, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 5, το Δικαστήριο διαπιστώνει τη συνδρομή ουσιώδους πλάνης του Κλιμακίου ως προς το υπαρκτό εν προκειμένω των πραγματικών προϋποθέσεων της συνδυαστικής εφαρμογής του 32 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 34 της από 30.3.2020 Π.Ν.Π.. Τούτο διότι ένεκα πλάνης, δέχθηκε ότι ο αριθμός της συνολικής ποσότητα των αντιδραστηρίων που είχε στη διάθεσή του το Ε.ΚΕ.Α. στις 9.8.2022 ανερχόταν σε 356.160, πλέον του αριθμού αντιδραστηρίων, που το Κλιμάκιο θεωρούσε ότι το Ε.ΚΕ.Α. είχε τη δυνατότητα να προμηθευτεί, έως τη λήξη ισχύος της προηγηθείσας 2ης τροποποιητικής σύμβασης στις 8.9.2022. Συνακόλουθα, ένεκα πλάνης δέχθηκε με την προσβαλλόμενη ότι στις 9.9.2022, ημεροχρονολογία έναρξης ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης, τα αποθέματα του Ε.ΚΕ.Α. σε αντιδραστήρια, ανέρχονταν σε 221.160 (356.160 - 135.000). Εφόσον δε το ορθό αριθμητικό μέγεθος της συνολικής υπολειπόμενης ποσότητα αντιδραστηρίων στις 9.8.2022 ήταν 356.160 αντιδραστήρια, δεν υφίστατο διαθέσιμη ποσότητα αντιδραστηρίων που αρκούσε να καλύψει τους τρεισήμισι από τους τέσσερις μήνες διάρκειας ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης όπως πεπλανημένως και ανακριβώς θεωρήθηκε από το Κλιμάκιο. Κατά συνέπεια, νομίμως με την 4079/19.7.2022 πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, εκκίνησε η ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης για την ανάθεση νέας προμήθειας 250.000 αντιδραστηρίων μοριακού ελέγχου covid-19, υπαγορευόμενη από την επείγουσα ανάγκη έγκαιρης διασφάλισης της επάρκειας των αντιδραστηρίων για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα των τεσσάρων μηνών διάρκειας της σύμβασης και από την αβέβαιη εξέλιξη της πανδημίας, επί τη βάσει των συνδυαστικώς εφαρμοζομένων και στενώς ερμηνευτέων διατάξεων του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 34 της από 30.3.2020 Π.Ν.Π.. Κατά τον χρόνο, δε, εκδίκασης της προσφυγής προκύπτει ότι η ισχύς του εν λόγω άρθρου της Π.Ν.Π. έχει ήδη παραταθεί έως τις 31.12.2022 με το άρθρο 57 παρ. 2 του ν. 4975/2022, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται προς τα γεγονότα η μη νομιμότητα της αίρεσης της παράτασής του, την οποία επικαλείται το Κλιμάκιο.  Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτή 380/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΕΖΟΓΕΦΥΡΑΣ.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 4-7), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα Αρχή νομίμως έκανε αποδεκτή την προσφορά που υπέβαλε η εταιρεία «Α.Ε.», καθόσον ο εν λόγω οικονομικός φορέας δια της συμμετοχής του στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης αποδέχθηκε πλήρως του όρους και τις προδιαγραφές της διακήρυξης του προηγηθέντος ανοικτού διαγωνισμού βάσει της οποίας διενεργήθηκε και η ελεγχόμενη διαπραγμάτευση (βλ. και σχετική πρόβλεψη στο άρθρο 26.3. της διακήρυξης) και κατέθεσε παραδεκτή και κατάλληλη προσφορά αίροντας τη επιφύλαξη που είχε διατυπώσει προηγουμένως. Περαιτέρω, αβάσιμος παρίσταται και ο δεύτερος διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος. Τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη 5, στη συγκεκριμένη περίπτωση η διαδικασία την οποία ο Δήμος ... ακολούθησε μετά από δύο άγονες ανοικτές διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες τηρήθηκαν όλες οι διατυπώσεις δημοσιότητας, είναι προσήκουσα και σύμφωνη με τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτουν οι διατάξεις των άρθρων 32 παρ. 2 α΄ και 120 παρ. 2 του ν. 4412/2016, όπως βάσιμα υποστηρίζει ο προσφεύγων, δοθέντος ότι εξάντλησε όλα τα νόμιμα περιθώρια εξεύρεσης κατάλληλου αναδόχου της σύμβασης διενεργώντας δύο ανοικτούς διαγωνισμούς χωρίς, όμως, αποτέλεσμα, αφού ο μεν πρώτος κηρύχθηκε άγονος ελλείψει συμμετοχών, ο δε δεύτερος ματαιώθηκε λόγω υποβολής μίας μοναδικής μη κατάλληλης προσφοράς.Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 4/2023 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Παροχή υπηρεσιών σίτισης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του ζητήματος του παραδεκτού ή μη της υποβολής της επίμαχης διαδικασίας προς έλεγχο δεδομένης της μη υποβολής σχεδίου σύμβασης για την επίμαχη φερόμενη ως τροποποίηση, όσον αφορά στο χρονικό διάστημα των ημερών που απομένουν έως τις 31.12.2019, οπότε και λήγει η διάρκεια του .... συμφωνητικού παράτασης της .... αρχικής σύμβασης, η επίμαχη φερόμενη ως τροποποίηση αποφασίσθηκε κατά παράβαση του άρθρου 24 παρ. 4 του π.δ.118/2007. Και τούτο διότι ούτε στο κείμενο της αρχικής σύμβασης, ούτε στο κείμενο του .... συμφωνητικού παράτασης αυτής προβλέπεται δυνατότητα τροποποίησης του περιεχομένου τους, ενώ ελλείπει η συμφωνία και των δύο συμβαλλόμενων μερών, ήτοι η αποδοχή της «τροποποίησης» από τον ανάδοχο. Εξάλλου, η ελεγχόμενη διαδικασία δεν δύναται να εκληφθεί ούτε ως «τροποποίηση» των ως άνω συμβατικών κειμένων ως προς τη διάρκεια του χρόνου ισχύος της παράτασης της επίμαχης συμβατικής σχέσης, για τον πρόσθετο λόγο ότι αυτό θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων αλλοίωση ουσιωδών όρων της προεκτεθείσας 1/2016 διακήρυξης (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. Ζ' Κλ. 363, 17, 18/2018). Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, ενόψει της ευελιξίας στη διαμόρφωση του τελικώς καταβαλλόμενου ποσού στον ανάδοχο βάσει του προεκτεθέντος άρθρου 3 της αρχικής σύμβασης, του ενδεικτικού χαρακτήρα του αναγραφόμενου στην σύμβαση αυτή αριθμού δικαιούχων φοιτητών και της μη αναγραφής σε αυτήν καθαρής αλλά εκτιμώμενης αξίας ποσού 1.250.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., η οποία δεν μεταβάλλεται, το Πανεπιστήμιο θα μπορούσε στο πλαίσιο της υπάρχουσας συμβατικής σχέσης να ανταποκριθεί στις ανάγκες σίτισης του αυξημένου - κατά 10% - αριθμού δικαιούχων φοιτητών από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 με την κάλυψη του κόστους που θα προκύψει από την αντίστοιχη μείωση του Φ.Π.Α. στην εστίαση από 24% σε 13%, χωρίς να απαιτείται η τροποποίηση της. Περαιτέρω, όσον αφορά στο διάστημα από 1.1.2020 και εντεύθεν, ήτοι το διάστημα μετά την εκπνοή του χρόνου ισχύος του .... συμφωνητικού παράτασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη διαδικασία αποτελεί μία αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών σίτισης, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, δεδομένου άλλωστε ότι στην από 22.10.2019 (6η Συνεδρίαση, αρ. πρωτ. ....) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου γίνεται επίκληση απρόβλεπτων περιστάσεων. Ωστόσο, για την ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του -εφαρμοστέου κατά τον χρόνο λήψης της ως άνω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου- άρθρου 32 του ν. 4412/2016, τις οποίες, άλλωστε, πέραν των απρόβλεπτων περιστάσεων, δεν επικαλείται ούτε η αναθέτουσα αρχή. Ειδικότερα δε, όσον αφορά τις προϋποθέσεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 32, τις οποίες θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι επικαλείται το Πανεπιστήμιο κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό των προεκτεθέντων στην από 22.10.2019 (6η Συνεδρίαση, αρ. πρωτ. ....) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης, η επίμαχη διαδικασία δεν ερείδεται σε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, τα οποία δεν απορρέουν από δική της ευθύνη. Και τούτο διότι αφενός η μείωση του Φ.Π.Α. από 24% σε 13% στην παροχή υπηρεσιών εστίασης δυνάμει του άρθρου 121 του ν.4611/2019 ήταν γνωστή στο Πανεπιστήμιο από τις 20.5.2019, αφετέρου το Πανεπιστήμιο γνώριζε ήδη από την κατάρτιση του συμφωνητικού παράτασης της επίμαχης σύμβασης, ήτοι από τις 31/8/2018, ότι η διάρκειά του λήγει στις 31.12.2019 και, ως εκ τούτου, ήταν εφικτός ο προγραμματισμός της διενέργειας νέου ανοιχτού διαγωνισμού για το πέραν της 31ης.12.2019 χρονικό διάστημα για την κάλυψη των επίμαχων τακτικών αναγκών σίτισης των φοιτητών του, η δε επίμαχη αύξηση των δικαιούχων δωρεάν σίτισης φοιτητών κατά ποσοστό 10% το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 θα μπορούσε, κατά τα προεκτεθέντα, να καλυφθεί στο πλαίσιο εκτέλεσης μίας νέας συμβατικής σχέσης με αντίστοιχες προβλέψεις ως προς τον τρόπο αμοιβής του αναδόχου με την .... αρχική σύμβαση.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 370/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου...και του προμηθευτή με την επωνυμία «… LIMITED», με αντικείμενο την «Προμήθεια κρίσιμων υλικών για την κάλυψη απαιτήσεων των Α/Φ CL-215/415 από την κατασκευάστρια εταιρεία … LTD», με αρχικώς εκτιμώμενο κόστος ύψους 1.273.122,41 ευρώ και τελικώς συμφωνηθέν τίμημα ποσού 860.298,65 ευρώ.(....)Μη νομίμως εξαιρέθηκε η επίμαχη προμήθεια από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του νόμου αυτού.(....)η αναθέτουσα αρχή εξάντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει την προμήθεια των επίμαχων υλικών με τη τήρηση τόσο της αρχικής και επαναληπτικής δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας με διαπραγμάτευση, οι οποίες, όμως, απέβησαν άγονες, συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 32 παρ. 2 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις και, ιδίως, η προϋπόθεση της απουσίας ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, που δικαιολογούν την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία … Ltd.Ανακαλεί την 370/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου.