ΕΣ/ΚΛ.Ζ/805/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών σίτισης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του ζητήματος του παραδεκτού ή μη της υποβολής της επίμαχης διαδικασίας προς έλεγχο δεδομένης της μη υποβολής σχεδίου σύμβασης για την επίμαχη φερόμενη ως τροποποίηση, όσον αφορά στο χρονικό διάστημα των ημερών που απομένουν έως τις 31.12.2019, οπότε και λήγει η διάρκεια του .... συμφωνητικού παράτασης της .... αρχικής σύμβασης, η επίμαχη φερόμενη ως τροποποίηση αποφασίσθηκε κατά παράβαση του άρθρου 24 παρ. 4 του π.δ.118/2007. Και τούτο διότι ούτε στο κείμενο της αρχικής σύμβασης, ούτε στο κείμενο του .... συμφωνητικού παράτασης αυτής προβλέπεται δυνατότητα τροποποίησης του περιεχομένου τους, ενώ ελλείπει η συμφωνία και των δύο συμβαλλόμενων μερών, ήτοι η αποδοχή της «τροποποίησης» από τον ανάδοχο. Εξάλλου, η ελεγχόμενη διαδικασία δεν δύναται να εκληφθεί ούτε ως «τροποποίηση» των ως άνω συμβατικών κειμένων ως προς τη διάρκεια του χρόνου ισχύος της παράτασης της επίμαχης συμβατικής σχέσης, για τον πρόσθετο λόγο ότι αυτό θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων αλλοίωση ουσιωδών όρων της προεκτεθείσας 1/2016 διακήρυξης (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. Ζ' Κλ. 363, 17, 18/2018). Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, ενόψει της ευελιξίας στη διαμόρφωση του τελικώς καταβαλλόμενου ποσού στον ανάδοχο βάσει του προεκτεθέντος άρθρου 3 της αρχικής σύμβασης, του ενδεικτικού χαρακτήρα του αναγραφόμενου στην σύμβαση αυτή αριθμού δικαιούχων φοιτητών και της μη αναγραφής σε αυτήν καθαρής αλλά εκτιμώμενης αξίας ποσού 1.250.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., η οποία δεν μεταβάλλεται, το Πανεπιστήμιο θα μπορούσε στο πλαίσιο της υπάρχουσας συμβατικής σχέσης να ανταποκριθεί στις ανάγκες σίτισης του αυξημένου - κατά 10% - αριθμού δικαιούχων φοιτητών από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 με την κάλυψη του κόστους που θα προκύψει από την αντίστοιχη μείωση του Φ.Π.Α. στην εστίαση από 24% σε 13%, χωρίς να απαιτείται η τροποποίηση της. Περαιτέρω, όσον αφορά στο διάστημα από 1.1.2020 και εντεύθεν, ήτοι το διάστημα μετά την εκπνοή του χρόνου ισχύος του .... συμφωνητικού παράτασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη διαδικασία αποτελεί μία αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών σίτισης, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, δεδομένου άλλωστε ότι στην από 22.10.2019 (6η Συνεδρίαση, αρ. πρωτ. ....) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου γίνεται επίκληση απρόβλεπτων περιστάσεων. Ωστόσο, για την ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του -εφαρμοστέου κατά τον χρόνο λήψης της ως άνω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου- άρθρου 32 του ν. 4412/2016, τις οποίες, άλλωστε, πέραν των απρόβλεπτων περιστάσεων, δεν επικαλείται ούτε η αναθέτουσα αρχή. Ειδικότερα δε, όσον αφορά τις προϋποθέσεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 32, τις οποίες θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι επικαλείται το Πανεπιστήμιο κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό των προεκτεθέντων στην από 22.10.2019 (6η Συνεδρίαση, αρ. πρωτ. ....) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Λέσχης, η επίμαχη διαδικασία δεν ερείδεται σε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, τα οποία δεν απορρέουν από δική της ευθύνη. Και τούτο διότι αφενός η μείωση του Φ.Π.Α. από 24% σε 13% στην παροχή υπηρεσιών εστίασης δυνάμει του άρθρου 121 του ν.4611/2019 ήταν γνωστή στο Πανεπιστήμιο από τις 20.5.2019, αφετέρου το Πανεπιστήμιο γνώριζε ήδη από την κατάρτιση του συμφωνητικού παράτασης της επίμαχης σύμβασης, ήτοι από τις 31/8/2018, ότι η διάρκειά του λήγει στις 31.12.2019 και, ως εκ τούτου, ήταν εφικτός ο προγραμματισμός της διενέργειας νέου ανοιχτού διαγωνισμού για το πέραν της 31ης.12.2019 χρονικό διάστημα για την κάλυψη των επίμαχων τακτικών αναγκών σίτισης των φοιτητών του, η δε επίμαχη αύξηση των δικαιούχων δωρεάν σίτισης φοιτητών κατά ποσοστό 10% το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 θα μπορούσε, κατά τα προεκτεθέντα, να καλυφθεί στο πλαίσιο εκτέλεσης μίας νέας συμβατικής σχέσης με αντίστοιχες προβλέψεις ως προς τον τρόπο αμοιβής του αναδόχου με την .... αρχική σύμβαση.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Τμ.4(ΚΠΕ)39/2015
Μη νόμιμη η καταβολή τιμήματος από Πανεπιστημιακή Λέσχη σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών σίτισης φοιτητών, καθόσον μη νομίμως η Πανεπιστημιακή Φοιτητική Λέσχη με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της, η οποία είναι πλημμελώς αιτιολογημένη, προέβη στην σύντμηση προθεσμιών κατά τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού ενώ δεν συνέτρεχαν λόγοι επείγοντος, κατά την έννοια του άρθρου 10 παρ. 1α του π.δ/τος 118/2007 (ΦΕΚ Α΄ 150/2007).(Αποφαίνεται ότι το 1Α, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Πανεπιστημιακής Φοιτητικής Λέσχης του ………, πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.)
ΝΣΚ/53/2020
Δυνατότητα ή μη τροποποίησης της σύμβασης σίτισης των φοιτητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με τη μείωση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, ενόψει του μειωμένου αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση, λόγω του επιβληθέντος, για την αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19», μέτρου της διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας που διενεργείται με φυσική παρουσία.(...)Η λήψη, προς αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19», του μέτρου της προσωρινής διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που πραγματοποιείται με φυσική παρουσία και η εξ αυτού μείωση του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό λόγο για την τροποποίηση της σύμβασης σίτισης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, με την περαιτέρω μείωση του συμβατικού αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, για όσο χρόνο συνεχίζεται η απαγόρευση της εκπαιδευτικής λειτουργίας που διενεργείται με φυσική παρουσία, σε περίπτωση δε διαπίστωσης της αύξησης του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, δύναται το Πανεπιστήμιο να προβαίνει σε περαιτέρω τροποποίηση της σύμβασης σίτισης με την αύξηση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/120/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου «τροποποιητικού συμφωνητικού» για την υπηρεσία καθαρισμού των σταθμών του συστήματος των γραμμών 2 και 3 της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Ε.» (… ΑΕ), συμβατικού τιμήματος 940.986,10 ευρώ(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει πως το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν επιφέρει τροποποίηση της αρχικής σύμβασης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, αλλά, ενόψει της ακύρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή νέου αναδόχου των υπηρεσιών, αφορά, κατ` ορθό νομικό του χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση παροχής των ίδιων υπηρεσιών, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης. Επομένως, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ως άνω ανάθεσης υπολείπεται του ποσού των 1.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, το εν λόγω σχέδιο σύμβασης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το υποβληθέν σχέδιο «τροποποιητικού συμφωνητικού».
ΕΑΔΗΣΥ/793/2022
Με την προδικαστική της προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί α) η διάταξη του αρ. 62 του Ν. 4903/2022 ως αντισυνταγματική, β) η με αρ. Δ.Φ. 2.2./5035 της 16.3.2022 απόφαση της αναθέτουσας όσον αφορά την ανάκληση των εξής πράξεων: i) της 1/03-01-2022 Θέμα 10ο απόφασης της ΔΕ Προσφυγή σε διαδικασία διαπραγμάτευσης για την σίτιση των φοιτητών του … (…), ii) της 7/11-02-2022 Θέμα 11ο απόφασης της ΔΕ Προσφυγή σε διαδικασία διαπραγμάτευσης για την σίτιση των φοιτητών του … (…), και iii) της 9/21-02-2022 Θέμα 3ο απόφασης της ΔΕ Αποδοχή πρακτικού επιτροπής διαπραγμάτευσης και ανάθεση υπηρεσιών σίτισης των φοιτητών του … (…), γ) η με αρ. Δ.Φ. 2.2./5037 της 16.3.2022 απόφαση της αναθέτουσας αρχής περί παράτασης σύμβασης λήξασας για την παροχή υπηρεσιών σίτισης του … (…), καθώς και κάθε άλλη συναφής με τις ανωτέρω πράξη ή παράλειψη της αναθέτουσας αρχής, προγενέστερη ή μεταγενέστερη αυτών.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/235/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα σχεδίου «παράτασης σύμβασης» με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων εντός και εκτός του … Νοσοκομείου … καθώς και του περιβάλλοντος χώρου αυτών για έξι (6) μήνες, ποσού 1.068.699,76 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Συνεπώς, δεν αποδεικνύεται από την έχουσα το σχετικό βάρος αναθέτουσα αρχή ότι η ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση αφορά σε υπηρεσίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων γεγονότων, τα οποία δεν απορρέουν από δική της ευθύνη.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης («παράτασης») του … Νοσοκομείου … με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων εντός και εκτός του … Νοσοκομείου … καθώς και του περιβάλλοντος χώρου αυτών για έξι (6) μήνες.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1222/2022.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/142/2021.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/7/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας διαπραγμάτευσης ... για την ανάθεση από την Περιφέρεια Αττικής της υπηρεσίας «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''», εκτιμώμενης δαπάνης 3.950.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή νομίμως προσέφυγε στην ταχύτερη του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού διαδικασία διαπραγμάτευσης ... Και τούτο καθόσον αιτιολογείται η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης, ενόψει των επικαλούμενων απρόβλεπτων γεγονότων που συνέβησαν τον Νοέμβριο του 2019 (θεομηνία «ΓΗΡΥΟΝΗΣ») και των ... και ... αποφάσεων κήρυξης ή παράτασης θέσης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας της Δημοτικής Ενότητας ....Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της εταιρίας με τον δ.τ. … για την ανάθεση της υπηρεσίας «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''».
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/385/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Νάξου», συμβατικής αξίας 153.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.(...)η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά τροποποίηση της ... (αρχικής) σύμβασης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών λειτουργίας του ΧΥΤΑ Νάξου, αλλά, ενόψει της μη ολοκλήρωσης της νέας διαδικασίας ανάθεσης για την επιλογή νέου αναδόχου των επίμαχων υπηρεσιών, αφορά, κατ` ορθό νομικό της χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση παροχής των ίδιων υπηρεσιών, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης -και της ‘παράτασης’ αυτής- και την ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού τους αντικειμένου, οπότε πλέον δεν καταλείπεται κανένα περιθώριο τροποποίησης ή συμπλήρωσής τους.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του δεν υπερβαίνει το όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/338/2018
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των δεκατριών (13) σχεδίων συμβάσεων για την υπηρεσία καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), πανελλαδικώς, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.157.000 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (συνολικού συμβατικού τιμήματος 34.752,69 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., μηνιαίως), για ένα έτος, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος μονομερούς παράτασης για ένα επιπλέον έτος.(....)Τέλος, όπως προκύπτει από το 1058040/6.9.2018 έγγραφο του Διοικητή του ΕΦΚΑ, κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν εκκρεμεί καμία ένσταση, προσφυγή, αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα βοηθήματα.Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων ... σχεδίων συμβάσεων για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι Υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ)
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2444/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 370/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου...και του προμηθευτή με την επωνυμία «… LIMITED», με αντικείμενο την «Προμήθεια κρίσιμων υλικών για την κάλυψη απαιτήσεων των Α/Φ CL-215/415 από την κατασκευάστρια εταιρεία … LTD», με αρχικώς εκτιμώμενο κόστος ύψους 1.273.122,41 ευρώ και τελικώς συμφωνηθέν τίμημα ποσού 860.298,65 ευρώ.(....)Μη νομίμως εξαιρέθηκε η επίμαχη προμήθεια από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του νόμου αυτού.(....)η αναθέτουσα αρχή εξάντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει την προμήθεια των επίμαχων υλικών με τη τήρηση τόσο της αρχικής και επαναληπτικής δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας με διαπραγμάτευση, οι οποίες, όμως, απέβησαν άγονες, συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 32 παρ. 2 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις και, ιδίως, η προϋπόθεση της απουσίας ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, που δικαιολογούν την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία … Ltd.Ανακαλεί την 370/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1114/2023
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ:Προμήθεια αντιδραστηρίων εξετάσεων νόσησης από κορωνοϊό COVID-19, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.158.000,00 ευρώ άνευ ΦΠΑ(....)Όπως δε προκύπτει από τις ανωτέρω σκέψεις 6 και 11 κατά τον χρόνο υποβολής των στοιχείων της ελεγχόμενης σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο (12.04.2023) και του ελέγχου αυτών από το ΣΤ΄ Κλιμάκιο (25.4.2023), η ισχύς του άρθρου 34 της 30/30.03.2020 Π.Ν.Π., είχε ήδη παραταθεί δυνάμει του εδ. α της παρ. 1 του άρθρου 91 του ν. 5041/2023 (Α΄87/8.4.2023) έως και τις 30.9.2023. Τούτο αναιρεί τα επιχειρήματα που αντλεί η προσβαλλόμενη από το μέλλον και αβέβαιο της παράτασης της ισχύος του, εξαλείφει τη βάση αμφισβήτησης τόσο της νομιμότητας της προαίρεσης όσο και της πρακτικής αναγκαιότητας και της ποσότητας της προμήθειας και καθιστά νόμιμη την υπογραφή της σύμβασης. Πέραν τούτων, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η ορθότητα της επιλογής του αναθέτοντα φορέα προκύπτει και από το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ήρε, με ανακοίνωσή του της 5ης.5.2023, ήτοι μετά την εν προκειμένω ανάρτηση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος (22.03.2023) και τη νέα νομοθετική παράταση της ισχύος του άρθρου 34 της 30/30.03.2020 Π.Ν.Π. (8.4.2023), το ύψιστο επίπεδο υγειονομικού συναγερμού για τον COVID-19, βασιζόμενος στα παρατηρούμενα μειωμένα ποσοστά θανάτων και νοσηλειών. Ως εκ τούτου, δεν είχε ακόμη τροποποιηθεί, κατά το κρίσιμο εν προκειμένω διάστημα, η κατεπείγουσα αντιμετώπιση της πανδημίας, και η μετάπτωσή της στη φάση της μακροχρόνιας διαχείρισης, Εφόσον δε η νέα αυτή φάση διατηρηθεί, θα συνηγορεί πλέον υπέρ της εφεξής προμήθειας των ίδιων ειδών εκ μέρους του …. με τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτή 194/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.