Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/161/2021

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.32, 4412/2016/Α.26, 4412/2016/Α.106

Προμήθεια συστημάτων μη επανδρωμένων ελικοπτέρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την αιτιολογία που παρατίθεται στην 01/20 εντολή διενέργειας προμήθειας και την επακολουθήσασα σε εκτέλεση αυτής 07/2020 πρόσκληση σε διαπραγμάτευση, δεν προκύπτει ότι τα προς προμήθεια Συστήματα Μη Επανδρωμένων Ελικοπτέρων με το συνοδό τους εξοπλισμό, προορίζονται για την κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών της αναθέτουσας Αρχής που ανέκυψαν από εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Αντιθέτως, από την αιτιολογία αυτή, συνάγεται ότι η προμήθεια των συγκεκριμένων ειδών αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση της συνήθους αποστολής του Πολεμικού Ναυτικού, στο πλαίσιο των δράσεων που έχει αναλάβει για την αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος και που περιλαμβάνουν αρμοδιότητες επιτήρησης και ελέγχου των θαλάσσιων συνόρων και ενίσχυσης με δικά του μέσα του νεοσυσταθέντος  Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, χωρίς, μάλιστα, να συνάγεται σαφώς ότι τα μέσα αυτά προορίζονται για άμεση διάθεση στον φορέα αυτόν. Συνεπώς, η προμήθεια ανταποκρίνεται σε πάγιες ανάγκες της αναθέτουσας αρχής και, συγκεκριμένα, στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της, στη μείωση της επιβάρυνσης των ήδη διατιθέμενων μέσων και στη μακροπρόθεσμη μείωση του λειτουργικού κόστους αυτών, χωρίς να συνδέεται με κάποιο αιφνίδιο γεγονός πέραν της συνεχιζόμενης ροής προσφύγων και μεταναστών, η οποία αποτελεί διαρκές φαινόμενο, προ πολλού γνωστό στην αναθέτουσα Αρχή που οφείλει, ως εκ τούτου, να προβεί σε ανάλογο προγραμματισμό για την απόκτηση των μέσων εκείνων που αναμένεται ότι θα εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις ήδη υφιστάμενες ανάγκες στο επίπεδο της ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών που διαθέτει η χώρα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Οι επικαλούμενες δε από την αναθέτουσα Αρχή νέες δυνατότητες που θα προσφέρει η απόκτηση μη επανδρωμένων οχημάτων τύπου ελικοπτέρου, ο εκ των προτέρων απροσδιόριστος αριθμός των προσφύγων που θα επιχειρήσουν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα και το άγνωστο της τοποθεσίας αναχώρησης και του προορισμού των εισερχομένων ατόμων, δεν αποτελούν απρόβλεπτα γεγονότα κατά την έννοια του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, αλλά σχετίζονται περισσότερο με τη σκοπιμότητα της προμήθειας, καθώς εξηγούν για ποιο λόγο η απόκτηση των εναέριων μέσων του συγκεκριμένου τύπου θα βελτιώσει την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων της αναθέτουσας Αρχής. Εξάλλου, πέραν της επίκλησης των γεγονότων του Φεβρουαρίου 2020, δεν γίνεται καμία αναφορά σε ασυνήθιστες εξάρσεις του από θαλάσσης φαινομένου της παράνομης εισροής μεταναστών κατά τον χρόνο εκκίνησης της διαδικασίας (Μάιο του 2020), που δεν θα μπορούσε, μάλιστα, να αντιμετωπισθεί με τα ήδη διατιθέμενα μέσα του Πολεμικού Ναυτικού, παρά μόνο με τα ζητούμενα μέσω της ελεγχόμενης εξαιρετικής διαδικασίας και με τα συγκεκριμένα, μάλιστα, χαρακτηριστικά. Τεκμηριωμένο απρόβλεπτο γεγονός που να καθιστά κατεπείγουσα την προμήθεια συστημάτων με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δεν προκύπτει ούτε από το από 23.4.2021 συμπληρωματικό έγγραφο του Τμηματάρχη Ε2 του Γ.Ε.Ν., στο οποίο και πάλι η αναγκαιότητα της προμήθειας αποδίδεται στα επιχειρησιακά οφέλη από τη χρήση των υπό προμήθεια συστημάτων κατά τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού σε ενέργειες επιτήρησης, έρευνας, διάσωσης και ελέγχου των προσφυγικών ροών. Δεδομένου, άλλωστε, ότι η ελεγχόμενη διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο του 2020 και ολοκληρώθηκε τελικώς το Μάρτιο του 2021, δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω αδυναμία τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται για τις διατυπώσεις δημοσιότητας του τακτικού διαγωνισμού, οι οποίες, σημειωτέον, μπορούν υπό ορισμένους όρους να συντμηθούν (βλ. άρθρο 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016). Η καθυστέρηση, εξάλλου, που σημειώθηκε στην όλη διαδικασία οφείλεται σε μία εν γένει ασταθή διαχείριση του επιμάχου ζητήματος της ίδιας της αναθέτουσας Αρχής, η οποία, καίτοι, προσέφυγε σε διαπραγμάτευση, επικαλούμενη αορίστως λόγους επείγοντος, εντούτοις προέβη σε αντιφατικές ερμηνείες απαράβατων όρων της πρόσκλησης – και δη αφ’ενός αποδεχόμενη, διά της επιτροπής διαπραγματεύσεων, την προσφορά της εταιρίας «….», αφ’ετέρου απορρίπτοντας την ίδια προσφορά λόγω μη προσκόμισης, στο στάδιο εξέτασης των προσφορών, δικαιολογητικών που ρητώς απαιτούνταν από τον ανάδοχο στο στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης – με αποτέλεσμα η επελθούσα ματαίωση να προσβληθεί τελικώς ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. η οποία και δικαίωσε την ανάδοχο εταιρία. Στη σφαίρα επιρροής της αναθέτουσας αρχής ανάγεται και η επίσης επικαλούμενη ως δικαιολογητικός λόγος προσφυγής σε διαπραγμάτευση προηγούμενη διαδικασία «διαγωνισμού», η οποία δεν τελεσφόρησε επίσης λόγω άσκησης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της Α.Ε.Π.Π.. Ειδικότερα, πέραν του ότι δεν επρόκειτο για διαδικασία διαγωνισμού, αλλά για δύο παράλληλες διαδικασίες διαπραγματεύσεων για είδη (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη) που παρουσιάζουν ομοιότητες με τα ήδη ζητούμενα, ο λόγος που δεν τελεσφόρησαν οι διεξαχθείσες διαπραγματεύσεις είναι η ελλιπής αιτιολόγηση της προσφυγής σε εξαιρετική διαδικασία, όπως κρίθηκε από την Α.Ε.Π.Π. με τις 128 και 130/2020 αποφάσεις της. Λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι η ίδια η αναθέτουσα αρχή επικαλείται την ανώμαλη εξέλιξη των ανωτέρω δύο διαδικασιών για να δικαιολογήσει το εσπευσμένο της ελεγχόμενης προμήθειας, συνάγεται ότι η επίμαχη ανάγκη απόκτησης μη επανδρωμένων συστημάτων, ανεξαρτήτως των ειδικότερων χαρακτηριστικών που ζητούνταν με τις επιμέρους διαδικασίες, είχε ήδη από το Νοέμβριο του 2019 γίνει αντιληπτή, πλην, για τον τρόπο κάλυψής της, δαπανήθηκε πολύτιμο χρονικό διάστημα στη διενέργεια εξαιρετικών διαδικασιών στερουμένων των όρων διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού που θα μπορούσαν, κατά την κοινή πείρα, να διασφαλίσουν μία πιο ομαλή εξέλιξη των υπόψη προμηθειών. Ενδεικτικό, τέλος, της έλλειψης κατεπείγοντος είναι και το γεγονός ότι ο χρόνος παράδοσης που επιτρέπει η αναθέτουσα αρχή στον ανάδοχο είναι χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, χωρίς, ωστόσο, να αιτιολογείται με ποιο τρόπο συμβιβάζεται η επιλογή αυτή – και όχι, για παράδειγμα, η επιλογή ετοιμοπαράδοτων υλικών – με τον επιτακτικό χαρακτήρα που επιχειρεί η αναθέτουσα Αρχή να προσδώσει στην προμήθεια. Ενόψει των ανωτέρω, δεν υφίσταται εν προκειμένω η απαιτούμενη από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 πλήρης, ειδική και επαρκής αιτιολόγηση που, όπως έγινε δεκτό στις σκέψεις 5 και 7, απαιτείται και για τις προμήθειες που διενεργούνται δυνάμει των άρθρων 96 του ν. 4368/2016 και 14 παρ. 2 του ν. 4650/2019 και αφορούν την κάλυψη αναγκών, μεταξύ άλλων, και του Πολεμικού Ναυτικού στο επίπεδο της συνδρομής που παρέχει με δικά του μέσα στον έλεγχο των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών. Η πλημμέλεια αυτή κρίνεται από το Κλιμάκιο ουσιώδης, καθώς η αναιτιολόγητη μη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας πλήττει εν προκειμένω τις ενωσιακές αρχές της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού, και συνιστά, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο σύναψης της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία «…..».

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1166/2021 


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1166/2021

Προμήθεια μη επανδρωμένων ελικοπτέρων...ζητείται η ανάκληση της 161/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Υπό αυτές τις περιστάσεις, και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν ανωτέρω στη σκέψη 9, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έσφαλαν οι αναθέτουσες Αρχές ως προς την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου  32 παρ. 2 περ. γ΄, εφόσον τα πραγματικά περιστατικά που επικαλούνται πληρούν το πραγματικό της και δικαιολογούν την εφαρμογής της. Ειδικότερα, από τη σαφή, πλήρη και επαρκή αιτιολογία που παρατίθεται στην εντολή ανάθεσης με διαπραγμάτευση, όπως αυτή τεκμηριώθηκε περαιτέρω με τα απορρήτου περιεχομένου έγγραφα (διαβαθμισμένα) που ετέθησαν υπόψη του Δικαστηρίου, προκύπτει ότι παρά το γεγονός ότι η ροή των προσφύγων – μεταναστών είναι γνωστό και διαρκές φαινόμενο όπως δέχθηκε το Κλιμάκιο, χαρακτηρίζεται, σε ό,τι αφορά τον τομέα ευθύνης του Πολεμικού Ναυτικού, από πλήθος παραγόντων, αστάθμητων και ακανόνιστων, και κατά τούτο μη δυνάμενων να προβλεφθούν ως προς την κατά χρόνο, τόπο και τρόπο εκδήλωσή τους, παρά την καταβαλλόμενη από το Πολεμικό Ναυτικό επιχειρησιακή ετοιμότητα και επιμέλεια. Οι παράγοντες αυτοί χρήζουν άμεσης και δυναμικής αντιμετώπισης σε όλο ο μήκος της οριογραμμής των θαλάσσιων συνόρων στο οποίο περιπολεί νυχθημερόν το Πολεμικό Ναυτικό, προεχόντως διότι άπτονται της προστασίας της εθνικής κυριαρχίας και της ανθρώπινης ζωής, η οποία πρέπει να διασωθεί στην περίπτωση που οι λέμβοι των παράτυπα εισερχομένων προσώπων περάσουν στην περιοχή ευθύνης των ελληνικών αρχών. Ως εκ τούτων, η αναβάθμιση των συσκευών εντοπισμού των ροών και η χρήση συναφών νέων τεχνολογιών αναδεικνύεται ζωτική και κατεπείγουσα διότι συμβάλλει στην αποτροπή αυτών κατά την εμφάνισή τους, επαυξάνει την αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων του Πολεμικού Ναυτκού και των συνεργαζόμενων με αυτό μονάδων του .... και διευκολύνει τη σχεδίαση της κατανομής των πλοίων του και του ρυθμού της περιπολίας τους, με συνακόλουθη μείωση του μεγάλου λειτουργικού τους κόστους. Σε ό,τι αφορά το κατεπείγον, τούτο δεν αίρεται, παρά την περί του αντιθέτου επιχειρηματολογία της προσβαλλόμενης Πράξης, εκ του γεγονότος ότι προηγήθηκαν δύο διαδικασίες διαπραγμάτευσης που ματαιώθηκαν σε συμμόρφωση με αποφάσεις της ...., ούτε εκ του γεγονότος ότι η ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης ξεκίνησε τον Μάϊο του 2020 και ολοκληρώθηκε τον Μάϊο του 2021, λόγω καθυστέρησης οφειλόμενης σε παλίνδρομη ερμηνεία απαράβατων όρων της πρόσκλησης σε διαπραγμάτευση και άσκηση προδικαστικής προσφυγής της προσωρινής αναδόχου, αλλά αντίθετα από τις σημειωθείσες κατά την προηγηθείσα διαδικασία καθυστερήσεις μπορεί να συναχθεί το επιχείρημα ότι η παρούσα τηρηθείσα διαδικασία αποτελεί μονόδρομο. Τούτο διότι η προστασία των συμμετεχόντων δια της άσκησης προδικαστικής προσφυγής εντάσσεται δια του άρθρου 360 παρ. 1 στη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Ούτε είναι ενδεικτικό της έλλειψης κατεπείγοντος το εύλογο χρονικό διάστημα των έξι (6) μηνών, που ορίστηκε για την παράδοση των υπό προμήθεια ειδών, διότι αυτά, όπως βασίμως υποστηρίζεται στην προσφυγή, δεν αποτελούν είδη ευρείας κατανάλωσης και λόγω του κόστους κατασκευής τους δεν είναι ετοιμοπαράδοτα. Ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη ότι διασφαλίστηκε κατά τη διαπραγμάτευση επαρκής ανταγωνισμός με τη συμμετοχή σε αυτόν οκτώ (8) οικονομικών φορέων, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης της ελεγχόμενης προμήθειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή ανάκλησης, και η προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου πρέπει να ανακληθεί.  


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/657/2019

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου (Γενικού Επιτελείου Ναυτικού του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας) και της εταιρείας «… S.A.», με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών Δεξαμενισμού-Επισκευής Πλωτών Δεξαμενών (Π/Δ) Νο6 του Ναυστάθμου Κρήτης και Νο 7 του Ναυστάθμου Σαλαμίνας του Πολεμικού Ναυτικού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 14.000.000,00 ευρώ.(....)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω αιτιολογείται επαρκώς τόσο η τεχνική μοναδικότητα των ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων του … και, συνακόλουθα, της επιλεγείσας εταιρείας «… S.A.» που τις εκπροσωπεί, προκειμένου να επιτευχθεί ο ζητούμενος για υπηρεσιακούς λόγους ταυτόχρονος δεξαμενισμός και επισκευή και των δύο πλωτών δεξαμενών του Πολεμικού Ναυτικού, όσο και η αναγκαιότητα ανάθεσης της παροχής των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε αυτήν, με προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση... Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης


ΕΣ/ΚΛ.Ε/575/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση του έργου του Δήμου … Αττικής με τίτλο «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.747.160,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.)(....)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης επί της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …».Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου με τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό στοιχεία.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2444/2020

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 370/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου...και του προμηθευτή με την επωνυμία «… LIMITED», με αντικείμενο την «Προμήθεια κρίσιμων υλικών για την κάλυψη απαιτήσεων των Α/Φ CL-215/415 από την κατασκευάστρια εταιρεία … LTD», με αρχικώς εκτιμώμενο κόστος ύψους 1.273.122,41 ευρώ και τελικώς συμφωνηθέν τίμημα ποσού 860.298,65 ευρώ.(....)Μη νομίμως εξαιρέθηκε η επίμαχη προμήθεια από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του νόμου αυτού.(....)η αναθέτουσα αρχή εξάντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει την προμήθεια των επίμαχων υλικών με τη τήρηση τόσο της αρχικής και επαναληπτικής δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας με διαπραγμάτευση, οι οποίες, όμως, απέβησαν άγονες, συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 32 παρ. 2 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις και, ιδίως, η προϋπόθεση της απουσίας ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, που δικαιολογούν την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία … Ltd.Ανακαλεί την 370/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. 


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/199/2019

Προμήθεια έτοιμου σκυροδέματος..:Υπό αυτές τις περιστάσεις, η άμεση αποκατάσταση των προκληθεισών από τα ανωτέρω ακραία πλημμυρικά φαινόμενα ζημιών, (ρηγματώσεων, καθιζήσεων, διαβρώσεων, επιχωματώσεων κ.λ.π.) στις οδικές υποδομές του Δήμου ... ώστε αυτές να καταστούν ασφαλείς και πλήρως λειτουργικές σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μεσούντος του χειμώνα 2018 – 2019, πληροί την προϋπόθεση της επιτακτικά επείγουσας ανάγκης, η ικανοποίηση της οποίας δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που απαιτούν οι κανόνες περί διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού και, συνεπώς, δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Ο δε χρόνος από την επέλευση των έκτακτων καιρικών φαινομένων (Νοέμβριος 2018 έως αρχές Ιανουαρίου 2019) μέχρι τη λήψη της απόφασης για την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης της προμήθειας στις 17.1.2017, κρίνεται εγγύς και εύλογος, λαμβανομένων υπόψη των απαραίτητων ενεργειών που έπρεπε να προηγηθούν της απόφασης αυτής, όπως αυτοψίες, σύνταξη μελέτης, ανάληψη δαπάνης και διάθεση πίστωσης. Περαιτέρω, δοθέντος αφενός του ενδεικτικού ορισμού της ποσότητας έτοιμου σκυροδέματος (612 m3) στη 113/2019 μελέτη του Δήμου λόγω της αδυναμίας ακριβούς υπολογισμού αυτής και της ανώτατης προϋπολογισθείσας τιμής μονάδας αυτού (105 ευρώ) και, αφετέρου, του γεγονότος ότι η ανάδοχος προσέφερε μεγαλύτερη ποσότητα (860 m3) του υπό προμήθεια υλικού με μικρότερη τιμή μονάδας (74,721ευρώ), η συμφωνία με την ανάδοχο ανταποκρίνεται στα κριτήρια της διαπραγμάτευσης ανεξαρτήτως αν η προσφορά αυτής ήταν εν τέλει ίση με την προϋπολογισθείσα δαπάνη (79.682,40). Η δε αποδοχή της επί πλέον προσφερθείσας ποσότητας έγινε επί τη βάσει ουσιαστικών εκτιμήσεων του αναθέτοντος Δήμου ως προς τις ανάγκες αυτού, οι οποίες δεν υπερβαίνουν τα άκρα νόμιμα όρια εντός των οποίων πρέπει να ασκείται η διακριτική του ευχέρεια.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, και το ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνει.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/192/2021

Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 2 έως 5), το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την αιτιολογία που παρατίθεται στην 280335/21/831626/23.4.2021 απόφαση ανάθεσης, δεν προκύπτει ότι τα προς προμήθεια οχήματα της Ελληνικής Αστυνομίας προορίζονται για την κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών της αναθέτουσας Αρχής που ανέκυψαν από εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Και τούτο, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν αποδεικνύεται ότι υφίσταται κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης του  άρθρου 32 παρ. 2γ του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, η αόριστη επίκληση των κρουσμάτων κορωνοϊού, τα οποία παρατηρούνται συνεχώς μέχρι σήμερα από το Μάρτιο του 2020, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απρόβλεπτη και αιφνίδια περίσταση για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, καθότι η γενικότερη κατάσταση της πανδημίας, τόσο στην Χώρα μας όσο και διεθνώς, αποτελούσε γεγονός γνωστό στην αναθέτουσα Αρχή για επαρκές χρονικό διάστημα και όχι έκτακτη συνθήκη η οποία δύναται να αντιμετωπιστεί μόλις προσφάτως με την υπό κρίση απευθείας ανάθεση. Η επίκληση δε εκ μέρους της αναθέτουσας Αρχής ενός  τεχνικού χαρακτηριστικού [του διάφανου συνθετικού διαχωριστικού (plexiglas) ]υπέρ της ανάγκης προμήθειας καινούργιων περιπολικών οχημάτων με τη συγκεκριμένη διαμόρφωση, δεν αιτιολογείται επαρκώς, καθόσον δεν προσκομίζεται ειδική τεχνική ανάλυση εμπειρογνωμόνων που να πιστοποιεί το τεχνικώς ανέφικτο εναλλακτικών λύσεων, όπως, για παράδειγμα,  αυτής της μερικής τροποποίησης - προσαρμογής των ήδη υφιστάμενων οχημάτων του στόλου της Ελληνικής Αστυνομίας (με ουσιωδώς μικρότερο κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας). Επιπλέον πρέπει να  ληφθεί, επίσης, υπ΄ όψιν το γεγονός ότι, από τα διδάγματα της κοινής πείρας, η εν λόγω διαμόρφωση δεν είναι τόσο εξειδικευμένη (θεωρείται επί σειρά ετών ως τυπική εφαρμογή σε περιπολικά και μεταφορικά οχήματα - ταξί παγκοσμίως), οι δε προβλεπόμενοι αεραγωγοί μπροστινών και πίσω καθισμάτων αποτελούν. Επίσης κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, από πολλού χρόνου, στην αυτοκινητοβιομηχανία τυποποιημένο (standard) εξοπλισμό καμπίνας και, ως εκ τούτου, η συγκεκριμένη υλοποίηση δεν δύναται να αποτελέσει το βασικό υλικοτεχνικό επιχείρημα για την επικαλούμενη έκτακτη ανάγκη προμήθειας νέων οχημάτων. Ανεξαρτήτως δε των ανωτέρω, δεν αποδεικνύεται ούτε ότι ανέκυψε θέμα κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που επιβάλλει η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, προϋπόθεση που απαιτείται, εκ του ενωσιακού δικαίου, να συντρέχει σωρευτικώς για την προσφυγή στη συγκεκριμένη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, η οποία στοχεύει στην επείγουσα αντιμετώπιση καταστάσεων, όταν τα χρονικά περιθώρια δεν επαρκούν για την τήρηση της κύριας διαδικασίας επιλογής αναδόχου. Ειδικότερα, ενώ από τον Μάρτιο του 2020 γενικεύτηκε η παρουσία της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 στη Χώρα μας και επομένως γεννήθηκε η ανάγκη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διασποράς των κρουσμάτων, η διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης προμήθειας που αποσκοπεί στην προστασία του αστυνομικού προσωπικού από τον κορωνοϊό άρχισε μόλις στις 2.2.2021 (ένα έτος αργότερα), οπότε και η αναθέτουσα Αρχή προέβη στη σύσταση της Ομάδας Εργασίας για τη σχετική έρευνα αγοράς νέων οχημάτων με διαχωριστικό, γεγονός που δεν συμβιβάζεται με την επικαλούμενη ύπαρξη επείγουσας ανάγκης και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, που να καθιστά ανέφικτη την τήρηση των προθεσμιών διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Εξάλλου, ο νομοθέτης προβλέπει τη δυνατότητα σύντμησης της ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής των προσφορών στην ανοικτή διαδικασία στις 15 ημέρες σε περίπτωση δεόντως τεκμηριωμένης από την αναθέτουσα αρχή επείγουσας κατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 3 του ν.4412/2016. Αποδεικνύεται συνεπώς, ότι ήταν δυνατή από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή η τήρηση της διαδικασίας του ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας και η εντεύθεν τήρηση των αρχών της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στη διαδικασία για την κατάρτιση της σύμβασης και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, η επικαλούμενη από την αναθέτουσα Αρχή κατεπείγουσα ανάγκη για την άμεση εξασφάλιση και διάθεση των νέων διαμορφωμένων οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχει, πολλώ μάλλον και για το λόγο ότι τόσο στο από 18.3.2021 τεύχος των τεχνικών προδιαγραφών της πρόσκλησης (στοιχ. 23.3) όσο και στην από 24.3.2021 τεχνική προσφορά της «….», καθώς και στο ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης (άρθρο 3) αναφέρεται ότι τα υπό προμήθεια οχήματα πρέπει να παραδοθούν στην Ελληνική Αστυνομία εντός χρονικού διαστήματος δέκα (10) μηνών, που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν είναι συμβατό με μία εσπευσμένη προμήθεια, ενώ δεν προβλέπεται στο συμβατικό κείμενο δυνατότητα, έστω τμηματικής παράδοσης αυτών σε συντομότερους χρόνους, αλλά, αντιθέτως, προβλέπεται δυνατότητα παράτασης του συμβατικού χρόνου για σοβαρούς λόγους που θα καθιστούν αντικειμενικώς αδύνατη την εμπρόθεσμη παράδοση των οχημάτων, χωρίς επιβαλλόμενες κυρώσεις. Επισημαίνεται δε, το ανωτέρω χρονικό διάστημα επιβαρύνεται έτι περαιτέρω και από το προβλεπόμενο στα ίδια ως άνω στοιχεία της σύμβασης χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία παράδοσης των οχημάτων (βλ. στοιχ. 23.6. των τεχνικών προδιαγραφών και άρθρο 5 του σχεδίου σύμβασης), εντός του οποίου θα πραγματοποιηθεί η ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των ειδών από την αρμόδια Επιτροπή.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1167/2021


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/313/2019

Προμήθεια ανταλλακτικών:..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα η επίμαχη προμήθεια δεν αφορά στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων. Επομένως, η ανωτέρω προμήθεια μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Δήμου, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή της διενέργειας διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (25.829,38 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του κατά το έτος 2019 (141.881,69 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση. Εξάλλου, δεν τυγχάνει εφαρμογής εν προκειμένω η 3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων … των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως …» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489), καθόσον αυτή εφαρμόζεται στην περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 164, 119/2018,  15, 211/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και όχι στην περίπτωση γενικής προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων. Δεδομένου όμως ότι ο Δήμος ... προχώρησε στη προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια ανταλλακτικών, ο οποίος κατόπιν της 28/2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής θα επαναληφθεί για τις ομάδες 1 Ανταλλακτικά Οχημάτων-Μηχανημάτων και 2 ελαστικά, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα, η οποία ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων κρίνεται συγγνωστή.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/532/2023

Αποκατάσταση ζημιών και εργασίες συντήρησης στον Χ.Υ.Τ.Α.(...). Από τα ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει ο προσφεύγων, δεν προκύπτει ότι το χρονικό διάστημα που διέδραμε μέχρι να ωριμάσουν οι ενέργειες που έπρεπε να ακολουθηθούν, να εξευρεθούν οι πόροι, να συνταχθεί η μελέτη και να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανάδειξης αναδόχου οφείλονται σε υπαιτιότητα του Δήμου και ολιγωρία του μηχανισμού του, ώστε η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη να μην συμβιβάζεται με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για τις (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Συνεπώς, δεν συντρέχει ο σχετικός διακωλυτικός λόγος που διατυπώθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 2/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίδικης σύμβασης.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/498/2021

Προμήθεια οχημάτων...Το Τμήμα κρίνει ότι ο προβαλλόμενος λόγος της προσφυγής ανάκλησης και οι προεκτιθέμενοι ισχυρισμοί πρέπει να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι. Τούτο διότι: α) σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στο ιστορικό στοιχεία, καθώς και όπως προκύπτει από πασίδηλα γεγονότα, είναι αναμφισβήτητες οι μεταναστευτικές πιέσεις που υποκινήθηκαν ως υβριδικές προκλητικές ενέργειες από τη γείτονα χώρα στα χερσαία σύνορα στην περιοχή του Έβρου και ασκήθηκαν κατά το διάστημα από 28.2.2020, διήρκησαν με οξύτητα κατά το Μάρτιο 2020, έκτοτε ναι μεν  δεν παρουσιάζουν την ίδια ένταση, ωστόσο, υφίστανται σταθερά, όπως και ο κίνδυνος νέας έξαρσης του φαινομένου. β) Οι απώλειες στο στόλο των οχημάτων (περιπολικών), που βρέθηκαν στο πεδίο επιχειρήσεων εξαιτίας των ζημιών που υπέστησαν και της απαξίωσής τους, προκύπτουν από τα εκτιθέμενα ανωτέρω, όσον αφορά  στις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα. γ) Ανεξάρτητα δε από το ότι η HOME/2019/ ISFB/AG/EMAS/0119 Συμφωνία χρηματοδότησης από πόρους του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας περιλαμβάνει προμήθεια όμοιων οχημάτων, μέσω αυτής καλύπτονται στοιχειωδώς οι οικείες ανάγκες, ενώ οι πραγματικές απώλειες εξαιτίας των αποτρεπτικών επιχειρησιακών δράσεων, που έλαβαν χώρα κατά το ανωτέρω διάστημα, είναι κατά πολύ μεγαλύτερες και αφορούν σε  πλήθος οχημάτων που επιβάλλεται να συνυπολογίζεται για την επιχειρησιακή ετοιμότητα στις περιοχές ..., τα οποία έγιναν ακατάλληλα κατά το προηγηθέν κρίσιμο διάστημα. δ) Για την αντιμετώπιση της έκτακτης κατάστασης διατέθηκαν οχήματα από Διευθύνσεις Αστυνομίας Βόρειας Ελλάδας, στις οποίες ουδέποτε επανήλθαν και είναι επικίνδυνο αυτές να παραμένουν αποψιλωμένες επί διάστημα ήδη πολλών μηνών. ε) Όπως καταδεικνύουν τα γεγονότα που έχουν συμβεί, πλήθος γεωπολιτικών μεταβλητών καθιστούν τις συνθήκες ιδιαίτερα κρίσιμες και τις περιστάσεις νέας εκδήλωσης όμοιων πιέσεων προφανώς απρόβλεπτες, με άδηλα τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τους. Από το χρόνο εκτόνωσης των έκτακτων γεγονότων του Μαρτίου 2020, ήταν επιβεβλημένο για την Ελληνική Αστυνομία να τεθεί επειγόντως εκ νέου σε επιχειρησιακή ετοιμότητα στις κρίσιμες περιοχές. Άλλωστε, οι επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας που ξεκίνησαν εκείνο το χρονικό διάστημα, ανεξάρτητα από την ελαττωμένη έντασή τους, η οποία οφείλεται και στην πανδημία, πάντως, συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Ενόψει δε της ανάγκης αντικατάστασης που παρουσιάζει σχεδόν το 75% από το σύνολο των 13.000 οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας, όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, η διαδικασία προμήθειας 80 οχημάτων προφανώς ανταποκρίνεται στην ανάγκη αντικατάστασης, στο συντομότερο δυνατό χρόνο, αποκλειστικά οχημάτων που επιστρατεύθηκαν, ωστόσο, καταπονήθηκαν τα μέγιστα, έως αχρήστευσης, στο πλαίσιο των ανωτέρω επιχειρήσεων, προκειμένου οι αρμόδιες Διευθύνσεις ανά πάσα στιγμή να είναι σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. στ)Το αίτημα χρηματοδότησης της Διεύθυνσης Τεχνικής Υποστήριξης/Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας πραγματοποιήθηκε την 15.9.2020, ενώ η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε την 22.10.2020. ζ) Οι δυσμενέστατες επιπτώσεις της πανδημίας διεθνώς στη λειτουργία της οικονομίας, από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και την αβεβαιότητα στις εμπορικές συναλλαγές, έως την επιβράδυνση των δυνατοτήτων εργοστασιακής παραγωγής και την έλλειψη ετοιμοπαράδοτων ειδών, όπως της βαρειάς αυτοκινητοβιομηχανίας, δεν παρείχαν και δεν παρέχουν το χρονικό περιθώριο να εφαρμοστεί οποιαδήποτε άλλη πέραν της διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την πραγματοποίηση της κρίσιμης εν προκειμένω προμήθειας. η) Από τις αρμόδιες υπηρεσίες καταβλήθηκε σαφής προσπάθεια να αναπτυχθεί ανταγωνισμός, όπως καταδεικνύεται από το γεγονός ότι έλαβαν γνώση της επιχειρούμενης προμήθειας και κλήθηκαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία υποβάλλοντας πρόταση, όσο το δυνατό περισσότεροι οικονομικοί φορείς ( συνολικά δέκα), οι οποίοι, ωστόσο, πλην δύο, δεν εκδήλωσαν ενδιαφέρον, περαιτέρω, δε από τους ενδιαφερθέντες ζητήθηκε να υποβληθούν βελτιωμένες προτάσεις της αρχικής προσφοράς, κατόπιν των οποίων επιτεύχθηκε  χαμηλότερο τίμημα. Κατόπιν των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι κατά πλάνη περί τα πράγματα το Κλιμάκιο έκρινε τα αντίθετα με την προσβαλλόμενη πράξη του, η οποία σύμφωνα με τα προεκτιθέμενα πρέπει να ανακληθεί.Ανακαλεί την 27/2021 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΑΕΠΠ/128/2020

Προμήθεια αεροσκαφών...Επειδή, η αναθέτουσα αρχή ισχυρίζεται στις απόψεις της ότι η επίμαχη ανάθεση πραγματοποιείται κατά το απολύτως αναγκαίο καθώς αφορά μόνον τα Πολεµικά Πλοία που συνδράµουν στην ανάσχεση των αυξηµένων προσφυγικών ροών και όχι του συνόλου του στόλου της. Ειδικότερα, «επί συνόλου δεκάδων πολεµικών πλοίων του …που δύνανται αναπτύξουν µη στελεχωµένα αεροχήµατα (UAV), το …προβαίνει στη προµήθεια µόνο 6 συστηµάτων που θα καλύψουν κατά το συντοµότερο δυνατό χρονικό διάστηµα την αδήριτη ανάγκη κατά τον πλέον ενδεδειγµένο επιχειρησιακά και τεχνικά τρόπο και προγραµµατίζει τη κάλυψη της συνολικής του επιχειρησιακής δυνατότητας στα εν λόγω µέσα µε διαγωνισµό». Όμως, η επίμαχη πρόσκληση παρέχει τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να αυξήσει το συμβατικό αντικείμενο έως 50%, ήτοι πέραν των τεσσάρων μη επανδρωμένων αεροσκαφών να αποκτήσει δύο επιπλέον, χωρίς προσφυγή σε διαγωνισμό, πρόβλεψη, η οποία δεν συμβαδίζει με την προϋπόθεση περιορισμού του αντικειμένου της ανάθεσης στο μέτρο που είναι απαραίτητο. Αλυσιτελώς δε επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη δεν θα χρησιμοποιηθεί για την απόκτηση πρόσθετων μη επανδρωμένων αεροσκαφών αλλά για να εξασφαλιστεί τυχόν συμπληρωματική απαίτηση υλικών / υπηρεσιών. Επειδή εκ των προαναφερθέντων συνάγεται ότι στην προκειμένη περίπτωση η αναθέτουσα αρχή δεν αιτιολόγησε πλήρως, ειδικώς και επαρκώς τη συνδρομή των προϋποθέσεων που θέτει η κείμενη νομοθεσία για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και ο πρώτος λόγος της προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Επειδή με τον δεύτερο λόγο προσφυγής ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι παρανόμως δεν προσκλήθηκε στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης καθώς διαθέτει τα προϊόντα που αποτελούν το συμβατικό αντικείμενο της επίμαχης πρόσκλησης και θα μπορούσε να ανταποκριθεί εγκαίρως και προσηκόντως στην εκτέλεση της σύμβασης.