Προσυμβατικός έλεγχος συμβάσεων αγοράς ακινήτων. ζητείται από το παρόν Τμήμα η άρση της αμφιβολίας ως προς την έννοια των διατάξεων των άρθρων 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο .....και, ειδικότερα, ως προς την υπαγωγή ή μη στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου των συμβάσεων αγοράς ακινήτων εκ μέρους του Δημοσίου και των εξομοιούμενων με αυτό νομικών προσώπων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των προδιαληφθεισών νομικών παραδοχών, η ανωτέρω αμφιβολία δεν εισάγεται παραδεκτώς ενώπιον του παρόντος Τμήματος, καθόσον το κρίσιμο νομικό ζήτημα είχε κριθεί οριστικά και ως εκ τούτου δεν εισήχθη ενώπιόν του. Ειδικότερα, με την 1391/2017 προδικαστική απόφασή του το VI Τμήμα αφού δέχθηκε, καθ’ ερμηνεία των κρίσιμων διατάξεων των άρθρων 35 παρ. 1 και 36 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ότι οι συμβάσεις αγοραπωλησίας ακινήτων υπάγονται σε προσυμβατικό έλεγχο εφόσον υπερβαίνουν το κατώτατο χρηματικό όριο, έκρινε ότι πρέπει να ανακληθεί η 127/2017 αντίθετη πράξη του Κλιμακίου και, εν συνεχεία, διέταξε τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου...Κατά συνέπεια, εφόσον, μετά την έκδοση της 1391/2017 προδικαστικής απόφασης, η υπόθεση δεν παρέμενε κατά το κρίσιμο σκέλος εισέτι εκκρεμής ενώπιον του VI Τμήματος, δεν κατελείπετο εφεξής σε αυτό περιθώριο αμφιβολίας ως προς την έννοια των διατάξεων των άρθρων 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο και, επομένως, ούτε δικονομική δυνατότητα παραπομπής αυτής προς άρση ενώπιον του παρόντος Τμήματος, η οποία ισοδυναμεί με ανεπίτρεπτη σιωπηρή ανάκληση της εκφερθείσας οριστικής κρίσης (..) Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως εισήχθη προς επίλυση η αμφιβολία με το Πρακτικό 1 της Συνεδρίασης της 4ης Αυγούστου 2017, κατά τα ειδικότερον αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Και. Αναπέμπει την υπόθεση στο VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την κατ’ ουσία εξέταση της υπόθεσης.

Προμήθεια προϊόντων εμφάνισης ακτινογραφιών, ακτινολογικού φιλμ και φωτογραφικών πλακών με φιλμ:..Ζητείται η αναθεώρηση της 7352/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση ανάκλησης του ήδη αιτούντος νομικού προσώπου κατά της 173/2015 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου.(...) δεδομένου ότι ο νομικός χαρακτηρισμός κάθε σύμβασης ανήκει κυριαρχικά στο Δικαστήριο .. οι πρόσθετες πράξεις - συμβάσεις, οι οποίες συνάπτονται δυνάμει ειδικής διάταξης νόμου ... μεταξύ του Διοικητή της εκάστοτε Υ.Πε. (για λογαριασμό πλέον της ίδιας και όχι για λογαριασμό των νοσοκομείων) και των προμηθευτών των νοσοκομείων εποπτείας της και βαρύνουν πλέον τις πιστώσεις της (Υ.Πε.) και όχι αυτές των νοσοκομείων, αποτελούν νέες αυτοτελείς συμβάσεις, καθόσον με τη σύναψή τους δεν τροποποιούνται ουσιωδώς οι όροι των αρχικών συμβάσεων ούτε πραγματοποιούνται κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 παρ. 2 β του π.δ/τος 60/2007 συμπληρωματικές παραδόσεις. Συνεπώς, ελέγχονται ως προς τη νομιμότητά τους από το Ελεγκτικό Συνέδριο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, μόνο όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους ή, ελλείψει αυτής, το οικονομικό αντικείμενό τους, υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ,. Κατά συνέπεια, τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων μεταξύ της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας … και των εταιρειών «....», που αφορούν στην προμήθεια, καθ’ υπέρβαση των ποσοτήτων των αρχικών συμβάσεων, προϊόντων εμφάνισης ακτινογραφιών, ακτινολογικού φιλμ και φωτογραφικών πλακών με φιλμ, ποσού 32.446,92 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και 15.916,27 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αντίστοιχα, συνιστούν νέες και αυτοτελείς συμβάσεις απευθείας προμηθείας προϊόντων εμφάνισης ακτινογραφιών, ακτινολογικού φιλμ και φωτογραφικών πλακών με φιλμ, το οικονομικό αντικείμενο των οποίων υπολείπεται του ποσού των 500.000,00 ευρώ και, ως εκ τούτου, δεν υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ενόψει των ανωτέρω, το VI Τμήμα που με την προσβαλλόμενη απόφασή του έκρινε αντιθέτως, έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή των προμνησθεισών διατάξεων και πρέπει να γίνει δεκτή η ένδικη αίτηση αναθεώρησης και να αναθεωρηθεί η 7352/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ακολούθως δε να ανακληθεί η 173/2015 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου αυτού.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον οι συναφθείσες με τις φερόμενες ως δικαιούχους εταιρείες συμβάσεις, σε εκτέλεση των οποίων παραδόθηκαν τα επίμαχα είδη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), όπως αυτές ισχύουν μετά την συμπλήρωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου πρώτου υποπαρ. Γ.1. περ. 1 του ν. 4254/2014, δεν υπεβλήθησαν πριν από τη σύναψή τους στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(..). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία λυμάτων οικισμών Δήμου:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η αίτηση ανάκλησης της αιτούσας κοινοπραξίας και των μελών αυτής κατά της 278/2014 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον απαραδέκτως άσκησε αυτήν κατά πράξης του Κλιμακίου, εκδοθείσας μετά την ισχύ του ν. 4146/2013, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....», με αντικείμενο τη «Συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία λυμάτων οικισμών Δήμου ... στην ΕΕΛ ....». Εξάλλου, ο προβαλλόμενος με την υπό κρίση αίτηση λόγος αναθεώρησης ότι από την γραμματική ερμηνεία των άρθρων 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο συνάγεται ότι η εξαίρεση από τη δυνατότητα άσκησης αιτήσεων ανάκλησης κατά θετικών πράξεων δεν αφορά τις συμβάσεις των Ο.Τ.Α. είναι νόμω αβάσιμος. Τούτο διότι το άρθρο 36 παρ. 5 του ως άνω Κώδικα, το οποίο δεν έχει τροποποιηθεί μέχρι σήμερα, παρέπεμπε στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 35, όπως αυτό είχε στην αρχική του μορφή, δηλαδή πριν την τροποποίησή του με τη διάταξη του άρθρου 73 παρ. 2 του ν. 4146/2013, από τη φράση «υποβάλλονται στη γραμματεία του αρμόδιου Τμήματος» έως τη φράση «Άλλη αίτηση ανάκλησης δεν επιτρέπεται», παραλείποντας μόνο την αρχική φράση σύμφωνα με την οποία «Αιτήσεις ανάκλησης των πράξεων των Κλιμακίων σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το νόμο», δεδομένου ότι στο άρθρο 36 παρ. 5 περιλαμβάνεται όμοια φράση σύμφωνα με την οποία «Κατά των πράξεων των Επιτρόπων και των Κλιμακίων, επιτρέπονται αιτήσεις ανάκλησης, σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το νόμο".Επομένως, το άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο παραπέμπει ουσιαστικά στο σύνολο του πρώτου εδαφίου του άρθρου 35 παρ. 5 για τη ρύθμιση των ζητημάτων των αιτήσεων ανάκλησης κατά πράξεων ελέγχου νομιμότητας των συμβάσεων των Ο.Τ.Α., τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα.(...)Κατ’ ακολουθία αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν, ορθώς απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, με την προσβαλλόμενη απόφαση, η αίτηση για ανάκληση της 278/2014 πράξης του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου της, η αναθεώρηση της 14/2018 Πράξης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου: Με τα δεδομένα, όμως, αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω (σκ. II), η υπό κρίση αίτηση, στρεφόμενη κατά πράξης, η οποία έχει εκδοθεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 33 του ανωτέρω Κώδικα, στο πλαίσιο άσκησης του διενεργούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου δαπανών, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Τούτο, διότι κατά της πράξης αυτής δεν χωρεί αίτηση αναθεώρησης ενώπιον του παρόντος Τμήματος, καθόσον με τις ειδικότερες διατάξεις των άρθρων 35 έως 37 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο ρυθμίζονται εξαντλητικά οι αρμοδιότητες του Τμήματος τούτου, περιοριζόμενες στην εξέταση της νομιμότητας των αποφάσεων του VI Τμήματος, που εκδίδονται κατά τη διαδικασία διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου και δεν καταλείπεται περιθώριο αναλογικής εφαρμογής άλλων νομοθετικών διατάξεων.Ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.

Εξ άλλου, ο προβαλλόμενος από την παρεμβαίνουσα εταιρεία «….» ισχυρισμός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει δικαιοδοσία να ελέγξει τη νομιμότητα της ως άνω βεβαίωσης, καθ’ όσον αυτή δεν προσεβλήθη στα αρμόδια δικαστήρια και συνεπώς καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας των διοικητικών πράξεων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι ο προβλεπόμενος από το άρθρο 98 παρ.1 εδ. β΄ του Συντάγματος έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκτείνεται επί του συνόλου των πράξεων που συνθέτουν τις επί μέρους φάσεις της διαδικασίας, η οποία προηγείται της σύναψης της σχετικής σύμβασης, χωρίς να εξαρτάται από το αν υπήρξαν ή όχι αμφισβητήσεις κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού ή να περιορίζεται αποκλειστικά στα ζητήματα εκείνα που τίθενται από την πλευρά του φορέα του ελεγχόμενου έργου, ενώ, περαιτέρω, ως έλεγχος καθολικός, εκτεινόμενος και στα αμέσως συναπτόμενα με την εν λόγω διαδικασία παρεμπιπτόντως αναφυόμενα ζητήματα, υπό την προϋπόθεση ότι τα τελευταία δεν έχουν κριθεί τελεσίδικα με απόφαση του αρμόδιου Δικαστηρίου (βλ. άρθρο 17 παρ. 3 του π.δ. 774/1980), δεν εμποδίζεται ούτε από το γενικώς ισχύον για τις ατομικές διοικητικές πράξεις τεκμήριο νομιμότητας, άλλως θα καθίστατο αλυσιτελής, εάν η ελεγχόμενη σύμβαση μπορούσε να συναφθεί και συνεπώς το δημόσιο χρήμα να εκταμιευθεί ελεύθερα με βάση παράνομες ατομικές διοικητικές πράξεις (πρβλ. Πρακτικά 14ης Γ.Σ./20.05.1992 της Ολομ. του Ελ. Συν., Πράξεις IV Τμ. 48/2001, 72/1997, VI Τμήμα 245, 177/2007 και 232, 236/2006).

Ελέγχος νομιμότητας  σχεδιου συμβάσεως.(..)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II.Β., το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εφόσον η αρχική, από 1.12.2014, σύμβαση για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου δεν υπήχθη, νομίμως, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων  35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, λόγω του ότι υπολειπόταν του προβλεπομένου κατά τον κρίσιμο χρόνο ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δεν δύναται να ελεγχθεί ούτε και η σύμβαση που συνάπτεται, κατόπιν διαλύσεως της αρχικής εργολαβίας, με την δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας Κ/ξία, για την ανάθεση των εργασιών ολοκληρώσεως του ίδιου έργου.  (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει από τον έλεγχο του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσεως.

Καταβολή αμοιβής των δικαιούχων, για συμμετοχή σε ιδιωτικές κατασκηνώσεις:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος και 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι συναφθείσες μεταξύ του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και των φερομένων ως δικαιούχων συμβάσεις, με τις οποίες τροποποιήθηκε το αντικείμενο των αρχικώς συναφθεισών συμβάσεων με την προσθήκη νέου αντικειμένου (πρόσθετου αριθμού παιδιών), δεν υπήχθησαν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ειδικότερα, δοθέντος ότι οι αρχικώς συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των ανωτέρω μερών είχαν υποβληθεί στον κατά τα ανωτέρω προσυμβατικό έλεγχο, λόγω του ότι η συνολική  εκτιμώμενη δαπάνη της διενεργηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας υπερέβαινε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, έπρεπε να υποβληθούν στον έλεγχο αυτό και οι επίμαχες τροποποιητικές συμβάσεις. Τούτο, δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η αξία των εν λόγω συμβάσεων δεν υπερβαίνει αυτοτελώς το ανωτέρω όριο, αφού σε περίπτωση διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των αρχικών συμβάσεων, στον έλεγχο αυτό υπάγονται, ως παρακολούθημά τους, και οι τροποποιήσεις αυτών, και μάλιστα ανεξαρτήτως ποσού.β) Η ΑΑΥ Μ369/19.8.2016 απόφαση αναλήψεως υποχρεώσεως, μη νομίμως εκδόθηκε μετά την έναρξη του κατασκηνωτικού προγράμματος, τον Ιούνιο του 2016, και την εν όλω ή εν μέρει παροχή των επίμαχων υπηρεσιών. (..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. (και ήδη Ε.Φ.Κ.Α.) δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των κειμένων διατάξεων, αλλά επειδή πίστεψαν πεπλανημένως, πλην όμως συγγνωστώς, αφενός μεν ότι για την υπογραφή των επίμαχων τροποποιητικών συμβάσεων δεν επιβαλλόταν η προηγούμενη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφετέρου δε, ότι αρκούσε για την εκπλήρωση των νομίμων υποχρεώσεών τους η ανάληψη της σχετικής υποχρεώσεως αμέσως μόλις τέθηκαν στη διάθεσή τους οι αναγκαίες πιστώσεις. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην όμως, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

ΔΕΔΙΚΑΣΜΕΝΟ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δημοτική Επιχείρηση σε ανώνυμη εταιρεία για την εκτέλεση του πρώτου παραδοτέου της σύμβασης «Δημιουργία βίντεο με 3d animation για την ενημέρωση, πληροφόρηση και ανάδειξη της ................. », καθόσον, η διαταγή πληρωμής - η οποία δεν αμφισβητείται ότι είναι τελεσίδικη - συνιστά νόμιμο και πλήρες δικαιολογητικό του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, που δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς την ύπαρξη της απαίτησης εταιρείας κατά της ΔΕΚΠΟΤΑ.

Μίσθωση ακινήτου.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου τούτου. Η δε περιγραφόμενη στη διάταξη του άρθρου 31 περ. α΄ εδ. εε του ν.4270/2014 (Α΄ 143), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 του ν.4456/2017 (Α΄ 24/1.3.2017), περίπτωση διενέργειας στοχευμένων ελέγχων επί συγκεκριμένων κατηγοριών δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό την ιδιότητα του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή, επίκληση της οποίας γίνεται με το 37327/21.2.2018 διαβιβαστικό έγγραφο της Περιφέρειας ...., δεν συνιστά αντικείμενο του διενεργούμενου από το παρόν Κλιμάκιο, προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.