Επιπροσθέτως, καθίσταται σαφές ότι η ορθή έννοια του άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ. 774/1980 είναι ότι στον έλεγχο των Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται και οι συμβάσεις σε επέκταση, βάσει όρου της διακήρυξης, αρχικών (κύριων) συμβάσεων, οι οποίες υπολείπονται του ποσού του 1.000.000 ευρώ και των οποίων οι αρχικές δεν έχουν υποβληθεί, λόγω ποσού επίσης, στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αθροιζόμενες όμως με την κύρια και τις τυχόν λοιπές σε επέκταση αυτής συμβάσεις υπερβαίνουν το ύψος των 1.000.000 ευρώ. Τούτο, διότι σκοπός της προαναφερόμενης διάταξης είναι η θεσμοθέτηση μίας αποτελεσματικής διαδικασίας για τον έλεγχο της νομιμότητας των συμβάσεων, ο οποίος θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής, ιδίως στην περίπτωση που θα παρεχόταν στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει ανέλεγκτα τέτοιου είδους συμβάσεις με τη δυνατότητα κατάτμησης του συνολικού συμβατικού αντικειμένου, κατά συνέπεια δε και των πιστώσεων, ανά διαδοχικά επιμέρους χρονικά διαστήματα (βλ. σχετ., ως προς τις συμπληρωματικές συμβάσεις, πράξη VI Τμ. ΕλΣυν 48/2003).

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό (ν.π.δ.δ.) σε κοινοπραξία για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων των διαφόρων υπηρεσιών του, καθόσον: α) μη νομίμως ο Οργανισμός προέβη σε απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις, β) λαμβανομένου υπόψη ότι προκηρύχθηκε τακτικός διαγωνισμός για τη διενέργεια του οποίου απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα, αποδεικνύεται ότι η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχουν πεδίο εφαρμογής τα π.δ. 59/2007 και 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης και γ) οι απευθείας ανά μήνα αναθέσεις συνιστούν κατάτμηση της δαπάνης και συνεπώς οι σε εκτέλεση αυτών συναφθείσες συμβάσεις δεν υπήχθησαν επί ποινή ακυρότητας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (Ανακλήθηκε με την 61/2015 Πράξη του IV Τμήματος)

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Ασφαλιστικό Ταμείο σε ιδιωτικές  επιχειρήσεις κατασκηνώσεων  για παροχή φιλοξενίας παιδιών (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η υποκείμενη διαδικασία ανάδειξης αναδόχων της Διεύθυνσης Ασφάλισης Παροχών .. του ..-… που διαθέτουν κατασκηνωτικές εγκαταστάσεις στο Ν. … για τον παραθερισμό των παιδιών των ασφαλισμένων του ΤΥΔΚΥ  για την θερινή περίοδο 2015, καθώς και τα σχετικά σχέδια συμβάσεων, έπρεπε, ως εκ του αντικειμένου τους (CPV 55243000-5) και της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της  αριθμ..2616/28.5.2015 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, που υπερβαίνει το ποσό του 1.000.000,00 ευρώ, να υποβληθούν για έλεγχο στο αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013.  Κατ’ακολουθίαν,  λόγω της ανεπίτρεπτης κατάτμησης της ελεγχόμενης ως άνω δαπάνης και της διενέργειας χωριστών διαδικασιών ανάδειξης αναδόχων των επίμαχων υπηρεσιών, ανά την Ελλάδα, οι επίμαχες συναφθείσες συμβάσεις πάσχουν ακυρότητας.  Όσα δε αντίθετα ισχυρίζεται το …-… με το αριθ. πρωτ. 6055/22.12.2015 έγγραφό του, σύμφωνα με τα οποία α) το ποσό των 2.500.000,00 ευρώ αφορά στην κάλυψη δαπάνης όλων των κατασκηνώσεων πανελλαδικά μετά από διαγωνισμούς που διενήργησαν οι κατά τόπους διαχειριστικές επιτροπές και σε εφαρμογή συμβάσεων που καταρτίστηκαν , β) η προϋπολογιζόμενη δαπάνη είναι 2.500.000,00 ευρώ, αλλά η δαπάνη καθεμιάς από τις επιμέρους συμβάσεις καθώς και η συνολική δαπάνη των κατασκηνώσεων της διαχειριστικής επιτροπής Ν. Αττικής υπολείπεται του ποσού των 500.000,00 ευρώ, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα, δοθέντος ότι ως προϋπολογιζόμενη δαπάνη που λαμβάνεται υπόψη για την υπαγωγή ή μη στον  έλεγχο νομιμότητας αυτών από το Ελεγκτικό Συνέδριο  λαμβάνεται υπόψη αυτή της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος της διαδικασίας ανάθεσης, χωρίς να ασκεί  έννομη επιρροή για  την υποχρέωση υποβολής προς έλεγχο και κατ’ επέκταση την ακυρότητα που συνεπάγεται η παράλειψή της, η κατάρτιση, επί τη βάσει της πρόσκλησης αυτής, περισσότερων επιμέρους συμβάσεων, η αξία των οποίων, είτε μεμονωμένα είτε και από κοινού, δεν υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ (βλ. Πράξη 133/2012 IV Τμ. Ελ. Συν). Όμως το Κλιμάκιο τούτο, λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ελεγχόμενη περίπτωση: α) ότι για την διενέργεια των επίμαχων αναθέσεων εκδόθηκε, εκτός από την  γενική αριθμ. 2616/28.5.2015 πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς όλες τις κατασκηνώσεις πανελλαδικά για τη φιλοξενία παιδιών του ΤΥΔΚΥ κατά τη θερινή περίοδο 2015, συνολικής αξίας 2.500.000,00 ευρώ και η 2617/28.5.2015  χωριστή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με την οποία προσκλήθηκαν για την υποβολή προσφορών και τη σύναψη συμβάσεων, ειδικώς, οι ιδιωτικές κατασκηνώσεις που λειτουργούν στο Ν. Αττικής, β) το γεγονός ότι έκαστη εκ των συναφθεισών συμβάσεων, αλλά και η συνολική δαπάνη των κατασκηνώσεων της διαχειριστικής επιτροπής Ν… δεν υπερβαίνει το ποσό των 500.00,00 ευρώ, το Κλιμάκιο άγεται στη κρίση, κατά παραδοχή σχετικού ισχυρισμού που προβάλλεται με το ως άνω έγγραφο επανυποβολής των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων, ότι τα όργανα της Διεύθυνσης Ασφάλισης Παροχών … του ..-…δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων ως προς την υποβολή των επίμαχων συμβάσεων σε  έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ως εκ τούτου τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα είκοσι (20) συμβάσεων και της οικείας διαδικασίας για την ανάθεση δημόσιας υπηρεσίας αφορώσης στην εξυπηρέτηση δρομολογιακών γραμμών(....)Δεδομένου, περαιτέρω, ότι οι συμβάσεις αυτές υποβλήθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις 5.6.2020, ήτοι μετά τη λήξη τους, δεν διατηρούν πλέον το αντικείμενό τους, ώστε να είναι εφικτή η άσκηση προσυμβατικού ελέγχου επ’ αυτών.Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο νομιμότητας οι δεκαεννέα (19) συναφθείσες συμβάσεις 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1892/2020.

Εκτέλεση δρομολογίων...ζητείται η ανάκληση της 231/2020 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στην σκέψη 4 ανωτέρω, οι τριάντα τρείς (33) συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας για τη διασφάλιση της ελάχιστης θαλάσσιας συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης των νησιωτικών περιοχών που καταρτίστηκαν δυνάμει της ΠΝΠ 30.3.2020 και είχαν διάρκεια μέχρι 30.4.2020, ενόψει του ειδικού, εκτάκτου, αυτοτελούς και εξαιρετικού κανονιστικού καθεστώτος υπό το οποίο καταρτίστηκαν προκειμένου κατά τον ελάχιστο χρόνο ισχύος τους (που δεν υπερέβαινε τις οκτώ ημέρες) να εξυπηρετηθεί ο ανωτέρω σκοπός, εκφεύγουν του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων ελέγχου νομιμότητας κατ’ άρθρο 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ακόμα δε και της διαδικασίας ελέγχου της παραγράφου 8 του ίδιου άρθρου, δεδομένου ότι δεν πρόκειται για τις αναφερόμενες στην παράγραφο αυτή συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας στις θαλάσσιες ενδομεταφορές συναπτόμενες κατά τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου όγδοου του ν. 2932/2001. Επομένως, ορθά, αν και με εσφαλμένη αιτιολογία, έκρινε το Ζ΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη, ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν ενώπιόν του προς έλεγχο οι τριάντα τρείς (33) συναφθείσες συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας. Κατόπιν τούτων, η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί, οι δε ανωτέρω συναφθείσες συμβάσεις, εκ του λόγου ότι γι’ αυτές δεν υπήρχε, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, νομική υποχρέωση υποβολής τους για έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, είναι έγκυρες και ισχυρές παράγουσες πλήρως μεταξύ των συμβαλλομένων όλα τα προβλεπόμενα έννομα αποτελέσματά τους. Κατά τη γνώμη, όμως, των Παρέδρων, ...., ο προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι ακόμα και στις εξαιρετικές περιπτώσεις των συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 8 του άρθρου 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, η άσκηση του ελέγχου νομιμότητας προϋποθέτει σύμβαση που εξακολουθεί να εκτελείται. Ως εκ τούτου, ορθά και με νόμιμη αιτιολογία το Κλιμάκιο έκρινε ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν ενώπιόν του τα ανωτέρω σχέδια συμβάσεων μετά την εκτέλεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, ορθά, αν και με διαφορετική αιτιολογία, το Κλιμάκιο έκρινε με την προσβαλλόμενη πράξη του ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν ενώπιόν του οι τριάντα τρείς (33) συναφθείσες συμβάσεις για έλεγχο νομιμότητας και η πράξη 231/2020 του Ζ΄ Κλιμακίου δεν πρέπει να ανακληθεί, η δε κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον οι συναφθείσες με τις φερόμενες ως δικαιούχους εταιρείες συμβάσεις, σε εκτέλεση των οποίων παραδόθηκαν τα επίμαχα είδη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), όπως αυτές ισχύουν μετά την συμπλήρωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου πρώτου υποπαρ. Γ.1. περ. 1 του ν. 4254/2014, δεν υπεβλήθησαν πριν από τη σύναψή τους στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(..). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, κατά παράβαση του άρθρου 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013, η υποκείμενη διαδικασία ανάδειξης αναδόχων, καθώς και οι οικείες συμβάσεις, λόγω του αντικειμένου τους, και μολονότι αυτές ερείδονται σε κοινή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με συνολικό συμβατικό τίμημα ανερχόμενο στο ποσό των 869.343,83 ευρώ, δεν υποβλήθηκαν πριν τη σύναψή τους για έλεγχο στον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς να ασκεί έννομη επιρροή όσον αφορά στην υποχρέωση υποβολής στον ως άνω έλεγχο, η σύναψη, επί τη βάσει της πρόσκλησης αυτής, περισσότερων επιμέρους συμβάσεων, η αξία των οποίων μεμονωμένα δεν υπερβαίνει το ποσοτικό όριο των 500.000 ευρώ.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-έλεγχος νομιμότητας: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο Γ5 (Λοιποί όροι διαγωνισμού) των .. και ..προκηρύξεων των οικείων διαγωνιστικών διαδικασιών και στο άρθρο Χ παρ. 1 των ως άνω ..και ..συμβάσεων, που υποβλήθηκαν ήδη σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, προβλεπόταν η δυνατότητα τροποποίησης των τελευταίων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συγκοινωνιακών αναγκών, εφόσον δεν προκύπτει πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση για το Δημόσιο, γεγονός που συντρέχει εν προκειμένω, ενώ ως προς τα λοιπά διατηρούνται οι όροι και προϋποθέσεις των αρχικών συμβάσεων, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των δύο (2) υποβληθέντων προς έλεγχο, με το .. έγγραφο του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σχεδίων τροποποιητικών συμβάσεων, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ «Ελαστικών Επισώτρων»:Με τα δεδομένα αυτά οι εκτελεστικές συμβάσεις προμήθειας  αγαθών μεταξύ του Δήμου ....... και των αναδόχων εταιριών «…» και «…..» έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού των συμφωνιών-πλαίσιο σε εκτέλεση των οποίων συνάφθηκαν, που υπερέβαινε το ποσό των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης των εκτελεστικών αυτών συμβάσεων, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή τους. Επομένως, εφόσον στη διαδικασία σύναψης των επίμαχων συμβάσεων και στο συμβατικό κείμενο δεν διαπιστώθηκε πλημμέλεια, έστω και σ’ αυτό το στάδιο ελέγχου, δεν καθίσταται άνευ άλλου τινός μη νόμιμη κάθε δαπάνη που εντέλλεται σε εκτέλεση αυτών (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 198/2017). 

Προμήθεια ραδιοφαρμάκων. Προσυμβατικός έλεγχος.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι συμβάσεις σε εκτέλεση των οποίων εντέλλονται συνήφθησαν χωρίς να υποβληθούν προηγουμένως στην αρμόδια Επίτροπο προς διενέργεια του προβλεπόμενου ελέγχου νομιμότητας, παρά το γεγονός ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του διενεργηθέντος ανοικτού διαγωνισμού, στο πλαίσιο του οποίου ανατέθηκαν οι επίμαχες προμήθειες, ανερχόμενη σε 521.684,00 ευρώ, υπερέβαινε το νόμιμο όριο των 500.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ).  Ωστόσο, το Κλιμάκιο  συνεκτιμώντας το ότι κατά τα λοιπά δεν αναδεικνύονται, από την αρμόδια για τη διενέργεια του ως άνω ελέγχου Επίτροπο, έτερες πλημμέλειες ως προς τη διεξαγωγή από το Νοσοκομείο της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας, πλην της ανωτέρω περί μη υποβολής σε προσυμβατικό έλεγχο, και περαιτέρω ότι το συνολικό συμβατικό ποσό των συμβάσεων που συνήφθησαν βάσει της 48/2014 διακήρυξης υπολείπεται του ως άνω νόμιμου ορίου, καθόσον ανέρχεται σε 468.256,00 ευρώ, καθώς και την ανάγκη αδιάλειπτου εφοδιασμού του ανωτέρω Νοσοκομείου με το απαραίτητο κρίσιμο υγειονομικό υλικό, προς διασφάλιση της παροχής υπηρεσιών δημόσιας υγείας στους πολίτες, κρίνει ότι πρέπει εν προκειμένω να αναγνωστεί η συνδρομή συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμοδίων οργάνων του ως άνω φορέα κατά την υπογραφή των επίμαχων συμβάσεων.​(..) Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων του .... Νοσοκομείου .... - «....», αν δεν είχε λήξει το οικείο οικονομικό έτος.