ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει, ότι προβλέπεται υποκατάσταση του αναδόχου από άλλη εργοληπτική επιχείρηση στην εκτέλεση δημοσίου έργου, μόνο ύστερα από την τήρηση των προαναφερόμενων προϋποθέσεων και εφόσον εγκριθεί η υποκατάσταση από τον φορέα κατασκευής του έργου, διαφορετικά ο τελευταίος κηρύσσει έκπτωτο τον ανάδοχο, μετά από γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων. Σε κάθε περίπτωση η υποκατάσταση προβλέπεται μόνο κατά το στάδιο εκτέλεσης του έργου, δηλαδή στο στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του αναδόχου και του κυρίου του έργου, όχι, όμως, και κατά το στάδιο που προηγείται της κατακύρωσης του διαγωνισμού.

Δυνατότητα αντικατάστασης μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία, πριν την ανάδειξη της κοινοπραξίας ως οριστικού μειοδότη σε διαγωνισμό.(...) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 65 του ν. 3669/2008 (Κώδικα Δημοσίων Έργων - ΚΔΕ) υποκατάσταση μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία προβλέπεται μόνον κατά το στάδιο της εκτελέσεως/κατασκευής του έργου, δηλαδή το στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της συμβάσεως μεταξύ αναδόχου και κυρίου του έργου, στην προκείμενη δε περίπτωση από το ιστορικό προκύπτει ότι δεν υφίσταται σύναψη, ούτε και υπογραφή της συμβάσεως και επομένως δεν θα ήταν νόμιμη η υποκατάσταση μέλους της κοινοπραξίας που ανακηρύχθηκε μειοδότης στον επίμαχο διαγωνισμό (ομόφ.)

Aν δεν προβλέπεται η υποχρέωση υπεργολαβίας από τη διακήρυξη η νομιμότητα της ανάθεσης μέρους των εργασιών του έργου από τον ανάδοχο σε υπεργολάβο μετά την υπογραφή της σύμβασης ελέγχεται κατά το στάδιο της εκτέλεσης του έργου.

Υπερημερία κύρίου του έργου.Ο ανάδοχος υποχρεώνεται να εκτελεί το έργο σύμφωνα με τη σύμβαση και τα λοιπά συμβατικά στοιχεία, χωρίς να δικαιούται ιδιαίτερης αμοιβής ή αποζημίωσης για εργασίες πέραν των συμβατικών, οι οποίες έγιναν χωρίς έγγραφη εντολή της διευθύνουσας υπηρεσίας. Εξάλλου, σε περίπτωση υπερημερίας του κυρίου του έργου, ως προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις, γεννάται μόνο δικαίωμα του αναδόχου προς αποζημίωση για τις θετικές ζημίες που προκαλούνται ύστερα από επίδοση σχετικής έγγραφης όχλησης και δεν γεννάται δικαίωμα αυτού να υποκαταστήσει τον κύριο στην εκτέλεση των οφειλομένων από αυτόν ενεργειών, εκτός εάν κάτι τέτοιο προβλέπεται ρητά από τη σύμβαση ή υπάρχει σχετική έγγραφη εντολή της διευθύνουσας υπηρεσίας.

Κατασκευή βιολογικού καθαρισμού Δήμου...Περαιτέρω, ήδη από τις 18.8.2012, έχει παρέλθει η συμβατική προθεσμία περάτωσης του έργου και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι αυτή είχε, πριν από την λήξη της, παραταθεί νόμιμα, ώστε να καταλαμβάνει την επίμαχη υποκατάσταση. Εξάλλου, στην ως άνω 63/9.5.2019, εγκριτική της υποκατάστασης αυτής, απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ......, ουδεμία αναφορά γίνεται στο τμήμα της εργολαβίας για το οποίο ισχύει - εγκρίθηκε η υποκατάσταση, στην πιστοποίηση μετά την οποία οι πληρωμές θα διενεργούνται στη νέα ανάδοχο και στις εγγυήσεις που αυτή πρέπει να καταθέσει, όπως απαιτείται, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, δοθέντος ότι το σχετικό αίτημα της αναδόχου δεν αφορούσε στην εκχώρηση του όλου έργου, αλλά τμήματος αυτού. Στο δε σχέδιο σύμβασης μεταξύ της άνω υποκαταστάτριας κοινοπραξίας και της προαναφερόμενης Δ.Ε.Υ.Α, που υποβλήθηκε, αναγράφεται ως συμβατικό τίμημα το ποσό του 1.934.858,95 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το οποίο αντιστοιχεί στο συνολικό ποσό της αρχικής σύμβασης, υποδεικνύοντας ότι η υποκατάσταση επιχειρείται για το σύνολο του έργου, χωρίς, όμως, τούτο να έχει ζητηθεί από την ανάδοχο εταιρεία και εγκριθεί ρητά από την αναθέτουσα αρχή. Τέλος, ελλείψει σχετικών στοιχείων και ειδικών συγκριτικών αναφορών στα προσκομισθέντα έγγραφα, δεν αποδεικνύεται ότι τα μέλη της υποκαταστάτριας κοινοπραξίας έχουν, μεμονωμένα ή έστω και αθροιστικά, τα ίδια προσόντα που απαιτούνταν για την ανάληψη του έργου από την αρχική ανάδοχο εταιρεία.

Συμπληρωματική σύμβαση. Υποκατάσταση αναδόχου μετά την κατακυρωτική απόφαση από τρίτο. Απαιτείται εγκριτική απόφαση της προϊσταμένης αρχής, στην οποία να αιτιολογείται πλήρως αν η εργοληπτική επιχείρηση, που θα υποκαταστήσει τον ανάδοχο έχει τα ίδια προσόντα που απαιτήθηκαν για την ανάληψη του έργου και παρέχει τα απαραίτητα εχέγγυα για την κατασκευή του. Ως τρίτος νοείται και η ανώνυμη εταιρεία, στην οποία μετά την κατακύρωση εισφέρθηκε ένα-ντι μετοχών της ο κατασκευαστικός κλάδος της αναδόχου ανώνυμης εταιρείας, αφού η απόσχιση του κατασκευαστικού κλάδου και η εισφορά του σε άλλη εταιρεία χωρίς να λυθεί η δότρια εται-ρεία διέπεται από τους κανόνες της ειδικής διαδοχής του άρθρου 4 παρ. 3 του ν.2166/1993. Στην περίπτωση αυτή για την υποκατάσταση απαιτείται η τήρηση της προμνησθείσας διαδικασίας. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών, καθόσον α) αορίστως αιτιολογείται η συνδρο¬μή των απροβλέπτων περιστάσεων, β) η αναθέτουσα αρχή ομολογεί για κάποιες εργασίες ότι οφείλονται σε αστοχία των εγκεκριμένων μελετών και κατασκευαστικών σχεδίων, γ) υπάρχουν εργασίες, οι οποίες αποτελούν επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητάς του, δ) υπάρχουν εργασίες που έχουν προβλεφθεί στα συμβατικά τεύχη και επομένως αποτελούν τεχνικό αντικείμενο της κύριας σύμβασης. Με την 2838/2010 απόφασή του το VI Τμήμα, επιληφθέν αιτήσεως ανακλήσεως κατά της προμνησθείσας πράξης ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης, προκειμένου να προσκομισθεί αιτιολογημένη απόφαση της προϊσταμένης αρχής, με την οποία να εγκρίνεται η υποκατάσταση της αναδόχου Κ/Ξ από το νέο κοινοπρακτικό σχήμα, κατά το άρθρο 65 του ν.3669/2008.

Η έλλειψη οικοδομικής άδειας, σε όσες περιπτώσεις απαιτείται επηρεάζει τη νομιμότητα της αμοιβής του εργολάβου δημοσίου τεχνικού έργου, το στοιχείο αυτό - η ύπαρξη ή μη άδειας - ερευνάται από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον προληπτικό έλεγχο των οικείων δαπανών.

Νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου στην 1η μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, αφού αυτή υπέβαλε πλήρη ενημερότητα πτυχίου, η οποία κάλυπτε τα ζητούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά, ενώ από τη διακήρυξη δεν προβλέπεται η συνυποβολή αποσπάσματος του βιβλίου μετόχων της εταιρείας παρά μόνο η αναλυτική κατάσταση μετόχων και μετοχών.

Δημόσια έργα.(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη δεύτερη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η καλή εκτέλεση του έργου βεβαιώνεται από Επιτροπή που δεν έχει νόμιμη συγκρότηση λόγω της συμμετοχής σε αυτή ενός δημοτικού συμβούλου αντί δύο με δυνατότητα συμμετοχής και ενός υπαλλήλου, κατά συνέπεια η πληρωμή του δεν χωρεί νόμιμα, προεχόντως για τούτο, όπως προβάλλεται με το δεύτερο λόγο διαφωνίας, ανεξάρτητα από το ότι στα δικαιολογητικά του φακέλου δεν περιέχεται η πρόσθετη βεβαίωση, ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του, κατά τα προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και για το λόγο ότι ο εργολάβος στον οποίο ανατέθηκε η εκτέλεση του έργου δεν είναι τεχνικά κατάλληλος για τούτο, διότι δεν έχει το απαιτούμενο για την εκτέλεσή του πτυχίο στην κατηγορία οικοδομικά έργα, δεδομένου ότι από τη φύση του έργου σε συνδυασμό με τις εργασίες που προϋποθέτει και το αποτέλεσμα στο οποίο αυτές αποβλέπουν, προκύπτει ότι αυτό προσιδιάζει σε αυτή την κατηγορία, συνεπώς απαιτείται ως προσόν του αναδόχου εργολάβου να έχει εγγραφεί στην αντίστοιχη τάξη πτυχίου της καλούμενης για το έργο αυτό κατηγορίας. Εξάλλου, ο τρίτος λόγος διαφωνίας είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι, κατά τα εκτιθέμενα στην τρίτη σκέψη, η βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. ότι ο ανάδοχος έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του από το Φ.Π.Α. δεν αποτελεί δικαιολογητικό το οποίο επιβάλλεται να προσκομίζεται προκειμένου να εκδοθεί το χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αναδόχου, αλλά δικαιολογητικό εξόφλησής του απαραίτητο σε μεταγενέστερο στάδιο, κατά την εκταμίευση της δαπάνης. Τέλος, και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι κατά τα εκτιθέμενα στην τέταρτη σκέψη, η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης του έργου αποτελεί δικαιολογητικό για τη νόμιμη υπογραφή της σύμβασης εκτέλεσής του, επιστρέφεται δε χωρίς καθυστέρηση αμέσως μετά την παραλαβή του και δεν απαιτείται να προσκομίζεται ως δικαιολογητικό πληρωμής του χρηματικού εντάλματος που εκδίδεται για την τελική εξόφληση του αναδόχου μετά την εκτέλεση και παραλαβή του έργου, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση.

Ικανοποίηση απαιτήσεων του Δημοσίου και του ΙΚΑ κατά εργολάβου δημοσίων έργων. α) Μπορεί να γίνει κατάπτωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης για ικανοποίηση απαιτήσεων του ΙΚΑ, προερχομένων από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. β) Προηγείται των ανωτέρω απαιτήσεων του ΙΚΑ, η εξόφληση των οφειλών του εργολάβου προς το Δημόσιο, που προέρχονται από την εκτέλεση του ίδιου έργου. γ) Η ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου μπορεί να επιδιωχθεί με την κατάπτωση της εγγυήσεως καλής εκτέλεσης, αλλά και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ. δ) Σε περίπτωση που ο εργολάβος αμελεί στην υποβολή των δικαιολογητικών για την είσπραξη των χρημάτων που του οφείλονται δεν μπορεί το Δημόσιο να προβεί σε κατάπτωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, υπέρ του ΙΚΑ.