ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- Ασφαλτοστρώσεις δρόμων:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, όπως οι προϋποθέσεις αυτές παρατίθενται αναλυτικώς στην σκέψη V της παρούσας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1οΑ.Π.Ε. της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής συμβάσεως, η αναθέτουσα αρχή περιορίζεται στην συμπερασματική διαπίστωση ότι εν προκειμένω συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνάψεως συμπληρωματικής συμβάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ποιες είναι οι εργασίες που θα εκτελεσθούν στο πλαίσιο της εν λόγω συμβάσεως, εάν οι εργασίες αυτές περιλαμβάνονται κατ’ είδος στην αρχική σύμβαση, εάν παρουσιάζουν συνάφεια με το αντικείμενο αυτής, καθώς επίσης και για ποιους λόγους κατέστησαν αναγκαίες για την εκτέλεση του αντικειμένου της αρχικής συμβάσεως. Συναφώς προς τα ανωτέρω, ουδεμία αναφορά γίνεται, με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, στις απρόβλεπτες περιστάσεις που καθιστούν απολύτως αναγκαία την εκτέλεση των εργασιών της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, ούτε επίσης προκύπτει ότι η μη πρόβλεψη των εργασιών αυτών κατά τη σύναψη της αρχικής συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, ούτε σε σφάλματα και αστοχίες της μελέτης του έργου. Περαιτέρω, ουδόλως αποδεικνύεται η συνδρομή και των λοιπών προϋποθέσεων για τη σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως, ήτοι ότι οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της..(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου ...».

Επειδή, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 96 παρ.1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999, ΦΕΚ Α΄97) «Δεν επιτρέπεται η μεταβολή του αντικειμένου της διαφοράς στο δεύτερο βαθμό. Επιτρέπεται όμως να προβληθεί, το πρώτο, αίτημα για παρεπόμενες απαιτήσεις, οι οποίες δημιουργήθηκαν μετά την τελευταία συζήτηση ύστερα από την οποία και εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση». Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι δεν λήφθηκε υπόψη από το δικάσαν δικαστήριο το αίτημα των αναιρεσειόντων περί αστικής ευθύνης του Δημοσίου οφειλόμενης σε παράλειψη νόμιμης ενέργειας, που συνίστατο στη μη ανάρτηση της επίμαχης υπουργικής αποφάσεως από το αναιρεσίβλητο νοσοκομείο. Ο λόγος, όμως, αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον η παρανομία, κατ’ επίκληση της οποίας ζητείτο αποζημίωση, είχε προταθεί το πρώτον με το δικόγραφο της εφέσεως, κατά παράβαση της ως άνω διατάξεως του άρθρου 96 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (βλ. ΣτΕ 782-3/2011, 11/2011, 1021/2009 και 1515/2007). Συγκεκριμένα, με την αγωγή γινόταν μεν επίκληση των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, αλλά για το λόγο της μη εκδόσεως διαπιστωτικής πράξεως περί καταβολής αποζημιώσεως λόγω εφημεριών και μάλιστα, επί άλλης βάσεως και συγκεκριμένα, σχετικά με την αδικαιολόγητη εξαίρεση των ιατρών ΕΣΥ από την ευνοϊκή ρύθμιση της επίμαχης υπουργικής αποφάσεως και τη μη επέκταση εφαρμογής της ρυθμίσεως αυτής και στους ιατρούς, σύμφωνα με την αρχή της ισότητας.

11. Επειδή, τέλος, προβάλλεται ότι έσφαλε το δικάσαν δικαστήριο μη λαμβάνοντας υπόψη τον προταθέντα ισχυρισμό των αιτούντων ότι, εν πάση περιπτώσει, η από 14.6.1991 υπουργική απόφαση ίσχυσε de facto και παρήγαγε έννομες συνέπειες για όλους τους λοιπούς δημοσίους υπαλλήλους, ανεξάρτητα από την ταξινόμησή της στις ανυπόστατες διοικητικές πράξεις, οπότε, με βάση την αρχή της ισότητας, έπρεπε να εφαρμοστεί και για τους αιτούντες η γενική ρύθμιση που ίσχυε για τον υπολογισμό της ωριαίας αποζημίωσης για υπερωριακή εργασία, κατά το διάστημα αυτό, για τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι εφόσον κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά, η επίμαχη υπουργική απόφαση δεν απέκτησε νόμιμη υπόσταση δεν μπορούσε να αποτελέσει νόμιμη βάση για την ικανοποίηση του αιτήματος των αιτούντων, ακόμη και αν αυτή είχε, μη νομίμως, τύχει εφαρμογής, σε άλλες κατηγορίες υπαλλήλων (βλ. ΣτΕ 11/2011, 1021/2009 και 3322/2005).Επειδή, μη προβαλλομένου άλλου λόγου αναιρέσεως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της ως αβάσιμη.

Καταβολή ασφαλιτσικών εισφορών:Επειδή, τέλος, προβάλλεται ότι το δικάσαν διοικητικό εφετείο στήριξε την κρίση του στη μαρτυρική κατάθεση του ... ενώπιον της ΤΔΕ, η οποία δεν ενισχύεται από άλλο αποδεικτικό στοιχείο, ούτε καν από τις επίμαχες συμβάσεις. Ο λόγος αυτός, κατά το μέρος που με αυτόν αμφισβητείται η εκτίμηση των αποδείξεων από το δικαστήριο της ουσίας, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος. Κατά το μέρος δε που με το λόγο αυτό προβάλλεται ότι τα αναφερόμενα στην ανωτέρω μαρτυρική κατάθεση (ως προς την παροχή των υπηρεσιών των ανωτέρω εργαζομένων σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμοδίων προϊσταμένων τους, οι οποίοι καθόριζαν τα καθήκοντά τους) δεν ενισχύονται ούτε από τις επίμαχες συμβάσεις, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι, όπως εξετέθη ανωτέρω, στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση βεβαιώνεται ότι από τις σχετικές συμβάσεις μισθώσεως έργου προκύπτει ότι οι ανωτέρω εργαζόμενες ανέλαβαν τις εργασίες που αναφέρονται στις συμβάσεις αυτές, συμμορφούμενες προς τις οδηγίες και εντολές των αρμοδίων οργάνων των οικείων υπηρεσιών. Εξάλλου, το πρώτον κατ’ αναίρεση προβάλλει το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο ότι η απασχόληση των ανωτέρω εργαζομένων, για την οποία κατέθεσε ο ως άνω πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής, αφορούσε εργασία τους στις υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως …, η οποία αποτελεί διακριτό σε σχέση με το Δημόσιο νομικό πρόσωπο.

Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το δικάσαν Τμήμα, ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε τις διέπουσες την επίδικη υπόθεση διατάξεις, απορρίπτοντας όλους τους ισχυρισμούς του εκκαλούντος και ήδη αναιρεσείοντος, οι οποίοι επαναλαμβάνονται στο αναιρετήριο, οι δε περί του αντιθέτου λόγοι αναιρέσεως, συνιστάμενοι στο ότι εσφαλμένα ερμηνεύθηκαν και εφαρμόσθηκαν οι διέπουσες την επίδικη υπόθεση διατάξεις, καθόσον οι επίμαχες εργασίες για αρχαιολογικές έρευνες εκτελέσθηκαν απολογιστικά, ενώ η επιλεξιμότητα της σχετικής δαπάνης προκύπτει από το γεγονός ότι στην απόφαση της Ε.Ε. με αρ. Ε(2003) 3628/6-10-2003 σχετικά με τον καθορισμό του επιπέδου της κοινοτικής συνδρομής στη δαπάνη του έργου αναγράφεται μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών, ποσό 12.408.780 ευρώ για αρχαιολογικές έρευνες, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Και τούτο διότι, όπως ορθά δέχθηκε το δικάσαν Τμήμα, ο Αναθεωρητικός Πίνακας Εργασιών, συντάσσεται περιοριστικά είτε για την εκτέλεση εργασιών που μπορούν να πληρωθούν με απρόβλεπτες δαπάνες και τη διάθεση των απρόβλεπτων δαπανών της αρχικής σύμβασης είτε για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών και την καταβολή των σχετικών δαπανών, σε καμιά, όμως, περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την εκτέλεση εργασιών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που εκτελούνται απολογιστικά, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση και οι σχετικές δαπάνες δεν προβλέπονται στον προϋπολογισμό του έργου. Περαιτέρω το αχρεώστητο της καταβολής στο ήδη αναιρεσείον του συνολικού ποσού των 8.800.000 ευρώ για απολογιστική εκτέλεση εργασιών για αρχαιολογικές έρευνες, δεν επηρεάζεται, όπως ορθά έκρινε το δικάσαν Τμήμα, εκ του ότι στην απόφαση της Ε.Ε. με αριθμό Ε(2003) 3628/6-10-2003, περί επιβεβαίωσης της κοινοτικής συμμετοχής στη δαπάνη του επίμαχου έργου, αναγραφόταν, μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών, ποσό 12.408.780 ευρώ για αρχαιολογικές έρευνες, αφού, μη περιλαμβανόμενες οι εργασίες αυτές μεταξύ εκείνων για τις οποίες μπορούσε να συνταχθεί ΑΠΕ, δεν διενεργήθηκαν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία (πρβλ. Αποφ.2001/2008 Ολομ.Ελ.Συνεδρίου).

Νομιμότητα διοικητικής πράξης:..Υπό τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν αίτημα τοποθέτησης σε άλλη ειδικότητα ήταν εν πάση περιπτώσει νόμω αβάσιμο και νομίμως απερρίφθη, κατά δέσμια αρμοδιότητα, από τη Διοίκηση, οι δε περί του αντιθέτου λόγοι είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Κατόπιν αυτών, αλυσιτελώς προβάλλει ο αιτών ότι μη νομίμως ελήφθη υπόψη γνωμοδότηση της μη προβλεπόμενης από το νόμο «Επιτροπής σχετικά με τοποθετήσεις Ιατρών για ειδίκευση ως υπεράριθμων για λόγους υγείας» και ότι μη νομίμως η Επιτροπή και ο Υφυπουργός απέστησαν χωρίς ειδική αιτιολογία από την αντίθετη γνωμάτευση της Υγειονομικής Επιτροπής του Υπαλληλικού Κώδικα. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι: α) κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις, οι Υγειονομικές Επιτροπές είναι αρμόδιες μόνον για να διαπιστώσουν την ύπαρξη των λόγων υγείας και όχι για να κρίνουν εάν οι λόγοι αυτοί εμποδίζουν τον ενδιαφερόμενο να συνεχίσει την ειδίκευσή του και β) δεν κωλυόταν το αποφασίζον όργανο να λάβει υπόψη τη γνώμη της - οικειοθελώς συσταθείσης - Επιτροπής σχετικά με τοποθετήσεις Ιατρών για ειδίκευση ως υπεράριθμων για λόγους υγείας, στην οποία μετείχαν άλλωστε καθηγητές της Ιατρικής σε διάφορα Α.Ε.Ι. της χώρας και Διευθυντές Νοσοκομείων.

Καταβολή μισθολογικών παρχών με βάση συλλογικές συμβάσεις εργασίας- Αίτηση αναίρεσης:..Στην προκειμένη περίπτωση, με τον δεύτερο και τελευταίο από τον αριθμό 1 του άρθρου 560 του ΚΠολΔ λόγο αναίρεσης, το αναιρεσείον Ν.Π.Δ.Δ. προσάπτει στην προσβαλλομένη απόφαση την πλημμέλεια ότι εσφαλμένως και κατά παράβαση του άρθρου 904 του ΑΚ, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο απέρριψε ως νομικά αβάσιμο τον δεύτερο λόγο της έφεσης αυτού, με τον οποίο ισχυρίσθηκε ότι δεν συνέτρεχαν κατά νόμο οι προϋποθέσεις βασιμότητας της αγωγής των εναγόντων και ήδη αναιρεσιβλήτων προς λήψη των αιτουμένων μισθολογικών παροχών από την παρασχεθείσα στο εναγόμενο και ήδη αναιρεσείον εργασία τους, ως προς την επικουρική εκ του αδικαιολογήτου πλουτισμού βάση της αγωγής, καθόσον το εναγόμενο και ήδη αναιρεσείον Ν.Π.Δ.Δ δεν θα προέβαινε στην πρόσληψη άλλων μισθωτών με έγκυρες συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας προς κάλυψη των αναγκών του, μετά την αποχώρηση των εναγόντων και ήδη αναιρεσίβλητων, γεγονός που προέκυψε άλλωστε και κατά την αποδεικτική διαδικασία. Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος, διότι για τη γέννηση των αξιώσεων των αναιρεσιβλήτων προς απόδοση του πλουτισμού του αναιρεσείοντος Ν.Π.Δ.Δ. από την παροχή σε αυτό εργασίας στο πλαίσιο λειτουργίας άκυρων συμβάσεων εργασίας, αρκούσε το γεγονός της πραγματικής παροχής των υπηρεσιών των αναιρεσιβλήτων προς το αναιρεσείον Ν.Π.Δ.Δ. για όσο χρονικό διάστημα αυτοί πράγματι απασχολήθηκαν σε αυτό και κατά συνέπεια είναι αδιάφορο το εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση το αναιρεσείον από οικονομικούς ή άλλους λόγους δεν προέβη ή δεν θα προέβαινε σε κάθε περίπτωση στην πρόσληψη άλλων μισθωτών με έγκυρες συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας προς κάλυψη των αναγκών του. Μη υπάρχοντος άλλου λόγου, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η ένδικη αίτηση αναίρεσης. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:αγορά ακινήτου για τις εκπαιδευτικές ανάγκες του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.422.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ).(...)Εξάλλου, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι στην προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ, ανάλογα με τον επιλεγέντα ανάδοχο («εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ», βλ. προοίμιο της διακήρυξης) και, συνεπώς, η σύμβαση δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, και πάλι θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο μεικτή σύμβαση έχει προέχοντα χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης έργου(...)Παραπέμπει στο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου τον υποβληθέντα φάκελο και το σχέδιο σύμβασης 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ε/241/2023 ΚΑΙ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/982/2023

Μελέτες.Συμπληρωματικές συμβάσεις.Ανάκληση της 160/2008 πράξης του Ζ Κλιμακίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην τρίτη και τέταρτη σκέψη της παρούσας Πράξεως, κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς για να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικής συμβάσεως είναι οι διατάξεις του Ν. 3316/2005, καίτοι η αρχική σύμβαση είχε συνομολογηθεί υπό το καθεστώς του Ν. 716/1977, διότι η έγκριση του Συγκριτικού Πίνακα από το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε χώρα στις 26.7.2007, η δε κοινοποίηση του στην σύμπραξη των μελετητικών γραφείων, η οποία έπεται της εγκρίσεως και ισοδυναμεί με πρόσκληση για κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως συνετελέσθησαν υπό την ισχύ των νέων νομοθετικών διατάξεων. Περαιτέρω, η ανάγκη εκπόνησης κυκλοφοριακής και ακτομηχανολογικής μελέτης οφείλονται σε απρόβλεπτα περιστατικά διότι είτε ανάγονται στις αποφάσεις άλλου φορέα (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.), οι πράξεις του οποίου δεσμεύουν την αναθέτουσα αρχή είτε ήταν αδύνατον να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση της αρχικής μελέτης καθόσον κατά την αρχική ανάθεση δεν υπήρχε εγκεκριμένη προκαταρκτική μελέτη. Δεδομένου δε ότι συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του Νόμου, δηλαδή οι ως άνω συμπληρωματικές μελέτες παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με τις αρχικές, δεν μπορούν να διαχωρισθούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για την Αναθέτουσα Αρχή κα είναι απολύτως αναγκαίες για την άρτια ολοκλήρωση της αρχικής μελέτης του έργου, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η κατάρτιση της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως είναι νόμιμη.

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ:Ως εκ τούτου, ο λόγος αναιρέσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι από το σύνολο των διαδικαστικών εγγράφων της επί της ενστάσεως δίκης προκύπτει ότι εκ παραδρομής αναφέρθηκε τόσο στα πρακτικά συνεδριάσεως της 12-2-2008 όσο και στην υπ’ αριθμ. … απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου …, ότι οι αναιρεσείοντες παραστάθησαν κατά την συζήτηση της ενστάσεως του … και ότι το δικάσαν δικαστήριο όφειλε να κάνει δεκτή την ανακοπή ερημοδικίας και, παραλλήλως, να διορθώσει τα πρακτικά συνεδριάσεως της 12-2-2008 πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος. Και τούτο, διότι, κατά τα προεκτεθέντα, δεν χωρεί ανταπόδειξη για όσα βεβαιώνονται στα πρακτικά του δικαστηρίου ότι έγιναν ενώπιόν του, οι βεβαιώσεις δε αυτές, μπορούν να αμφισβητηθούν μόνο με την προσβολή των πρακτικών ως πλαστών. Τέλος, εφόσον με την υπ’ αριθμ. 895/2010 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε αίτηση αναιρέσεως των ήδη αναιρεσειόντων κατά της υπ΄αριθμ. … αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου …, που απέρριψε την από 10-4-2008 αίτηση διορθώσεως, που είχαν ασκήσει, κατά της ανωτέρω υπ’ αριθμ. … αποφάσεως του ίδιου δικαστηρίου, καθόσον αφορά την βεβαίωση στην δικαστική απόφαση ότι οι αναιρεσείοντες παραστάθηκαν στη διεξαχθείσα συζήτηση, είναι πλέον αλυσιτελής ο λόγος αναιρέσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι το δικάσαν δικαστήριο όφειλε να αναβάλλει την εκδίκαση της ανακοπής ερημοδικίας μέχρι να εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση επί της ως άνω αιτήσεως διορθώσεως.Απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως ως προς τους αναιρεσείοντες ….

Ερωτάται, εάν είναι νόμιμο το αίτημα του Β.Κ. να εγγραφεί ως φοιτητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής της Σχολής Επιστημών των Φυτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αν και ήταν επιτυχών στο προγενέστερο ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.(...)Το αίτημα του Β.Κ. να εγγραφεί ως φοιτητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής της Σχολής Επιστημών των Φυτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 δεν είναι νόμιμο, η δεν αιτούμενη εγγραφή δε δύναται να πραγματοποιηθεί.