Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1315/2018

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.12, 3852/2010/Α.100

Προγραμματική σύμβαση..ωρίμανση-προώθηση και υλοποίηση έργων  ζητείται η αναθεώρηση της 845/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του Δήμου ..για ανάκληση της 1/2018 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ........ Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. ΙΙ Γ), το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, η ελεγχόμενη σύμβαση φέρει το χαρακτήρα προγραμματικής συμφωνίας του άρθρου 100 του ν.3852/2010, δεδομένου ότι αφενός το κύριο αντικείμενό της συνίσταται σε μεταβίβαση αρμοδιότητας και όχι σε ανάθεση δημόσιας υπηρεσίας και αφετέρου οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των συμβαλλόμενων φορέων δεν έχουν το χαρακτήρα ανταλλάγματος για παρεχόμενες στο πλαίσιο της σύμβασης υπηρεσίες. Τούτο, διότι εν προκειμένω: α) το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης συνίσταται στη μεταβίβαση στην παρεμβαίνουσα εταιρία αρμοδιοτήτων που ασκούνται μόνο από αναθέτουσες αρχές (λειτουργία ως Προϊσταμένης Αρχής και Διευθύνουσας Υπηρεσίας κατά την εκπόνηση των έργων, έγκριση τευχών δημοπράτησης, διενέργεια διαγωνισμών, αξιολόγηση προσφορών, υπογραφή συμβάσεων, παραλαβή παραδοτέων, διενέργεια πληρωμών), ενόψει της αδυναμίας του Δήμου, λόγω της ανεπάρκειας του προσωπικού του, να ασκήσει τις εν λόγω αρμοδιότητες, δεδομένου ότι οι μελέτες αυτές δεν θα εκπονηθούν από το προσωπικό της παρεμβαίνουσας εταιρίας αλλά από τους ιδιώτες μελετητές που θα αναδειχθούν ανάδοχοι κατόπιν διενέργειας διαγωνισμών, β) υφίσταται αυτονόητα η υποχρέωση της παρεμβαίνουσας εταιρίας να επιστρέψει στον αιτούντα Δήμο τα ποσά που αντιστοιχούν στη διαφορά μεταξύ της προϋπολογιζόμενης δαπάνης (συνολικά 284.368,38 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) και της συμβατικής δαπάνης, που θα προκύψει κατόπιν των εκπτώσεων που θα προσφερθούν στο πλαίσιο των ανωτέρω διαγωνισμών, γ) το ποσό της περιουσιακής μετακίνησης προς την παρεμβαίνουσα εταιρία που δεν θα αποδοθεί σε άλλο φορέα (5% επί του συνόλου των συμβατικών αμοιβών και όχι μεγαλύτερο του ποσού των 14.218,42 ευρώ χωρίς ΦΠΑ) καλύπτει, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ενόψει του μικρού ύψους αυτού, τις αναγκαίες δαπάνες στις οποίες αυτή θα υποβληθεί για την υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου (λειτουργικά έξοδα κ.λπ.) και δ) με την πρόβλεψη της τελευταίας ως άνω περιουσιακής μετακίνησης προς την παρεμβαίνουσα δεν σκοπείται η παράκαμψη των διαγωνιστικών διαδικασιών που προβλέπονται στο ν. 4412/2016, δεδομένου ότι το ποσό αυτής είναι κατώτερο των ορίων πέραν των οποίων απαιτείται η διενέργεια διαγωνισμού (βλ. άρθρα 5, 6 παρ. 13 και 116 έως 118 του νόμου αυτού) (πρβλ. VI Τμ. 957/2018).Αναθεωρεί την 845/2018 Απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.6/1768/2019

Παροχή υπηρεσιών...Εκ των ανωτέρω έπεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και ως εκ τούτου νομίμως επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., αφού η «..... (ΟΤΑ)» δεν συμπεριλαμβάνεται στους φορείς που απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. VΙΙ Τμ. 104,106/2010, V Τμ. 16/2005). Η διαπίστωση, εξάλλου, αυτή δεν αίρεται από το γεγονός ότι η ως άνω εταιρεία, η οποία λειτουργεί ως ΦΟ.Δ.Σ.Α., μπορεί να μετέχει σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 του ν. 3536/2007, 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009 και 246 παρ. 3 του ν. 4555/2018 ως αντισυμβαλλόμενο μέρος σε προγραμματικές συμβάσεις για την ανάθεση, μεταξύ άλλων της συλλογής και μεταφοράς αστικών αποβλήτων, καθόσον αυτονόητη προϋπόθεση είναι η συναπτόμενη σύμβαση να φέρει ως εκ του αντικειμένου της και του σκοπού της τα χαρακτηριστικά προγραμματικής, χωρίς να αρκεί προς τούτο ότι η εταιρεία συμβάλλεται με κάποιον από τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 100 παρ. 1 του ν. 3852/2010. Επίσης δεν ασκεί επιρροή εν προκειμένω ότι η ... Α.Ε. (Ο.Τ.Α.) έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αφού το επίμαχο σχέδιο χαρακτηρίζεται ως σχέδιο δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, ανεξάρτητα από το εάν ο αντισυμβαλλόμενος της αναθέτουσας αρχής φορέας ασκεί κατά κύριο λόγο κερδοσκοπική δραστηριότητα, εάν διαθέτει την οργανωτική δομή επιχείρησης, αν προσδοκά το κέρδος ή εάν δραστηριοποιείται σε τακτική βάση στην αγορά (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 2007/2014, VI Τμ. 845/2018, 3582/2015, VII Τμ. Πρ. 45/2018). Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής της οικείας σύμβασης, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 40/2019 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/121/2020


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1147/2023

Προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του Αναπτυξιακού Οργανισμού με την επωνυμία «… Αυτοδιοίκησης Ανώνυμη Εταιρεία Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με τον διακριτικό τίτλο «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 382.416,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (308.400,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) για την υλοποίηση της Πράξης «Διοικητική Υποστήριξη στο Δήμο … για την άσκηση αρμοδιοτήτων Υπηρεσίας Δόμησης».(....)Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο αριθμός του προσωπικού του Αναπτυξιακού Οργανισμού που θα υποστηρίξει την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου είναι μικρότερος ανά ειδικότητα από τον αντίστοιχο αριθμό των υπαλλήλων της τελευταίας [9 Αρχιτέκτονες Μηχανικοί του Δήμου- 1 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 11 Πολιτικοί Μηχανικοί του Δήμου- 6 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 4 Τοπογράφοι του Δήμου- 3 της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.», 35 άτομα διοικητικό προσωπικό του Δήμου- 4 άτομα της «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»], καθιστώντας σαφές ότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός θα συνδράμει επικουρικά την Διεύθυνση Δόμησης του Δήμου …, χωρίς να την υποκαθιστά, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, ο Δήμος έχει την εποπτεία, καθώς και την ευθύνη έκδοσης των διοικητικών πράξεων που θα εκδοθούν από το διοικητικό προσωπικό που θα διαθέσει η «…. Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α.»(....)Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η επίδικη προγραμματική σύμβαση έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια δώδεκα (12) μηνών και, κατά συνέπεια, με το διατιθέμενο προσωπικό θα εξυπηρετηθούν παροδικές και ποσοτικά περιορισμένες ανάγκες του Δήμου …, μέχρι να ολοκληρωθούν και οι εκκρεμείς διαδικασίες πρόσληψης τακτικού προσωπικού από αυτόν κατά τα ανωτέρω..., χωρίς να τίθεται ζήτημα έμμεσης πρόσληψης προσωπικού, κατά παράβαση του άρθρου 103 του Συντάγματος.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης   


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/61/2021

Προμήθεια  ηλεκτροκίνητων οχημάτων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α)Δεν προσδιορίζεται ούτε τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης στο άρθρο 3 ούτε σε άλλο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου ούτε στο προοίμιο αυτού γίνεται παραπομπή σε οποιαδήποτε μελέτη από την οποία να προκύπτει κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (πρβλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239,110/2019, 317/2018).β) Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η χρονική διάρκεια της σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010.γ)Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).δ)Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης


ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/179/2022

Προγραμματική σύμβαση..:ζητείται η αναθεώρηση της 917/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι η σύμβαση δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν ορίζεται με σαφήνεια το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την ...... στον Δήμο ..... και δη δεν οριοθετείται η ακριβής έκτασή της σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής του Υπηρεσίας οι οποίες θα πρέπει, δυνάμει του άρθρου 102 παρ. 1 του Συντάγματος, να παραμείνουν στον ίδιο τον Δήμο. β) Η  προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που προβλέπει την παροχή από την ...... προς τον Δήμο συμβουλευτικών υπηρεσιών αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, τούτο προβλέπεται μόνον υπέρ των μετόχων ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού, στοιχείο που δεν συντρέχει εν προκειμένω.  γ) Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ...... δεν δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό των 26 ατόμων, και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου της σύμβασης. Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/517/2021

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, του Λιμενικού Ταμείου Ζακύνθου, των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων Κεφαλληνίας – Ιθάκης και Λευκάδας και της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…», με αντικείμενο την υλοποίηση της πράξης «Υδατοδρόμια Περιφέρειας Ιόνιων Νησιών»(...)Επιπλέον δε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, καθώς με αυτήν προβλέπεται η καταβολή πλήρους αμοιβής για την ανάθεση εκτέλεσης των υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στο Υποέργο 2 της σύμβασης, προσαυξημένης με ποσοστιαία υπολογιζόμενο διοικητικό κόστος, ενώ δεν αιτιολογείται ο ορθολογικός οικονομικά χαρακτήρας της επιλογής αυτής έναντι της υφιστάμενης εναλλακτικής δυνατότητας διενέργειας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των ίδιων υπηρεσιών, μέσω της οποίας θα μπορούσαν να επιτευχθεί σημαντικό οικονομικό όφελος, λόγω των εκπτώσεων που θα προσέφεραν οι συμμετέχοντες. Τέλος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συμπερίληψη στα λειτουργικά έξοδα του …. για την εκτέλεση του Υποέργου 2 της αμοιβής του προσωπικού (τακτικού ή έκτακτου), το οποίο στο άρθρο 1 της σύμβασης το ίδιο δηλώνει ότι θα διαθέσει για τον σκοπό εκτέλεσης αυτής και αμείβεται ούτως ή άλλως από το Δίκτυο, καθιστά το καταβαλλόμενο μέσω της σύμβασης αντάλλαγμα μη προβλεπόμενη στο νόμο επιχορήγηση για την κάλυψη των πάγιων λειτουργικών δαπανών του Δικτύου. Η καταβολή της έμμεσης αυτής επιχορήγησης, πέραν του ότι δεν προβλέπεται από την ανωτέρω νομοθεσία περί Δικτύων πόλεων, γεννά επιπλέον ζήτημα αθέμιτης και κατά παράβαση του ενωσιακού δικαίου ενίσχυσης του Δικτύου σε βάρος των ιδιωτών οικονομικών φορέων παροχής αντίστοιχων υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την αναφερόμενη στη σκέψη 29 της παρούσας βεβαίωση, δραστηριοποιείται εμπορικά στην ελεύθερη και με όρους ανταγωνισμού λειτουργούσα αγορά της παροχής μελετητικών και τεχνικών υπηρεσιών. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης 


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/464/2022

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης


ΕΣ/ΕΛΑΣ.ΟΛΟΜ./981/2023

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Κατασκευή συνθετικού τάπητα στίβου (ταρτάν) δημοτικού σταδίου …», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 354.838,71 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.).(...)Από τις απαρχές ήδη του προσυμβατικού ελέγχου το Δικαστήριο διακρίνει μεταξύ πλημμελειών και ουσιωδών πλημμελειών, καταλήγει δε σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της σύμβασης μόνον όταν μπορεί να διαπιστωθεί, με ειδική σκέψη, ότι η νομική πλημμέλεια που έχει εντοπιστεί είναι πράγματι ουσιώδης. Συνακόλουθα, η κρίση ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση δεν είναι νόμιμη προϋποθέτει δύο διαφορετικές σκέψεις σε σειρά αλληλοδιαδοχής, η πρώτη ότι διαπιστώθηκε πλημμέλεια κατά την διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης ή εντός του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, και η δεύτερη ότι η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε είναι ουσιώδης υπό την έννοια, όπως διαλαμβάνεται στις αποφάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των σχηματισμών πρωτογενούς προσυμβατικού ελέγχου, ότι με την διαπιστωθείσα πλημμέλεια παραβιάζονται ουσιώδεις αρχές της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων κατά τρόπο που πλήττεται η ακεραιότητα της διαδικασίας.(...)Οι περιουσιακές μετακινήσεις  μεταξύ των συμβαλλομένων φορέων δεν έχουν το χαρακτήρα ανταλλάγματος για παρεχόμενες στο πλαίσιο της σύμβασης υπηρεσίες, καθόσον το ποσό που αναφέρεται στον προϋπολογισμό της σύμβασης (άρθρο 3) και συνιστά το οικονομικό αντικείμενό της αντιστοιχεί στις πιστώσεις που θα μεταφερθούν από τον Δήμο … στους αναδόχους που θα αναδειχθούν κατά τη δημοπράτηση των επιμέρους έργων και προμηθειών. Τούτο δεν αναιρείται στην προκειμένη περίπτωση από το γεγονός ότι στο άρθρο 12 της προγραμματικής σύμβασης προβλέπεται η καταβολή ποσού 75.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., στην «…. Α.Ε.-Α.Ο.Τ.Α.», αφού αυτή δεν συνιστά περιουσιακή μετακίνηση που έχει τον χαρακτήρα ανταλλάγματος ή αμοιβής της για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, ούτε υποκρύπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη του αναγκαίου λειτουργικού κόστους που συνεπάγεται η εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων, ερείδεται δε στις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3852/2020 ... Ενόψει δε του μικρού ύψους του ποσού αυτού, ανερχομένου σε μόλις 7,22% του συνολικού προϋπολογισμού της προγραμματικής σύμβασης (ή 6,5% του προϋπολογισμού της ελεγχθείσας εργολαβίας), τούτο έχει όλως παρεπόμενο χαρακτήρα σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης.Αναθεωρεί την 331/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/116/2020

Προγραμματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1452/2019  απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η παρούσα σύμβαση δεν αποτελεί περίπτωση επιτρεπόμενης απευθείας ανάθεσης λόγω μοναδικότητας του αναδόχου, υπό την έννοια ότι μόνο η εταιρεία «....» είναι σε θέση να αναλάβει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενόψει των περιγραφεισών στην αίτηση αναθεώρησης ιδιαιτεροτήτων τους (βλ. σκ. 12 της παρούσας) και της κατοχής εκ μέρους της εταιρείας τής απαραίτητης εμπειρίας και τεχνογνωσίας για την αποτελεσματική παροχή τους. Και τούτο, διότι οι υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας σύμβασης, ήτοι υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού καθώς και ετοιμότητας αποκατάστασης των εκάστοτε βλαβών, είναι γνωστές στην ελεύθερη αγορά, παρέχονται από ιδιώτες σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, περαιτέρω δε, ενόψει της δυσχέρειας επακριβούς ποσοτικού προσδιορισμού του φυσικού τους αντικειμένου, δύνανται να ανατίθενται, κατόπιν διαγωνισμού, μέσω συμφωνιών – πλαίσιο, οι οποίες εξειδικεύονται κάθε φορά μέσω εκτελεστικών συμβάσεων. Εξάλλου, το γεγονός ότι οι ως άνω υπηρεσίες παρέχονται στην ελεύθερη αγορά και από τρίτους ιδιώτες, επιβεβαιώνεται και από τις παραδοχές του Δήμου ότι η ανωτέρω εταιρεία διαθέτει μόνον διοικητικό προσωπικό και ότι, κατά τα λοιπά, το τεχνικό μέρος, ήτοι την εκτέλεση του φυσικού αντικειμένου των συναφθεισών συμβάσεών της, αναλαμβάνει το δίκτυο των χρόνιων συνεργατών της, δηλαδή ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα μπορούσαν να παρέχουν αυτοτελώς τις επίμαχες υπηρεσίες στον αιτούντα Δήμο, χωρίς τη μεσολάβηση της εταιρείας, ενδεχομένως δε, και σε χαμηλότερες τιμές από αυτές της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, επειδή η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση της έλλειψης χρονοδιαγράμματος εκτέλεσής της.Κατόπιν τούτων, και δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση συνιστά μια κοινή εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση, χωρίς να επηρεάζει τον χαρακτήρα της αυτό εάν ο αντισυμβαλλόμενος επιδιώκει κέρδος ή απλώς το αντάλλαγμα των παρασχεθεισών εκ μέρους του υπηρεσιών, η ίδια μη νομίμως έχει ανατεθεί απευθείας στην «...» δίχως την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 και τη διενέργεια της προσήκουσας διαγωνιστικής διαδικασίας.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/53/2023

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με δεδομένα αυτά, η εξεταζόμενη προγραμματική σύμβαση παροχής τεχνικής υποστήριξης, έναντι αντιπαροχής - αμοιβής που δεν υπερβαίνει τα έξοδα που συνεπάγεται η εκτέλεση της παροχής, εμπίπτει στο πλαίσιο των θεσμικών σκοπών και δραστηριοτήτων δημοσίου συμφέροντος και των δύο αντισυμβαλλομένων, καθιστώντας δυνατή την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Πόρου και τη διασφάλιση της εκπλήρωσης της αναπτυξιακής της αποστολής. Περαιτέρω, στη σύμβαση περιλαμβάνονται όλα τα αναγκαία τυπικά στοιχεία και, κατά συνέπεια, η σύναψή της είναι σύμφωνη με τα άρθρα 100 και 44 του ν.4412/2016, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με τις προαναφερθείσες πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, με σκοπό να συμβάλλουν στη διασφάλιση της τεχνικής και της συνυφασμένης με αυτή διαχειριστικής επάρκειας των Δήμων, που απαιτούνται για τη μέγιστη απορρόφηση των διαθέσιμων αναπτυξιακών κονδυλίων. Επιπροσθέτως, η σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης είναι νόμιμη και υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης, ως μη αντιτιθέμενη στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, εφόσον το μετέχον Δίκτυο δεν μπορεί, λαμβάνοντας υπόψη τους θεσμικούς και καταστατικούς του σκοπούς, να θεωρηθεί οικονομικός φορέας, δηλαδή φορέας που προσφέρει υπηρεσίες στην ελεύθερη αγορά με δυνατότητα να περιέλθει σε προνομιακή θέση έναντι των ανταγωνιστών του. Αντιθέτως, διέπεται από νομοθετικές και καταστατικές ρυθμίσεις που καθιερώνουν τη συνεργασία του με τα μέλη του με αποκλειστικό σκοπό την αποτελεσματικότερη άσκηση των γενικού συμφέροντος δραστηριοτήτων τους που εμπίπτουν στον κύκλο των αρμοδιοτήτων τους, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις δημόσιου χαρακτήρα παρεμβάσεις του Δικτύου στο πλαίσιο των προγραμμάτων που υλοποίησε αποκλειστικά, δηλαδή πέραν του 80% των δραστηριοτήτων του, προς όφελος των μελών του κατά τις χρήσεις 2019, 2020 και 2021, οι οποίες περιλαμβάνονται στις υποβληθείσες από το Δ.Σ. αυτού Εκθέσεις Διαχείρισής του προς την ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των Εταίρων, ενόψει έγκρισης των οικείων χρηματοοικονομικών του καταστάσεων. Σύμφωνα, άλλωστε, και με τη 223/26.1.2023 βεβαίωση του διαχειριστή του Δικτύου, το 100% των δραστηριοτήτων αυτού απευθύνεται σε Αναθέτουσες Αρχές της Γενικής Κυβέρνησης και συγκεκριμένα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και σε Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού. Επιπλέον, στις προαναφερόμενες νομοθετικές και καταστατικές ρυθμίσεις του Δικτύου προβλέπεται, ομοίως, και ο έλεγχός του από τους μετέχοντες σε αυτό Δήμους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο Δήμος Πόρου. Στους δήμους αυτούς ανήκει και το σύνολο σχεδόν των εταιρικών του μεριδίων και των μελών του διοικητικού του συμβουλίου. Συνακόλουθα, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση πληροί το σύνολο των κριτηρίων που θέτει η αναλυθείσα ανωτέρω παρ. 3 του άρθρου 12 του ν.4412/2016 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό ως προγραμματική, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης, ενόψει και του ότι όλοι οι οικονομικοί πόροι που θα διαθέσει ο Δήμος Πόρου θα χρησιμοποιηθούν για την καταβολή αμοιβών του διατιθέμενου προσωπικού και για λοιπά λειτουργικά έξοδα, χωρίς το Δίκτυο να αποκομίζει οποιοδήποτε κέρδος. Κατά συνέπεια, το υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο και δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του.


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/815/2022

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Παροχή Τεχνικών και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας του Δήμου Ρόδου»(...)η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ... καθώς με αυτήν προβλέπεται η καταβολή προσαύξησης 4% επί του συνολικού κόστους της σύμβασης για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων, ενώ δεν αιτιολογείται ο ορθολογικός οικονομικά χαρακτήρας της επιλογής αυτής έναντι της υφιστάμενης εναλλακτικής δυνατότητας διενέργειας από τον Δήμο Ρόδου διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των ίδιων υπηρεσιών... ή έναντι της δυνατότητας σύναψης από τον ίδιο τον Δήμο, συμβάσεων έργου. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ο  Δήμος επέλεγε την ως άνω δυνατότητα θα προέβαινε στις ίδιες ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο Οργανισμός βάσει της Προγραμματικής σύμβασης, αλλά θα απαλλασσόταν από τα λειτουργικά έξοδα που επισύρει η τελευταία.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.