ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/116/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προγραμματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1452/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η παρούσα σύμβαση δεν αποτελεί περίπτωση επιτρεπόμενης απευθείας ανάθεσης λόγω μοναδικότητας του αναδόχου, υπό την έννοια ότι μόνο η εταιρεία «....» είναι σε θέση να αναλάβει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενόψει των περιγραφεισών στην αίτηση αναθεώρησης ιδιαιτεροτήτων τους (βλ. σκ. 12 της παρούσας) και της κατοχής εκ μέρους της εταιρείας τής απαραίτητης εμπειρίας και τεχνογνωσίας για την αποτελεσματική παροχή τους. Και τούτο, διότι οι υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας σύμβασης, ήτοι υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού καθώς και ετοιμότητας αποκατάστασης των εκάστοτε βλαβών, είναι γνωστές στην ελεύθερη αγορά, παρέχονται από ιδιώτες σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, περαιτέρω δε, ενόψει της δυσχέρειας επακριβούς ποσοτικού προσδιορισμού του φυσικού τους αντικειμένου, δύνανται να ανατίθενται, κατόπιν διαγωνισμού, μέσω συμφωνιών – πλαίσιο, οι οποίες εξειδικεύονται κάθε φορά μέσω εκτελεστικών συμβάσεων. Εξάλλου, το γεγονός ότι οι ως άνω υπηρεσίες παρέχονται στην ελεύθερη αγορά και από τρίτους ιδιώτες, επιβεβαιώνεται και από τις παραδοχές του Δήμου ότι η ανωτέρω εταιρεία διαθέτει μόνον διοικητικό προσωπικό και ότι, κατά τα λοιπά, το τεχνικό μέρος, ήτοι την εκτέλεση του φυσικού αντικειμένου των συναφθεισών συμβάσεών της, αναλαμβάνει το δίκτυο των χρόνιων συνεργατών της, δηλαδή ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα μπορούσαν να παρέχουν αυτοτελώς τις επίμαχες υπηρεσίες στον αιτούντα Δήμο, χωρίς τη μεσολάβηση της εταιρείας, ενδεχομένως δε, και σε χαμηλότερες τιμές από αυτές της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, επειδή η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση της έλλειψης χρονοδιαγράμματος εκτέλεσής της.Κατόπιν τούτων, και δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση συνιστά μια κοινή εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση, χωρίς να επηρεάζει τον χαρακτήρα της αυτό εάν ο αντισυμβαλλόμενος επιδιώκει κέρδος ή απλώς το αντάλλαγμα των παρασχεθεισών εκ μέρους του υπηρεσιών, η ίδια μη νομίμως έχει ανατεθεί απευθείας στην «...» δίχως την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 και τη διενέργεια της προσήκουσας διαγωνιστικής διαδικασίας.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/607/2018
Παροχη υπηρεσιων:Αίτηση ανάκλησης της 12/2017 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η παραχώρηση των ελεγχόμενων υπηρεσιών από το Δήμο ... - ... σε επιχείρηση, όπως η Κ.Δ.Β.Μ. Α.Ε., η οποία, παρότι συνδέεται με το Δήμο με ιδιαίτερο εσωτερικό σύνδεσμο, εντούτοις αδυνατεί να εκτελέσει τις ανατιθέμενες εργασίες, και γι’ αυτό προσλαμβάνει, σύμφωνα με την ανωτέρω ανακοίνωση, προσωπικό με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, δεν δύναται να πραγματοποιηθεί κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 4412/2016, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 12 του νόμου αυτού. Συνακόλουθα, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της in house ανάθεσης (βλ. σκέψη ΙΙΒ), ούτε πρόκειται για γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, όπως αβασίμως επικαλείται ο αιτών, διότι νόμιμη σύναψή της προϋποθέτει ισόρροπη συμμετοχή των συμβαλλομένων μερών, που εκκινούν από κοινή αφετηρία και συμπράττουν για την υλοποίηση του κοινά εξυπηρετούμενου κοινού σκοπού, ενώ εν προκειμένω η δημοτική επιχείρηση, όπως αποδεικνύεται κατά τα ανωτέρω, δεν έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει τη σύμβαση με ίδια μέσα (δικό της προσωπικό, βλ. σκέψη ΙΙΙΕ) και συνακόλουθα η συμμετοχή της στην προγραμματική σύμβαση δεν είναι πραγματική, αλλά η τελευταία συνάπτεται κατά περιγραφή των ανωτέρω διατάξεων και με σκοπό την καταστρατήγηση των διατάξεων περί πρόσληψης προσωπικού. Κατά την ειδικότερη γνώμη του Συμβούλου Γεωργίου Βοΐλη, νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλομένη πράξη ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, διότι οι εργασίες που ανατίθενται στο «…...» συνίστανται σε υπηρεσίες που είναι ανοιχτές στον ανταγωνισμό και παρέχονται ελεύθερα από τον ιδιωτικό τομέα (υπηρεσίες φύλαξης, καθαριότητας κλπ), καταστρατηγώντας τα άρθρα 26 έως 31 του ν.4412/2016. Ως εκ τούτου, έπρεπε κατά τις προαναφερθείσες εθνικές διατάξεις του ν.4412/2016 να προηγηθεί για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να διασφαλισθεί ότι η εν λόγω ανάθεση θα γίνει κατόπιν ανάπτυξης ανταγωνισμού μεταξύ εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη αγορά.Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης του Δήμου ...-....Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.Μ.ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1309/2018
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/10/2023
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:‘‘για την ενίσχυση του μηχανισμού καθαριότητας του Δήμου … για το χρονικό διάστημα 28 Δεκεμβρίου έτους 2022 – 27 Δεκεμβρίου έτους 2023’’, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.689.442,12 ευρώ πλέον ΦΠΑ (4.574.908,22 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).(....)Περαιτέρω, αυτή αποτελεί γνήσια προγραμματική - οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, καθώς συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος, ήτοι της διαχείρισης των παραγόμενων στη γεωγραφική περιφέρεια αρμοδιότητάς τους στερεών αποβλήτων, ο οποίος, όπως προκύπτει από το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει, συνιστά κοινό σκοπό αμφότερων αυτών, η εν λόγω δε συνεργασία υλοποιείται εν προκειμένω με την αλληλοσυμπλήρωση των αναλαμβανόμενων υποχρεώσεων από τα συμβαλλόμενα μέρη, ενώ, τέλος, οι εμπλεκόμενοι φορείς και, ιδίως, η … ΑΕ (ΟΤΑ), όπως προκύπτει από την παρεχόμενη διά του προμνησθέντος εγγράφου του Γενικού Διευθυντή βεβαίωση, δεν δραστηριοποιείται στην ελεύθερη αγορά στο πεδίο δράσεων που αφορά η συγκεκριμένη συνεργασία σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016.Δεν κωλύεται η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/105/2023
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «… Α.Ε.» (… Α.Ε.) για την παροχή υπηρεσιών εκτέλεσης της προμήθειας με τίτλο «Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού ανακαίνισης αμφιθεάτρου (AULA) της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών»(...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση το ΕΚΠΑ, με σκοπό την ένταξη της πράξης «Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού ανακαίνισης αμφιθεάτρου (AULA) της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών» στη χρηματοδότηση του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής, αναθέτει στην … Α.Ε., έναντι ανταλλάγματος, την άσκηση των αρμοδιοτήτων της Συγκλήτου και της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου που σχετίζονται με τη διενέργεια των διαδικασιών προετοιμασίας, ανάθεσης και εκτέλεσης των συμβάσεων προμηθειών που αποτελούν τα Υποέργα 1 και 2 της πράξης αυτής. Ως εκ τούτου, η … Α.Ε. δεν παρέχει απλώς συμβουλευτικής φύσης υπηρεσίες υποστήριξης στο ΕΚΠΑ, αλλά αναλαμβάνει την άσκηση νομοθετικά καθορισμένων αρμοδιοτήτων των οργάνων του Πανεπιστημίου δρώντας καθ’ υποκατάσταση αυτών. Συνεπώς, ... η εν λόγω ανάθεση αρμοδιοτήτων βαίνει πέραν της έννοιας της εξειδικευμένης τεχνικής, επιστημονικής ή διοικητικής «υποστήριξης», την οποία οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί δύνανται να παράσχουν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ... με συνέπεια η ελεγχόμενη σύμβαση να είναι παράνομη για το λόγο αυτό.(...)Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «… Α.Ε.».
ΕΣ/ΤΜ.7/5/2018
Προγραμματική σύμβαση....Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν κοινή αφετηρία και ότι συμπράττουν ισόρροπα στη σύμβαση, καθόσον οι μεν καταστατικοί σκοποί της …. Α.Ε. σχετίζονται με τη διοίκηση, καλή λειτουργία των κεντρικών αγορών που η ίδια διαχειρίζεται, η δε συμβολή του Δήμου στην προγραμματική σύμβαση αποτελεί δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας. Τούτο αποδεικνύεται από την παρεπόμενη φύση των συμβατικών του υποχρεώσεων, όπως η άσκηση εποπτείας, η εισφορά στοιχείων για την διευκόλυνση της παροχής των συμβατικών υποχρεώσεων της Α.Ε. και η οργάνωση, από κοινού με την αντισυμβαλλόμενη ομάδων εργασίας, καθώς και η συμμετοχή του στην Επιτροπή Παρακολούθησης Έργου, ενώ πρωτεύουσα σημασία, όπως έχει παγίως κριθεί από το παρόν Τμήμα, έχει η καταβολή του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος στην αντισυμβαλλόμενη εταιρεία (βλ. Πράξεις 29/2015, 3/2017, 28/2017 VII Τμ. Ελ. Συν.). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι το σύνολο των υπηρεσιών που πρόκειται να παρασχεθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης θα ανατεθούν μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας είναι απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, διότι αναφέρεται στην ανάθεση μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας των εκτελεστικών συμβάσεων της προγραμματικής σύμβασης, ενώ με την προσβαλλομένη κρίθηκε ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς την τήρηση διαγωνιστικής διαδικασίας, οι υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της ίδιας της προγραμματικής σύμβασης. Τέλος, ο ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων συγγνωστής πλάνης ως προς την κατά προσέγγιση παράθεση του κόστους των συμπεριλαμβανομένων στη σύμβαση αντικειμένων πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, καθόσον και αληθής υποτιθέμενος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση της προσβαλλόμενης, η οποία ερείδεται σε περισσότερες νομικές βάσεις, ούτε, εξάλλου, μπορεί να γίνει δεκτή η πλάνη των υπηρεσιών του Δήμου ενόψει, ιδίως, και του γεγονότος ότι όμοιο νομικό ζήτημα είχε αντιμετωπιστεί με την 51/2015 Πράξη του Τμήματος, που δεν ανακάλεσε την 141/2015 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα η οποία αφορούσε σε προγραμματική σύμβαση του ίδιου Δήμου.
ΕΣ/ΤΜ.6/1452/2019
Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι:Α) Η διαδημοτική επιχείρηση «.....», ως ανώνυμη εταιρεία χωρίς αναπτυξιακό χαρακτήρα, έχει αμιγώς εμπορική δραστηριότητα και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο κατέχων το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της, Δήμος …, ασκεί επ’ αυτής έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί στις υπηρεσίες του, καθόσον ο καθορισμός των στρατηγικών στόχων της εταιρείας περιορίζεται εκ των καταστατικών σκοπών της και του εμπορικού χαρακτήρα της, ενώ ο έλεγχος και η εποπτεία επ’ αυτής ασκείται βάσει των διατάξεων του κ.ν. 2190/1920. Περαιτέρω, καίτοι ο αιτών Δήμος επικαλείται ότι η επιχείρηση αποτελεί ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, υπό την έννοια ότι μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς της διεξάγεται για την εκτέλεση υπηρεσιών προς τους Δήμους που μετέχουν στο κεφάλαιό της, ο ίδιος δεν επικαλείται και δεν αποδεικνύει ούτε από κανένα στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι αυτή παρέχει, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% της συναλλακτικής της δραστηριότητας (του συνολικού κύκλου εργασιών της), υπηρεσίες προς τους Δήμους που συμμετέχουν στο εταιρικό της κεφάλαιο. Κατά συνέπεια, η ίδια δεν φέρει τον χαρακτήρα ελεγχόμενου νομικού προσώπου και η κρινόμενη σύμβαση με τον Δήμο …., η οποία, ούτως ή άλλως, χαρακτηρίζεται από τα μέρη ως «Προγραμματική», δεν αποτελεί ενδοϋπηρεσιακή τοιαύτη (ή in house σύμβαση). (...). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της, διότι, σύμφωνα με τα ορθώς κριθέντα κατά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά υποκρυπτόμενη, μη νόμιμη απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών, που αποτελούν αντικείμενό της, από τον αιτούντα Δήμο στην ανάδοχο διαδημοτική εταιρεία «.....».
Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/116/2020
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/517/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, του Λιμενικού Ταμείου Ζακύνθου, των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων Κεφαλληνίας – Ιθάκης και Λευκάδας και της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…», με αντικείμενο την υλοποίηση της πράξης «Υδατοδρόμια Περιφέρειας Ιόνιων Νησιών»(...)Επιπλέον δε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, καθώς με αυτήν προβλέπεται η καταβολή πλήρους αμοιβής για την ανάθεση εκτέλεσης των υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στο Υποέργο 2 της σύμβασης, προσαυξημένης με ποσοστιαία υπολογιζόμενο διοικητικό κόστος, ενώ δεν αιτιολογείται ο ορθολογικός οικονομικά χαρακτήρας της επιλογής αυτής έναντι της υφιστάμενης εναλλακτικής δυνατότητας διενέργειας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των ίδιων υπηρεσιών, μέσω της οποίας θα μπορούσαν να επιτευχθεί σημαντικό οικονομικό όφελος, λόγω των εκπτώσεων που θα προσέφεραν οι συμμετέχοντες. Τέλος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συμπερίληψη στα λειτουργικά έξοδα του …. για την εκτέλεση του Υποέργου 2 της αμοιβής του προσωπικού (τακτικού ή έκτακτου), το οποίο στο άρθρο 1 της σύμβασης το ίδιο δηλώνει ότι θα διαθέσει για τον σκοπό εκτέλεσης αυτής και αμείβεται ούτως ή άλλως από το Δίκτυο, καθιστά το καταβαλλόμενο μέσω της σύμβασης αντάλλαγμα μη προβλεπόμενη στο νόμο επιχορήγηση για την κάλυψη των πάγιων λειτουργικών δαπανών του Δικτύου. Η καταβολή της έμμεσης αυτής επιχορήγησης, πέραν του ότι δεν προβλέπεται από την ανωτέρω νομοθεσία περί Δικτύων πόλεων, γεννά επιπλέον ζήτημα αθέμιτης και κατά παράβαση του ενωσιακού δικαίου ενίσχυσης του Δικτύου σε βάρος των ιδιωτών οικονομικών φορέων παροχής αντίστοιχων υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την αναφερόμενη στη σκέψη 29 της παρούσας βεβαίωση, δραστηριοποιείται εμπορικά στην ελεύθερη και με όρους ανταγωνισμού λειτουργούσα αγορά της παροχής μελετητικών και τεχνικών υπηρεσιών. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης
ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/179/2022
Προγραμματική σύμβαση..:ζητείται η αναθεώρηση της 917/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι η σύμβαση δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν ορίζεται με σαφήνεια το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την ...... στον Δήμο ..... και δη δεν οριοθετείται η ακριβής έκτασή της σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής του Υπηρεσίας οι οποίες θα πρέπει, δυνάμει του άρθρου 102 παρ. 1 του Συντάγματος, να παραμείνουν στον ίδιο τον Δήμο. β) Η προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που προβλέπει την παροχή από την ...... προς τον Δήμο συμβουλευτικών υπηρεσιών αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, τούτο προβλέπεται μόνον υπέρ των μετόχων ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού, στοιχείο που δεν συντρέχει εν προκειμένω. γ) Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ...... δεν δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό των 26 ατόμων, και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου της σύμβασης. Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/917/2021
Προγραμματική σύμβαση...Με τα πραγματικά αυτά περιστατικά, και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 26, το Δικαστήριο κρίνει ότι μολονότι οι μετέχουσες στην προγραμματική σύμβαση αναθέτουσες Αρχές συμβάλλονται στο πλαίσιο των προβλεπόμενων στο νόμο και τις καταστατικές τους διατάξεις αρμοδιοτήτων, παρέχοντας η μεν «....» επιπρόσθετο προσωπικό ο δε Δ.Χ. την υλικοτεχνική υποδομή και το αντάλλαγμα που προβλέπεται στη σύμβαση για τις υπηρεσίες που θα παρασχεθούν, η σκοπούμενη προγραμματική συνεργασία δεν ορίζεται ισόρροπα και νόμιμα. Τούτο διότι δεν καθορίζεται σαφώς το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την «...» σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες που πρέπει να παραμείνουν στον Δ.Χ. στους κρίσιμους τομείς του Τμήματος Εσόδων – Περιουσίας και Προμηθειών της Οικονομικής Υπηρεσίας αυτού. Η έλλειψη αυτή επιτείνεται από τον γενικό ισχυρισμό του προσφεύγοντος Δήμου ότι το προσωπικό που θα εισφέρει η «....» θα έχει δικαίωμα υπογραφής και άρα την ευθύνη του αντικειμένου και του αποτελέσματος, αλλά και από το ασαφή όρο του άρθρου 8 της σύμβασης, υπό τον τίτλο «Λοιπές ευθύνες» όπου ορίζεται ότι η «....» είναι η μόνη υπεύθυνη έναντι των όποιων αξιώσεων τρίτων, για τη μη έγκαιρη έναρξη και ολοκλήρωση της διοικητικής υποστήριξης.(...)Ως εκ τούτων, η παρούσα σύμβαση δεν αποτελεί περίπτωση επιτρεπόμενης προγραμματικής σύμβασης, όπως ορθώς, και με παρεμφερή γενική αιτιολογία, παρά την ελλιπή νομική της βάση, δέχθηκε η προσβαλλόμενη Πράξη και οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές πρέπει να απορριφθούν. ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/179/2022
ΕΣ/ΤΜ.6/1878/2017
Υπηρεσίες μεταφοράς παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 17 του ν. 3329/2005, αλλά υπό το μανδύα αυτής υποκρύπτεται μία αυτοτελής, εξ επαχθούς αιτία σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας .... και της «...». Τούτο δε καθόσον τα μέρη που φέρονται συμβαλλόμενα δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν η μεν Περιφέρεια την εκτέλεση της υπηρεσίας μετακίνησης των δικαιούμενων προσώπων, για λόγους κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, ενώ το ...., το αντάλλαγμα για την εκτέλεση των υπηρεσιών που αποτελεί αντικείμενο των αναλαμβανομένων από αυτό δράσεων. Προς τούτο προβλέπεται μονομερής χρηματοδότηση της δράσης από τις πιστώσεις τις Περιφέρειας, που κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αποτελεί το αντάλλαγμα για την εκτέλεση της ανατιθέμενης εργασίας μεταφοράς, η οποία επιπλέον επιβαρύνεται με το ποσό του Φ.Π.Α., που προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Τούτο δε, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, εν προκειμένω, το αντάλλαγμα δεν αποφέρει το σύνηθες κέρδος στην συμμετέχουσα επιχείρηση (η οποία υποστηρίζει ότι υφίσταται ζημία από τη σύμβαση αυτή, αφού προσφέρει έκπτωση 7% επί της δαπάνης και παρέχει χωρίς επιβάρυνση εξειδικευμένο συνοδό), απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας (βλ. και Ε.Σ. Τμ, Μειζ. Επτ. Συνθ. 1747/2016). Ενδεικτικό δε του ότι δεν πρόκειται για προγραμματική σύμβαση, αλλά για απευθείας ανάθεση, είναι και το γεγονός ότι ο επιδιωκόμενος από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπός ολοκληρώνεται και εξαντλείται με τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικής τοιαύτης. Ενόψει των ανωτέρω, η πλημμέλεια που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι βάσιμη.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/167/2018
Προγραμματική Σύμβαση :Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη II της παρούσας, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, δοθέντος ότι, η οικεία δαπάνη εντέλλεται σε εκτέλεση μη νομίμως συναφθείσας προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας ...... και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αφού αντικείμενό της είναι η εκπόνηση μελέτης η οποία αποσκοπεί στην επισκευή, αποκατάσταση και ανάδειξη ως μνημείου, κτιρίου ιστορικής αξίας, το οποίο έχει κηρυχθεί διατηρητέο, πρόκειται δηλ. για προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, χωρίς, ωστόσο, να συμμετέχει σε αυτή και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατά παρέκκλιση των προαναφερόμενων διατάξεων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς δεν είναι δυνατή η θεώρηση του εν λόγω χρηματικού εντάλματος πληρωμής.
Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/10/2019