ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2109/2021
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΑΡΟΧΗΓ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Συντήρησης & Λειτουργίας των Η/Μ εγκαταστάσεων:Zητείται η ανάκληση της 12/2021 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας(...)Περαιτέρω, κατά τα ορθώς προβαλλόμενα και με την προσφυγή ανάκλησης, η αναθέτουσα Αρχή, κινούμενη εν προκειμένω εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας και συνεκτιμώντας τις ειδικότερες απαιτήσεις της σύμβασης αναφορικά με την εμπειρία και τις εξειδικευμένες γνώσεις του προσωπικού του αναδόχου καθώς και την αυξημένη ευθύνη εποπτείας και συντονισμού που φέρουν συγκεκριμένες ειδικότητες, ορθώς, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, προσέφυγε για τον καθορισμό ενός ρεαλιστικού εργατικού κόστους για το ζητούμενο προσωπικό σε ένα αντικειμενικό μέγεθος καθορισμού αμοιβών, όπως είναι οι αναφερόμενες στην προσβαλλόμενη Πράξη Σ.Σ.Ε. για κάθε ζητούμενη ειδικότητα προσωπικού. β) Τέλος, ως προς την δεύτερη εντοπισθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια, από το σύνολο των διατυπώσεων δημοσιότητας που πραγματοποιήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι πράγματι εμφιλοχώρησε πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, στο μέτρο που η δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. περίληψη της διακήρυξης δεν περιείχε οιαδήποτε ειδικότερη αναφορά στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις-δίκτυα και μηχανήματα του Γ.Ο.Ν.Κ. που χρήζουν συντήρησης, με την ομαδοποίηση που γίνεται στην οικεία διακήρυξη. Εντούτοις, ενόψει της επαρκούς δημοσιότητας που έλαβε η διακήρυξη (ΚΗΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ, ιστοσελίδα φορέα) και του γεγονότος ότι στην ως άνω περίληψη αναγραφόταν η ηλεκτρονική διεύθυνση στην οποία είχε αναρτηθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, με ρητή επισήμανση ότι αυτό είναι διαθέσιμο για απεριόριστη και δωρεάν πρόσβαση στο αναλυτικό περιεχόμενο της διακήρυξης, άρα και σε όλους τους όρους αυτής (Τμήμα Ι.3), η σχετική πλημμέλεια, με βάση όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 10, δεν παρίσταται ουσιώδης και δεν δύναται να επιφέρει πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. Ε.Σ. Εβδ. Τμ. 515/2021, 2646/2020, Τμ. Μειζ. Επταμ. Σύνθ. 7593/2015, βλ. VI Τμ. 125, 1251, 1766/2019).Ανακαλεί την 12/20.10.2021 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/515/2021
Προμήθεια αντιδραστηρίων αιματολογικών τεστ...Aπό το σύνολο των διατυπώσεων δημοσιότητας που πραγματοποιήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι εμφιλοχώρησε πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, στο μέτρο που η δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον ημεδαπό τύπο περίληψη της διακήρυξης δεν περιείχε οιαδήποτε αναφορά στον προϋπολογισμό, στις ποσότητες των ζητουμένων ειδών, στην κατανομή των ειδών σε τμήματα, στις επιμέρους ποσότητες και την αξία τους, στην υποχρέωση παραχώρησης στο Νοσοκομείο συνοδού εξοπλισμού, στη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα τμήματα ή για επιμέρους είδη, στο δικαίωμα παράτασης της σύμβασης. Εντούτοις, στην περίληψη που δημοσιεύτηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. περιελήφθησαν πληροφορίες όπως η περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης, το είδος της διαδικασίας και το κριτήριο ανάθεσης, η διενέργεια ηλεκτρονικού διαγωνισμού με τον συστημικό αριθμό του διαγωνισμού, οι ιστότοποι ανάρτησης της προκήρυξης του διαγωνισμού, καθώς και η προθεσμία παραλαβής των προσφορών και η ημερομηνία αποσφράγισης αυτών. Δεδομένων των ανωτέρω, και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) παρεσχέθη, μέσω των εν λόγω διαδικτυακών αναρτήσεων, σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενο της διακήρυξης, άρα και σε όλους τους όρους αυτής (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Σύνθ. 7593/2015, βλ. VI Τμ. 125, 1251, 1766/2019) και β) η ως άνω πλημμελής τήρηση των κανόνων δημοσιότητας δεν επηρέασε εν τοις πράγμασι το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαδικασίας, αφού στο διαγωνισμό συμμετείχαν, όπως προαναφέρθηκε, πέντε (5) οικονομικοί φορείς, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση διασφαλίστηκε το δέον επίπεδο διαφάνειας, που επιτρέπει την επαλήθευση της τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, χωρίς αποκλεισμό, περιορισμό ή στρέβλωση του υγιούς ανταγωνισμού. Συνεπώς η ως άνω πλημμέλεια κρίνεται επουσιώδης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή στο σύνολό της, να ανακληθεί η 15/2020 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου Τομέα Υγείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και να επιτραπεί η υπογραφή των οικείων πέντε (5) σχεδίων συμβάσεων.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/20/2009
Οι φορείς που διενεργούν ανοικτούς διαγωνισμούς, οφείλουν να τηρούν όλους τους κανόνες δημοσιότητας. Μεταξύ των άλλων, απαιτείται και η δημοσίευση της περίληψης της διακήρυξης και στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, η δε δημοσιευθείσα περίληψη πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης. Η ως άνω δημοσίευση απαιτείται και όταν χωρεί επανάληψη της δημοπρασίας. Δηλαδή, όταν με απόφαση του αρμόδιου για τη διοίκηση του φορέα οργάνου, μετατίθεται η ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού με τροποποιήσεις των όρων της διακήρυξης (τροποποίηση όρων της τεχνικής περιγραφής) πρέπει να τηρηθούν εκ νέου όλες οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας και στις σχετικές δημοσιεύσεις για την αναβολή της ημερομηνίας του διαγωνισμού πρέπει να συμπεριλαμβάνεται σχετική ανακοίνωση ότι τροποποιούνται ουσιώδεις όροι της διακήρυξης. Ουσιώδεις δε θεωρούνται τροποποιήσεις όρων της διακήρυξης που αφορούν στις τεχνικές απαιτήσεις που καθορίζουν τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά του υπό προμήθεια είδους, όπως όταν οι τροποποιήσεις αφορούν σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες του υπό προμήθεια υλικού. Η ως άνω μη τήρηση της νομιμότητας των κανόνων δημοσιότητας και η συνεπεία αυτής μη επίτευξη της μέγιστης δημοσιότητας του διαγωνισμού είναι ανεπίτρεπτη διότι πλήττει τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας και αποτελεί παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας που καθιστά μη νόμιμη όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού. Με την 1465/2009 Απόφασή του το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την άνω Πράξη ως προς την πλημμέλεια αυτή, δεχόμενο πλάνη περί τα πράγματα.
ΕλΣυν/Τμ.6/2016/2010
Οι φορείς που διενεργούν δημόσιους διαγωνισμούς προμηθειών οφείλουν να τηρούν όλους τους προβλεπόμενους από το νόμο κανόνες δημοσιότητας και ειδικότερα υποχρεούνται, πλην άλλων, να δημοσιεύουν περίληψη των ουσιωδών στοιχείων των διακηρύξεων των διαγωνισμών στον ελληνικό τύπο και επίσης να αποστέλλουν περίληψη των διακηρύξεων στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η περίληψη αυτή δεν επιτρέπεται να περιέχει πληροφορίες διάφορες από τις δημοσιευόμενες στον ελληνικό τύπο, μεταξύ δε των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στις οικείες διακηρύξεις είναι και η «φύση των ζητουμένων προϊόντων, με αναφορά αν η υποβολή προσφορών ζητείται για την αγορά, χρηματοδοτική μίσθωση, μίσθωση ή μίσθωση – πώληση ή για συνδυασμό αυτών» (βλ. Παράρτημα ΙV του π.δ. 370/1995 και ήδη Παράρτημα VΙΙ Α του π.δ.60/2007). Άλλωστε, σε περίπτωση μετάθεσης της ημερομηνίας διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού προμήθειας με τροποποιήσεις των όρων της διακήρυξης, κατόπιν σχετικής απόφασης του αρμόδιου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, η νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, καθώς και το γεγονός ότι έλαβαν χώρα οι ως άνω τροποποιήσεις απαιτείται να γνωστοποιείται ευρέως με σχετική ανακοίνωση, για την οποία πρέπει να τηρούνται όλες οι διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται και για τις διακηρύξεις των διαγωνισμών. Τούτο αποσκοπεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού με την επίτευξη της ευρύτερης δυνατής συμμετοχής στο διαγωνισμό, στη διασφάλιση της διαφάνειας των διαδικασιών και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων να υποβάλουν υποψηφιότητα. Η αναθέτουσα δε αρχή οφείλει να ενημερώσει την Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός για τη νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, αφετέρου για τις τροποποιήσεις ή συμπληρώσεις όρων της διακήρυξης, προκειμένου οι διαφοροποιήσεις αυτές σε σχέση με το αρχικό κείμενο της διακήρυξης να τύχουν της απαιτούμενης από τις κείμενες διατάξεις δημοσιότητας (VI Τμ. Ελ.Συν. 1860/2009, 1725/2009, 17/2009, 50/2008, 19/2007).
ΕΣ/ΤΜ.6/3628/2013
ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ:Αίτηση ανάκλησης της 23/2013 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την «ανάθεση δολωματικών ψεκασμών ελαιόδεντρων από εδάφους, στα πλαίσια του προγράμματος συλλογικής καταπολέμησης του δάκου της ελιάς έτους 2013 στην Περιφερειακή Ενότητα(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μη νομίμως η αιτούσα Περιφέρεια παρέλειψε να τηρήσει τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας για τον διενεργηθέντα στις 29.5.2013 επαναληπτικό διαγωνισμό, ο οποίος συνιστά νέο και αυτοτελή διαγωνισμό, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η πρόβλεψη στην διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού για ορισμό νέας ημερομηνίας διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση μη ανάδειξης αναδόχου δεν περιεβλήθη των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στην αποσταλείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψη. Πλην όμως το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω η εν λόγω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλεται από την αιτούσα Περιφέρεια, και ως εκ τούτου δεν συνιστά λόγο που να κωλύει την υπογραφή της υποβληθείσας σύμβασης. Τούτο δε διότι οι στόχοι της ελλείπουσας δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης του επαναληπτικού διαγωνισμού, ήτοι η επίτευξη διαφάνειας και ανάπτυξης του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού στο πλαίσιο του διαγωνισμού επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό, δεδομένου ότι υποβλήθηκαν τελικώς δύο προσφορές, όσες δηλαδή κατά μέγιστο αριθμό είχαν υποβληθεί και για καθέναν από τους τομείς 1, 2, 5, 6, 7 και 8 κατά τη διενέργεια του αρχικού διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν οκτώ συνολικά υποψήφιοι, αφετέρου δε, στην αρχική διακήρυξη προβλεπόταν ότι υπήρχε δυνατότητα διενέργειας επαναληπτικού διαγωνισμού σε καθορισμένη ημερομηνία, με τους ίδιους όρους, γεγονός το οποίο μπορούσε οποιοσδήποτε να πληροφορηθεί είτε με την αναζήτηση αυτούσιας της διακήρυξης είτε με την ανάγνωση αυτής από την ιστοσελίδα της Περιφέρειας. Συνακόλουθα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή.Ανακαλεί την 23/2013 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό
ΕλΣυν/Τμ.6/2403/2010
Από τις προαναφερόμενες διατάξεις (άρθρο 5 του ν. 3469/2006 «Εθνικό Τυπογραφείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις» ) συνάγεται ότι όλοι οι κρατικοί φορείς ως αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται, για τη νόμιμη διενέργεια διαγωνισμού δημοσίων υπηρεσιών, να τηρούν τους ως άνω κανόνες δημοσιότητας, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, επιτάσσουν τη δημοσίευση περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Η παράλειψη τήρησης κάποιας εκ των ως άνω υποχρεωτικών διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, που καθιστά μη νόμιμη τη διαγωνιστική διαδικασία (βλ. Αποφ. VI Τμ. Ε.Σ 2500/2009, πρβλ. Αποφ. VI Τμ. Ε.Σ 31/2005, 89/2006). (…)Τα δε υποστηριζόμενα στην αίτηση ανάκλησης ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η μη δημοσίευση της διακήρυξης του διαγωνισμού στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως δεν είναι ουσιώδης ενόψει της δημοσίευσης περίληψης της ανωτέρω διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Ε.Ε.Ε.Κ.), η οποία κατά τους ισχυρισμούς της αιτούσας αναπληρώνει και υπερκαλύπτει την ανωτέρω παράλειψη δημοσίευσης της διακήρυξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είναι αβάσιμα και απορριπτέα. Και τούτο διότι, οι ανωτέρω διατυπώσεις δημοσιότητας δεν εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό, αφού η μεν δημοσίευση περίληψης της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Κ. έχει ως στόχο τη διαφάνεια της διαδικασίας ανάθεσης και τη διασφάλιση συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού με την αποτροπή της προνομιακής μεταχείρισης των ημεδαπών έναντι των κοινοτικών ενδιαφερομένων (βλ. Πρ. VII Τμ. 212/2007, 155/2009), η δε δημοσίευση στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως απαιτείται πρωτίστως, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, ΦΕΚ Α΄ 45), για την τελείωση της κανονιστικής πράξης της διακήρυξης και επομένως συνιστά συστατικό στοιχείο του κύρους της (βλ. Πρ. VI Τμ. 236/2006, IV Τμ. 26/2007).
ΕΣ/Τμ.6/2229/2011
Προμήθεια υλικών ύδρευσης αποχέτευσης.Το άρθρο 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ορίζει ότι: «1. Οι δήμοι (…) γνωστοποιούν τις προθέσεις, αποφάσεις και τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, που σχετίζονται με τις συμβάσεις προμηθειών, ως εξής: α. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό, μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα: (1) Για τη δημοσίευση, εφάπαξ περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης σε δύο οικονομικές εφημερίδες και σε τοπική εφημερίδα, ημερήσια ή εβδομαδιαία εάν υπάρχει. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας της διακήρυξης του διαγωνισμού για την ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας της..., διότι παραλείφθηκε η δημοσίευση της περίληψης αυτής και σε δεύτερη οικονομική εφημερίδα (πέραν της εφημερίδας «ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παρ. 1 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., το οποίο και τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση, όπως ορθά έκρινε και η ως άνω Επίτροπος. Περαιτέρω, όμως, ενόψει του ότι η επίμαχη διακήρυξη έτυχε ευρείας δημοσιότητας, αφού περίληψη αυτής δημοσιεύθηκε σε μία οικονομική εφημερίδα («ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), σε δύο (2) τοπικές εφημερίδες («ΕΜΠΡΟΣ» και «ΑΚΡΙΤΑΣ»), καθώς και στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό επτά (7) υποψηφίων, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ανωτέρω παράλειψη ως προς την τήρηση των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, δυνάμενη να καταστήσει πλημμελή όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού και να αποτελέσει, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο της υπογραφής των ανωτέρω σχεδίων συμβάσεων. Περαιτέρω, ο προαναφερόμενος όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 5 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, η…. διατηρεί το δικαίωμα προμήθειας επιπλέον ποσότητας μέχρι 50% αυτής που είχε αρχικά προϋπολογισθεί, είναι μεν παράνομος, διότι δεν βρίσκει έρεισμα σε οποιαδήποτε διάταξη του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως ορθά έκρινε η ως άνω Επίτροπος, πλην όμως, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, ούτε συμπεριλήφθηκε στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων και, ως εκ τούτου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο της υπογραφής αυτών.
ΕΣ/Τμ.4(ΚΠΕ)/112/2014
Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Υπουργείο για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, καθόσον κατά την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) δεν τηρήθηκαν οι επιβαλλόμενες από το άρθρο 10 του π.δ. 118/2007 διατυπώσεις δημοσιότητας, αφού η περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στον εθνικό τύπο την ημέρα διεξαγωγής του διαγωνισμού και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά από την ημερομηνία αυτή. Το γεγονός, εξάλλου, ότι η προκήρυξη δημοσιεύθηκε στο πρόγραμμα διαύγεια τριάντα ημέρες πριν το διαγωνισμό, προδήλως δεν αίρει την ανωτέρω παρανομία, καθόσον στην προκειμένη περίπτωση παραβιάσθηκαν κατάφωρα οι αρχές της διαφάνειας, του ανόθευτου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1191/2023
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΗ ΣΕ ΤΜΗΜΑΤΑ-ΔΑΝΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ: καθαριότητα κτιρίων και χώρων Πανεπιστημίου (...) Οι προβαλλόμενοι λόγοι ανάκλησης, ότι η μη υποδιαίρεση της σύμβασης εξυπηρετεί από τεχνικής άποψης την προσήκουσα εκτέλεση των προσφερόμενων υπηρεσιών, καθόσον η αναθέτουσα αρχή δύναται να κατανείμει, μεταφέρει και εναλλάσσει το προσωπικό καθαριότητας στους πανεπιστημιακούς χώρους ανάλογα με τις καθημερινές ανάγκες της, καθώς και να συντονίσει και να εποπτεύσει αποτελεσματικότερα την παροχή των υπηρεσιών αυτών, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, αφού οι υπηρεσίες καθαριότητας ως εκ της φύσης τους δύναται να προσφερθούν αυτοτελώς από πλείονες οικονομικούς φορείς στις επιμέρους περιοχές που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου, χωρίς να τίθεται ζήτημα συντονισμού αυτών κατά την παροχή των υπηρεσιών, ούτε συνακόλουθα να επηρεάζεται η ποιοτική τους εκτέλεση. Η πλημμέλεια δε αυτή κρίνεται ουσιώδης, διότι η μη υποδιαίρεση της ελεγχόμενης σύμβασης σε τμήματα είχε ως αποτέλεσμα να ζητηθούν από τη διακήρυξη ιδιαιτέρως αυξημένες απαιτήσεις τεκμηρίωσης της επαγγελματικής και τεχνικής ικανότητας (βλ. άρθρο 2.2.6 της διακήρυξης), οι οποίες δεν μπορούσαν να καλυφθούν από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αποτρέποντας τη συμμετοχή στον διαγωνισμό δυνητικά ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων και συνακόλουθα τη δυνατότητα μείωσης του οικονομικού κόστους, ενώ στην προκειμένη περίπτωση συμμετείχαν δύο μόνον διαγωνιζόμενοι, εκ των οποίων ο ένας αποκλείσθηκε επειδή δεν πληρούσε τα κριτήρια της τεχνικής - επαγγελματικής ικανότητας.(...)Ενόψει αυτών, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι το κριτήριο Κ4 δεν συναρτάται με ποιοτικές παραμέτρους των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά σχετίζεται αποκλειστικά με την τεχνική - επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων οικονομικών φορέων να εκτελέσουν τη σύμβαση, βαθμολογείται δε με μεγαλύτερο βαθμό, στην περίπτωση που υπερκαλύπτονται οι ελάχιστες απαιτήσεις τεχνικής-επαγγελματικής επάρκειας που τίθενται από τη διακήρυξη. Κατά συνέπεια, το ανωτέρω κριτήριο ανάθεσης δεν είναι πρόσφορο για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς από πλευράς ποιότητας - τιμής και, επομένως, μη νομίμως τέθηκε με τη διακήρυξη(...)Κατόπιν τούτων το κριτήριο Κ5 που αφορά την προϋπηρεσία και την εμπειρία του προσωπικού καθαριότητας δεν αποτελεί νόμιμο κριτήριο αξιολόγησης, καθώς δεν αιτιολογείται γιατί η εμπειρία διασφαλίζει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα εκτέλεσης του αντικειμένου της σύμβασης. Στην προκειμένη περίπτωση, οι ζητούμενες υπηρεσίες καθαριότητας πρόκειται να παρασχεθούν από πολυάριθμο προσωπικό, το οποίο, κατά την κοινή πείρα, δεν απαιτείται να διαθέτει ειδικά προσόντα, τα οποία εξ αντικειμένου θα επιδρούσαν στην ποιότητα εκτέλεσης της σύμβασης καθαριότητας και δη κατά τρόπο που θα επηρέαζε και θα διαμόρφωνε αντίστοιχα την οικονομική αξία της προσφοράς.(...)Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι: (i) Η διατύπωση του άρθρου 2.2.6 της διακήρυξης, χαρακτηρίζεται από έλλειψη σαφήνειας και ακρίβειας, διότι δεν θέτει ρητώς και σαφώς, χωρίς να καταλείπεται οιαδήποτε ευχέρεια αμφισβήτησης, τον κανόνα περί της δυνατότητας σωρευτικής πλήρωσης των απαιτήσεων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας από τους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 78 του ν. 4412/2016, όπως αυτές παγίως έχουν ερμηνευθεί από το ΔΕΕ και τα εθνικά δικαστήρια. (ii) Η δοθείσα με το έγγραφο παροχής διευκρινήσεων της αναθέτουσας αρχής ερμηνεία, κατά την οποία η πλήρωση των κριτηρίων τεχνικής – επαγγελματικής ικανότητας δεν μπορούσε να καλυφθεί αθροιστικά από δανειοπάροχους τρίτους οικονομικούς φορείς, είναι σύμφωνα με όσα ανωτέρω έγιναν δεκτά μη νόμιμη, κατά παράβαση των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 78 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, οι διατάξεις αυτές επιτρέπουν τη σώρευση των ικανοτήτων πλειόνων οικονομικών φορέων προς εκπλήρωση των ελαχίστων απαιτήσεων ικανότητας που θέτει η αναθέτουσα αρχή, αρκεί να αποδεικνύεται ότι ο προσφέρων, που επικαλείται τις ικανότητες ενός ή περισσοτέρων άλλων φορέων, θα έχει πράγματι στη διάθεσή του τα μέσα αυτών τα οποία είναι αναγκαία για την εκτέλεση της σύμβασης. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δεν ανακαλεί την 355/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/Τμ.7(ΚΠΕ)259/2015 (Δ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:΅Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ της παρούσας, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου ότι αναρμοδίως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με απόφαση του Δημάρχου παρίσταται βάσιμος καθόσον η σχετική αρμοδιότητα ανήκει πλέον στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 72 του ν.3852/2010. Περαιτέρω, κατά παράβαση αντίστοιχων ουσιωδών όρων της διακήρυξης, αφενός, έγινε δεκτή προσφορά που υπερέβαινε την προϋπολογισθείσα δαπάνη και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε καθ’ υπέρβαση αυτής και, αφετέρου, με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 10699/10.7.2014 σύμβαση, ορίσθηκε ότι η παράδοση του γάλακτος θα γίνει μέσα σε ένα ημερολογιακό έτος από την υπογραφή της, ήτοι έως τις 9.7.2015. Ειδικότερα, δοθέντος ότι σε καμία διάταξη της διακήρυξης δεν γίνεται μνεία, με σαφήνεια, ότι οι προσφορές δύνανται να υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό της διακήρυξης, ούτε αναφέρεται το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο (ποσοστό) της υπέρβασης αυτής (βλ. Πράξη IV Τμ. 60/2009), με την προαναφερθείσα αποδοχή από την αναθέτουσα αρχή προσφοράς υπερβαίνουσας την προϋπολογισθείσα δαπάνη και την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού καθ’ υπέρβασή της, παραβιάσθηκε ουσιώδης όρος της διακήρυξης, με αποτέλεσμα η σε εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης δαπάνη να είναι μη νόμιμη (βλ. σκέψη ΙΙ Β της παρούσας). Το γεγονός, εξάλλου, ότι στην 29/2014 μελέτη ο προϋπολογισμός αναφέρεται, χωρίς καμία αιτιολογία και περαιτέρω διευκρίνιση, ως «ενδεικτικός» – κάτι που, άλλωστε, δεν επαναλαμβάνεται στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 4840/3.4.2014 ορθή επανάληψη περίληψης διακήρυξης επαναληπτικού διαγωνισμού, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Γενική Δημοπρασιών» (αρ. φύλλου 11006, 5.4.2014, σελ. 13), ούτε είχε συμπεριληφθεί στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 4256/24.3.2014 περίληψη διακήρυξης του αρχικού διαγωνισμού, που είχε δημοσιευθεί στην ίδια ως άνω εφημερίδα (φύλλο 10998, 25.3.2014, σελ. 5) – δεν αρκεί για να άρει την εν λόγω πλημμέλεια.
ΕΣ/ΣΤ Κλ/104/2014
Νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου με αντικείμενο την προμήθεια υγρών καυσίμων και λιπαντικών Δήμου.(,....) Μη νομίμως στη δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ημεδαπό τύπο προβλέπεται υποχρέωση κατάθεσης εγγύησης συμμετοχής ποσού 54.691,45 ευρώ, ήτοι ίσης με το 5% της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης ποσού 1.093.829,10 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και όχι το 5% της αναλογικά προϋπολογισθείσας δαπάνης για τα είδη που αφορά η προσφορά, όπως προβλέπεται στο άρθρο 25παρ.1β της διακήρυξης. Πλην όμως, η νομική αυτή πλημμέλεια δεν κρίνεται, στην προκειμένη περίπτωση, ουσιώδης, καθόσον ο συγκεκριμένος όρος δεν επηρέασε ουσιωδώς την ανάπτυξη του ανταγωνισμού στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, στον οποίο κατατέθηκαν συνολικά 4 προσφορές για επιμέρους Ομάδες των προκηρυχθέντων ειδών της διακήρυξης και οι κατατεθείσες εγγυήσεις συμμετοχής τους ήταν ίσες με το 5% της αναλογικά προϋπολογισθείσας δαπάνης για τα είδη που αφορούσε η εκάστοτε προσφορά. Δεν τηρήθηκε, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη IΙΙ της παρούσης, ο ουσιώδης τύπος της δημοσιότητας κατά τη διαδικασία αποσφραγίσεως των τεχνικών προσφορών. Συγκεκριμένα, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει (με σχετική μνεία λ.χ. στο συνταχθέν πρακτικό) πότε έλαβε χώρα η αποσφράγιση των τεχνικών προσφορών από την Επιτροπή του διαγωνισμού και εάν παρέστησαν ή είχαν ενημερωθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο να παραστούν κατά την ως άνω διαδικασία οι διαγωνιζόμενοι. Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η μη τήρηση του ουσιώδους τύπου της δημοσιότητας κατά την αποσφράγιση των τεχνικών προσφορών, που διασφαλίζει την παρουσία σ’ αυτή των διαγωνιζομένων και υπαγορεύεται από την ανάγκη διαφάνειας και αποφυγής του κινδύνου αλλοίωσης των προσφορών τους, καθιστά πλημμελή κάθε απόφαση που ακολουθεί την εν λόγω διαδικασία και στηρίζεται σε αυτήν.