Με την πρώτη προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητά να ακυρωθούν οι αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής με αριθμούς «…» και «…», με τις οποίες εγκρίθηκαν τα Πρακτικά της Επιτροπής Διενέργειας και Αξιολόγησης του Διαγωνισμού με αριθμούς «…» για την Αποσφράγιση και Αξιολόγηση των Δικαιολογητικών Συμμετοχής και Τεχνικών Προσφορών, «…» για την Αποσφράγιση και Αξιολόγηση των Οικονομικών Προσφορών και «…» για την Αποσφράγιση και Αξιολόγηση των Δικαιολογητικών Κατακύρωσης Οριστικού Αναδόχου.

Πληρωμή προμήθειας α) ενός καλαθοφόρου οχήματος, β) ενός απορριμματοφόρου αυτοκινήτου τύπου πρέσας και γ) ενός ανατρεπόμενου φορτηγού για τις ανάγκες του Δήμου. Μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες, οι οποίες αφορούν σε όμοια ή ομοειδή αγαθά, σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν (με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση) με τη διενέργεια ξεχωριστών ανοικτών διαγωνισμών, χωρίς όμως την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας που απαιτεί το π.δ. 60/2007 (Κοινοτική Οδηγία 2004/18/ΕΚ),καθόσον η συνολικά προϋπολογισθείσα δαπάνη και των τριών προμηθειών, υπερβαίνει το όριο των 211.000 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται, προ της διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού, η αποστολή προς δημοσίευση περίληψης της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Aμοιβή για μίσθωση μηχανημάτων.(..) η τροποποίηση της διακήρυξης ως προς ουσιώδη όρο, σχετικά με την απαιτούμενη τεχνική ικανότητα των υποψήφιων αναδόχων, δημοσιεύτηκε στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημόσιων Συμβάσεων (εφεξής: Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.) στις 4.4.2017, ο διαγωνισμός διενεργήθηκε στις 11.4.2017, κατά παράβαση της απαιτούμενης ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής προσφορών στον συνοπτικό διαγωνισμό, που ανέρχεται σε δώδεκα ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ..(..)Με τα δεδομένα αυτά, ενόψει του ότι τελικά υπέβαλαν προσφορά τρεις ενδιαφερόμενοι, η πλημμέλεια του ορισμού της καταληκτικής ημερομηνίας παραλαβής προσφορών σε χρονικό διάστημα μικρότερο των δώδεκα ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της τροποποιημένης, ως προς τον ουσιώδη όρο σχετικά με την απαιτούμενη τεχνική ικανότητα των υποψήφιων αναδόχων, διακήρυξης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. δεν απέβη εν προκειμένω ουσιώδης. Ειδικότερα δεν εμπόδισε την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού, λαμβανομένου υπόψη και του ύψους της οικείας προϋπολογισθείσας δαπάνης ούτε έπληξε τη διαφάνεια της διαδικασίας ή έθιξε το δημόσιο συμφέρον.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Διοικητικές συμβάσεις. Ανάθεση μελετών για την επιλογή του διαγωνιζομένου στον οποίον θα ανατεθεί η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης χωρεί αιτιολογημένη αξιολόγηση, κατ` εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη Διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσης συμπράξεως στο κριτήριο αυτό αξιολογήσεως αιτιολογείται πλημμελώς, διότι η εκτίμηση των προσόντων του προτεινομένου από την αιτούσα σύμπραξη συντονιστή εχώρησε βάσει στοιχείων αναγομένων στην άσκηση αντιστοίχων καθηκόντων συντονιστή κατά την εκπόνηση μελετών προς σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 2508/1997, χωρίς καμία ειδική αναφορά στις λοιπές χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες, κατά την εκπόνηση των οποίων ο συντονιστής που προτείνει η αιτούσα σύμπραξη είχε ασκήσει παρόμοια καθήκοντα συντονιστή. Η αποσφράγιση και ο έλεγχος των οικονομικών προσφορών πρέπει να διενεργηθεί αφού προηγουμένως καταστεί οριστική η βαθμολογία των τεχνικών προσφορών. Μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών δεν είναι επιτρεπτή, για οποιοδήποτε λόγο, η εκ νέου αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών ή η το πρώτον αιτιολόγηση της βαθμολογίας αυτών. Μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή προχώρησε σε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Ματαίωση του επίδικου διαγωνισμού, εφ` όσον η νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ανεπίτρεπτη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.

Προμήθεια υλικών ύδρευσης αποχέτευσης.Το άρθρο 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ορίζει ότι: «1. Οι δήμοι (…) γνωστοποιούν τις προθέσεις, αποφάσεις και τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, που σχετίζονται με τις συμβάσεις προμηθειών, ως εξής: α. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό, μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα: (1) Για τη δημοσίευση, εφάπαξ περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης σε δύο οικονομικές εφημερίδες και σε τοπική εφημερίδα, ημερήσια ή εβδομαδιαία εάν υπάρχει. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας της διακήρυξης του διαγωνισμού για την ανάθεση της ανωτέρω προμήθειας της..., διότι παραλείφθηκε η δημοσίευση της περίληψης αυτής και σε δεύτερη οικονομική εφημερίδα (πέραν της εφημερίδας «ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παρ. 1 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., το οποίο και τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση, όπως ορθά έκρινε και η ως άνω Επίτροπος. Περαιτέρω, όμως, ενόψει του ότι η επίμαχη διακήρυξη έτυχε ευρείας δημοσιότητας, αφού περίληψη αυτής δημοσιεύθηκε σε μία οικονομική εφημερίδα («ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ»), σε δύο (2) τοπικές εφημερίδες («ΕΜΠΡΟΣ» και «ΑΚΡΙΤΑΣ»), καθώς και στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό επτά (7) υποψηφίων, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ανωτέρω παράλειψη ως προς την τήρηση των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, δυνάμενη να καταστήσει πλημμελή όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού και να αποτελέσει, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο της υπογραφής των ανωτέρω σχεδίων συμβάσεων. Περαιτέρω, ο προαναφερόμενος όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 5 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, η…. διατηρεί το δικαίωμα προμήθειας επιπλέον ποσότητας μέχρι 50% αυτής που είχε αρχικά προϋπολογισθεί, είναι μεν παράνομος, διότι δεν βρίσκει έρεισμα σε οποιαδήποτε διάταξη του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., όπως ορθά έκρινε η ως άνω Επίτροπος, πλην όμως, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, ούτε συμπεριλήφθηκε στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων και, ως εκ τούτου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο της υπογραφής αυτών.

Προμήθεια αντιδραστηρίων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι:i) Όσον αφορά στα είδη με α/α 94 (για το οποίο δεν συντρέχει η αναφερόμενη στη σκέψη IV της παρούσας πλημμέλεια, καθόσον, σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες σύγκρισης τιμών που προσκομίστηκαν στο Τμήμα - βλ. σκέψη V της παρούσας - το είδος αυτό κατακυρώθηκε σε χαμηλότερη τιμή από την αντίστοιχη του διαγωνισμού έτους 2007 του αιτούντος Υπουργείου), 150, 237, και 421 (και ανεξαρτήτως του αν συντρέχει ως προς τα τρία αυτά είδη η αναφερόμενη στη σκέψη IV της παρούσας πλημμέλεια), ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι μη νομίμως κατακυρώθηκαν, καθόσον η οικονομική προσφορά των οικείων αναδόχων υπερέβαινε ουσιωδώς την, κατά την οικεία διακήρυξη, προϋπολογισθείσα για τα ως άνω είδη δαπάνη. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις των προσφερόμενων τιμών σε σχέση με την προϋπολογισθείσα δαπάνη των ειδών αυτών (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 23% σε αμφότερες τις τιμές) ανέρχονται για το είδος με α/α 94 σε ποσοστό 52,87% (κατακυρωθείσα τιμή 2.140,20 ευρώ έναντι προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.400,00 ευρώ), για το είδος με α/α 150 σε ποσοστό 122,81% (κατακυρωθείσα τιμή 7.018,38 ευρώ έναντι προϋπολογισθείσας δαπάνης 3.150,00 ευρώ), για το είδος με α/α 237 σε ποσοστό 117,96% (κατακυρωθείσα τιμή 3.269,34 ευρώ έναντι προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.500,00 ευρώ) και για το είδος με α/α 421 σε ποσοστό 36,12% (κατακυρωθείσα τιμή 245,016 ευρώ έναντι προϋπολογισθείσας δαπάνης 180,00 ευρώ). Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι τα ως άνω ποσοστά απόκλισης των οικονομικών προσφορών των οικείων αναδόχων από τον προϋπολογισμό, είναι τέτοια, ώστε οι υπερβάσεις αυτών να θεωρούνται ουσιώδεις, στοιχειοθετείται με βάση τα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, απορριπτομένων ως αλυσιτελώς προβαλλόμενων των ανωτέρω ισχυρισμών του αιτούντος Υπουργείου. Πέραν δε της μη νομιμότητας του οικείου διαγωνισμού, με την ως άνω κατακύρωση παραβιάστηκαν και οι αρχές της ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, εφ’ όσον απετράπησαν ενδεχομένως υποψήφιοι από την υποβολή αντίστοιχων ή και καλύτερων προσφορών από αυτές των αναδόχων, γνωρίζοντας ότι το ύψος αυτών δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης.(...)Ανακαλεί εν μέρει την 56/2013 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου 

Προμήθεια υλικών για ανάγκες της υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης:Παραδεκτώς ζητείται η ανάκληση της 203/2014 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα(...)Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι η κατακύρωση της «προμήθειας υλικών για τις ανάγκες της υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης» στο μοναδικό συμμετέχοντα στο διαγωνισμό είναι επιτρεπτή και νόμιμη, στο μέτρο που τηρήθηκαν οι προβλεπόμενοι κανόνες δημοσιότητας, αφού με μόνη τη δημοσίευση της διακήρυξης του διαγωνισμού και της συνακόλουθης δυνατότητας υποβολής προσφορών από περισσότερους προμηθευτές, διασφαλίζονται επαρκώς τα συμφέροντα του Δήμου. Ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος, καθόσον ναι μεν η τήρηση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας περί δημοσίευσης της διακήρυξης εξασφαλίζει ότι οι όροι αυτής τυγχάνουν δημοσιότητας τέτοιας, ώστε ικανός αριθμός υποψηφίων αναδόχων να λάβει γνώση αυτών και να συμμετέχει στη διαδικασία του διαγωνισμού,      με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού,       με επωφελή αποτελέσματα για την αναθέτουσα αρχή. Πλην όμως, όταν παρά την προσήκουσα τήρηση των κανόνων δημοσιότητας, συμμετέχει στο διαγωνισμό ένας μόνο υποψήφιος, όπως εν προκειμένω, οπότε αναμφισβήτητα δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, μόνο η συγκριτική αξιολόγηση της μοναδικής αυτής προσφοράς με πρόσφορα, κατά περίπτωση, κριτήρια μπορεί να καταδείξει εάν η προσφορά αυτή είναι πράγματι συμφέρουσα για την αναθέτουσα αρχή. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. III), ορθά με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε μη νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στο μοναδικό συμμετέχοντα σε αυτόν και φερόμενο ως δικαιούχο του 27/2014 χρηματικού εντάλματος. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι η παραλαβή των προμηθευθέντων ειδών έγινε με τον προσήκοντα τρόπο και ότι τούτο αποδεικνύεται από το με ημερομηνία 19.2.2014 πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, καθώς και από την 69/2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίθηκε το ανωτέρω πρωτόκολλο. Ο ισχυρισμός αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. V), σε κάθε περίπτωση προμήθειας προϊόντων από τους δήμους, για την πληρωμή της σχετικής δαπάνης και την έκδοση του αντίστοιχου χρηματικού εντάλματος, απαιτείται ως αυτοτελές δικαιολογητικό, για την πληρωμή του προμηθευτή, το δελτίο εισαγωγής των προμηθευόμενων προϊόντων στην αποθήκη του φορέα που διενεργεί την προμήθεια, το δε δικαιολογητικό αυτό δεν μπορεί να υποκατασταθεί από άλλα αποδεικτικά της προμήθειας έγγραφα. Συνεπώς, ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, με την υπό κρίση αίτηση, χωρίς να αμφισβητείται η ορθή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην IV σκέψη της παρούσας, κρίση του Κλιμακίου περί μη κανονικότητας και των δύο επίμαχων δαπανών, λόγω          μη τήρησης της νόμιμης διαδικασίας δημοσιονομικής ανάληψης υποχρέωσης,  προβάλλεται ότι η διάθεση του συνόλου της εγγεγραμμένης πίστωσης για το έτος 2014 του οικείου Κ.Α.Ε. ύψους 23.000 ευρώ, μέρος της οποίας αφορά στην πληρωμή και του 43/2014 χρηματικού εντάλματος, κρίθηκε απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών, αφού οι ανάγκες που αντιμετωπίζονται, κατά τη συντήρησή του είναι μη προβλέψιμες. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος διότι, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, οι δαπάνες, που αναλαμβάνονται από την αρχή του οικονομικού έτους για ολόκληρο το ετήσιο ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεών τους, ορίζονται περιοριστικά στο άρθρο 9 του π.δ/τος 113/2010, όπως ισχύει, μεταξύ δε αυτών δεν περιλαμβάνεται η επίμαχη δαπάνη. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.

Προμήθειες ΟΤΑ.Η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 23 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δεν καταργήθηκε από το νεότερο ν.2286/1995, ενόψει του ότι στις ρυθμίσεις του τελευταίου δε γίνεται καμία αναφορά περί υποχρέωσης τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας της διακήρυξης στην περίπτωση συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού. Και τούτο διότι η αρχή της κατάργησης του προγενέστερου νόμου με νεότερο δεν εφαρμόζεται όταν ο νεότερος νόμος είναι γενικός και ο παλαιότερος ειδικός, όπως συμβαίνει εν προκειμένω για τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. Εξάλλου, από το περιεχόμενο του ν.2286/1995 δεν προκύπτει ρύθμιση του ίδιου θέματος κατά τρόπο αντίθετο και ασυμβίβαστο με αυτή του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., ούτε περαιτέρω προκύπτει ότι αυτός αποσκοπούσε στην κατάργηση και του παλαιότερου ειδικού νόμου, ο οποίος θέτει μια επιπλέον διατύπωση δημοσιότητας για τους Ο.Τ.Α. με στόχο την ευρεία συμμετοχή στην διαγωνιστική διαδικασία και την διασφάλιση συνθηκών ανταγωνισμού για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος (πρβλ. Α.Π. 284/2004, Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 134/2007, Εφ.Αθ. 7152/2006). Συνεπώς, η ως άνω υποχρέωση δημοσιότητας αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας δημοπράτησης των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και η μη τήρησή του καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία διενέργειας του πρόχειρου διαγωνισμού (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 41/2005, 409/2006, 165, 182/2007, 284/2008, 219, 408/2009). Εξάλλου, σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής να συμμορφωθεί, εφόσον προβλέπεται ρητά στη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 5 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., η οποία εξακολουθεί να ισχύει.

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή της, η προσφεύγουσα αιτείται να γίνει δεκτή η προσφυγή της και να ακυρωθεί η με 75/2022 απόφαση του αναθέτοντος φορέα (εφεξής η «προσβαλλόμενη») κατά το μέρος που για την Ομάδα Δ της διακήρυξης απορρίφθηκε η προσφορά της και αναδείχθηκε προσωρινή ανάδοχος και οριστικός μειοδότης η εταιρία «…», με τιμή 55.277,60 πλέον ΦΠΑ, σε αποδοχή των εισηγήσεων των πρακτικών (συμπροσβαλλόμενων): α) Πρακτικό (3) Αξιολόγησης δικαιολογητικών κατακύρωσης και ανάδειξης οριστικού μειοδότη της προμήθειας με τίτλο «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ» ενδεικτικού προϋπολογισμού 265.784,49€ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ 24%, πλέον δικαιώματος προαίρεσης ποσού 76.697,17€, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ 24%, Αρ. Μελέτης … και Α/Α ΕΣΗΔΗΣ …» (ως προς την ανάδειξη οριστικού μειοδότη για την ΟΜΑΔΑ Δ «….» με τιμή 55.277,60 πλέον ΦΠΑ, β) Πρακτικό της συνεδρίασης της επιτροπής αξιολόγησης με ημερομηνία 27/01/2022 για την ηλεκτρονική αποσφράγιση δικαιολογητικών – τεχνικών προσφορών, και γ) Πρακτικό (2) της συνεδρίασης με ημερομηνία 27/01/2022 για την ηλεκτρονική αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, ενώ η προσφορά της θα έπρεπε να απορριφθεί.

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής με αριθμό 9/558/13-03-2023 «Θέμα 55° Έγκριση του Πρακτικού 01/09-03-2023 (αποσφράγιση προσφορών και αξιολόγηση δικαιολογητικών συμμετοχής και τεχνικών προσφορών) της Επιτροπής Διενέργειας του ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού κάτω των ορίων του ν.4412/2016, για την «…», προϋπολογισμού €92.522,00 με ΦΠΑ, του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Interreg V-A «Ελλάδα-Ιταλία 2014- 2020», κατά το μέρος αυτής με το οποίο απορρίφθηκε η τεχνική προσφορά της.