Καθορισμός αποζημίωσης των Γνωμοδοτικών Επιτροπών για την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των υποψήφιων αναδόχων των πράξεων: 1. Δράσεις Κατάρτισης Ανθρώπινου Δυναμικού σε θέματα Τουρισμού στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης και 2. Δράσεις Κατάρτισης Ανθρώπινου Δυναμικού σε θέματα Τουρισμού στις 3 Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου.

Μελέτες.Τεχνική και Επαγγελματική ικανότητα «Με την ένστασή της κατά του πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού η αιτούσα σύμπραξη ,είχε προβάλει ότι τα συμπράττοντα γραφεία έπρεπε να αποκλεισθούν από τον διαγωνισμό, διότι ο συμπράττων μελετητής δεν διέθετε την απαιτούμενη ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα εφόσον δεν προσκόμισε πιστοποιητικά των εργοδοτών δημοσίων φορέων περί καλής εκτελέσεως των μελετών που είχε εκπονήσει. Η αιτίαση αυτή απερρίφθη με την επί της ενστάσεως απόφαση του Ειδικού Γραμματέως του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την ειδικότερη αιτιολογία ότι η ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του ως άνω μέλους της σύμπραξης θα εξετασθεί στο μεταγενέστερο στάδιο του ελέγχου των φακέλων των τεχνικών προσφορών. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη.εφόσον ορίζεται στη διακήρυξη, ότι οι ενδιαφερόμενοι για την ανάθεση της εκπόνησης μελετών οφείλουν, εκτός από το τυπικό προσόν του πτυχίου, να διαθέτουν και «ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα», η οποία αποδεικνύεται από την εκπόνηση μελετών, παρομοίων με την υπό ανάθεση κατά την τελευταία πενταετία και προς απόδειξη της ικανότητας αυτής προσκομίζεται κατάλογος των κυριοτέρων παρομοίων μελετών, συνοδευόμενος, εφόσον πρόκειται για μελέτες που έχουν εκπονηθεί για λογαριασμό δημοσίου φορέα, από πιστοποιητικά του εργοδότη, η συνδρομή της προϋπόθεσης της ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας ελέγχεται στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού, κατά τον έλεγχο του φακέλου των «δικαιολογητικών συμμετοχής».

Καθορισμός αποζημίωσης αξιολογητών, του Ενιαίου Μητρώου Αξιολογητών (ΕΜΑ) του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, για την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των υποψήφιων αναδόχων των πράξεων: 1. Δράσεις Κατάρτισης Ανθρώπινου Δυναμικού σε θέματα Τουρισμού στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης και 2. Δράσεις Κατάρτισης Ανθρώπινου Δυναμικού σε θέματα Τουρισμού στις 3 Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου.

Συντήρηση και επισκευή σχολείων (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στις σκέψεις 4 έως 9 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: (i) Ο όρος του άρθρου 11.3 της ένδικης διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο «(…) ο προσφέρων οικονομικός φορέας απαιτείται να διαθέτει συνεργείο διαφόρων ειδικοτήτων για αντιμετώπιση περιστατικών που χρήζουν άμεσης επέμβασης επί εικοσιτετραώρου βάσης, και εντός πέντε (5) ωρών από την ειδοποίηση της αρμόδιας υπηρεσίας», μολονότι δεν συμπεριελήφθη ρητώς στο άρθρο 22.Δ αυτής, αναφορικά με την απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των διαγωνιζομένων, συνάπτεται με την ετοιμότητα ανταπόκρισης και την επάρκεια του προσωπικού των προσφερόντων και, ως εκ τούτου, σχετίζεται με την τεχνική τους ικανότητα να εκπληρώσουν επιτυχώς τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Επομένως, ο όρος αυτός αφορά σε όλους τους συμμετέχοντες στον ένδικο διαγωνισμό και δεν αποτελεί ειδικό όρο εκτέλεσης της σύμβασης, που αφορά αποκλειστικά στον ανάδοχο. (ii) Εν όψει του ότι η πλήρωση του συγκεκριμένου όρου επισημαίνεται στο ως άνω άρθρο 11.3 ως απαίτηση («ο προσφέρων οικονομικός φορέας απαιτείται»), καθίσταται σαφές ότι η εν λόγω απαίτηση συνιστά απαράβατο όρο της διακήρυξης. Περαιτέρω, ο ίδιος όρος είναι σαφής και δεν τίθεται ζήτημα ερμηνείας του, λόγω ατελούς ή δυσνόητης διατύπωσής του, που να εμφανίζεται αντικειμενικώς ικανή να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους και, ειδικότερα, την παρεμβαίνουσα εταιρεία, ως προς τις υποχρεώσεις της (πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 30/2006). Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 58/2023 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ελεγχος νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση, από το Δήμο ..-.., της υπηρεσίας «Διαχείριση απορριμμάτων Δήμου ..-.. (..) Επί της ελεγχόμενης διαδικασίας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι η ως άνω τροποποίηση της διακήρυξης που δημοσιεύθηκε στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συγκεκριμένα, της απαίτησης αυτής «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία τριετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» σε «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία πενταετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων της, δεδομένου ότι αφορά στην τεχνική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων, τυχόν δε ύπαρξη απόκλισης από αυτήν θα σήμαινε, κατά την ίδια διακήρυξη, απόρριψη της προσφοράς. Συνακόλουθα, μη νομίμως για την ουσιώδη αυτήν τροποποίηση δεν τηρήθηκε το προβλεπόμενο ελάχιστο χρονικό διάστημα μεταξύ της αποστολής της προς δημοσίευση και διενέργειας του διαγωνισμού, δεδομένου ότι δημοσιεύθηκε στις 19.1.2016, ήτοι μόλις έξι (6) ημέρες πριν την ημερομηνία υποβολής των προσφορών στις 25.1.2016, χωρίς ανάλογη παράταση της προθεσμίας κατάθεσής τους, Η μη τήρηση των εν λόγω διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, η οποία καθιστά πλημμελή την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία, ενόψει, μάλιστα, του γεγονότος ότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκε προσφορά από μόλις μία (1) επιχείρηση, στην οποία και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.  Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/26/2017 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΙΑΡΡΟΩΝ (ΤΗΛΕΕΛΕΓΧΟΣ – ΤΗΛΕΧΕΙΡΙΣΜΟΣ), (...)Η πλημμέλεια της μη δημοσίευσης της νέας περίληψης της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον τοπικό τύπο, που αναδείχθηκε με την Πράξη της Επιτρόπου, δεν παρίσταται, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, ουσιώδης, καθόσον αυτή δεν επέφερε εν τοις πράγμασι στην ελεγχόμενη διαδικασία ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού. (βλ. Ελ.Συν. Έβδομο Τμ. 1695/2022, 518/2021). Η εκδοθείσα μετά τη λήξη του χρόνου ισχύος των προσφορών και εντός του χρόνου ισχύος των εγγυητικών επιστολών συμμετοχής, απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής που κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα, η οποία αποδέχθηκε την παράταση αυτή όπως προκύπτει από το έγγραφό της, δεν πάσχει εξ αυτού του λόγου ακυρότητα. Αποδεικνύεται κατά την κρίση του Δικαστηρίου η ελάχιστη πιστοληπτική ικανότητα της αναδόχου εταιρείας όπως αυτή απαιτείται από τη διακήρυξη.

Παροχή υπηρεσιών εξωτερικού εμπειρογνώμονα...Ενόψει των ανωτέρω, εσφαλμένως η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά της προσφεύγουσας με την αιτιολογία ότι : «Ο οικονομικός φορέας ********** έχει υποβάλει ελλιπώς συμπληρωμένο ΤΕΥΔ καθώς η ομάδα που Αριθμός απόφασης: 30 / 2020 21 εμφανίζει, είναι λιγότερη κατά δύο μέλη από την απαιτούμενη από τη διακήρυξη όπως προκύπτει από στο Τμήμα Γ. Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα σημείο 6 του ΤΕΥΔ και χωρίς τα απαιτούμενα προσόντα τα οποία απαιτεί η παράγραφος 2.2.6 και 2.4.6 της διακήρυξης. Απουσιάζει το μέλος της Ομάδας Έργου που περιγράφεται ως Ένα (1) στέλεχος, απόφοιτος ΑΕΙ Κοινωνιολογίας, ως Υπεύθυνος Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, με 2ετή εμπειρία σε συγχρηματοδοτούμενα έργα από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, εμπειρία στην Συμβουλευτική ατόμων και επιχειρήσεων και καλή γνώση αγγλικών καθώς και το μέλος της Ομάδας Έργου που περιγράφεται ως Έναν (1) στέλεχος απόφοιτος ΑΕΙ/ΤΕΙ (Marketing/εμπορία διαφήμιση/επικοινωνία) ως Υπεύθυνος Digital Marketing, με τουλάχιστον 2ετή εμπειρία στο χώρο της διαφήμισης και του digital marketing. και καλή γνώση Αγγλικών στην παράγραφο 2.2.6 Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της προκήρυξης».

Κτιριακό έργο. Εμπειρία σε προκατασκευές κτιρίων Η εμπειρία του ΧΠ, μεμονωμένου στελέχους ενός εκ των μελών της αναδόχου κοινοπραξίας δεν αρκεί για να θεωρηθεί ότι η εταιρεία μέλος αυτής διαθέτει αυτοτελώς, ως τεχνική και οικονομική μονάδα, την απαιτούμενη από τη διακήρυξη πρόσθετη τεχνική ικανότητα για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. Εξάλλου, η ανάδοχος δεν επικαλείται συμφωνία συνεργασίας με άλλο νομικό πρόσωπο, που να διαθέτει την ικανότητα αυτή. Τέλος, ακόμα και αν ήθελε κριθεί ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης, με βάση τον οποίο απαιτείται συνεργασία αποκλειστικά με νομικό πρόσωπο, έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 47 παρ. 2 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (EE L 134), η οποία όμως δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω λόγω του ύψους του προϋπολογισμού του επίμαχου έργου, αλλά και τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, καθώς αποκλείει τη συνεργασία με φυσικό πρόσωπο εργολήπτη δημοσίων έργων και πάλι η ανάδοχος δεν προσκομίζει, συνταχθέν πριν την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, συμβολαιογραφικό έγγραφο, με το οποίο να αποδεικνύεται η συνεργασία με τυχόν ατομική επιχείρηση που διαθέτει το ανωτέρω στέλεχος ενός μέλους της.

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες (3 και 4) σκέψεις, το Τμήμα μείζονος - επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι εσφαλμένως τα περιλαμβανόμενα στη συγκεκριμένη διακήρυξη κριτήρια υπελήφθησαν τόσο από το δικάσαν Τμήμα (VI) όσο και από το Κλιμάκιο (Z΄) ως κριτήρια ανάθεσης κατά την έννοια του άρθρου 51 του π.δ. 60/2007. Συνακόλουθα, εσφαλμένα κρίθηκε ότι η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού ήταν πλημμελής, με την αιτιολογία ότι έπληξε τον ελεύθερο ανταγωνισμό, αποτρέποντας, ενδεχομένως, πιθανούς υποψήφιους παρόχους υπηρεσιών να συμμετάσχουν στη διαγωνιστική διαδικασία και, κυρίως, συμβάλλοντας στην αλλοίωση τόσο της αξιολόγησης των προσφορών των διαγωνιζομένων όσο και στη διαμόρφωση του αποτελέσματος της δημοπρασίας. Και τούτο, διότι τα εν λόγω κριτήρια είναι πρόσφορα για τον έλεγχο της καταλληλότητας των υποψηφίων, βάσει των επαγγελματικών και τεχνικών τους γνώσεων και ικανοτήτων. Συνεπώς, ορθώς αυτά συμπεριελήφθησαν μεταξύ των κριτηρίων «ποιοτικής επιλογής», κατά την έννοια των άρθρων 45 έως 50 του π.δ. 60/2007, προκειμένου να εξακριβωθεί η ικανότητά τους να εκτελέσουν τη σύμβαση, αξιολογήθηκαν και βαθμολογήθηκαν ειδικά για κάθε συμμετέχουσα εταιρεία. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη την ως άνω τεχνική αξιολόγηση, η αναθέτουσα αρχή ορθώς προχώρησε, μετά την αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών των υποψήφιων αναδόχων, βάσει συγκριτικού πίνακα, στην κατακύρωση των ελεγχόμενων υπηρεσιών καθαριότητας, έχοντας ως κριτήριο τη συμφερότερη από οικονομική άποψη προσφορά, για την επιλογή της οποίας εφάρμοσε τον προβλεπόμενο στο οικείο άρθρο της διακήρυξης τύπο, μη συντρέχοντος, κατά τα ανωτέρω, λόγου διακωλυτικού της υπογραφής της εν λόγω σύμβασης. Τέλος, ως προς τη δυνατότητα παράτασης της σύμβασης πέρα από τον οριζόμενο με τη διακήρυξη χρόνο, για ένα επιπλέον δίμηνο, σύμφωνα με τον όρο του άρθρου 2 του υποβληθέντος ενώπιον του Δικαστηρίου σχεδίου, το αιτούν Νοσοκομείο δηλώνει με την κρινόμενη αίτηση ότι προτίθεται να απαλείψει το συγκεκριμένο όρο, προκειμένου αυτή να υπογραφεί.. Αναθεωρεί την 3203/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Επισκευή και συντήρηση σχολικών κτιρίων...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι οικονομικές προσφορές του πρώτου και του δεύτερου κατά σειρά μειοδοσίας προσφερόντων, οι οποίοι προσέφεραν ποσοστό έκπτωσης 64,00% και 62,77% επί του προϋπολογισμού μελέτης, αντίστοιχα, συνιστούν, κατ’ αρχήν, ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές. Τούτο, διότι αφενός παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση από τον προϋπολογισμό, ώστε να γεννώνται αμφιβολίες για την ορθή σύνταξη αυτού και αφετέρου υπερβαίνουν κατά πολύ τον μέσο όρο έκπτωσης των κατατεθεισών στον ελεγχόμενο διαγωνισμό παραδεκτών προσφορών, εις τρόπον ώστε να εγείρονται αμφιβολίες περί της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας των προσφορών αυτών και την εκτέλεση του δημοπρατηθέντος έργου με τεχνική και επιστημονική αρτιότητα. Ως εκ τούτου, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε να παράσχει πλήρη και επαρκή αιτιολόγηση της αποδοχής εκ μέρους της των προσφορών αυτών είτε πρωτογενώς, εφόσον είχε τη σχετική δυνατότητα, είτε κατόπιν πρόσκλησης των ανωτέρω προσφερόντων να αιτιολογήσουν το ύψος της προσφερθείσας έκπτωσης. Η παράλειψη δε αυτή, αποτελεί υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας και συνιστά, εν προκειμένω, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, δοθέντος ότι ο πρώτος κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας που προσέφερε ποσοστό έκπτωσης 64,00% αναδείχθηκε εν τέλει ανάδοχος εκτέλεσης του ελεγχόμενου έργου.