Ολοκλήρωση κτιρίου δικαστικού μεγάρου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. 2) το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω, σωρευτικά, οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης 1ης Σ.Σ.. Και τούτου διότι οι εργασίες αποκάλυψης και αποκατάστασης των διαβρωμένων οπλισμών του φέροντος οργανισμού σκυροδέματος – η εκτέλεση των οποίων κρίθηκε αναγκαία μετά τις εργασίες καθαίρεσης των επιχρισμάτων, που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της αρχικής σύμβασης, - δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Ήτοι, μεταγενέστερων του χρόνου κατάρτισης της αρχικής σύμβασης αιφνίδιων, κατά την έννοια του νόμου, πραγματικών γεγονότων, που δεν ήταν δηλαδή αντικειμενικά δυνατόν να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση της αρχικής μελέτης του υποέργου. Αντιθέτως, οφείλονται σε σφάλματα και παραλείψεις της αρχικής μελέτης, καθόσον, από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει ότι η παρεμβαίνουσα αναθέτουσα αρχή προέβη στη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στον φέροντα οργανισμό του κτιρίου, ώστε να καταστεί δυνατό να διαπιστωθεί, κατά το στάδιο εκπόνησης της μελέτης του υποέργου, η ακριβής κατάσταση του οπλισμού, το μέγεθος και η τυχόν έκταση των διαβρώσεων, που είχαν προκληθεί στα στοιχεία του φέροντος οργανισμού και να επισημανθούν οι απαραίτητες ενέργειες ενίσχυσης του. Συναφώς, επισημαίνεται ότι ουδόλως, αν και ζητήθηκαν, παρασχέθηκαν στο Δικαστήριο στοιχεία και διευκρινίσεις σχετικά με τη διενέργεια κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης τυχόν δειγματοληπτικών ελέγχων. Σε κάθε δε περίπτωση, κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας η ακριβής κατάσταση του φέροντος οργανισμού του κτιρίου, προκειμένου να διαπιστωθούν τα σοβαρά προβλήματα των διαβρωμένων οπλισμών του, τα οποία, κατά την κοινή πείρα και αντίληψη, είναι συνήθη κατά την αποκατάσταση παλαιών κτιρίων ενόψει μάλιστα και της γειτνίασής του με τη θάλασσα (πρβ. ΕλΣ VI Τμ. 1347, 666/2017, 3209/2013, 3101/2012). Ο δε προβαλλόμενος ισχυρισμός από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα ότι ουδείς αποχρών λόγος υφίστατο, που να επιβάλει τον έλεγχο του σιδηρού οπλισμού και του φέροντος οργανισμού σκυροδέματος του κτιρίου με τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων, δεδομένου ότι στην εξωτερική πλευρά των επιφανειών του κτιρίου δεν υπήρχαν ενδείξεις αποσάθρωσης, τυγχάνει πρωτίστως απορριπτέος ως αβάσιμος ενόψει κυρίως της γνωστής, εκ των προτέρων, παλαιότητάς του κτιρίου και της θέσεως αυτού πλησίον της θάλασσας. Περαιτέρω, ο εν λόγω ισχυρισμός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον δεν αφορά το σύνολο των συμπληρωματικών αυτών εργασιών, δεδομένου ότι αντικείμενο της σύμβασης αυτής δεν είναι μόνο οι εν λόγω εργασίες αποκάλυψης και αποκατάστασης των διαβρωμένων οπλισμών του φέροντος οργανισμού του κτιρίου αλλά και αυτές που αφορούν την εκ νέου αρχιτεκτονική - ηλεκτρομηχανολογική αποκατάσταση των χώρων του. Οι τελευταίες δε ουδόλως προκύπτει ότι συνδέονται με τα προβλήματα του οπλισμού του φέροντος οργανισμού του κτιρίου, που διαπιστώθηκαν μετά την καθαίρεση των επιχρισμάτων, αλλά μόνο με μεταβολές που έγιναν στο σχεδιασμό του αντικειμένου του αρχικού υποέργου για τη βελτίωση της ποιότητας και της λειτουργικότητάς του, ως εκ τούτου, αυτές μη νόμιμα συμπεριλήφθηκαν στο ελεγχόμενο σχέδιο της 1ης Σ.Σ.. Περαιτέρω, και τα προβαλλόμενα περί αναγκαιότητας των ως άνω συμπληρωματικών εργασιών για την αρτιότητα και τη λειτουργικότητα του υποέργου καθώς και ότι δεν μπορούν οι εργασίες αυτές τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα, αλυσιτελώς προβάλλονται καθώς, και αληθή υποτιθέμενα, δεν δύνανται να οδηγήσουν στην ένταξη αυτών στην ελεγχόμενη 1η Σ.Σ., διότι η ως άνω προϋπόθεση δεν εξετάζεται αυτοτελώς, αλλά σωρευτικά με τις λοιπές προϋποθέσεις. Τέλος, ενόψει της σταθερότητας του νομικού πλαισίου και της πάγιας νομολογίας ως προς τις προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2) το αίτημα αναγνώρισης συγγνωστής πλάνης υπέρ της παρεμβαίνουσας τυγχάνει απορριπτέο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την αναθέτουσα αρχή ανάγκης και η ανάθεση της σύμβασης θα έπρεπε να γίνει μέσω προσφυγής στις ανοικτές ή κλειστές διαγωνιστικές διαδικασίες, με σύντμηση προθεσμιών, η δε προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ χωρίς να συντρέχουν οι εκ του νόμου τασσόμενες προϋποθέσεις συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, καθόσον πλήττει τον ανταγωνισμό και παραβιάζει τις αρχές της διαφάνειας και της ισότητας συμμετοχής στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης (ΕλΣυν Ολ. 304/2023 σκ. 23).

Δημόσιο έργο με τίτλο «6θέσιο Γυμνάσιο - Λύκειο … – B΄ Φάση» του Δήμου ... (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί, με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου, είτε στην ανοικτή δημοπρασία, είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...) το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν.4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη ολοκλήρωσης της αρχικής εργολαβίας συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με την εν λόγω διαδικασία. Επιπλέον, μετά τη διενέργεια της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας, η διάλυση της αρχικής σύμβασης του έργου, αλλά και η αδυναμία ολοκλήρωσης αυτού με κάποιον από τους επόμενους κατά σειρά μειοδοσία υποψήφιους, συνιστούν γεγονότα, τα οποία αντικειμενικά και σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί και αντιμετωπιστεί από την αναθέτουσα αρχή και δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της τελευταίας. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Για τον ίδιο λόγο απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης καθυστέρησε κατά δύο (2) μήνες η απόφαση περί προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης διότι έπρεπε να ενταχθεί το ελεγχόμενο έργο στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου έτους 2023, στο οποίο έπρεπε να συμπεριληφθεί πλήθος άλλων έργων και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατή η επίσπευση της κατάρτισής του χάριν της επίσπευσης δημοπράτησης του έργου αυτού. Τέλος, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η ανάθεση, με την ως άνω ελεγχθείσα διαδικασία της διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο του ελεγχόμενου έργου, των εργασιών που αφορούν στο Τμήμα Β΄ της παραλίας της Βαρέας το οποίο χαρακτηρίζεται ως τμήμα Β προτεραιότητας ως προς τη λήψη μέτρων προστασίας, δεδομένου ότι η διάβρωση σε αυτό εξελίσσεται με πιο αργό ρυθμό και δεν είναι άμεσος ο κίνδυνος για την παραλία και την παραλιακή οδό, ενώ δεν εντοπίζονται προβλήματα καταρρεύσεων ή καθιζήσεων όπως στο Τμήμα Α΄, είναι σε κάθε περίπτωση μη νόμιμη, αφού με τη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 είναι επιτρεπτή η ανάθεση της σύμβασης στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, ήτοι η ανάθεση αυτής για την άμεση και προσωρινή κάλυψη των επικαλούμενων κατεπειγουσών και επιτακτικών αναγκών, στις οποίες οι ως άνω εργασίες δεν εμπίπτουν βάσει της ίδιας της τεχνικής περιγραφής του έργου, απορριπτομένου του ισχυρισμού της αναθέτουσας αρχής περί τεχνικών, οικονομικών και πρακτικών λόγων που επιβάλλουν την ενιαία αντιμετώπιση των Τμημάτων Α και Β της παραλίας, αφού οι λόγοι αυτοί δεν δικαιολογούν την ανάθεση κατ’ επίκληση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Δοθέντος δε ότι για τις εργασίες αυτές δεν υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός (βλ. σελ. 13 του προαναφερθέντος διαβιβαστικού εγγράφου του Δήμου), η ως άνω ουσιώδης πλημμέλεια είναι διακωλυτική της υπογραφής του σχεδίου της σύμβασης για το σύνολο των ανατεθεισών εργασιών, ακόμη δηλαδή και αυτών που αφορούν στο Τμήμα Α της παραλίας της Βαρέας.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΤΟΥΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΈΡΓΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΙΝΕΤΤΑΣ, ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΓΑΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΓΑΡΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΕΠΛΉΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ 2017/2019», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.395.161,29 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24%, και συμβατικής δαπάνης 4.106.281,94 ευρώ πλέον Φ.Π.Α 24%(....)Οι θεομηνίες των ετών 2017-2019 και ιδίως του ¨«ΓΗΡΥΟΝΗ» που έπληξαν τις περιοχές της Κινέττας, του Δυτικού Πανοράματος και της Γαλήνης του Δήμου Μεγαρέων αποτελούν περιστατικά φυσικών καταστροφών που συνιστούν αφ’ εαυτών απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 32 παρ.2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Ωστόσο, εκλείπει εν προκειμένω το κατεπείγον, ως βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή της διάταξης αυτής διότι αυτό έχει αποδυναμωθεί με την πάροδο τριών περίπου ετών από την εκδήλωση της θεομηνίας «ΓΗΡΥΟΝΗΣ», οι δε ανάγκες αποκατάστασης των ζημιών του οδικού δικτύου και των συνοδών υδραυλικών έργων στις εν λόγω περιοχές προκύπτουν πλέον υπό το μετριασμένο καθεστώς του επείγοντος, το οποίο καθιστά μεν επιτακτική την επέμβαση προς αντιμετώπισή τους, απαιτεί όμως προσεκτικό σχεδιασμό, πλήρεις μελέτες και έντεχνη υλοποίηση των σχετικών έργων πάγιας πλέον και όχι στο όλως αναγκαίο μέτρο αποκατάστασης, απαιτήσεις οι οποίες όχι μόνο δεν αποκλείουν αλλά αντίθετα συνηγορούν υπέρ της τήρησης των προβλεπόμενων τακτικών, ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών ανάθεσης. Από την ανωτέρω σύγκριση και αξιολόγηση των καταστάσεων κατεπείγοντος και επείγοντος προκύπτει, περαιτέρω, ότι εφόσον η ελεγχόμενη ανάθεση δεν δύναται να ενταχθεί στην περίοδο κάλυψης κατεπειγουσών αναγκών, η επιλογή της διαπραγμάτευσης αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκει η αναθέτουσα.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 197/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1188/2023

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΤΟΥΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΙΝΕΤΤΑΣ, ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΓΑΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΓΑΡΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΕΠΛΉΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ 2017/2019»(...) διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης(...)Εν προκειμένω, όπως ορθώς έκρινε το δικάσαν Τμήμα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της εκδήλωσης του ακραίου καιρικού φαινομένου και της ανάθεσης της επίμαχης σύμβασης τυγχάνει ιδιαιτέρως μακρό (περίπου τρία έτη), μπορούσε να έχει προκηρυχθεί και να έχει περατωθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός. Περαιτέρω, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, η μείωση του κινδύνου και των συνιστωσών του οδηγεί, αναπόφευκτα και κατά λογική ακολουθία, στη λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων, περιορισμένων σε χώρο και χρόνο, που δικαιολογούν την προσφυγή στη διαπραγμάτευση για τη σύναψη συμβάσεων κατά το κρίσιμο στάδιο άμεσης διαχείρισης των έκτακτων αναγκών. Στην περίπτωση όμως της οριστικής αντιμετώπισης της επισφάλειας των πληγεισών υποδομών με την λήψη πάγιου χαρακτήρα μέτρων, όπως έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις και δεν δικαιολογείται η προσφυγή των ανατεθουσών Αρχών στη διαπραγμάτευση, έστω και αν αυτή λαμβάνει χώρα κατά τον χρόνο ισχύος της αρχικής ή παραταθείσας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η οποία από μόνη της δεν αρκεί ώστε να δικαιολογήσει την κατεπείγουσα φύση των μέτρων αυτών, ανεξαρτήτως του χαρακτήρα των ληπτέων μέτρων ως τεχνικώς αναγκαίων για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας των πληγέντων υποδομών, διότι το τελευταίο αυτό στοιχείο δεν δικαιολογεί άνευ ετέρου, ήτοι χωρίς τη συνδρομή των ανωτέρω (υπό σκέψη 4) εκτεθεισών προϋποθέσεων, την επιλογή της διαδικασίας της απευθείας αναθέσεως. Τούτο, διότι οι ανάγκες στη δεύτερη αυτή φάση παύουν να είναι κατεπείγουσες, όπως απαιτεί η διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2γ του ν.4412/2016 για την προσφυγή στη διαπραγμάτευση, αλλά μεταπίπτουν σε επείγουσες ή μεσοπρόθεσμες, και η οριστική αντιμετώπισή τους απαιτεί περισσότερες και ακριβέστερες μελέτες, οι οποίες στηρίζονται επί σειράς εμπεριστατωμένων εκτιμήσεων και επιδέχονται έτσι έγκαιρο προγραμματισμό, ο οποίος διαφορετικά θα καθίστατο ανέφικτος. Για τους ανωτέρω λόγους, οι αναθέτουσες Αρχές οφείλουν να προβαίνουν κατά το στάδιο αυτό στη επιλογή άλλων, πλην της απευθείας ανάθεσης διαδικασιών, ανοικτών ή κλειστών με δημοσίευση διακήρυξης, με ή χωρίς σύντμηση των προθεσμιών υποβολής προσφορών, ώστε να διασφαλίζονται τόσο ο ανταγωνισμός και οι λοιπές θεμελιώδεις αρχές σύναψης δημοσίων συμβάσεων όσο και η υψηλή ποιότητα των παραδοτέων έργων. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της 985/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Μεταφορά μολυσματικών αποβλήτων:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι αβάσιμος, διότι η προβλεπόμενη από την παρ. 1 του άρθρου 121 του ν. 4412/2016 τήρηση των ελάχιστων προθεσμιών παραλαβής προσφορών από τη δημοσίευση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ αφορά αποκλειστικά την ανοικτή, κλειστή, ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση και το συνοπτικό διαγωνισμό και όχι και τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης που τηρήθηκε εν προκειμένω, για τη οποία άλλωστε η πρόσκληση υποβολής προσφοράς προς τους οικονομικούς φορείς δεν απαιτείται καν να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 120 παρ. 3 του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 32 παρ. 22 του ν. 4441/2016, Α΄227). Συναφώς με τα ανωτέρω, στην περίπτωση προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, η ως άνω πρόσκληση για συμμετοχή σ΄ αυτήν, ελλείψει ειδικής πρόβλεψης στο νόμο, μπορεί να διενεργείται με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο διασφαλίζει την γνωστοποίηση προς τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς της σχετικής πρόθεσης της αναθέτουσας αρχής (πρβλ. αποφ. VI 452/2018). Συνεπώς, τα προβαλλόμενα από την Επίτροπο με το δεύτερο λόγο διαφωνίας της περί υποχρέωσης δημοσίευσης της οικείας πρόσκλησης στο Φ.Ε.Κ. είναι αβάσιμα και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση η υποχρέωση δημοσίευσης στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, για τις περιλήψεις διακηρύξεων που δημοσιεύονταν σε αυτήν, καταργήθηκε με την κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 εκδοθείσα υπ' αριθμ. 57654/23.05.2017 (Β' 1781) Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των άρθρων 79 παρ. 4 και 93 - όπως το τελευταίο αυτό άρθρο ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 22 περ. 86 του ν. 4441/2016 (Α 227)- του ν. 4412/2016 συνάγεται ότι για την απευθείας ανάθεση του άρθρου 118 του τελευταίου ως άνω νόμου, δεν απαιτείται ως δικαιολογητικό συμμετοχής η προσκόμιση από τον συμμετέχοντα οικονομικό φορέα του “Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης” (ΤΕΥΔ) που εκδόθηκε με την με αρ. 158/2016 (Β 3698/16.11.2016) Απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αντικατέστησε υποχρεωτικά για τις αναθέτουσες Αρχές την προβλεπόμενη στα ως άνω άρθρα υπεύθυνη δήλωση της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 [βλ. κατευθυντήρια οδηγία 23 Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., σελ. 4 (ΑΔΑ: Ψ3ΗΙΟΞΤΒ-Κ3Ε)]. Συνεπώς, είναι αβάσιμος και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, δεδομένου ότι στην κρινόμενη διαδικασία απευθείας ανάθεσης δεν απαιτείται η επισύναψη και του προβλεπόμενου στην παρ. 4 του άρθρου 79 του ν. 4412/2016 ΤΕΥΔ, ενώ, περαιτέρω, από τη διατύπωση του ως άνω λόγου δεν προβάλλεται συγκεκριμένα ότι η αναδειχθείσα ως ανάδοχος εταιρεία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις νόμιμης συμμετοχής της στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Τέλος, μετά την προσκόμιση από το Νοσοκομείο ενώπιον του Κλιμακίου του 10 ΒΤ/30.4.2018 ειδικού ακυρωτικού παραστατικού στοιχείου, με το οποίο ακυρώνεται το προγενέστερο εκ παραδρομής εκδοθέν και μη ενταλματοποιηθέν υπ΄αριθμ. 65 ΒΤ/30.4.2018 τιμολογίου παροχής υπηρεσιών, ποσού 904,03 ευρώ, της αναδόχου εταιρείας, πρέπει να απορριφθεί και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου.

Καθαριότητα κτιρίων και χώρων Πανεπιστημίου:	Σε κάθε περίπτωση, διακήρυξη, η οποία δεν προβλέπει ρητά τέτοιου είδους περιορισμό, αλλά αυτός επιβάλλεται εκ των υστέρων κατόπιν ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων από την αναθέτουσα αρχή, καθίσταται ασαφής για όλους εκείνους που εντέλει συμμετείχαν στον διαγωνισμό υποβάλλοντας προσφορά, καθώς δεν παρίσταται ευκρινής ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί η δάνεια εμπειρία σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις αναθέτουσας αρχής (ΕλΣυν ΄Εβδομο Τμ. 1307/2021). Ακόμη όμως και αν γινόταν δεκτό, κατά την έννοια της ίδιας της διακήρυξης [βλ. ανωτέρω όρο 2.2.8 «Η εκτέλεση των κάτωθι εργασιών/καθηκόντων σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα Παραρτήματα Ι Αναλυτική Περιγραφή Φυσικού και Οικονομικού Αντικειμένου της Σύμβασης και ΙΙ Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων γίνεται υποχρεωτικά από τον προσφέροντα ή, αν η προσφορά υποβάλλεται από ένωση οικονομικών φορέων, από έναν από τους συμμετέχοντες στην ένωση αυτή» και όρο 2.2.6 «Σε περίπτωση που ο Υποψήφιος Ανάδοχος αποτελεί Ένωση/Κοινοπραξία, τα απαιτούμενα στην παρούσα παράγραφο στοιχεία τεκμηρίωσης πρέπει να υποβάλλονται χωριστά όσα απαιτούνται για κάθε Μέλος της Ένωσης/Κοινοπραξίας ή/και συγκεντρωτικά για την Ένωση/Κοινοπραξία όσα απαιτούνται»], ότι δεν επιτρεπόταν ο προσφέρων να καλύψει τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2.2.6 Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, στηριζόμενος σε τρίτους/δανείζοντες, ούτε ότι οι ενώσεις προσώπων για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας μπορούσαν να κάνουν χρήση των ικανοτήτων είτε κάποιων εκ των μελών τους ή τρίτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι δεν συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης ότι οι εργασίες καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου είναι κρίσιμες κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ήτοι δεν παρουσιάζουν τέτοιες ιδιαιτερότητες, ώστε να καθίσταται αδύνατη η σώρευση ικανοτήτων περισσότερων φορέων και δη για το σύνολο του συμβατικού αντικειμένου και όχι για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων (βλ. σκέψη 4). Για τους ίδιους ως άνω λόγους, είναι μη νόμιμη η αιτιολογία αποκλεισμού της εταιρείας «…..», η οποία διαλαμβάνεται στο 116918/1-12-2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (ήτοι ότι καμία από τις εταιρείες στις οποίες στηρίζεται δεν έχει εκτελέσει αυτοτελώς την τελευταία τριετία τουλάχιστον 3 συμβάσεις σε έργα καθαριότητας άνω του 1.000.000 €, ούτε διαθέτει αυτοτελώς 120 εργαζόμενους καθαριστές πλήρους απασχόλησης και δη κάθε ένα από τα τρία τελευταία έτη) (βλ. σκέψη 15). Ομοίως, μη νόμιμη είναι και η κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού που διαλαμβάνεται στο ίδιο ως άνω Πρακτικό, κατά την οποία η εν λόγω εταιρεία «έπρεπε να καταθέσει βεβαίωση επίσκεψης τόσο δική της (που κατέθεσε με αριθ. πρωτ. 34120/16-4-2021), όσο και των άλλων τεσσάρων οικονομικών φορέων, στους οποίους στηρίζεται», δοθέντος δε ότι οι βεβαιώσεις αυτές δεν κατατέθηκαν, η προσφορά της καθίσταται απορριπτέα σύμφωνα με τη διακήρυξη. Τούτο, διότι η εταιρία ….. δεν συμμετείχε σε ένωση στον διαγωνισμό, αλλά στηρίχτηκε στις ικανότητες τρίτων δανειστών, η δε διακήρυξη δεν απαιτεί την κατάθεση βεβαίωσης επίσκεψης εκ μέρους των τρίτων δανειστών.  ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1191/2023

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ-Κατασκευαστικές εργασίες (...) Νομίμως ο Δήμος προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. β′ του ν.4412/2016 για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης καθόσον είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, λόγω του ότι υφίσταται απουσία ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, οι οποίοι, εν προκειμένω, συνίστανται στις ειδικές απαιτήσεις διαλειτουργικότητας που συντρέχουν, προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη και έντεχνη ολοκλήρωση του ήδη εκτελούμενου τεχνικού έργου, η οποία απαιτεί την παράλληλη και συντονισμένη εκτέλεση των τεχνικών εργασιών και των επίμαχων υποστηρικτικών απολογιστικών αρχαιολογικών εργασιών.(...)Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη της αρμοδίας Επιτρόπου.

Ως εκ τούτου, από τις πραγματικές περιστάσεις της επίδικης υπόθεσης προκύπτει ότι στοιχειοθετείται η ύπαρξη άμεσου αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της κακοκαιρίας «Daniel» και της κατεπείγουσας ανάγκης προς εκτέλεση εργασιών καθαρισμού στο διευθετημένο – πλακοσκεπές τμήμα του Κηφισού ποταμού με τη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016. Η παραδοχή αυτή δεν αναιρείται από το γεγονός ότι οι δώδεκα (12) Δήμου που συνδέονται με την κοίτη του ποταμού τέθηκαν σε κατάσταση ειδικής κινητοποίησης πολιτικής Προστασίας του άρθρου 26 του ν. 4662/2020 και όχι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας του άρθρου 25 του ίδιου νόμου (όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο), καθόσον η κρίση περί συνδρομής των προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης εκτιμάται συνολικά με βάση όλα τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης. Στην προκειμένη, δε, περίπτωση, από την 591/17.10.2023 απόφαση του Γ.Γ.Π.Π. καθώς και τα σχετικώς μνημονευόμενα στο προοίμιο της έγγραφα (Α3501/31.8.2023 και Α3556/2.9.2023 έγγραφα του οργάνου αυτού καθώς και τα  ΥΠ749/2.9.2023 και ΥΠ829/16.9.2023 έγγραφα του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας) προκύπτει ευθέως ότι συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη καθαρισμού του Κηφισού ποταμού, λόγω άμεσου επαπειλούμενου κινδύνου πρόκλησης πλημμυρικών φαινομένων που επιβάλλεται κατεπειγόντως να αποτραπεί. Η αιτία της κατάστασης αυτής καθώς και η ειδικότερη περιοχή παρέμβασης προκύπτουν, κατά τα ανωτέρω αναλυτικώς εκτεθέντα, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, προς τα οποία η ανωτέρω αναφερθείσα απόφαση της Γ.Γ.Π.Σ. επιβάλλεται να εκτιμηθεί συνδυαστικά, συμπληρώνοντας κατά τρόπο άρρηκτο και ενιαίο την αιτιολογία της εγκριτικής απόφασης προσφυγής στην επίμαχη διαδικασία.(...)	Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας Περιφέρειας και της παρεμβαίνουσας εταιρίας, με αντικείμενο την ανάθεση της υπηρεσίας «Καθαρισμός κοίτης Κηφισού ποταμού, διευθετημένου τμήματος – πλακοσκεπούς τμήματος», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.140.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) και συμβατικής αμοιβής 1.002.409,59 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 85/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας Αττικής του Ελεγκτικού Συνεδρίου.