ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την ένδικη αίτηση ζητείται η αναθεώρηση της 123/2020 απόφασης του VI Τμήματος. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε, ως εκπροθέσμως ασκηθείσα, αίτηση ανάκλησης κατά της  39/2019 πράξης του αναπληρωτή Επιτρόπου στον Νομό Κοζάνης, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της αιτούσας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ενοριακού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου Βοΐου Κοζάνης για την υλοποίηση του έργου «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 450.000 ευρώ, με ΦΠΑ.(....)Με δεδομένα αυτά, τόσο το Υπουργείο Πολιτισμού όσο και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου έχουν εγκρίνει το σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης. Περαιτέρω, δοθέντος ότι το εκκλησιαστικό νομικό πρόσωπο, που έχει την κυριότητα και νομή του προς αποκατάσταση ναού, δεν διαθέτει οικονομικοτεχνικά μέσα ούτε καν διοικητικό προσωπικό, ευλόγως η συμμετοχή του περιορίζεται στον ορισμό εκπροσώπου στην επιτροπή παρακολούθησης του έργου, χωρίς η περιορισμένη αυτή σύμπραξη να προσδίδει, εξ αυτού και μόνο του λόγου, ακυρότητα στην υπό κατάρτιση προγραμματική σύμβαση. Τέλος, εφόσον με τις προγραμματικές συμβάσεις επιδιώκεται ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός για την υλοποίηση ενός έργου, υπηρεσίας ή μελέτης και όχι η υλοποίηση καθεαυτή, δεν απαιτείται ούτε άλλωστε προβλέπεται στο ελάχιστο περιεχόμενό τους (βλ. άρθρο 100 του ως άνω ν. 3852/2010) η προηγούμενη έκδοση οικοδομικής αδείας για το προς εκτέλεση έργο. Αναθεωρεί την 123/2029 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Ανακαλεί την 39/2019 πράξη του αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Κοζάνης.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ενοριακού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου Βοΐου Κοζάνης.

Ολοκλήρωση αποκατάστασης έργου....Με δεδομένα αυτά, νομίμως χωρεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, η σύναψη «προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης» μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας .... με το ως άνω περιεχόμενο, καθόσον η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ δημοσίων φορέων με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους και, ως τέτοια, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Το δε υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης, το οποίο έχει εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, φέρει το ελάχιστο κατά νόμον περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου αυτού, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της, με την επισήμανση ότι το χρονοδιάγραμμα που επισυνάπτεται ως Παράρτημα ΙΙ στο ελεγχόμενο σχέδιο θα πρέπει να αναμορφωθεί πριν την υπογραφή της σύμβασης, ούτως ώστε ο χρόνος διενέργειας της πρώτης αναφερόμενης πράξης εκτέλεσης να έπεται του χρόνου υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης.

Σύναψη προγραμματικής συμβάσεως για την εκτέλεση έργου, που συγχρηματοδοτείται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ-ΕΟΧ) – Νομιμότητα και επιλεξιμότητα των δαπανών.Η νομιμότητα και επιλεξιμότητα δαπανών στο πλαίσιο εκτελέσεως προγραμματικής συμβάσεως μεταξύ Δήμου και Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, δεν θίγεται από το γεγονός ότι την προγραμματική σύμβαση υπέγραψε αντί του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, η Προϊσταμένη της καθ’ ύλη και κατά τόπο αρμόδιας για την εκτέλεση της προγραμματικής συμβάσεως, Προϊσταμένη της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 39/2019 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Κοζάνης, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης μεταξύ της αιτούσας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ενοριακού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου Βοϊου Κοζάνης για την υλοποίηση του έργου «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Διλόφου», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 450.000 ευρώ.(....)Εντούτοις, η κρινόμενη αίτηση κατατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις 18.11.2019 (αριθμ. πρωτ. 4577), ήτοι μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης αποκλειστικής δεκαπενθήμερης προθεσμίας, η οποία άρχισε την επομένη της ως άνω κοινοποίησης στον φορέα, ήτοι την 1.11.2019 και έληξε στις 15.11.2019, ημέρα Παρασκευή, εργάσιμη και μη εξαιρετέα εκ του νόμου. Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης είναι εκπρόθεσμη και πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1212/2020

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του Δήμου ... αποτελεί, ως εκ του αντικειμένου της, προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης κατά την έννοια του άρθρου 100 παρ. 5 του ν. 3852/2010, καθόσον αποσκοπεί στην εκτέλεση έργου με πολιτιστικό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, για τη σύναψή της απαιτείται υποχρεωτικώς εκ του νόμου η συμμετοχή και της οικείας Περιφέρειας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ήδη Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού βλ. π.δ.4/2018, Α΄ 7). Όμως, κατά παράβαση της ως άνω διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010, όπως ισχύει, η οποία είναι εν προκειμένω εφαρμοστέα ως ειδικότερη της επικαλούμενης από τα συμβαλλόμενα μέρη διάταξης του άρθρου 44 του ν. 4412/2016, στην υπό κρίση προγραμματική σύμβαση δεν μετέχουν ούτε η Περιφέρεια ..., ούτε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επίσης, επισημαίνεται ότι, κατά παράβαση όσων έγιναν προηγουμένως δεκτά για το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο των προγραμματικών συμβάσεων (βλ. σκέψη 2.Β), δεν περιλαμβάνεται στο υποβληθέν σχέδιο προγραμματικής σύμβασης αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της εν λόγω σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), στο οποίο πρέπει να περιέχεται λεπτομερής χρονικός προγραμματισμός των προβλεπόμενων στο πλαίσιο αυτής επί μέρους δράσεων και ενεργειών.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των προαναφερόμενων φορέων με το ως άνω περιεχόμενο, καθώς η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει, πράγματι, συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων, με σκοπό, διά της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Συνεπώς, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, όπως επανυποβλήθηκε τροποποιημένο και επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη, της οποίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος, υπό τους ακόλουθους  όρους: 1) θα τροποποιηθούν τα άρθρα πέμπτο παρ. 3, έκτο περ. δ΄ και ε΄  και δέκατο παρ. 1, ώστε παράταση ή οποιαδήποτε άλλη τροποποίηση όρου της σύμβασης να εγκρίνεται από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλόμενων μερών κατόπιν εισήγησης της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης και 2) της προηγούμενης έγκρισής του (στην επικαιροποιημένη του μορφή)  από όλα τα αρμόδια όργανα των συμβαλλόμενων σε αυτό μερών. Τέλος, επισημαίνεται ότι για την οποιαδήποτε τροποποίηση της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης απαιτείται η τήρηση των διατάξεων περί υπαγωγής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου  (ΕλΣ Ε΄ Κλ. 190/2021, 493/2019).

Χορήγηση ή μη άδειας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης νεότερου μνημείου.(...)Για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης του Ιερού Ναού Εισοδίων της Θεοτόκου στο Αίγιο, Π.Ε. Αχαΐας, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κηρυγμένου νεότερου μνημείου, δεν απαιτείται επιπλέον άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ομόφωνα).

Προγραμματική σύμβαση:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 167/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα,..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη σε εκτέλεση της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης είναι η εκπόνηση μελέτης η οποία αποσκοπεί στην επισκευή, αποκατάσταση και ανάδειξη, ως μνημείου, κτιρίου ιστορικής αξίας, το οποίο έχει κηρυχθεί διατηρητέο, πρόκειται δηλαδή για προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, χωρίς, ωστόσο, να συμμετέχει σε αυτή ως συμβαλλόμενο και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 5 του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Ο δε προβαλλόμενος με την αίτηση ισχυρισμός ότι για τη σύνταξη μελετών μέσω προγραμματικής σύμβασης δεν απαιτείται η συμμετοχή του ως άνω Υπουργείου, διότι η εν λόγω παράγραφος αναφέρεται μόνο σε έργα, προμήθειες και υπηρεσίες είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι και οι μελέτες υπάγονται στην κατηγορία των υπηρεσιών (βλ. και άρθρο 2 παρ.9 του ν.4412/2016, Α΄ 147, σχετικά με τον ορισμό των δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών). Περαιτέρω, όπως έγινε δεκτό σε προηγούμενη σκέψη (ΙΙΙΓ), οι διατάξεις των άρθρων 100 του ν. 3852/2010 και 12 παρ. 1 του ν. 3513/2006 ισχύουν παράλληλα και επομένως, στην περίπτωση που αντικείμενο της υπό σύναψη προγραμματικής σύμβασης είναι, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως η εκπόνηση μελέτης για ανάδειξη, προστασία και συντήρηση μνημείων, οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα ή παραδοσιακά κτίρια και οικισμούς, η διάσωση στοιχείων του πολιτισμού κ.λπ., καθίσταται υποχρεωτική και η συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ως συμβαλλόμενου. Συνεπώς, τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, ήτοι ότι εν προκειμένω αφενός δεν εφαρμόζεται η παρ. 5 του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αφετέρου η υπό κρίση σύμβαση δεν έχει πολιτιστικό χαρακτήρα, είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Ο δε ισχυρισμός ότι οι μελέτες σχετικά με τα διατηρητέα κτίρια-μνημεία εγκρίνονται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον δεν αναιρεί την προβλεπόμενη στην παρ. 5 του άρθρου 100 του ν.3852/2010 υποχρέωση συμμετοχής σε προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης και του ως άνω Υπουργείου ως συμβαλλόμενου. Εντούτοις, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη την ερμηνευτική δυσχέρεια των παράλληλα εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων των ως άνω δύο νομοθετημάτων (ν. 3852/2010 και 3513/2006) που πράγματι υφίσταται σχετικά με τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων πολιτιστικού χαρακτήρα από τα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα όργανα τόσο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής … όσο και της Περιφέρειας … ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, για την αποκατάσταση και ανάδειξη του εν λόγω κτιρίου ως μνημείου, καθώς και την απόδοσή του για την εξυπηρέτηση των αναγκών επιμόρφωσης των κληρικών.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση της Περιφέρειας … για την ανάκληση της 167/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο και να ανακληθεί η πράξη αυτή λόγω συγγνωστής πλάνης, το δε ..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της αιτούσας θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνει.Ανακαλεί την 167/2018 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα λόγω συγγνωστής πλάνης

Προμήθεια  ηλεκτροκίνητων οχημάτων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α)Δεν προσδιορίζεται ούτε τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης στο άρθρο 3 ούτε σε άλλο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου ούτε στο προοίμιο αυτού γίνεται παραπομπή σε οποιαδήποτε μελέτη από την οποία να προκύπτει κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (πρβλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239,110/2019, 317/2018).β) Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η χρονική διάρκεια της σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010.γ)Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).δ)Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης