Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Με δεδομένα αυτά και υπό το φως των ουσιαστικών παραδοχών της ως άνω 38/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, το Κλιμάκιο κρίνει  ότι μη νομίμως κατακυρώθηκαν οι ελεγχόμενες υπηρεσίες, και δη στο σύνολό τους (Τμήματα 1-5), στην εταιρεία  «…». ομοίως πλημμελείς παρίστανται οι οικονομικές προσφορές για το σύνολο των Τμημάτων λόγω μη νόμιμου υπολογισμού του διοικητικού κόστους, καθόσον δεν συμπεριλαμβάνεται σ’ αυτό το κόστος ασφάλισης αστικής ευθύνης ούτε το κόστος εξοπλισμού της αναδόχου εταιρείας. Εξάλλου, καθ΄ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας η Επιτροπή Διαγωνισμού παρέλειψε να καλέσει την ανάδοχο εταιρεία για παροχή εξηγήσεων κατά την εκ πρώτης όψεως εκτίμηση της οικονομικής προσφοράς της, δοθέντος ότι το ως άνω μη εύλογα χαμηλό ποσό εργολαβικού κέρδους αποτελεί ένδειξη αντικειμενικά ικανή περί ενδεχόμενης ύπαρξης υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, που υποχρεώνει την Επιτροπή Διαγωνισμού να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 	Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανωτέρω ουσιώδεις πλημμέλειες καθιστούν την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία  μη νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της εταιρείας «..Ε.Ε.» για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τα έτη 2020, 2021 και 2022.  

ΔΑΝΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ.(...)Όσον αφορά στην εταιρεία «Μ. Α.Τ.Ε.», νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, η οποία εκδόθηκε σε συμμόρφωση με τη 1700/2022 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., καθόσον στις εξηγήσεις που παρείχε στην αναθέτουσα αρχή για την αιτιολόγηση του ύψους της οικονομικής της προσφοράς γίνεται επίκληση οικονομικών στοιχείων τρίτης εταιρείας, χωρίς να προκύπτει η σχέση που συνδέει τις δύο εταιρείες σχετικά με το υπό ανάθεση έργο.
Περαιτέρω, όσον αφορά στην εταιρεία «Δ….Ε.Ε.», κατά την κρίση του Κλιμακίου, μη νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία με την ίδια απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την αιτιολογία ότι παρέλειψε να δηλώσει ως υπεργολάβο στο ΕΕΕΣ την εταιρεία στην οποία στηρίχθηκε για την κάλυψη των κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που σχετίζονται με τίτλους σπουδών, επαγγελματικά προσόντα και επαγγελματική εμπειρία, καθώς και το ποσοστό επί τοις εκατό το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Και τούτο, διότι, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 78 παρ. 1 του ν. 4412/2016 ο οικονομικός φορέας που δανείζει τεχνική και επαγγελματική ικανότητα δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη και υπεργολάβο και, συνεπώς, η εταιρεία , η οποία δήλωσε την εταιρεία ως δανείζουσα σ’ αυτήν τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, με βάση το ιδιωτικό συμφωνητικό που συνήφθη μεταξύ των δύο εταιρειών, δεν είχε υποχρέωση να δηλώσει την τελευταία και ως υπεργολάβο, ούτε να δηλώσει το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Η πλημμέλεια δε αυτή καθίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον ο διαγωνισμός εν τέλει κατακυρώθηκε στην εταιρεία με προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης 19,57 %, δηλαδή, ποσοστό έκπτωσης μικρότερο από το 41,43%, το οποίο είχε προσφέρει η μη νομίμως αποκλεισθείσα για τον ανωτέρω λόγο εταιρεία.Τέλος, με πλήρη και επαρκή αιτιολογία η αναθέτουσα αρχή αποδέχτηκε τις εξηγήσεις που παρείχε η εταιρεία , κατά τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016, σχετικά με το ύψος της οικονομικής της προσφοράς, καθόσον στην υποβληθείσα από την εν λόγω εταιρεία «τεχνική έκθεση αιτιολόγησης» εμφανίζεται καθαρό κέρδος.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης της «Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας» και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και το διακριτικό τίτλο «…ΑΤΕ».ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ Πράξη 578/2023 του Ε΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/375/2024

Εφαρμογή βιοενίσχυσης στις ΕΕΛ και στο αποχετευτικό δίκτυο της ΔΕΥΑ:	1. Ενόψει των περιστάσεων της ελεγχόμενης διαδικασίας, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη ότι: α) συμμετείχε σε αυτήν μόνον ένας οικονομικός φορέας, οπότε δεν γεννάται ζήτημα προσβολής των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ανταγωνισμού, β) δεν αμφιβάλλει, κατόπιν των υποβληθέντων εγγράφων, σχετικά με την ικανότητα των τρίτων, στους οποίους στηρίζεται η ανάδοχος εταιρεία, να εκτελέσουν τη σύμβαση και γ) οι τρίτοι - δανειστές έχουν προσκομίσει ιδιωτικά συμφωνητικά και υπεύθυνες δηλώσεις συνεργασίας με την ανάδοχο, κρίνει όλως εξαιρετικώς ότι η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 317 παρ. 3 του ν. 4412/2016, να επαναλάβει τη διαδικασία από το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, καλώντας την προσωρινή ανάδοχο να υποβάλει για τους ως άνω τρίτους όλα τα έγγραφα που απαιτούνται από τη διακήρυξη, προκειμένου να ελεγχθεί ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπο αυτών λόγοι αποκλεισμού (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμήμα 940/2022 σκ. 43, όπου και εκεί εξαιρετικώς και υπό περιστάσεις που προσιδιάζουν με αυτές της ελεγχόμενης διαδικασίας έγινε δεκτό ότι η Αναθέτουσα Αρχή είχε τη σχετική δυνατότητα). Μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών που θα προσκομισθούν, την έκδοση σχετικού Πρακτικού και την έγκρισή του αρμοδίως, η Αναθέτουσα Αρχή οφείλει να προβεί στην έκδοση νέας κατακυρωτικής απόφασης, η οποία θα υποβληθεί, σύμφωνα με το άρθρο 316 παρ. 3 περ γ΄ του ν. 4412/2016, στο Κλιμάκιο προς έλεγχο ως προς το ως άνω αναφερόμενο στάδιο.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας χώρων: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:..Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο, ο .. όφειλε, δοθέντος του ότι το εργολαβικό κέρδος και το διοικητικό κόστος της προσφοράς της μειοδότριας εταιρείας παρίστατο εξ αντικειμένου υπερβολικά χαμηλό, αφ' ενός να καλέσει αυτήν προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους ήταν εύλογα, και αφ' ετέρου να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της και να αποφασίσει, αιτιολογημένα, για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Και ναι μεν η κατά τα ανωτέρω κλήση της μειοδότριας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια των οργάνων του, πλην όμως η χρήση αυτής δεν είναι απόλυτη - όπως εσφαλμένως υπολαμβάνουν τα όργανα του …  - και πρέπει να αιτιολογείται πλήρως, ώστε να είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος της τήρησης των άκρων ορίων της.Επομένως, σύμφωνα και με όσα αναφέρονται στην 5η σκέψη, ο .., κρίνοντας ότι η προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας «..» ήταν παραδεκτή άνευ άλλου τινός και παραλείποντας να καλέσει αυτήν προς αιτιολόγηση των προαναφερομένων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε αυτήν.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί

Αποκατάσταση βλαβών επαρχιακού οδικού δικτύου.(....) ζητείται η αναθεώρηση της 1638/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)	Κατόπιν των ανωτέρω, λαμβάνοντας υπόψη α) ότι η δάνεια εμπειρία και η υπεργολαβία προβλέπονται ως διακριτές μορφές προσφυγής στις ικανότητες τρίτων φορέων τόσο στον νόμο όσο και στη διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού, β) ότι σύμφωνα με την ερμηνεία των σχετικών διατάξεων ο δανείζων τεχνική και επαγγελματική εμπειρία δεν φέρει αναγκαίως την ιδιότητα του υπεργολάβου, γ) ότι η νομική μορφή της συνεργασίας μεταξύ του συμμετέχοντος στον διαγωνισμό φορέα και του παρέχοντος την τεχνική και επαγγελματική εμπειρία καθορίζεται από τους συνεργαζόμενους φορείς υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η δέσμευση αυτών να διαθέτουν τους αναγκαίους για την εκτέλεση της σύμβασης πόρους και δ) ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ούτε από το ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών ούτε από άλλο στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι συμφωνείται η εκτέλεση συγκεκριμένου τμήματος του δημοπρατούμενου έργου από την εταιρεία «…» γεγονός που θα προσέδιδε στην εν λόγω συνεργασία τον χαρακτηρισμό της υπεργολαβίας, ορθώς το Τμήμα, ερμήνευσε τις διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 1β του ν. 4412/2016 επικαλούμενο και την πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ και στη συνέχεια στη συγκεκριμένη περίπτωση τη βούληση των συμβαλλομένων μερών κρίνοντας αφενός ότι ο δανείζων τεχνική και επαγγελματική ικανότητα δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη και υπεργολάβο και αφετέρου ότι η μορφή συνεργασίας μεταξύ της ως άνω εταιρείας και της παρεμβαίνουσας, όπως αποτυπώνεται στο από 23.6.2002 ιδιωτικό συμφωνητικό, δεν συνιστά υπεργολαβία. Επομένως, παρίσταται ορθή η κρίση του Τμήματος και του Κλιμακίου ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τον επίδικο διαγωνισμό η εταιρεία ..Ε.Ε. και οι περί αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι ενώ είναι δεκτοί οι υπέρ της απόφασης του Τμήματος σχετικώς προβαλλόμενοι από την παρεμβαίνουσα λόγοι.  . Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί, να γίνει δεκτή η παρέμβαση της εταιρείας «….Ε.Ε.», και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου του κατατεθέντος από την προσφεύγουσα παραβόλου. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. 

Υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης-Δάνεια εμπειρία:	1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν οι ακόλουθες πλημμέλειες, ως προς τις οποίες δεν έχει παραχθεί δεδικασμένο, όπως προκύπτει από τις προπαρατεθείσες κρίσεις του Διοικητικού Εφετείου στην 1002/2023 απόφασή του: Τα φυσικά πρόσωπα που δηλώθηκαν από την ανάδοχο του Τμήματος 4, ως επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6 περ. Β.1.4, Β.2.4, Β.2.4.1 και Β.2.4.2 της διακήρυξης, ήτοι η …. και ο…., αποτελούν τρίτους - δανείζοντες οικονομικούς φορείς κατά την έννοια του άρθρου 78 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 2.2.8.1 της διακήρυξης. Τούτο, διότι τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα, χωρίς να είναι υπάλληλοι ή διευθυντικά στελέχη της αναδόχου ή του τρίτου-δανείζοντος «….», δεσμεύτηκαν με υπεύθυνες δηλώσεις τους να παρέχουν σε αυτούς την τεχνική ικανότητα και εμπειρία, που δεν διέθεταν αυτοδυνάμως ούτε η ανάδοχος ούτε ο δανείζων αυτήν τεχνική και επαγγελματική ικανότητα οικονομικός φορέας, προκειμένου να καλύψουν τις σχετικές απαιτήσεις της διακήρυξης για το τμήμα 4. Η ιδιότητα δε των ανωτέρω ως φυσικών προσώπων, ο τρόπος παροχής της συνδρομής τους (μέλη της ομάδας παροχής υπηρεσιών της αναδόχου) και η μορφή της δέσμευσής τους προς τον δανείζοντα τεχνική ικανότητα ....... (υπεύθυνη δήλωση) και μέσω αυτού προς την δανειζόμενη ανάδοχο, δεν ασκούν επιρροή ως προς τον χαρακτηρισμό τους ως τρίτων – δανειζόντων οικονομικών φορέων (βλ. και ΕλΣυν Ολ. 310/2022, Τμ. Μείζ.- Επτ. Συνθ. 1264/2019). Κατά συνέπεια, η ανάδοχος και ο «…» θα έπρεπε να δηλώσουν στα ΕΕΕΣ, που συνυπέβαλαν με τα δικαιολογητικά συμμετοχής τους, ότι στηρίζονται στις ικανότητες των ανωτέρω φυσικών προσώπων και να συνυποβάλλουν ξεχωριστό ΕΕΕΣ για καθένα από αυτά στα οποία στηρίζονται, σύμφωνα με τα άρθρα 2.2.8.1, 2.2.9 και 2.2.9.1 της διακήρυξης. Περαιτέρω, για τα ίδια φυσικά πρόσωπα, εφόσον αποτελούν τρίτους - δανείζοντες οικονομικούς φορείς για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων τεχνικής ικανότητας από την ανάδοχο, θα έπρεπε να υποβληθούν τα δικαιολογητικά κατακύρωσης των άρθρων 2.2.9 και 2.2.9.2 περ. Α της διακήρυξης, προκειμένου να ελεγχθεί η συνδρομή ή μη των όρων αποκλεισμού του άρθρου 2.2.3 της διακήρυξης. Οι πλημμέλειες αυτές, κατά την κρίση του Κλιμακίου, παρίστανται ουσιώδεις (βλ. σκέψεις 5 και 16). Περαιτέρω, δεδομένου ότι για το Τμήμα 4 του διαγωνισμού συμμετείχαν στην οικεία διαδικασία δύο οικονομικοί φορείς, δεν είναι δυνατό να παρασχεθεί εν προκειμένω η δυνατότητα που αναγνωρίστηκε στην Αναθέτουσα Αρχή με την προαναφερθείσα 940/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. σκέψη 16 της παρούσας), καθώς τούτο θα συνιστούσε παραβίαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ανταγωνισμού. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1281/2023

Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου...Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη III., κρίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του ελεγχομένου σχεδίου σύμβασης, λόγω μη νόμιμης αιτιολόγησης του, από 10.02.2020, Πρακτικού Ι της Επιτροπής του διαγωνισμού, πλημμέλεια, η οποία, μη επιτρέπουσα τη διάγνωση της πραγματικής βάσης και την επαλήθευση της εκτίμησης που οδήγησε στην καθ’ έκαστον εξατομικευμένη κρίση της αναθέτουσας Αρχής, αποτρέπει τον αποτελεσματικό έλεγχο των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας αυτής, κατά την εκφορά των σχετικών τεχνικών κρίσεων, τόσο κατά την παροχή δικαστικής προστασίας στους διαγωνιζομένους, όσο και κατά τη διεξαγωγή του παρόντος ελέγχου. Ειδικότερα, το εν λόγω Πρακτικό Ι δεν ανταποκρίνεται στην υποχρέωση ειδικής λεκτικής αιτιολόγησης, κατά τα ανωτέρω, της βαθμολόγησης των επιμέρους κριτηρίων κάθε υποβληθείσας προσφοράς, με έστω συνοπτική αναφορά των συγκεκριμένων στοιχείων και των κατ' ιδίαν χαρακτηριστικών των τεχνικών προσφορών, που συνιστούν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματά τους, τα οποία ανταποκρίνονται στα τεθέντα κριτήρια και ελήφθησαν υπόψη κατά τη βαθμολόγηση. Και τούτο, διότι αφενός μεν η βαθμολόγηση των κριτηρίων Κ.1.4.5. έως Κ1.4.9., Κ.2.1. και Κ.2.2. της τεχνικής προσφοράς της [Γ], δεν αιτιολογείται λεκτικώς, αφετέρου δε για τα κριτήρια Κ1.1.1, Κ1.2.1, Κ2.1. και Κ.2.2., η ευνοϊκότερη βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της [Δ] δεν συνοδεύεται από την παράθεση στοιχείων που να θεμελιώνουν την υπεροχή της έναντι της άλλης, ενώ σε κάθε περίπτωση, στις περιπτώσεις βαθμολόγησης άνω των 100 βαθμών, πέραν της φράσης «υπερκαλύπτονται οι προδιαγραφές», δεν παρατίθεται ποιά ειδικότερα, πέραν του τύπου του προσφερόμενου είδους, χαρακτηριστικά αυτών εκτιμήθηκε ότι υπερκαλύπτουν τις τεθείσες με τη διακήρυξη τεχνικές προδιαγραφές.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/89/2021

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (...)	Κατ΄ακολουθία όλων όσων αναπτύχθηκαν, εφόσον ο όρος περί υποδιαιρέσεως του ένδικου διαγωνισμού σε δύο Τμήματα είναι νόμιμος, η προσφυγή της εταιρείας …Α.Ε., αναδόχου του αυτοτελούς Τμήματος Α΄ του διαγωνισμού, η οποία στρέφεται αποκλειστικά κατά του σχετικού διακωλυτικού λόγου πρέπει να γίνει εν όλω δεκτή και να επιστραφεί σε αυτή το παράβολο που κατέβαλε για την άσκησής της. Η δε προσφυγή του ΦοΔΣΑ…, με την οποία πλήττονται όλοι οι διακωλυτικοί λόγοι της προσβαλλόμενης Πράξης πρέπει επίσης να γίνει δεκτή, υπό τον αναφερόμενο ανωτέρω στη σκέψη 34 και αφορώντα το Τμήμα Β της σύμβασης όρο, ότι η αναθέτουσα Αρχή θα λάβει από την δανείζουσα εμπειρία εταιρεία “… LTD, βεβαίωση του αρμοδίου εκπροσώπου αυτής ότι δεν χρησιμοποιεί κατά τη σύναψη συμβάσεων με αναθέτουσες Αρχές των κρατών μελών της Ε.Ε. προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που πληροί τις απαιτήσεις του Κανονισμού Ε.Ε. 910/2014. Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την με ΑΒΔ 2022/05.03.2024 προσφυγή του ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ….Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 54/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Αναβάθμιση Ψηφιακών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών:	1. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (βλ. σκέψεις 5, 6 και 8), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό η εταιρεία «…..», η οποία για τη στελέχωση των επίμαχων ρόλων της Ομάδας Έργου και την πλήρωση του σχετικού κριτηρίου επιλογής κατέφυγε σε δάνεια εμπειρία, ήτοι σε στήριξη σε τρίτους οικονομικούς φορείς, υπάλληλοι των οποίων τυγχάνουν τα προτεινόμενα μέλη αυτής (Ομάδας Έργου). Τούτο διότι, ουδόλως προκύπτει από το όλο περιεχόμενο της διακήρυξης κατά τρόπο μη επιδεχόμενο αμφισβήτησης ότι για τους εν λόγω ρόλους απαγορεύεται η στήριξη στις ικανότητες τρίτου και συνακόλουθα ότι τα σχετικά καθήκοντα πρέπει να εκτελεστούν από τον ίδιο τον ανάδοχο. Η δε φράση «υπάλληλος του υποψηφίου αναδόχου» της παραγράφου 2.2.6 στ. β΄, που περιλαμβάνεται σε δεκατρείς από τους δεκαέξι ρόλους της Ομάδας Έργου, δηλωτική του τρόπου απασχόλησης του εργαζομένου στον εργοδότη του, δεν δύναται, ελλείψει σαφούς πρόβλεψης στη διακήρυξη, να στηρίξει τέτοια κρίση, δεδομένου μάλιστα ότι η παράγραφος 2.2.8.1 της τελευταίας αναφέρεται ρητά στη δυνατότητα των υποψηφίων να στηριχθούν στην ικανότητα τρίτων για την πλήρωση του κριτηρίου της παραγράφου 2.2.6, χωρίς αναφορά σε οποιαδήποτε εξαίρεση ή απόκλιση. Προσέτι δε η πρόβλεψη της σχετικής απαγόρευσης δεν δύναται να συναχθεί με βεβαιότητα ούτε από τη διευκρίνιση «Όπου, υπάλληλοι του υποψηφίου Αναδόχου θεωρούνται οι υπάλληλοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας με τον υποψήφιο Ανάδοχο. Για την απόδειξη της εξαρτημένης σχέσης εργασίας απαιτείται το έντυπο Ε4 πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για το απασχολούμενο προσωπικό στην επιχείρηση», η οποία προσδιορίζει την έννοια του «υπαλλήλου» και το αποδεικτικό μέσο που πρέπει να υποβληθεί σχετικώς. Εξάλλου, η εν λόγω απαγόρευση όσον αφορά τους κρίσιμους ως άνω ρόλους δεν συνάγεται ευκρινώς ούτε από την αντιπαραβολή αυτών με τους λοιπούς ρόλους, καθώς η απαίτηση να εκτελεστούν τα συγκεκριμένα καθήκοντα από τον ίδιο τον ανάδοχο θα πρέπει να προβλέπεται με σαφήνεια και χωρίς αμφισημία και να αιτιολογείται από την αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να μπορεί να ελεγχθεί αν είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας. Συνεπώς, με μη νόμιμη αιτιολογία η Επιτροπή Διαγωνισμού απέρριψε την προσφορά της εταιρείας «Uni Systems ΜΑΕ». Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν ήθελε γίνει δεκτό ότι ο επίμαχος όρος έχει πράγματι το περιεχόμενο που του αποδίδει η Αναθέτουσα Αρχή, ήτοι ότι για τους συγκεκριμένους ρόλους, οι οποίοι, μάλιστα, αφορούν και το μεγαλύτερο μέρος της Ομάδας Έργου, δεν μπορεί ο υποψήφιος ανάδοχος να στηριχθεί σε τρίτο και θα πρέπει τα σχετικά καθήκοντα να εκτελεστούν από τον ίδιο, αυτός παρίσταται κατά την κρίση του Κλιμακίου μη νόμιμος. Τούτο, κατ’ αρχάς, διότι η σχετική απαγόρευση δεν προβλέπεται κατά τρόπο σαφή και αναντίρρητο στην οικεία διακήρυξη, ώστε να μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους ενδιαφερόμενους και να ερμηνευτεί από αυτούς με ομοιόμορφο τρόπο, όπως επιβάλλουν οι αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης. Τυχόν δε ασάφειες της διακήρυξης δεν δύνανται να ερμηνεύονται σε βάρος των διαγωνιζομένων. Επιπροσθέτως, η σχετική επιλογή της Αναθέτουσας Αρχής θα πρέπει, όπως προαναφέρθηκε, να αιτιολογείται και να είναι ανάλογη με το αντικείμενο της οικείας σύμβασης, καθόσον περιορίζει τον ανταγωνισμό, στη διεύρυνση του οποίου αποσκοπεί η διάταξη του άρθρου 78 του ν. 4412/2016. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση δεν προκύπτει προδήλως ότι το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης παρουσιάζει, ως εκ της φύσης του, τέτοιες ιδιαιτερότητες και δη ότι τα επίμαχα στελέχη ασκούν καθήκοντα κρίσιμα, κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ώστε να καθίσταται δικαιολογημένη η σχετική πρόβλεψη, ούτε η αναθέτουσα αρχή έχει διαλάβει οποιαδήποτε αιτιολογία περί τούτου στα έγγραφα της σύμβασης.   ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1194/2023

Συντήρηση αποχετευτικών δικτύων.(...) . Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι, όπως ορθώς δέχθηκε το Κλιμάκιο, αν και με μερικώς διάφορη αιτιολογία, ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση ένωσης οικονομικών φορέων, η απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας περί ελάχιστου μέσου γενικού ετήσιου κύκλου εργασιών κατά τις τρεις τελευταίες οικονομικές χρήσεις, ποσού τουλάχιστον 400.000 ευρώ, πρέπει να καλύπτεται από όλα τα μέλη της, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, διότι εισάγει παρέκκλιση που δεν δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους, συνεχόμενους με τη φύση, την πολυπλοκότητα ή τις ιδιαιτερότητες του αντικειμένου της σύμβασης, και υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο, εισάγει συνεπώς, ανεπίτρεπτο, υπέρμετρο περιορισμό στην πρόσβαση στο διαγωνισμό σε βάρος των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων. Περαιτέρω, ο όρος αυτός είναι, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αρκούντως σαφής, καθώς δεν καταλείπεται ουδεμία αμφιβολία ως προς το νόημά του, κατ’ απόρριψη του προβαλλόμενου ισχυρισμού της προσφεύγουσας αναδόχου ότι το αληθές νόημα της συγκεκριμένης πρόβλεψης, ερμηνευόμενης σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 ότι «οι ενώσεις οικονομικών φορέων δύνανται να στηρίζονται στις ικανότητες των συμμετεχόντων στην ένωση ή άλλων φορέων», είναι ότι οι παραπάνω ελάχιστες απαιτήσεις αρκεί να καλύπτονται από ένα μέλος της ένωσης. Μία τέτοια ερμηνεία ουδόλως συνάγεται από το άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης, το περιεχόμενο του οποίου έρχεται σε προφανή αντίθεση με την ως άνω πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 της διακήρυξης, που προέρχεται από την αντίστοιχη ρύθμιση του σχετικού πρότυπου τεύχους της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. για διαγωνισμούς έργων κάτω των ορίων. Επομένως, η πρόβλεψη αμφοτέρων των ανωτέρω ρυθμίσεων στην ίδια διακήρυξη δημιουργεί μάλλον σύγχυση στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, παρά φωτίζει το «αληθές», κατά την προσφεύγουσα, νόημα της επίδικης ρύθμισης του άρθρου 2.2.5 της διακήρυξης, καθώς πρόκειται περί αντιφατικών μεταξύ τους προβλέψεων.	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της προσφυγής παραβόλου (βλ. άρθρα 310 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…».Δεν ανακαλεί την 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.