ΕΣ/ΚΛ.Ζ/369/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αναβάθμιση Ψηφιακών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών: 1. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (βλ. σκέψεις 5, 6 και 8), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό η εταιρεία «…..», η οποία για τη στελέχωση των επίμαχων ρόλων της Ομάδας Έργου και την πλήρωση του σχετικού κριτηρίου επιλογής κατέφυγε σε δάνεια εμπειρία, ήτοι σε στήριξη σε τρίτους οικονομικούς φορείς, υπάλληλοι των οποίων τυγχάνουν τα προτεινόμενα μέλη αυτής (Ομάδας Έργου). Τούτο διότι, ουδόλως προκύπτει από το όλο περιεχόμενο της διακήρυξης κατά τρόπο μη επιδεχόμενο αμφισβήτησης ότι για τους εν λόγω ρόλους απαγορεύεται η στήριξη στις ικανότητες τρίτου και συνακόλουθα ότι τα σχετικά καθήκοντα πρέπει να εκτελεστούν από τον ίδιο τον ανάδοχο. Η δε φράση «υπάλληλος του υποψηφίου αναδόχου» της παραγράφου 2.2.6 στ. β΄, που περιλαμβάνεται σε δεκατρείς από τους δεκαέξι ρόλους της Ομάδας Έργου, δηλωτική του τρόπου απασχόλησης του εργαζομένου στον εργοδότη του, δεν δύναται, ελλείψει σαφούς πρόβλεψης στη διακήρυξη, να στηρίξει τέτοια κρίση, δεδομένου μάλιστα ότι η παράγραφος 2.2.8.1 της τελευταίας αναφέρεται ρητά στη δυνατότητα των υποψηφίων να στηριχθούν στην ικανότητα τρίτων για την πλήρωση του κριτηρίου της παραγράφου 2.2.6, χωρίς αναφορά σε οποιαδήποτε εξαίρεση ή απόκλιση. Προσέτι δε η πρόβλεψη της σχετικής απαγόρευσης δεν δύναται να συναχθεί με βεβαιότητα ούτε από τη διευκρίνιση «Όπου, υπάλληλοι του υποψηφίου Αναδόχου θεωρούνται οι υπάλληλοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας με τον υποψήφιο Ανάδοχο. Για την απόδειξη της εξαρτημένης σχέσης εργασίας απαιτείται το έντυπο Ε4 πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για το απασχολούμενο προσωπικό στην επιχείρηση», η οποία προσδιορίζει την έννοια του «υπαλλήλου» και το αποδεικτικό μέσο που πρέπει να υποβληθεί σχετικώς. Εξάλλου, η εν λόγω απαγόρευση όσον αφορά τους κρίσιμους ως άνω ρόλους δεν συνάγεται ευκρινώς ούτε από την αντιπαραβολή αυτών με τους λοιπούς ρόλους, καθώς η απαίτηση να εκτελεστούν τα συγκεκριμένα καθήκοντα από τον ίδιο τον ανάδοχο θα πρέπει να προβλέπεται με σαφήνεια και χωρίς αμφισημία και να αιτιολογείται από την αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να μπορεί να ελεγχθεί αν είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας. Συνεπώς, με μη νόμιμη αιτιολογία η Επιτροπή Διαγωνισμού απέρριψε την προσφορά της εταιρείας «Uni Systems ΜΑΕ». Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν ήθελε γίνει δεκτό ότι ο επίμαχος όρος έχει πράγματι το περιεχόμενο που του αποδίδει η Αναθέτουσα Αρχή, ήτοι ότι για τους συγκεκριμένους ρόλους, οι οποίοι, μάλιστα, αφορούν και το μεγαλύτερο μέρος της Ομάδας Έργου, δεν μπορεί ο υποψήφιος ανάδοχος να στηριχθεί σε τρίτο και θα πρέπει τα σχετικά καθήκοντα να εκτελεστούν από τον ίδιο, αυτός παρίσταται κατά την κρίση του Κλιμακίου μη νόμιμος. Τούτο, κατ’ αρχάς, διότι η σχετική απαγόρευση δεν προβλέπεται κατά τρόπο σαφή και αναντίρρητο στην οικεία διακήρυξη, ώστε να μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους ενδιαφερόμενους και να ερμηνευτεί από αυτούς με ομοιόμορφο τρόπο, όπως επιβάλλουν οι αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης. Τυχόν δε ασάφειες της διακήρυξης δεν δύνανται να ερμηνεύονται σε βάρος των διαγωνιζομένων. Επιπροσθέτως, η σχετική επιλογή της Αναθέτουσας Αρχής θα πρέπει, όπως προαναφέρθηκε, να αιτιολογείται και να είναι ανάλογη με το αντικείμενο της οικείας σύμβασης, καθόσον περιορίζει τον ανταγωνισμό, στη διεύρυνση του οποίου αποσκοπεί η διάταξη του άρθρου 78 του ν. 4412/2016. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση δεν προκύπτει προδήλως ότι το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης παρουσιάζει, ως εκ της φύσης του, τέτοιες ιδιαιτερότητες και δη ότι τα επίμαχα στελέχη ασκούν καθήκοντα κρίσιμα, κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ώστε να καθίσταται δικαιολογημένη η σχετική πρόβλεψη, ούτε η αναθέτουσα αρχή έχει διαλάβει οποιαδήποτε αιτιολογία περί τούτου στα έγγραφα της σύμβασης. ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1194/2023
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/436/2023
Εφαρμογή βιοενίσχυσης στις ΕΕΛ και στο αποχετευτικό δίκτυο της ΔΕΥΑ: 1. Ενόψει των περιστάσεων της ελεγχόμενης διαδικασίας, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη ότι: α) συμμετείχε σε αυτήν μόνον ένας οικονομικός φορέας, οπότε δεν γεννάται ζήτημα προσβολής των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ανταγωνισμού, β) δεν αμφιβάλλει, κατόπιν των υποβληθέντων εγγράφων, σχετικά με την ικανότητα των τρίτων, στους οποίους στηρίζεται η ανάδοχος εταιρεία, να εκτελέσουν τη σύμβαση και γ) οι τρίτοι - δανειστές έχουν προσκομίσει ιδιωτικά συμφωνητικά και υπεύθυνες δηλώσεις συνεργασίας με την ανάδοχο, κρίνει όλως εξαιρετικώς ότι η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 317 παρ. 3 του ν. 4412/2016, να επαναλάβει τη διαδικασία από το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, καλώντας την προσωρινή ανάδοχο να υποβάλει για τους ως άνω τρίτους όλα τα έγγραφα που απαιτούνται από τη διακήρυξη, προκειμένου να ελεγχθεί ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπο αυτών λόγοι αποκλεισμού (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμήμα 940/2022 σκ. 43, όπου και εκεί εξαιρετικώς και υπό περιστάσεις που προσιδιάζουν με αυτές της ελεγχόμενης διαδικασίας έγινε δεκτό ότι η Αναθέτουσα Αρχή είχε τη σχετική δυνατότητα). Μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών που θα προσκομισθούν, την έκδοση σχετικού Πρακτικού και την έγκρισή του αρμοδίως, η Αναθέτουσα Αρχή οφείλει να προβεί στην έκδοση νέας κατακυρωτικής απόφασης, η οποία θα υποβληθεί, σύμφωνα με το άρθρο 316 παρ. 3 περ γ΄ του ν. 4412/2016, στο Κλιμάκιο προς έλεγχο ως προς το ως άνω αναφερόμενο στάδιο.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/355/2023
Καθαριότητα κτιρίων και χώρων Πανεπιστημίου: Σε κάθε περίπτωση, διακήρυξη, η οποία δεν προβλέπει ρητά τέτοιου είδους περιορισμό, αλλά αυτός επιβάλλεται εκ των υστέρων κατόπιν ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων από την αναθέτουσα αρχή, καθίσταται ασαφής για όλους εκείνους που εντέλει συμμετείχαν στον διαγωνισμό υποβάλλοντας προσφορά, καθώς δεν παρίσταται ευκρινής ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί η δάνεια εμπειρία σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις αναθέτουσας αρχής (ΕλΣυν ΄Εβδομο Τμ. 1307/2021). Ακόμη όμως και αν γινόταν δεκτό, κατά την έννοια της ίδιας της διακήρυξης [βλ. ανωτέρω όρο 2.2.8 «Η εκτέλεση των κάτωθι εργασιών/καθηκόντων σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα Παραρτήματα Ι Αναλυτική Περιγραφή Φυσικού και Οικονομικού Αντικειμένου της Σύμβασης και ΙΙ Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων γίνεται υποχρεωτικά από τον προσφέροντα ή, αν η προσφορά υποβάλλεται από ένωση οικονομικών φορέων, από έναν από τους συμμετέχοντες στην ένωση αυτή» και όρο 2.2.6 «Σε περίπτωση που ο Υποψήφιος Ανάδοχος αποτελεί Ένωση/Κοινοπραξία, τα απαιτούμενα στην παρούσα παράγραφο στοιχεία τεκμηρίωσης πρέπει να υποβάλλονται χωριστά όσα απαιτούνται για κάθε Μέλος της Ένωσης/Κοινοπραξίας ή/και συγκεντρωτικά για την Ένωση/Κοινοπραξία όσα απαιτούνται»], ότι δεν επιτρεπόταν ο προσφέρων να καλύψει τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2.2.6 Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, στηριζόμενος σε τρίτους/δανείζοντες, ούτε ότι οι ενώσεις προσώπων για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας μπορούσαν να κάνουν χρήση των ικανοτήτων είτε κάποιων εκ των μελών τους ή τρίτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι δεν συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης ότι οι εργασίες καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου είναι κρίσιμες κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ήτοι δεν παρουσιάζουν τέτοιες ιδιαιτερότητες, ώστε να καθίσταται αδύνατη η σώρευση ικανοτήτων περισσότερων φορέων και δη για το σύνολο του συμβατικού αντικειμένου και όχι για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων (βλ. σκέψη 4). Για τους ίδιους ως άνω λόγους, είναι μη νόμιμη η αιτιολογία αποκλεισμού της εταιρείας «…..», η οποία διαλαμβάνεται στο 116918/1-12-2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (ήτοι ότι καμία από τις εταιρείες στις οποίες στηρίζεται δεν έχει εκτελέσει αυτοτελώς την τελευταία τριετία τουλάχιστον 3 συμβάσεις σε έργα καθαριότητας άνω του 1.000.000 €, ούτε διαθέτει αυτοτελώς 120 εργαζόμενους καθαριστές πλήρους απασχόλησης και δη κάθε ένα από τα τρία τελευταία έτη) (βλ. σκέψη 15). Ομοίως, μη νόμιμη είναι και η κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού που διαλαμβάνεται στο ίδιο ως άνω Πρακτικό, κατά την οποία η εν λόγω εταιρεία «έπρεπε να καταθέσει βεβαίωση επίσκεψης τόσο δική της (που κατέθεσε με αριθ. πρωτ. 34120/16-4-2021), όσο και των άλλων τεσσάρων οικονομικών φορέων, στους οποίους στηρίζεται», δοθέντος δε ότι οι βεβαιώσεις αυτές δεν κατατέθηκαν, η προσφορά της καθίσταται απορριπτέα σύμφωνα με τη διακήρυξη. Τούτο, διότι η εταιρία ….. δεν συμμετείχε σε ένωση στον διαγωνισμό, αλλά στηρίχτηκε στις ικανότητες τρίτων δανειστών, η δε διακήρυξη δεν απαιτεί την κατάθεση βεβαίωσης επίσκεψης εκ μέρους των τρίτων δανειστών. ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1191/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/437/2023
Υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης-Δάνεια εμπειρία: 1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν οι ακόλουθες πλημμέλειες, ως προς τις οποίες δεν έχει παραχθεί δεδικασμένο, όπως προκύπτει από τις προπαρατεθείσες κρίσεις του Διοικητικού Εφετείου στην 1002/2023 απόφασή του: Τα φυσικά πρόσωπα που δηλώθηκαν από την ανάδοχο του Τμήματος 4, ως επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6 περ. Β.1.4, Β.2.4, Β.2.4.1 και Β.2.4.2 της διακήρυξης, ήτοι η …. και ο…., αποτελούν τρίτους - δανείζοντες οικονομικούς φορείς κατά την έννοια του άρθρου 78 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 2.2.8.1 της διακήρυξης. Τούτο, διότι τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα, χωρίς να είναι υπάλληλοι ή διευθυντικά στελέχη της αναδόχου ή του τρίτου-δανείζοντος «….», δεσμεύτηκαν με υπεύθυνες δηλώσεις τους να παρέχουν σε αυτούς την τεχνική ικανότητα και εμπειρία, που δεν διέθεταν αυτοδυνάμως ούτε η ανάδοχος ούτε ο δανείζων αυτήν τεχνική και επαγγελματική ικανότητα οικονομικός φορέας, προκειμένου να καλύψουν τις σχετικές απαιτήσεις της διακήρυξης για το τμήμα 4. Η ιδιότητα δε των ανωτέρω ως φυσικών προσώπων, ο τρόπος παροχής της συνδρομής τους (μέλη της ομάδας παροχής υπηρεσιών της αναδόχου) και η μορφή της δέσμευσής τους προς τον δανείζοντα τεχνική ικανότητα ....... (υπεύθυνη δήλωση) και μέσω αυτού προς την δανειζόμενη ανάδοχο, δεν ασκούν επιρροή ως προς τον χαρακτηρισμό τους ως τρίτων – δανειζόντων οικονομικών φορέων (βλ. και ΕλΣυν Ολ. 310/2022, Τμ. Μείζ.- Επτ. Συνθ. 1264/2019). Κατά συνέπεια, η ανάδοχος και ο «…» θα έπρεπε να δηλώσουν στα ΕΕΕΣ, που συνυπέβαλαν με τα δικαιολογητικά συμμετοχής τους, ότι στηρίζονται στις ικανότητες των ανωτέρω φυσικών προσώπων και να συνυποβάλλουν ξεχωριστό ΕΕΕΣ για καθένα από αυτά στα οποία στηρίζονται, σύμφωνα με τα άρθρα 2.2.8.1, 2.2.9 και 2.2.9.1 της διακήρυξης. Περαιτέρω, για τα ίδια φυσικά πρόσωπα, εφόσον αποτελούν τρίτους - δανείζοντες οικονομικούς φορείς για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων τεχνικής ικανότητας από την ανάδοχο, θα έπρεπε να υποβληθούν τα δικαιολογητικά κατακύρωσης των άρθρων 2.2.9 και 2.2.9.2 περ. Α της διακήρυξης, προκειμένου να ελεγχθεί η συνδρομή ή μη των όρων αποκλεισμού του άρθρου 2.2.3 της διακήρυξης. Οι πλημμέλειες αυτές, κατά την κρίση του Κλιμακίου, παρίστανται ουσιώδεις (βλ. σκέψεις 5 και 16). Περαιτέρω, δεδομένου ότι για το Τμήμα 4 του διαγωνισμού συμμετείχαν στην οικεία διαδικασία δύο οικονομικοί φορείς, δεν είναι δυνατό να παρασχεθεί εν προκειμένω η δυνατότητα που αναγνωρίστηκε στην Αναθέτουσα Αρχή με την προαναφερθείσα 940/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. σκέψη 16 της παρούσας), καθώς τούτο θα συνιστούσε παραβίαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ανταγωνισμού. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1281/2023
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/535/2024
Ανάπτυξη αυτόνομων έξυπνων τηλεδιαχειριζόμενων δικτύων φωτισμού τεχνολογίας LED :ζητείται η ανάκληση της 44/2024 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, αφού δεν συντρέχουν όλοι οι διαπιστωθέντες με την προσβαλλομένη διακωλυτικοί λόγοι, πρέπει να γίνουν δεκτές οι κρινόμενες προσφυγές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 44/2024 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να γίνει δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο, υπό τον όρο που παρατίθεται στη σκέψη 12.2 της παρούσας απόφασης. Περαιτέρω, πρέπει να αποδοθεί, στη δεύτερη προσφεύγουσα, το καταβληθέν, από αυτήν, παράβολο (άρθρα 336 παρ. 1 και 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1669/2024
Συντήρηση αποχετευτικών δικτύων.(...) . Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι, όπως ορθώς δέχθηκε το Κλιμάκιο, αν και με μερικώς διάφορη αιτιολογία, ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση ένωσης οικονομικών φορέων, η απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας περί ελάχιστου μέσου γενικού ετήσιου κύκλου εργασιών κατά τις τρεις τελευταίες οικονομικές χρήσεις, ποσού τουλάχιστον 400.000 ευρώ, πρέπει να καλύπτεται από όλα τα μέλη της, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, διότι εισάγει παρέκκλιση που δεν δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους, συνεχόμενους με τη φύση, την πολυπλοκότητα ή τις ιδιαιτερότητες του αντικειμένου της σύμβασης, και υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο, εισάγει συνεπώς, ανεπίτρεπτο, υπέρμετρο περιορισμό στην πρόσβαση στο διαγωνισμό σε βάρος των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων. Περαιτέρω, ο όρος αυτός είναι, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αρκούντως σαφής, καθώς δεν καταλείπεται ουδεμία αμφιβολία ως προς το νόημά του, κατ’ απόρριψη του προβαλλόμενου ισχυρισμού της προσφεύγουσας αναδόχου ότι το αληθές νόημα της συγκεκριμένης πρόβλεψης, ερμηνευόμενης σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 ότι «οι ενώσεις οικονομικών φορέων δύνανται να στηρίζονται στις ικανότητες των συμμετεχόντων στην ένωση ή άλλων φορέων», είναι ότι οι παραπάνω ελάχιστες απαιτήσεις αρκεί να καλύπτονται από ένα μέλος της ένωσης. Μία τέτοια ερμηνεία ουδόλως συνάγεται από το άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης, το περιεχόμενο του οποίου έρχεται σε προφανή αντίθεση με την ως άνω πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 της διακήρυξης, που προέρχεται από την αντίστοιχη ρύθμιση του σχετικού πρότυπου τεύχους της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. για διαγωνισμούς έργων κάτω των ορίων. Επομένως, η πρόβλεψη αμφοτέρων των ανωτέρω ρυθμίσεων στην ίδια διακήρυξη δημιουργεί μάλλον σύγχυση στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, παρά φωτίζει το «αληθές», κατά την προσφεύγουσα, νόημα της επίδικης ρύθμισης του άρθρου 2.2.5 της διακήρυξης, καθώς πρόκειται περί αντιφατικών μεταξύ τους προβλέψεων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της προσφυγής παραβόλου (βλ. άρθρα 310 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…».Δεν ανακαλεί την 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1159/2023
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ (...)Από το έγγραφο αιτιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας προκύπτει ότι, για την αιτιολόγηση του προσφερόμενου από αυτήν κόστους, η ανάδοχος προέβη σε μια ενδελεχή ανάλυση κόστους με διάκριση τόσο στο άμεσο κόστος εκτέλεσης του έργου (συνεργείο εκσκαφών- καθαιρέσεων, συνεργείο σκυροδεμάτων, συνεργείο πλακοστρώσεων, συνεργείο δικτύων, συνεργείο τοποθέτησης- κατασκευής φρεατίων, συνεργείο γενικών καθηκόντων, συνεργείο ασφαλτικών εργασιών, συνεργείο εργασιών πρασίνου, συνεργείο συστήματος υπογειοποίησης κάδων απορριμμάτων), με υπολογισμό ανά ομάδα εργασίας του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού, του αντίστοιχου μηχανολογικού εξοπλισμού, του απαιτούμενου χρόνου εργασίας, της αναμενόμενης μέσης ημερήσιας απόδοσης του συνεργείου, ως προς τα οποία παρατίθενται παραλλήλως στοιχεία κόστους, όσο και στο έμμεσο κόστος (γενικά έξοδα εργοταξίου, έξοδα εγγυητικών και ασφαλίσεων, γενικά έξοδα της επιχείρησης, κρατήσεις, φόροι κλπ). Στο τέλος της ανάλυσης αυτής παρατίθεται κατάλογος προσφορών διαφόρων τρίτων επιχειρήσεων, χωρίς όμως να αποδεικνύεται η βούληση της παρεμβαίνουσας ένωσης να μην εκτελέσει η ίδια με δικά της μέσα συγκεκριμένα τμήματα του δημοπρατούμενου έργου ούτε ότι το αναλυτικά κοστολογούμενο στην ανάλυση αυτή προσωπικό ή ο μηχανολογικός εξοπλισμός ή έστω μέρος αυτού ανήκει στις αναφερόμενες τρίτες επιχειρήσεις, οι οποίες θα το διαθέσουν σε αυτήν εφόσον αναδειχθεί ανάδοχος. Συνεπώς και ενόψει του γεγονότος ότι η παρεμβαίνουσα ένωση διαθέτει την απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, καθώς τα μέλη της καλύπτουν αυτοτελώς τις κατηγορίες ΜΕΕΠ (οικοδομικών, οδοποιίας, ηλεκτρομηχανολογικών και πρασίνου), που ζητούνται στην διακήρυξη (άρθρο 23.4), το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον η ίδια η παρεμβαίνουσα δεν δηλώνει ότι προτίθεται να μην εκτελέσει ορισμένα τμήματα του έργου, ο σχετικός κατάλογος που περιλήφθηκε στην τελευταία σελίδα του εγγράφου αιτιολόγησης της οικονομικής της προσφοράς και όχι στο αντίστοιχο πεδίο του ΕΕΕΣ (Μέρος ΙΙ.Γ, Δ), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από αυτήν, παρατίθεται ως συγκριτικό στοιχείο για την απόδειξη/τεκμηρίωση της προσφοράς της με βάση τις τιμές της αγοράς και όχι ως δήλωση υπεργολαβίας από τις ανωτέρω επιχειρήσεις. Συνακόλουθα ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1078/2024
Προμήθεια δέκα (10) ηλεκτροκίνητων οχημάτων... ζητείται η αναθεώρηση της 533/2024 απόφασης του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατ’ ακολουθίαν όλων των ανωτέρω και δοθέντος ότι, παρά τη βασιμότητα ορισμένων από τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, εξακολουθούν να συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης για την ανάθεση της επίμαχης προμήθειας, πρέπει η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης να απορριφθεί και να διαταχτεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου (άρθρα 336 παρ. 1 και 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.Διατάσσει την κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/226/2016
Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών :Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια ως προς την κατακύρωση της ομάδας 1 της προμήθειας στην ανάδοχο εταιρεία «…..». Αντιθέτως, μη νόμιμα κατακυρώθηκε σ` αυτή μέρος της ομάδας 3 της προμήθειας, καθόσον η προσφερόμενη συνολική τιμή ως προς την ομάδα αυτή (μηδενική έκπτωση για βενζίνη αμόλυβδη και πετρέλαιο θέρμανσης και υπέρβαση κατά 0,50 ευρώ της τιμής μονάδας για λιπαντικά) υπερβαίνει την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ομάδας (βλ. τον πίνακα της ομάδας 3 στο προοίμιο της διακήρυξης, το άρθρο 27 του τιμολογίου της μελέτης και τον πίνακα της ομάδας 3 στην τεχνική έκθεση του διαγωνισμού). Συνεπώς, η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να απορρίψει την οικονομική προσφορά της εταιρείας ως προς το σύνολο της ομάδας 3, αφού, κατά την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων του ΕΚΠΟΤΑ και της διακήρυξης του διαγωνισμού (βλ. σκέψεις II και III.i), η οικονομική προσφορά για κάθε ομάδα της προμήθειας έπρεπε να υποβληθεί και να αξιολογηθεί ενιαία, ενώ δεν ήταν δυνατή η προσφορά αρνητικής έκπτωσης για καμία ομάδα του διαγωνισμού.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1377/2024
Δράσεις για τη χωριστή συλλογή και μεταφορά των παραγόμενων αστικών βιοαποβλήτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι ο Δήμος Καλλιθέας έχει αυτοτελή αρμοδιότητα για την προμήθεια και εγκατάσταση των υπό προμήθεια γωνιών ανακύκλωσης και, συνακόλουθα, νομίμως αναλαμβάνει τη σχετική δαπάνη, η δε αρμοδιότητά του αυτή δεν αναιρείται από την υπογραφή συμβάσεων μεταξύ αυτού και των εταιρειών «ΕΕΑΑ Α.Ε.» και «…Α.Ε.» καθόσον το αντικείμενο αυτών αφορά την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και όχι το σύστημα εγκατάστασης Πράσινων Σημείων και Γωνιών Ανακύκλωσης για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων, στα οποία περιλαμβάνονται, σύμφωνα με το Παράρτημα VI του ν. 4819, και οι συσκευασίες, και το οποίο παραμένει στην αρμοδιότητα των Δήμων. Αρμοδιότητα που δεν αναιρείται, εξάλλου, ούτε από τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 1 του ν. 4819/2021, που προβλέπουν το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης (συλλογής και διαλογής) ανακυκλώσιμων αποβλήτων στις σχολικές μονάδες, αρμοδιότητας των οικείων ΣΣΕΔ, που είναι διαφορετικό, κατά τα προεκτεθέντα, από αυτό των Γωνιών Ανακύκλωσης. Επομένως, νομίμως επιβαρύνθηκε ο προσφεύγων Δήμος, μέσω της δημόσιας χρηματοδότησής του από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», με τις δαπάνες αγοράς των ειδών της ελεγχόμενης προμήθειας και νομίμως ενέκρινε τη δημοπράτηση της προμήθειας αυτής (βλ. Έβδ. Τμ. 1100/2024 σκ. 16.2, 1032/2024 σκ. 7, 895/2024 σκ. 22, 894/2024 σκ. 19). Όπως συνάγεται από τις προεκτεθείσες διατάξεις των άρθρων 45 και 49 του ν. 4412/2016 και όπως ορθά δέχτηκε το Κλιμάκιο, στον φάκελο εκάστης δημόσιας σύμβασης προμηθειών ή/και υπηρεσιών θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλες οι προβλεπόμενες μελέτες, εγκρίσεις ή γνωμοδοτήσεις που αφορούν τα προς προμήθεια είδη, καθόσον αυτές αποτελούν στοιχείο ωριμότητας αυτής, ήτοι προαπαιτούμενο για την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσής της. Τέτοια μελέτη που προβλέπεται από τις οικείες διατάξεις είναι και η τεχνική μελέτη του άρθρου 11 παρ. 9 του ν. 4674/2020, το οποίο απαλλάσσει μεν τους αρμόδιους φορείς από την υποχρέωση λήψης άδειας δόμησης για την εγκατάσταση, μεταξύ άλλων, Πράσινων Γωνιών Ανακύκλωσης, υπό τις προϋποθέσεις, ωστόσο, που τίθενται σε αυτό (ύπαρξη τεχνικής μελέτης, οι ΓΑ να μην υπερβαίνουν σε εμβαδό τα τριάντα (30) τετραγωνικά μέτρα και να καταλείπεται ελεύθερη λωρίδα κυκλοφορίας για τη διέλευση πεζών πλάτους 1,80 μ. τουλάχιστον). Το Δικαστήριο κρίνει ότι οι όροι που τίθενται στις περ. i και v του άρθρου 2.2.14 της διακήρυξης εισάγουν πράγματι ανεπίτρεπτη διάκριση, χωρίς να υφίσταται αποχρών λόγος δημοσίου συμφέροντος που να τη δικαιολογεί. Τούτο, ειδικότερα, διότι οι σχετικοί περιορισμοί ως προς την εμπειρία των διαγωνιζόμενων ή του στελέχους παρίστανται δυσανάλογοι σε σχέση με τον σκοπό, για τον οποίο θεσπίστηκαν, δοθέντος ότι αυτός μπορεί να επιτευχθεί εξίσου αποτελεσματικά και με λιγότερο περιοριστικό για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού τρόπο. Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης της εταιρείας με την επωνυμία «..Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία».Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης του Δήμου Καλλιθέας και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «..».Ανακαλεί τη 289/2024 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/536/2024
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 84/2024 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΟ ισχυρισμός των προσφευγουσών ότι ουδείς οικονομικός φορέας προσέφυγε κατά του κύρους της επίμαχης απαίτησης παρίσταται αλυσιτελής, διότι ο έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων που διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος, είναι καθολικός, αυτεπάγγελτος και ανεξάρτητος από τις ενέργειες των συμμετεχόντων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, υπό την επιφύλαξη ύπαρξης δεδικασμένου, ενόψει δε του σκοπού που εξυπηρετείται με αυτόν, συναπτομένου με την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, αποβλέπει στη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων (ΕλΣυν Ολομ. 1978/2021). Ομοίως αλυσιτελής παρίσταται και ο ισχυρισμός ότι στην Διακήρυξη υπήρχαν αρκετοί όροι που ευνοούσαν την ανάπτυξη ανταγωνισμού, καθώς, και αληθής υποτιθέμενος, δεν αίρει τις διαπιστωθείσες πλημμέλειες. Εξάλλου, στον εν λόγω διαγωνισμό συμμετείχε ένας μόνος υποψήφιος ανά Τμήμα, ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός των προσφευγουσών ότι αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός είναι αβάσιμος
Δεν ανακαλεί την 84/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου