Σύμβαση προμήθειας...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι: α) νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η προσφορά της ένωσης εταιριών «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», από την οποία δέχεται αυτή δάνεια εμπειρία σε τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, δεν κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Προμήθειας, καθόσον η προσκόμισή του προβλεπόταν ρητά και επί ποινή αποκλεισμού στην οικεία διακήρυξη. β) μη νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρία «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», που παρέχει σε αυτήν δάνεια εμπειρία σε τεχνική, επαγγελματική, οικονομική ικανότητα και χρηματοοικονομική επάρκεια δεν κατέθεσε ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα, διότι από τις ως άνω διατάξεις της διακήρυξης, αλλά και του ν. 4412/2016, προκύπτει σαφώς ότι τέτοια υποχρέωση δεν υφίσταται κατά το στάδιο κατάθεσης της προσφοράς, καθόσον η κατάθεση νομίμως συμπληρωμένου ΕΕΕΠ από μέρους της ως άνω εταιρίας αποτελεί προαπόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί, μεταξύ άλλων και τις προϋποθέσεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, δηλαδή συνιστά προαπόδειξη ότι αυτή είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερη και δεν απαιτείται η προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, όπως εσφαλμένα έκρινε η Επιτροπή του Διαγωνισμού.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020.

Ανάθεση υπηρεσίας..ζητείται η ανάκληση της 202/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ο ανάδοχος φορέας στηρίζεται στις ικανότητες της εταιρείας «...» προς τεκμηρίωση της ζητούμενης τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6 της διακήρυξης και, επομένως, όφειλε η τελευταία, ανεξαρτήτως εάν δηλώθηκε και ως υπεργολάβος και του ποσοστού της υπεργολαβίας, να προσκομίσει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την από μέρους της πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου επιλογής και, ειδικότερα, τα απαιτούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά (βεβαιώσεις προϋπηρεσίας, πιστοποιητικά, πτυχία), από τα οποία θα αποδεικνύονται οι τεχνικές γνώσεις και η εμπειρία του προσωπικού που «δανείζει», ανάλογα με την ειδικότητα πρόσληψης. Περαιτέρω, όμως, μη νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι η εν λόγω εταιρεία όφειλε, επιπλέον, να προσκομίσει και τα αναφερόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 8 και 12 της παρούσας, σε περίπτωση που ο τρίτος φορέας δανείζει στον προσφέροντα μέρος του απαιτούμενου για την εκτέλεση της σύμβασης προσωπικού, δεν απαιτείται να αποδεικνύεται ότι αυτός πληροί και το - διακριτό και αυτοτελές κατά τη διακήρυξη και κατά το σκοπό που εξυπηρετεί - κριτήριο επιλογής, το οποίο αφορά στα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Επιπλέον, η διακήρυξη ουδόλως απαιτούσε ρητά την υποβολή των εν λόγω δικαιολογητικών, καθόσον η σχετική παρ. 2.9.2.2 αυτής παρέπεμπε - όσον αφορά στον δανειστή τεχνικής ικανότητας - μόνο στις παρ. 2.2.5 και 2.2.8, όχι δε και στην επίμαχη εν προκειμένω παρ. 2.2.7. Επομένως, ο σχετικώς προβαλλόμενος με τις προσφυγές λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι ήδη η δεύτερη προσφεύγουσα-ανάδοχος φορέας επικαλείται και προσκομίζει για την εταιρεία «...» τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης [βλ. τα προσκομιζόμενα ΣΔΠ 3183/21 (ISO 9001:2015) και ΣΠΔ 3183Α/19 (ISO 14001:2015) πιστοποιητικά]. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ασκηθείσα από την εταιρεία «....» παρέμβαση ως απαράδεκτη, να γίνουν δεκτές οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές ανάκλησης και η ασκηθείσα από το πρώτο προσφεύγον παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 202/2021 πράξη του Ζ' Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων, ακολούθως δε να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος παραβόλου στην δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρα 310 παρ. 1, 335 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την  βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το  περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Με την Προδικαστική Προσφυγή η προσφεύγουσα επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 33/2019....κατά το μέρος που αποκλείστηκε η προσφορά της στο στο «4ο Στάδιο ελέγχου του Ε.Ε.Ε.Π. και της Δάνειας Τεχνικής και Οικονομικής Εμπειρίας & Αποδεικτικών Μέσων» και συνεπεία τούτου, αποφασίστηκε ομόφωνα η κήρυξη της διαδικασίας ως άγονης και η ματαίωσή της(....)Κατά συνέπεια, ενόψει όλων των ανωτέρω εκτεθέντων, η αναθέτουσα αρχή όφειλε πριν προβεί στην απόρριψη της προσφοράς της προσφεύγουσας, εφόσον διαπίστωσε ότι συνέτρεχε κάποιος από τους λόγους αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 2 του Ν. 4412/2016, ο οποίος σχετιζόταν με τον τρίτο φορέα, στις ικανότητες του οποίου θα στηριζόταν η προσφεύγουσα για την τεκμηρίωση της τεχνικής και επαγγελματικής της επάρκειας, να καλέσει την προσφεύγουσα και να της ζητήσει την αντικατάσταση του τρίτου φορέα.(....)Δέχεται την Προδικαστική Προσφυγή.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/372/2019.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Μελέτη προμήθεια εξοπλισμού και εγκατάσταση («έργο με το κλειδί στο χέρι») των νέων Υποσταθμών​.(....)Επομένως, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 22 και 23, παρίσταται βάσιμος ο προβαλλόμενος με την υπό κρίση προσφυγή λόγος ότι ο οικονομικός φορέας … Α.Ε. δεν είχε κατ’ αρχήν υποχρέωση να δηλώσει ως υπεργολάβο τον οικονομικό φορέα που του δανείζει τεχνική και επαγγελματική ικανότητα κατά την έννοια των άνω διατάξεων των άρθρων 307 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 12 της διακήρυξης. Τέλος, για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό αρκεί, όπως προαναφέρθηκε... ο οικονομικός φορέας να αποδείξει ότι θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους δάνειους πόρους με τη δέσμευση του οικονομικού φορέα που δανείζει του πόρους αυτούς, κάτι το οποίο εν προκειμένω δεν αμφισβητήθηκε, και, συνεπώς, όπως έγινε δεκτό και στην προηγούμενη σκέψη, δεν ήταν απαραίτητο να υφίσταται άμεσος νομικός δεσμός μεταξύ του αναδόχου οικονομικού φορέα … Α.Ε. και του τρίτου δανείζοντος τεχνική και επαγγελματική ικανότητα … s.r.l., διότι υπό την αντίθετη εκδοχή θα αναιρούταν η ευρεία διακριτική ευχέρεια των οικονομικών φορέων … Α.Ε., …. A.E. και … s.r.l. να θέσουν και να διαμορφώσουν ελεύθερα και κατάλληλα, τους όρους της μεταξύ τους συνεργασίας. Ανακαλεί την 164/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, με την οποία ελέγχθηκε ο διαγωνισμός του έργου με τίτλο: «Μελέτη προμήθεια εξοπλισμού και εγκατάσταση («έργο με το κλειδί στο χέρι») των νέων Υποσταθμών: Τμήμα Α: Υ/Σ GIS 150kV/ΜΤ Φολεγάνδρου και Μήλου ΤΜΗΜΑ Β: Υ/Σ GIS 150kV/ΜΤ Σερίφου στα πλαίσια της Δ΄ φάσης Διασύνδεσης των Κυκλάδων».

Συντήρηση - αποκατάσταση τεχνικών και λοιπών έργων ρεμάτων και ποταμών...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει, ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας, τα ακόλουθα: Ο περιλαμβανόμενος στο άρθρο 21 όρος της διακήρυξης, που ορίζει ότι δικαίωμα συμμετοχής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή ενώσεις αυτών, που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ τάξης 2ης σε Κ/ξια ή 3ης τάξης και άνω του Μ.Ε.ΕΠ., παρίσταται, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ, αντίθετος προς τη διάταξη του άρθρου 76 του ν.4412/2016, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τον κύκλο των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, εφόσον σε αυτόν δύνανται να συμμετέχουν μόνον εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην 3η τάξη και άνω του Μ.Ε.ΕΠ. ή, εάν συμμετέχουν με τη μορφή κοινοπραξίας, εταιρείες εγγεγραμμένες στη 2η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ.. Συνεπεία δε του όρου αυτού, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση και προς τις υποσημειώσεις Ixxi και Ixxxiv της διακήρυξης (οι οποίες αποτελούν διατάξεις του επικαιροποιημένου προτύπου τευχών της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων), αποκλείστηκε μη νομίμως η πρώτη μειοδότρια εταιρεία με μόνη την αιτιολογία ότι δεν ήταν εγγεγραμμένη στην 3η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ., χωρίς να εξεταστεί, περαιτέρω, αν πληροί, είτε ατομικώς είτε μέσω της δάνειας εμπειρίας, τις προϋποθέσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που τίθενται από τη διακήρυξη (πρβλ Ε.Σ. VI Τμ. 17/2019).

Αναβάθμιση Ψηφιακών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών :ζητείται η ανάκληση της 369/2023 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της προκείμενης υπόθεσης, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς, αν και με μερικώς διάφορη αιτιολογία, ήτοι κατά το επάλληλο σκέλος του σκεπτικού της προσβαλλόμενης Πράξης (βλ. ανωτ. υπό σκ. 5.Β), έκρινε το Κλιμάκιο ότι -πέραν του ότι η σχετική απαγόρευση δεν προβλέπεται κατά τρόπο σαφή και αναντίρρητο στην οικεία Διακήρυξη, ώστε να μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους ενδιαφερομένους και να ερμηνευτεί από αυτούς με ομοιόμορφο τρόπο, όπως επιβάλλουν οι αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, εξαιτίας των διατάξεων αυτής (παρ. 2.2.8.1) που επιτρέπουν την προσφυγή σε δάνεια εμπειρία κατά τρόπο καθολικό- μη νομίμως αποκλείσθηκε με την παράγραφο 2.2.6 στ. β΄ της Διακήρυξης η δυνατότητα των διαγωνιζομένων να στηριχθούν στις ικανότητες άλλων φορέων όσον αφορά τα σχετικά με την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα κριτήρια για δεκατρείς από τους συνολικώς δεκαέξι προβλεπόμενους ρόλους της Ομάδας Έργου, ορίζοντας ότι η στελέχωση των θέσεων αυτών πρέπει να γίνεται από υπαλλήλους του υποψηφίου Αναδόχου. Τούτο, διότι ο εν λόγω περιορισμός είναι αντίθετος προς τις κρίσιμες διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 1 του ν. 4412/2016, οι οποίες, όπως προεκτέθηκε, επιτρέπουν τη σώρευση των ικανοτήτων πλειόνων οικονομικών φορέων προς εκπλήρωση των ελαχίστων απαιτήσεων ικανότητας που θέτει η αναθέτουσα αρχή, στο μέτρο που αποδεικνύεται ότι ο προσφέρων, που επικαλείται τις ικανότητες ενός ή περισσοτέρων άλλων φορέων, θα έχει πράγματι στη διάθεσή του τα μέσα αυτών τα οποία είναι αναγκαία για την εκτέλεση της σύμβασης. Περαιτέρω, δεν αιτιολογείται επαρκώς από την Αναθέτουσα Αρχή ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι το αντικείμενο της σύμβασης (ψηφιακές υπηρεσίες) παρουσιάζει ιδιαιτερότητες ικανές να καταστήσουν ανεπίτρεπτη τη στήριξη στις τεχνικές ικανότητες τρίτων φορέων, υπό την προπεριγραφόμενη έννοια των εξαιρετικών περιστάσεων της παρ. 2 του άρθρου 78 του ν. 4412/2016 και, συνεπώς, είναι απορριπτέοι οι σχετικώς περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι με τις κρινόμενες προσφυγές ισχυρισμοί. Επιπροσθέτως, ενόψει του ότι η Διακήρυξη αποτελεί κανονιστική διοικητική πράξη, η καθοριζόμενη με αυτήν απαίτηση για εκτέλεση των παροχών της σύμβασης κατά το μεγαλύτερο μέρος τους (δεκατρείς εκ των δεκαέξι συνολικώς προβλεπόμενους ρόλους της Ομάδας Έργου) από τον ίδιο τον προσφέροντα αντιτίθεται ευθέως στον σκοπό της οικείας ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας που συνίσταται στην ανάπτυξη όσο το δυνατόν ευρύτερου ανταγωνισμού και στη διευκόλυνση της συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις. Οι δε ισχυρισμοί του προσφεύγοντος Αναδόχου περί μη λήψεως υπόψιν από το Κλιμάκιο του απαραδέκτου -και για άλλους εκτός του εξεταζομένου λόγους- της συμμετοχής της παρεμβαίνουσας στον διαγωνισμό προβάλλονται αλυσιτελώς, καθόσον αφενός μεν αυτοί δεν αποτέλεσαν λόγους αποκλεισμού της παρεμβαίνουσας από την Αναθέτουσα Αρχή κατά την εξέταση των δικαιολογητικών συμμετοχής της αφετέρου δε διότι η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια είναι αντικειμενική ως αναφερόμενη σε όρο της διακήρυξης. Ομοίως απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον και αληθής υποτιθέμενος δεν δύναται να άγει σε ανατροπή της προσβαλλόμενης Πράξης, είναι και ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος Αναδόχου περί υιοθετήσεως από το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του υποβληθέντος ενώπιόν του υπομνήματος της παρεμβαίνουσας, παρά τη μη άσκηση από αυτήν σχετικής προδικαστικής προσφυγής. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός αυτού περί προσβολής των συνταγματικών αρχών της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της οικονομικής ελευθερίας διά της ανατροπής με την προσβαλλόμενη Πράξη των ευμενών προς αυτόν αποτελεσμάτων του διαγωνισμού είναι απορριπτέος, καθόσον αφενός στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων οι αρχές αυτές αναφέρονται στην ακώλυτη συμμετοχή στους σχετικούς διαγωνισμούς, χωρίς να διασφαλίζεται δικαίωμα σύναψης της σύμβασης στην περίπτωση που δεν συντρέχουν οι νόμιμοι προς τούτο όροι, αφετέρου ο ομοίως εκ του Συντάγματος καθιερούμενος προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελεί πρόσφορο και αναγκαίο περιορισμό για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος προς ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού και την επίτευξη του επιδιωκόμενου από τον νομοθέτη σκοπού τήρησης των κανόνων και αρχών που διέπουν τη διαδικασία σύναψης των δημοσίων συμβάσεων και τελεί σε εύλογη αναλογία προς αυτόν. Τέλος, η ανωτέρω πλημμέλεια παρίσταται κατά την κρίση του Τμήματος ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την ελεγχόμενη διαδικασία στο σύνολό της, απορριπτομένων των σχετικών ισχυρισμών της προσφεύγουσας Α.Α., καθόσον, ανεξαρτήτως της μη προσβολής των επίμαχων όρων της Διακήρυξης, εντοπίζεται στις διατάξεις που καθορίζουν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στον επίμαχο διαγωνισμό και αντικειμενικά είναι πρόσφορη να νοθεύσει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, αφού λειτουργεί αποτρεπτικά σε επίπεδο εκδήλωσης ενδιαφέροντος συμμετοχής από μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα παροχής των ζητουμένων υπηρεσιών χωρίς δάνεια εμπειρία και μετακυλίει το βάρος προσβολής ενδεχόμενου αποκλεισμού τους στις ίδιες τις τυχόν ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.Δεν ανακαλεί την 369/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..ζητείται η ανάκληση της 166/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η εταιρεία «...» (μέλος της παρεμβαίνουσας ένωσης) όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη, περί αναπλήρωσης του πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε. με ένορκη βεβαίωση, δεν είχε τεθεί μετά την πρόβλεψη της απαίτησης να προσκομισθεί αυτό, αλλά στο προηγούμενο εδάφιο του σχετικού όρου της διακήρυξης. Και τούτο διότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Το δε αιτούν όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει την αναφερθείσα ως άνω έλλειψη στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της ως άνω εταιρείας και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Τέλος, επισημαίνεται ότι το αιτούν θα μπορούσε οίκοθεν να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω (υπό σκέψη IV B), αν δεν συνέτρεχε ο έτερος (υπό σκέψη VIIΙ A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης.Κατά τούτο, αλυσιτελώς, πέραν του ότι και αβασίμως, υποστηρίζεται από το αιτούν ότι πρέπει να εφαρμοσθεί στην υπό κρίση υπόθεση αφενός η παρ. 7α του άρθρου 43 του ν. 4605/2019, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και πλέον δεν προβλέπεται αντικατάσταση/αναπλήρωση του ως άνω πιστοποιητικού από ένορκη βεβαίωση, και αφετέρου η παρ. 46 του ίδιου ως άνω άρθρου 43, που προβλέπει ότι, μέχρι να καταστεί εφικτή η έκδοση του ως άνω πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε., αυτό αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα και ότι η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (1.4.2019) δεν έχει εκδοθεί πράξη κατακύρωσης. Τούτο διότι η πράξη κατακύρωσης στην ανάδοχο ένωση εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου (30.1.2019), και δεν μπορεί αυτός, όπως αβασίμως υποστηρίζεται, επιλεκτικώς να εφαρμοσθεί, καθώς μία τέτοια ερμηνεία θα αντέβαινε προδήλως στην αρχή της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 166/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εργασίες υποστήριξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες δαπάνες δεν είναι νόμιμες για τους πρώτο, τρίτο και για το δεύτερο σκέλος του τέταρτου από τους λόγους διαφωνίας. Ειδικότερα όσον αφορά στον πρώτο λόγο, ο Δήμος δεν επικαλείται τα συγκεκριμένα καθήκοντα, με τα οποία είναι επιφορτισμένος ο ηλεκτρολόγος κατηγορίας ΤΕ που υπηρετεί στο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων και ένεκα των οποίων αδυνατεί να εκτελέσει τις επίμαχες εργασίες. Επιπλέον, δεν επικαλείται ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου αν οι λοιπές σχετικές οργανικές θέσεις (μία Μηχανολόγου Μηχανικού κατηγορίας ΠΕ, τρεις Ηλεκτρολόγων Μηχανικών κατηγορίας ΠΕ και τρεις Τεχνολόγων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων κατηγορίας ΤΕ) είναι κενές ή έχουν καλυφθεί και ο Δήμος επέλεξε να τοποθετήσει τους οικείους υπαλλήλους σε κάποιο άλλο Τμήμα. Όσον αφορά στον δεύτερο λόγο, λόγω της φύσης των προς εκτέλεση εργασιών-εργασίες συντήρησης, επισκευής κ.λπ.-που καθιστά δύσκολη την προμέτρησή τους, επιτρεπτά προσδιορίστηκε κατ’ αποκοπή η δαπάνη του συνόλου κάθε ομάδας αυτών καθώς και το γενικό σύνολο, κατόπιν έρευνας της υπηρεσίας στις τρέχουσες τιμές αγοράς σε αντίστοιχες εργασίες. Εξάλλου, η αναντιστοιχία μεταξύ διακήρυξης και προϋπολογισμού της μελέτης αναφορικά με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της πρώτης υποομάδας της δεύτερης ομάδας εργασιών και, κατ’ επέκταση, τη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη οφείλεται σε παραδρομή-ορθά είναι τα αναγραφόμενα στη διακήρυξη ποσά των 43.800,00 και 10.483,87 ευρώ, αντίστοιχα, το πρώτο από τα οποία λήφθηκε υπόψη και στις δημοσιεύσεις του διαγωνισμού-που δεν προκύπτει ότι προκάλεσε σύγχυση στους διαγωνιζομένους. Όσον αφορά στον τρίτο λόγο, αβασίμως προβάλλεται με το έγγραφο επανυποβολής ότι η εξειδικευμένη εμπειρία σε παρακολούθηση και λειτουργία συστημάτων BMS αναλόγων με το εγκατεστημένο στο δημαρχείο μπορεί να αποκτηθεί με δάνεια εμπειρία, διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 1 εδ. α΄ του ν. 4412/2016, τούτο θα ίσχυε μόνο αν πρόκειτο για κριτήριο επιλογής που αφορά στην οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια ή στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, ενώ δεν ισχύει σε περιπτώσεις όπως η προκείμενη, όπου πρόκειται για κριτήριο επιλογής που αφορά στην καταλληλότητα για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας (βλ. ΣΤ΄ Κλιμ. πράξεις 44, 33/2018). Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος του τέταρτου λόγου, αβασίμως προβάλλεται ότι πιστοποιητικό/φύλλο ελέγχου και υπεύθυνη δήλωση μετά τη συντήρηση, που πιστοποιούν την υψηλή ποιότητα εργασίας, απαιτείται να εκδίδονται μόνο μετά την εκτέλεση εργασιών που αφορούν στους καυστήρες, καθώς, όπως έγινε δεκτό στην προηγούμενη σκέψη, αυτά πρέπει να εκδίδονται και μετά την εκτέλεση εργασιών που αφορούν σε κλιματιστικά split unit. Τέλος, όσον αφορά στο πρώτο σκέλος του τέταρτου και στον πέμπτο λόγο, αβασίμως προβάλλεται ότι δεν έχουν συνυποβληθεί το πτυχίο του φερόμενου ως δικαιούχου του Α ... χρηματικού εντάλματος και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί έγκρισης του πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής των εκτελεσθεισών εργασιών, στις οποίες αφορά το Α ... χρηματικό ένταλμα, ενώ η καθυστερημένη ανάρτηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. της σύμβασης που αφορά στις εργασίες, για τις οποίες εκδόθηκε το τελευταίο χρηματικό ένταλμα, καλύφθηκε από τη διάταξη του άρθρου 57 παρ. 9 του ν. 4568/2018.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων τύπου LED:Επίσης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι μη νόμιμα τα κριτήρια α) οικονομικής επάρκειας, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν μέσο ειδικό κύκλο εργασιών κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, που καλύπτει το ύψος του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας και β) τεχνικής ικανότητας, σύμφωνα με οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 έχουν εκτελέσει προμήθειες ίδιου ύψους και αντικειμένου με την ελεγχόμενη προμήθεια. Τούτο, διότι σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας, τα οικονομικά στοιχεία για την απόδειξη του γενικού και ειδικού κύκλου εργασιών πρέπει να αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος και να εκτείνονται κατ’ ανώτατο όριο σε βάθος τριετίας. Ομοίως, τα στοιχεία για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας πρέπει, κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας Αρχής, να αφορούν τριετία ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο πάντως άρχεται είτε από το χρονικό σημείο κατάθεσης των προσφορών, είτε από το χρονικό σημείο δημοσίευσης της διακήρυξης. Όταν δε επιλέγεται τα στοιχεία να αφορούν τη δραστηριότητα των υποψηφίων σε συγκεκριμένα έτη, τότε δεν μπορεί να παραλείπεται το προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος. Εν προκειμένω, η ελεγχόμενη Διακήρυξη απεστάλη για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 15.2.2022 και εν συνεχεία δημοσιεύθηκε στο ΚΗΔΜΗΣ την ίδια ημέρα. Επομένως, τα ζητούμενα δικαιολογητικά οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας έπρεπε να αφορούν και το έτος 2021, το οποίο είναι το πλησιέστερο στο χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού έτος. Σημειώνεται ότι το γεγονός ότι κατά το χρόνο υποβολής των προσφορών δεν θα είχαν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις έτους 2020 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους ειδικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και κάθε άλλο πρόσφορο μέσο (Ολομ. ΕλΣυν 180/2022, σκ. 20). Συνεπώς, η θέσπιση των επίμαχων όρων, με τους οποίους περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σε εκείνους που πληρούσαν τα κριτήρια οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 αποκλείοντας όσους πληρούσαν τα εν λόγω κριτήρια κατά το έτος 2021, το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, έπληξε τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (Ολομ. Ελ Συν 180/2022 σκ.21, 1136/2021). Η ανωτέρω δε πλημμέλεια της Διακήρυξης είναι ουσιώδης, καθώς ενδεχομένως απέτρεψε από το να συμμετάσχουν δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι είχαν ετήσιο ειδικό κύκλο εργασιών ανάλογο των απαιτήσεων της διακήρυξης το έτος 2021 και όχι κάποιο από τα προηγούμενα έτη.  Σημειώνεται επίσης  ότι ως προς τις διαπιστωθείσες στις σκέψεις 23 και 25 πλημμέλειες η μη αμφισβήτηση των συγκεκριμένων όρων της διακήρυξης από κάποιον δυνητικά υποψήφιο ουδεμία ασκεί επιρροή εν προκειμένω, καθόσον αφενός ο έλεγχος νομιμότητας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι αυτεπάγγελτος, καθολικός και ανεξάρτητος των τυχόν υποβληθεισών ενστάσεων, διοικητικών προσφυγών και λοιπών προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων (Ολομ. ΕλΣυν 1832/2021), αφετέρου κατατείνει, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό των πλημμελειών που χωρίς την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος άγουν στον περιορισμό της συμμετοχής των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων και, συνεπώς, πλήττουν τις αποτυπωμένες στο άρθρο 18 του ν. 4412/2016 αρχές της διαφάνειας και του ανταγωνισμού. (βλ. ΕλΣ Απόφαση Έβδομο Τμ. 576/2022).  Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελευσίνας και του οικονομικού φορέα «.......», συμβατικής αξίας 3.520.315 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).