ΕΣ/ΤΜ.6/527/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Επεξεργασία των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων :επιδιώκει την ανάκληση της 422/2011 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουA) Η διάταξη του άρθρου 46 παρ.3 και 4 του Π.Δ/τος 60/2007 δεν καταλείπει στην αναθέτουσα αρχή στάδιο διακριτικής ευχέρειας, αλλ’ αντιθέτως την υποχρεώνει να αποδεχθεί τη συμμετοχή στη διαδικασία του διαγωνισμού, των φορέων που δεν διαθέτουν οι ίδιοι την απαιτούμενη εμπειρία, αλλά χρησιμοποιούν δάνεια εμπειρία τρίτων είτε αυτοί είναι αυτοτελείς φορείς είτε μέλη της ίδιας συμπράξεως, υπό την προϋπόθεση ότι δύνανται να αποδείξουν ότι η απαιτούμενη εμπειρία τίθεται στη διάθεσή τους για την εκτέλεση της συμβάσεως. Η τοιαύτη ερμηνεία ουδόλως προσκρούει στις διατάξεις του άρθρου 42 παρ.1 και 2 του Π.Δ/τος 60/2007, οι οποίες ορίζουν ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητά με τη διακήρυξη, ένα ελάχιστο επίπεδο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικών και επαγγελματικών ικανοτήτων προκειμένου να θεωρήσει έναν υποψήφιο «κατάλληλο» για την περαιτέρω συμμετοχή του στη διαγωνιστική διαδικασία, καθόσον δεν ποιούν μνεία περί των προσώπων στα οποία δύναται να πιστοποιείται η σχετική επάρκεια όταν πρόκειται για ενώσεις προσώπων, συμπράξεις ή κοινοπραξίες, αλλά αναφέρονται γενικά στη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να θέτει κριτήρια καταλληλότητας. Η τοιαύτη αναφορά γίνεται στο προαναφερόμενο άρθρο 46 παρ.4, όπου ρητώς θεσπίζεται η ευχέρεια χρησιμοποιήσεως της δάνειας εμπειρίας των μελών μιας ενώσεως από την τελευταία. Τούτο άλλωστε συνάδει, κατά τελεολογική ερμηνεία, προς τους σκοπούς του κοινοτικού δικαίου των συμβάσεων, στους οποίους συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η ανάπτυξη του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού με τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσοτέρων υποψηφίων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, δηλαδή ακόμη και φορέων που δεν πληρούν αφεαυτού τις απαιτήσεις της διακηρύξεως σχετικά με την υλικοτεχνική υποδομή, την επαγγελματική ικανότητα ή την εμπειρία, αλλά έχουν στη διάθεσή τους αυτές τις προϋποθέσεις λόγω της συμμετοχής τους σε ένωση προσώπων ή της συνεργασίας τους με άλλες επιχειρήσεις ή φορείς. Β) Ο όρος περί σωρευτικής εμπειρίας (στα πρόσωπα όλων των μελών της συμπράξεως) προδήλως παραβιάζει τις αρχές του ανταγωνισμού και της ίσης μεταχειρίσεως καθόσον εμποδίζει στο στάδιο υποβολής προσφορών, τη συμμετοχή σε όσους δεν πληρούν το κριτήριο της εμπειρίας ή στερούνται κάποιου άλλου κριτηρίου (π.χ. της υλικοτεχνικής υποδομής) διότι, σε αυτή την περίπτωση, δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τη δάνεια εμπειρία της επιχειρήσεως με την οποία προτίθενται να συμπράξουν ή τις άλλες προϋποθέσεις που αυτή διαθέτει ενώ στερείται της αναγκαίας εμπειρίας. Ο περιορισμός του ανταγωνισμού καταδεικνύεται ωσαύτως από το λογικό συμπέρασμα ότι, συνήθως, οι οικονομικοί φορείς δημιουργούν ενώσεις, συμπράξεις ή κοινοπραξίες όταν δεν δύνανται αυτοδυνάμως (λόγω ανεπάρκειας αυτών σε κάποιο εκ των τιθεμένων κριτηρίων) να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, σε αντίθετη δε περίπτωση, αρκεί η προσωπική τους συμμετοχή και μόνον. Πέραν δε του θεωρητικού υπόβαθρου του περιορισμού που συνεπάγεται η θέση ενός τέτοιου όρου στη διακήρυξη δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού, στη συγκεκριμένη περίπτωση, επηρέασε ουσιωδώς την έκβαση του κρινόμενου, καθόσον αποτέλεσε αντικείμενο ενστάσεως από δύο ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, οι οποίες επικαλέσθηκαν ρητώς την εξ αυτού αδυναμία τους να συμπράξουν με έτερο έμπειρο φορέα και να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Γ) Η άρτια, προσήκουσα και εμπρόθεσμη εκτέλεση της συμβάσεως, η οποία τίθεται ως αιτιολογία της θεσπίσεως του συγκεκριμένου όρου, δεν δύναται να δικαιολογήσει το υπέρμετρο του προβλεπόμενου περιορισμού, καθόσον αύτη μπορεί να επιτευχθεί τόσο από την προβλεπόμενη στη διακήρυξη αλληλέγγυα και εις ολόκληρον ευθύνη των μελών της συμπράξεως για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση περί της οποίας ένα έκαστο εξ αυτών υποχρεούται να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση, καθώς και από την υποχρέωση, σε περίπτωση που αναδειχθεί η σύμπραξη ανάδοχος να καταρτίσει συμβολαιογραφικό έγγραφο στο οποίο θα συμπεριλάβει την δέσμευση όλων των μελών για την αλληλέγγυα και εις ολόκληρον ευθύνη τους (άρθρο 6 παρ.12 περ. ii δ΄και ε΄). Σε κάθε δε περίπτωση ο ισχυρισμός του αιτούντος σχετικά με την ανάγκη διασφαλίσεως αυτούσιας της εκπληρώσεως του φυσικού αντικειμένου της συμβάσεως από κάθε έμπειρο μέλος της συμπράξεως προκειμένου, αφενός να αποφευχθεί η έμμεση εκχώρηση του έργου, αφετέρου δε η πραγματική εκτέλεση αυτού εάν κάποιο από τα μέλη της δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, δεν διασφαλίζεται με τη θέσπιση του συγκεκριμένου όρου διότι εάν ανάδοχος του έργου είναι σύμπραξη προσώπων, αυτή υποχρεούται να λάβει τη μορφή της κοινοπραξίας, η οποία και μόνον δικαιούται να εκτελέσει τη σύμβαση, η επιλογή δε ενός μέλους αυτής σε περίπτωση αδυναμίας της, να εκτελέσει το ανατεθέν σ’ αυτή έργο συνιστά υποκατάσταση, η οποία δεν μπορεί κατ’ αρχάς να γίνει αποδεκτή, ενώ περαιτέρω η κοινοπραξία αναγνωρίζεται ως αυτοτελής οικονομικός φορέας ικανός να αναλάβει το έργο, το οποίο στην περίπτωση αυτή δεν εκχωρείται σε κάποιο από τα μέλη της καθόσον όλα ευθύνονται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον για την εκτέλεση της συμβάσεως(...)ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ 422/2011
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/422/2011
Επεξεργασία των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο «εφόσον ο διαγωνιζόμενος είναι Σύμπραξη εταιριών, το κριτήριο της ζητούμενης εμπειρίας θα πρέπει να πληρούται από όλα τα μέλη της κοινοπραξίας», αντίκειται, σύμφωνα με όσα αναλυτικά έγιναν δεκτά ανωτέρω, στη διάταξη του άρθρου 46 παρ. 4 του π.δ. 60/2007 και στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, γεγονός που καθιστά μη νόμιμη στο σύνολό της τη διεξαγωγή της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, αφού η συγκεκριμένη πλημμέλεια εντοπίζεται στο κύκλο των δικαιούμενων προς συμμετοχή οικονομικών φορέων. Η παραδοχή αυτή ισχύει ανεξαρτήτως του ότι σχετική πλημμέλεια προβλήθηκε με την υποβολή ενστάσεως εκ μέρους δύο ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό οικονομικών φορέων. Και υπό οιανδήποτε άλλη, όμως, ερμηνευτική εκδοχή, ο επίμαχος όρος εξακολουθεί να είναι μη νόμιμος, αντιβαίνων στη διάταξη του άρθρου 42 παρ. 3 του π.δ. 60/2007, σύμφωνα με την οποία το ελάχιστο επίπεδο ικανοτήτων που απαιτείται για τη συγκεκριμένη σύμβαση, πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι συνδεδεμένο και ανάλογο προς το αντικείμενό της. Ως προς αυτό, επισημαίνεται καταρχάς ότι ο συγκεκριμένος όρος χρήζει ιδιαίτερης δικαιολογήσεως, εκ του λόγου ότι εισάγει περιορισμό στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και το δικαίωμα των οικονομικών φορέων, να συμμετέχουν ως μέλη κοινοπρακτικών σχημάτων σε διαγωνισμό ανάθεσης υπηρεσιών. Περαιτέρω, ο σκοπός του συγκεκριμένου όρου, που συνίσταται στο γεγονός ότι « … ζητείται από όλους τους συμμετέχοντες η εμπειρία του συνολικού αντικειμένου προκειμένου να αποφευχθεί η έμμεση εκχώρηση του έργου σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα που δεν θα διέθεταν την απαιτούμενη εμπειρία, άλλωστε το αντικείμενο του έργου είναι ενιαίο και δεν υπάρχουν κατηγορίες και ομάδες εργασιών … » (βλ. ανωτέρω αναφερόμενα έγγραφα) δεν δικαιολογεί αλλά καθιστά την πρόβλεψη του σχετικού περιορισμού δυσανάλογου, αφού ο επιδιωκόμενος σκοπός ικανοποιείται πλήρως με την προβλεπόμενη στο άρθρο 6 παρ. 12 περ. ii δ’ και ε’ απαίτηση της διακήρυξης περί υποβολής, ως τυπικού δικαιολογητικού συμμετοχής, υπεύθυνης δήλωσης ότι κάθε μία από τις συμπράττουσες εταιρίες ευθύνονται αλληλέγγυα και σε ολόκληρο για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση έναντι του Δήμου .... και περί ανάληψης της δέσμευσης, ότι σε περίπτωση ανάθεσης της σύμβασης θα συνταχθεί συμβολαιογραφικό έγγραφο στο οποίο θα αποτυπωθεί η σχετική δέσμευση. Δηλαδή, με την αναγνώριση της σχετικής συμβατικής ευθύνης διασφαλίζεται υπέρ του Δήμου .... πλήρως η άρτια και προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης από το μέλος της σύμπραξης που πληροί αυτοτελώς την απαιτούμενη από τη διακήρυξη εμπειρία σε ανάλογες εργασίες. Συναφώς, ο σκοπός του όρου ικανοποιείται και με την προβλεπόμενη στο άρθρο 3.1. υποχρέωση της σύμπραξης επιχειρήσεων, που θα λάβουν μέρος στο διαγωνισμό χωρίς συγκεκριμένη νομική μορφή, να συστήσουν για την υπογραφή της σύμβασης Κοινοπραξία με σκοπό την εξυπηρέτηση της σύμβασης, αφού με την σύσταση αυτή η εμπειρία των συμπραττουσών εταιριών καθίσταται κοινή υπέρ της κοινοπραξίας και διασφαλίζεται επίσης η άρτια εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Επίσης, επισημαίνεται ότι παρίσταται αντιφατικό να αναγνωρίζεται από την διακήρυξη η δυνατότητα χρήσης δάνειας εμπειρίας, η οποία κατοχυρώνεται ευθέως στο π.δ. 60/2007, στο οποίο η διακήρυξη ρητά παραπέμπει μεταξύ των διατάξεων που διέπουν τον επίμαχο διαγωνισμό (βλ. εισαγωγικό μέρος διακήρυξης), δηλαδή η δυνατότητα χρήσης τεχνικών ικανοτήτων τρίτων φορέων, προδήλως διότι οι σχετικές απαιτήσεις δεν πληρούνται από τα μέλη της κοινοπραξίας αυτοτελώς και συγχρόνως να μην αναγνωρίζεται η δυνατότητα της κοινοπραξίας να στηριχθεί στις τεχνικές δυνατότητες ορισμένων από τα ίδια τα μέλη της. Υπό την αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, εάν δηλ. υποστηριχθεί ότι δεν αναγνωρίζεται ρητά η δυνατότητα της δάνειας εμπειρίας, καθίσταται πλημμελής η ίδια η διακήρυξη, αφού η χρήση δάνειας εμπειρίας κατοχυρώνεται ευθέως στη διάταξη του άρθρου 46 του π.δ. 60/2007 για λόγους ανάπτυξης του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΕΣ/ΤΜ.6/527/2012
ΕλΣυν.Τμ.6/473/2011
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο, με την προσβαλλομένη πράξη του, έκρινε ότι : α) η τεχνική αξιολόγηση της συμπράξεως «… κ.λπ.» στο 1ο κριτήριο και στο 1ο υποκριτήριο του 2ου κριτηρίου παρίσταται αόριστη καθόσον δεν εξειδικεύονται τα σημεία υστέρησης, η δε διατύπωση είναι συμπερασματική και απλώς αποτυπώνει, χωρίς να αιτιολογεί, τη μικρότερη βαθμολογία έναντι των λοιπών συμπράξεων, β) σε ορισμένους από τους υποψηφίους, οι οποίοι έλαβαν την ίδια βαθμολογία, η αιτιολόγηση περιορίζεται στην αναφορά μόνον των αρνητικών σημείων των προσφορών τους χωρίς αξιολόγηση του κριτηρίου καθ’ εαυτού, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει ότι η βαθμολογία που έλαβαν υπήρξε αποτέλεσμα συγκρίσεως κατ’ ενιαίο και ισότιμο μέτρο.(..)γ) η τεχνική αξιολόγηση της συμπράξεως «…. κ.λπ» παρίσταται πλημμελής καθόσον «η εμπειρία του συντονιστή» δεν αποτελούσε κριτήριο της διακηρύξεως ή εσωτερικό αξιολογικό στοιχείο για τη βαθμολόγηση του 2ου υποκριτηρίου του 2ου κριτηρίου, ενώ περαιτέρω η αξιολόγηση παρίσταται αόριση διότι δεν προσδιορίζεται η βάση της αποτιμήσεως της εμπειρίας του συντονιστήδηλαδή εάν αυτή εκτιμήθηκε σε σχέση με την άσκηση ομοειδών καθηκόντων βάσει της αποδοτικότητάς του, η βάσει της εμπειρίας που προκύπτει από την εκπόνηση συναφών μελετών.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση ανακλήσεως πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της ως αβάσιμη και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου.
ΣτΕ/233/2008/ΕΑ
. Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης βελτίωσης οδού. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η μη επικόλληση ενσήμου του Ταμείου Νομικών και του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων επί της προδικαστικής προσφυγής, δεν καθιστά αυτή απαράδεκτη. Το γεγονός ότι ορισμένα μέλη μίας κοινοπραξίας ή συμπράξεως ή και η ίδια συνολικά η κοινοπραξία ή σύμπραξη δεν άσκησαν ένδικο βοήθημα κατά πράξεως εντασσομένης στην διαδικασία αναθέσεως δυσμενούς για τα συμφέροντά τους δεν αποστερεί τα λοιπά μέλη ή και μεμονωμένα μέλη της εν λόγω συμπράξεως από το να ασκήσουν αυτά το εν λόγω ένδικο βοήθημα. Εμπειρία μελετητή. Ποιες μελέτες λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση της εμπειρίας, σύμφωνα με τη διακήρυξη. Η κρίση επομένως της αναθέτουσας αρχής ότι μόνο οι μελέτες οι ανατεθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 είναι εκείνες που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες της Διακηρύξεως και η οποία οδήγησε στη δυσμενή αξιολόγηση της αιτούσας δεν φαίνεται να είναι σύννομη, ο δε σχετικός λόγος της υπό κρίση αιτήσεως πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Θα πρέπει δε η αναθέτουσα αρχή, επιλαμβανομένη του συγκεκριμένου θέματος εκ νέου, να λάβει υπόψη της τόσο για την αιτούσα όσο και για την παρεμβαίνουσα (για την οποία μάλιστα δεν καθίσταται σαφές από την προσβαλλόμενη πράξη, αν οι μελέτες τις οποίες επεκαλέσθη ο «συντονιστής» της είναι μελέτες εκπονηθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 ή όχι) , και τούτο προκειμένου να τηρηθεί το ίσο μέτρο κρίσεως, όλες τις μελέτες, οι οποίες πληρούν τις προϋποθέσεις για τις οποίες έγινε αμέσως ανωτέρω λόγος και να απορρίψει ως μη προσήκουσες για την απόδειξη της απαιτουμένης από την Διακήρυξη εμπειρίας του συντονιστή τις υπόλοιπες. Μόνον δε αφού εκκαθαρισθεί με τον τρόπο αυτό το ποιες μελέτες είναι κατ’ αρχήν ληπτέες υπόψη είναι επιτρεπτή η περαιτέρω αξιολόγησή τους ως προς την σημασία τους, το μέγεθός τους, την τεχνική τους πολυπλοκότητα κλπ.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/362/2024
Συντήρηση αντλιοστασίων υπόγειων διαβάσεων (....)Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι είναι μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης, για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων να προσκομίζεται από αυτούς έγγραφη απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας στη συντήρηση αντλιοστασίων τοποθετημένων αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Τούτο διότι, καταρχάς, η απόκλιση από τις προβλέψεις περί εμπειρίας στη διακήρυξη του έτους 2023 σε σχέση με τις ομοίου περιεχομένου προβλέψεις στις προηγούμενες δύο διακηρύξεις (ετών 2018 και 2020, με ΑΔΑΜ 18PROC002564308 2018-01-19 και 20PROC007308980 2020-09-14, αντίστοιχα) που αφορούσαν στην ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης αντλιοστασίων από την ίδια Περιφέρεια, δεν τεκμηριώνεται πειστικά από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα, καθόσον μολονότι οι εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από την ανάδοχο είναι ακριβώς ίδιες βάσει των τριών ως άνω διακηρύξεων (βλ. τις παρατεθείσες στη σκ. 11 εργασίες), στην τελευταία –και ήδη κρινόμενη- διακήρυξη προστέθηκε η ανωτέρω απαίτηση για απόκτηση εμπειρίας αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται να εκτελεστούν οι ίδιες ακριβώς εργασίες συντήρησης, δεν αιτιολογείται γιατί οι υποψήφιοι ανάδοχοι απαιτείται να έχουν εμπειρία στην ανωτέρω εξειδικευμένη κατηγορία αντλιοστασίων και δεν αρκεί η μέχρι τότε απαιτούμενη γενική εμπειρία σε εν γένει εργασίες «συντήρησης ή κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αντλιοστασίων ή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι περιστάσεις που προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή και παρέμβαση, οι οποίες να δικαιολογούν την απόδειξη ειδικής εμπειρίας σε αντλιοστάσια υπογείων διαβάσεων πεζών και οχημάτων, ήτοι η «αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής» και η επίκληση της «εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως οι εργασίες ανάπλασης του Φαληρικού Δέλτα, στην περιοχή του οποίου βρίσκονται πολλά από τα προς συντήρηση αντλιοστάσια» με αποτέλεσμα να μην αρκεί η απλή εμπειρία στη συντήρηση αντλιοστασίων, καθώς αυτά αποτελούν ενιαίο σύνολο υδραυλικού, κτηριακού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων με την εξεύρεση των καταλληλότερων λύσεων (πχ διάνοιξη εναλλακτικών οδών απορροής).(....)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 91/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2058/2022
Υλικοτεχνική υποστήριξη, οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής των εκδηλώσεων.(...)Το Τμήμα έκρινε ότι, τα έγγραφα της σύμβασης, η ένδικη προσφυγή και η υπέρ αυτής παρέμβαση παρέχουν τα αναγκαία στοιχεία και επεξηγήσεις που καθιστούν επαρκώς αιτιολογημένες τις απαιτήσεις επαγγελματικής εμπειρίας ως προς τις ανωτέρω ειδικότητες, διότι η ζητούμενη εμπειρία συνδέεται ουσιωδώς και ευλόγως με την ποιοτική τεχνική υποστήριξη εκτέλεσης ενός πολύ μεγάλου αριθμού πολιτιστικών εκδηλώσεων που απαιτεί συνεχή ετοιμότητα και συντονισμό ανθρώπινου δυναμικού και μηχανημάτων. Όσον αφορά στην εμπειρία του Βοηθού Διευθυντή Παραγωγής, η απαίτηση να έχει εξοικειωθεί με τις διαδικασίες που τηρούνται από τους δημόσιους φορείς, προκειμένου να επικοινωνεί μαζί τους για την έκδοση αδειών, δικαιολογητικών και πιστοποιητικών, δεν δικαιολογεί τον αποκλεισμό υποψηφίου που στερείται εμπειρίας σε συμβάσεις με δημόσιους φορείς. Συνεπώς, η επίμαχη απαίτηση δύναται να περιορίσει τον ανταγωνισμό, συνιστά παρατυπία της ελεγχόμενης διαδικασίας και δεν δικαιολογείται σε σύμβαση, η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου, το οποίο δεν εισάγει διακρίσεις ως προς την εμπειρία που κτάται από παροχή υπηρεσιών σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. Κρίθηκε όμως, ότι η παράτυπη θέσπιση της απαίτησης αυτής δεν προσάπτει ουσιώδη πλημμέλεια στη διαγωνιστική διαδικασία, διότι δεν αμφισβητήθηκε με προδικαστική προσφυγή η νομιμότητα του όρου, ούτε υπήρξε συμμετοχή με επιφύλαξη ως προς αυτόν και διότι η εν λόγω εμπειρία σε πολιτιστικές εκδηλώσεις δημοσίου φορέα ζητείται χωρίς θέσπιση συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας αυτής. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την με ΑΒΔ 7843/24.11.2022 προσφυγή της Περιφέρειας Αττικής και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτή 44/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου
ΣτΕ/232/2008
Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η ως άνω, όμως, διαφορά ως προς την αξιολόγηση των υποβληθεισών από τις δύο συμπράξεις Εκθέσεων Μεθοδολογίας, διαφορά περί της οποίας η αιτούσα σύμπραξη δεν προβάλλει καμία συγκεκριμένη αιτίαση, μπορεί, κατ’ αρχήν, να παράσχει αιτιολογικό έρεισμα στη βαθμολόγηση, ως προς το 1ο κριτήριο, της συμπράξεως «………....» με 90 βαθμούς και της αιτούσης συμπράξεως με 86 βαθμούς. Κατά συνέπεια, τα προβαλλόμενα από την αιτούσα σύμπραξη περί πλημμελούς αιτιολογήσεως της ως άνω βαθμολογήσεως, λόγω παρεμφερούς λεκτικής αιτιολογήσεως της βαθμολογήσεως και μη ειδικής απαντήσεως στα προβληθέντα ενώπιον της Διοικήσεως περί υπεροχής της Τεχνικής Εκθέσεως της αιτούσης συμπράξεως και περί ελλείψεων της Τεχνικής Εκθέσεως της συμπράξεως «...», δεν μπορούν να πιθανολογηθούν σοβαρώς ως βάσιμα.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/275/2017
ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ. (..) Με τα δεδομένα αυτά μη νομίμως προσλήφθηκε ο ανωτέρω στη θέση ΠΕ Οικονομολόγου της Δ.Ε.Υ.Α. ..., αφού κατά την κατάταξή του προσμετρήθηκαν 315 μονάδες εμπειρίας με αποτέλεσμα να του αποδοθεί μεγαλύτερη βαθμολογία και να καταταγεί πρώτος στον ανωτέρω πίνακα.(..) Ειδικότερα, από τα δικαιολογητικά που ο ίδιος προσκόμισε προκύπτει ότι μόνο 11 από τους μήνες εμπειρίας του έχουν διανυθεί σε συναφές με την προς πλήρωση θέση αντικείμενο, όπως απαιτεί η οικεία προκήρυξη, αφού η λοιπή προϋπηρεσία του έχει διανυθεί ως υπάλληλος γενικών καθηκόντων και ως πωλητής, εμπειρία που δεν είναι συναφής με το αντικείμενο της θέσης ΠΕ Οικονομολόγου. Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Συνθ/3147/2012
Προμήθεια – εγκατάσταση ιατροτεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις υπό στοιχ. ΙΙ και IV σκέψεις, το Τμήμα άγεται, στην κρίση, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας, ότι το VI Τμήμα ορθώς απεφάνθη ότι : α) ο όρος στο άρθρο 22.7 της διακήρυξης είναι αρκούντως σαφής, καθόσον ρητώς αναφέρεται ότι προσμετράται μόνο η εμπειρία που προέρχεται από την ανάληψη και υλοποίηση εκ μέρους του ίδιου του διαγωνιζόμενου μελέτης, προμήθειας και εγκατάστασης ιατρικού εξοπλισμού Γενικού Νοσοκομείου και όχι αυτή που προέρχεται από τη συμμετοχή του ή τη σύμπραξή του με οποιαδήποτε μορφή στην υλοποίηση του ανάλογου αυτού έργου με άλλη εξειδικευμένη εταιρεία, επιχείρηση ή οίκο εξοπλισμού, β) η ερμηνεία που δόθηκε στον ως άνω όρο από την αναθέτουσα αρχή δεν αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας, δεδομένου ότι η απαίτηση αυξημένου επιπέδου εμπειρίας αποτελεί ενάσκηση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής στο πλαίσιο του ελέγχου της καταλληλότητας των υποψήφιων αναδόχων, με σκοπό την άρτια και έντεχνη ολοκλήρωση ενός έργου υψηλών απαιτήσεων και τεχνογνωσίας, όπως εν προκειμένω, σε κάθε δε περίπτωση η νομιμότητα του όρου αυτού καλύπτεται από το προσωρινό δεδικασμένο που απορρέει από την 64/2012 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, γ) δεν περιορίζεται η δυνατότητα σύστασης κοινοπραξίας με εργοληπτικές επιχειρήσεις που διαθέτουν αυτοτελώς την αναγκαία εμπειρία, καθόσον από το συνδυασμό των άρθρων 21.1.α και 21.2 της διακήρυξης προκύπτει ότι κοινοπραξία εργοληπτικών επιχειρήσεων που αποδεικνύει ότι έστω και μία εκ των κοινοπρακτουσών εταιρειών διαθέτει αυτοτελώς εμπειρία σε μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση ιατρικού εξοπλισμού δικαιούται να συμμετάσχει στον εν λόγω διαγωνισμό και δ) η αντίφαση μεταξύ των όρων των άρθρων 21.1.α και 22.8 της διακήρυξης σχετικά με τη δυνατότητα των διαγωνιζόμενων να στηριχθούν στην εμπειρία άλλων φορέων (δάνεια εμπειρία) αποτελεί παράβαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης και του ελεύθερου ανταγωνισμού.(..). Εν όψει, όμως, του γεγονότος ότι επρόκειτο πράγματι για ένα έργο με εξειδικευμένες απαιτήσεις, σε συνδυασμό με το ότι κατά το παρελθόν παρόμοιες διαγωνιστικές διαδικασίες της «….», με αντίστοιχους όρους στις διακηρύξεις τους, κρίθηκαν νόμιμες από το Ελεγκτικό Συνέδριο, το Τμήμα κρίνει περαιτέρω, κατά πλειοψηφία, ότι ορθώς απεφάνθη το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι πεπλανημένως πλην συγγνωστώς τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής υπέλαβαν ότι ενεργούσαν σύννομα..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, ότι η αίτηση της εταιρείας «…..» για αναθεώρηση της 2484/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί, γενομένων, συνακόλουθα, δεκτών των παρεμβάσεων της «….» και της κοινοπραξίας «…..».
ΕλΣυν/Τμ.6/467/2011
Αίτηση ανάκλησης της 291/2010 πράξης του Z΄ Κλιμακίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΤΕΙ …και της Εταιρίας «..» που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων του ΤΕΙ … προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για το λόγο ότι τέθηκε από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήριο ανάθεσης η εμπειρία του αναδόχου και η καταλληλότητα των μελών της ομάδας έργου. Επίσης κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι ασαφής ο όρος του άρθρου 6.3 της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο ο ανάδοχος πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να διαθέτει πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801: 2002/OHSA 18001: 2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία καθότι δεν καθίσταται σαφές αν τα παραπάνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Εξάλλου κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι μη νόμιμος ο προβλεπόμενος στο άρθρο 9 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας τροποποίησης της σύμβασης «όταν συμφωνήσουν γι’ αυτό τα συμβαλλόμενα μέρη» δεδομένου ότι η όποια τροποποίηση αυτής θα πρέπει να τύχει πρώτα του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ ο περιλαμβανόμενος στη διακήρυξη και στο άρθρο 3 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας παράτασης της σύμβασης μέχρι του ποσού των 630.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. πάσχει αοριστίας δεδομένου ότι δεν τίθεται χρονικό όριο για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την οικεία διακήρυξη τέθηκαν ως κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών στην ομάδα Β των κριτηρίων υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα αναδόχου τα ακόλουθα: Β.1 Εμπειρία/Υποδομή αναδόχου 35%. Β2 Στελέχωση της ομάδας έργου 10%. Β3 Οργάνωση διοίκηση και λειτουργία φυσικού αντικειμένου 10%. Τα παραπάνω κριτήρια δεν είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς αλλά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. Επομένως μη νομίμως τέθηκαν από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης και ο σχετικός περί του αντιθέτου λόγος ανάκλησης πρέπει ν’ απορριφθεί. Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου ….τα κριτήρια εμπειρίας ως συναπτόμενα με την ποιότητα των συγκεκριμένων υπηρεσιών που θα παράσχει ο ανάδοχος νομίμως βαθμολογούνται κατά τα οριζόμενα στη διακήρυξη.Εξάλλου με το άρθρο 6.3 της οικείας διακήρυξης τέθηκε ως όρος, με ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει ο ανάδοχος πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801:2002/OHSAS 18001:2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Ο όρος όμως αυτός της διακήρυξης, λαμβανομένου υπόψη ότι με καθένα από τα ανωτέρω πρότυπα δύναται να παρέχεται αυτοτελώς πιστοποίηση στο σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είναι ασαφής, καθότι, δεν καθίσταται ευκρινές αν τα ως άνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Επομένως, κατά την κρίση του Τμήματος ορθά το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι κατά παραβίαση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αποκλείσθηκαν οι εταιρίες «…..», για το λόγο ότι δεν προσκόμισαν πιστοποιητικά ΕΛΟΤ 1801:2002 οι δύο πρώτες και OHSAS 18001:2007 η τελευταία, καίτοι προσκόμισαν πιστοποιητικά OHSAS 18001:2007 και ΕΛΟΤ 1801:2002, αντίστοιχα. Σε ότι αφορά το άρθρο 9 της σύμβασης αυτό αναδιατυπώθηκε σε συμμόρφωση με τα οριζόμενα στη προσβαλλόμενη πράξη και καθορίστηκε ότι οι τυχόν τροποποιήσεις της συμβάσεως θα υπόκεινται πρώτα στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επίσης ο λόγος ανάκλησης για την αναδιατύπωση του άρθρου 3.2 της σύμβασης με την απάλειψη της φράσης: «…να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης.» και την αντικατάστασή της με τη φράση: «… να αναθέσει μονομερώς σ’ αυτόν πρόσθετες υπηρεσίες …» πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού εξακολουθεί να πάσχει αοριστίας ως προς τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.
ΕΣ/Τ4/78/1996
Ελάχιστα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η διακήρυξη. Όρος περί προηγούμενης εμπειρίας 5 ετών και άνω ως τυπικό προσόν συμμετοχής σε διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος. Η εμπειρία αποτελεί στοιχείο αξιολόγησης και βαθμολογίας της τεχνικής ικανότητας του προμηθευτή: