ΣτΕ/233/2008/ΕΑ
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
. Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης βελτίωσης οδού. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η μη επικόλληση ενσήμου του Ταμείου Νομικών και του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων επί της προδικαστικής προσφυγής, δεν καθιστά αυτή απαράδεκτη. Το γεγονός ότι ορισμένα μέλη μίας κοινοπραξίας ή συμπράξεως ή και η ίδια συνολικά η κοινοπραξία ή σύμπραξη δεν άσκησαν ένδικο βοήθημα κατά πράξεως εντασσομένης στην διαδικασία αναθέσεως δυσμενούς για τα συμφέροντά τους δεν αποστερεί τα λοιπά μέλη ή και μεμονωμένα μέλη της εν λόγω συμπράξεως από το να ασκήσουν αυτά το εν λόγω ένδικο βοήθημα. Εμπειρία μελετητή. Ποιες μελέτες λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση της εμπειρίας, σύμφωνα με τη διακήρυξη. Η κρίση επομένως της αναθέτουσας αρχής ότι μόνο οι μελέτες οι ανατεθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 είναι εκείνες που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες της Διακηρύξεως και η οποία οδήγησε στη δυσμενή αξιολόγηση της αιτούσας δεν φαίνεται να είναι σύννομη, ο δε σχετικός λόγος της υπό κρίση αιτήσεως πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Θα πρέπει δε η αναθέτουσα αρχή, επιλαμβανομένη του συγκεκριμένου θέματος εκ νέου, να λάβει υπόψη της τόσο για την αιτούσα όσο και για την παρεμβαίνουσα (για την οποία μάλιστα δεν καθίσταται σαφές από την προσβαλλόμενη πράξη, αν οι μελέτες τις οποίες επεκαλέσθη ο «συντονιστής» της είναι μελέτες εκπονηθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 ή όχι) , και τούτο προκειμένου να τηρηθεί το ίσο μέτρο κρίσεως, όλες τις μελέτες, οι οποίες πληρούν τις προϋποθέσεις για τις οποίες έγινε αμέσως ανωτέρω λόγος και να απορρίψει ως μη προσήκουσες για την απόδειξη της απαιτουμένης από την Διακήρυξη εμπειρίας του συντονιστή τις υπόλοιπες. Μόνον δε αφού εκκαθαρισθεί με τον τρόπο αυτό το ποιες μελέτες είναι κατ’ αρχήν ληπτέες υπόψη είναι επιτρεπτή η περαιτέρω αξιολόγησή τους ως προς την σημασία τους, το μέγεθός τους, την τεχνική τους πολυπλοκότητα κλπ.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ/544/2006
Μελέτες.Διαγωνισμός για την ανάθεση υπηρεσίας και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά πράξης με την έγινε δεκτή στο διαγωνισμό η προσφορά της παρεμβαίνουσας συμπράξεως μελετητών. Πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως έγινε δεκτή η παρεμβαίνουσα στο διαγωνισμό διότι το αφορών στην εκπόνηση της μελέτης τμήμα των εργασιών θα εξεπονείτο από ανώνυμη εταιρεία-μέλος της παρεμβαίνουσας συμπράξεως, μη εγγεγραμμένη στα μητρώα μελετητών, όπως απαιτείτο από τη διακήρυξη, ενώ στη σύμπραξη δεν συμμετείχε αυτοτελώς μελετητής ή πρόσωπο το οποίο να πληροί τις προϋποθέσεις των διατάξεων της διακηρύξεως. Επειδή, πιθανολογουμένων ως βασίμων των ανωτέρω λόγων, δέον να ανασταλή η εκτέλεσις της 10912/29-12-05 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, δια της οποίας έγινε τελικώς δεκτή στον διαγωνισμό η συμμετοχή της συμπράξεως … ΑΕ, ως και της όλης προόδου της διαδικασίας του διαγωνισμού, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της ερεύνης των λοιπών προβαλλομένων λόγων δια των οποίων αμφισβητείται περαιτέρω η αποδοχή της συμμετοχής της παρεμβαινούσης εις τον διαγωνισμόν, δεδομένου ότι ελλειπούσης μιας των νομίμων προϋποθέσεων συμμετοχή της συμπράξεως εις τον διαγωνισμόν, ήτο εν πάση περιπτώσει αυτή αποκλειστέα.
ΣτΕ/232/2008
Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η ως άνω, όμως, διαφορά ως προς την αξιολόγηση των υποβληθεισών από τις δύο συμπράξεις Εκθέσεων Μεθοδολογίας, διαφορά περί της οποίας η αιτούσα σύμπραξη δεν προβάλλει καμία συγκεκριμένη αιτίαση, μπορεί, κατ’ αρχήν, να παράσχει αιτιολογικό έρεισμα στη βαθμολόγηση, ως προς το 1ο κριτήριο, της συμπράξεως «………....» με 90 βαθμούς και της αιτούσης συμπράξεως με 86 βαθμούς. Κατά συνέπεια, τα προβαλλόμενα από την αιτούσα σύμπραξη περί πλημμελούς αιτιολογήσεως της ως άνω βαθμολογήσεως, λόγω παρεμφερούς λεκτικής αιτιολογήσεως της βαθμολογήσεως και μη ειδικής απαντήσεως στα προβληθέντα ενώπιον της Διοικήσεως περί υπεροχής της Τεχνικής Εκθέσεως της αιτούσης συμπράξεως και περί ελλείψεων της Τεχνικής Εκθέσεως της συμπράξεως «...», δεν μπορούν να πιθανολογηθούν σοβαρώς ως βάσιμα.
ΕλΣυν/Τμ.7/291/2010
O επιμερισμός μιας ενιαίας μελέτης σε περισσότερες ομοειδείς, για τις οποίες έχουν αναγραφεί ιδιαίτερες πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό, προς αποφυγή της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος και επομένως δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκπόνηση των μελετών αυτών. Εξάλλου, η δυνατότητα της κατ’ εξαίρεση αναγραφής στο δημοτικό προϋπολογισμό κατατμημένων πιστώσεων, αφορά, κατά τη ρητή διατύπωση του άρθρου 22 παρ. 1 του ν. 3274/2004, όπως ισχύει, μόνο στα έργα και τις αντίστοιχες μελέτες που εκπονούνται για την εκτέλεση αυτών σε διαφορετικά δημοτικά -ή τοπικά σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 14 του ν. 3731/2008 - διαμερίσματα.Συνεπώς, νομίμως επιμερίσθηκαν οι δύο μελέτες σε διαφορετικές πιστώσεις ανά τοπικό διαμέρισμα και ανατέθηκε απευθείας η κρίσιμη πρώτη εξ αυτών, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να ακολουθηθεί η ανοικτή ή κλειστή διαδικασία του ν. 3316/2005, καθόσον η δαπάνη αυτής ανέρχεται στο ποσό των 10.672,27 ευρώ και, επομένως, δεν υπερβαίνει το όριο των 11.102,10 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατ΄ άρθρο 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης. Με βάση τα ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛΙΜ Ζ/230/2008
«Στο άρθρο 14 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999) ορίζεται ότι «Το συλλογικό όργανο συνεδριάζει νομίμως όταν στη σύνθεσή του μετέχουν, ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη, περισσότερα από τα μισά των διορισμένων τακτικών μελών (απαρτία)…» (παρ. 1), ότι «Ο πρόεδρος καθορίζει την ημέρα, την ώρα και τον τόπο των συνεδριάσεων και καλεί τα τακτικά και τα αναπληρωματικά μέλη να συμμετάσχουν. Η πρόσκληση … γνωστοποιείται από το γραμματέα στα μέλη του συλλογικού οργάνου … μπορεί δε να γίνει με τηλεφώνημα, τηλεγράφημα, τηλεμοιοτυπία, ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον το γεγονός τούτο αποδεικνύεται από σχετική σημείωση σε ειδικό βιβλίο, η οποία πρέπει να φέρει χρονολογία και την υπογραφή του προσώπου που έκανε την πρόσκληση … πρόσκληση των μελών του συλλογικού οργάνου δεν απαιτείται όταν οι συνεδριάσεις γίνονται σε ημερομηνίες τακτές που ορίζονται με απόφασή του, η οποία γνωστοποιείται στα μέλη του …» (παρ. 2) και ότι «Αν κατά τη συνεδρίαση απουσιάσει τακτικό μέλος, το οποίο δεν είχε προσκληθεί, η συνεδρίαση είναι παράνομη …» (παρ. 4). Στην προκειμένη περίπτωση, …… κλήθηκαν τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της ως άνω Επιτροπής να συμμετάσχουν στο παρόντα διαγωνισμό της …. Η πρόσκληση αυτή, όπως προκύπτει από τις προσκομιζόμενες σε φωτοτυπία σελίδες του Βιβλίου Διεκπεραίωσης Εγγράφων, επιδόθηκε στα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της Επιτροπής του διαγωνισμού στις …. Κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής στις …. συμμετείχαν τα τακτικά μέλη ……., ενώ απουσίασαν τόσον τα λοιπά τακτικά, όσο και τα αναπληρωματικά μέλη. Στις επόμενες, όμως, συνεδριάσεις της Επιτροπής του διαγωνισμού, δεν συμμετείχαν και πάλι τα ως άνω δύο τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, …..,χωρίς να προκύπτει η νομότυπη πρόσκλησή τους, ούτε, εν πάση περιπτώσει, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπό τις οποίες θα ήταν δυνατόν, κατά τις ως άνω διατάξεις, να παραλειφθεί η κλήση των εν λόγω μελών που απουσίαζαν και κατά την πρώτη…, αλλά και κατά τη δεύτερη ….συνεδρίαση της Επιτροπής του διαγωνισμού (πρβλ. ΣτΕ 2893/2007, 3928/2005). Ενόψει τούτων, η Επιτροπή του Διαγωνισμού κατά τις συνεδριάσεις αυτής της … και …., δεν είχε νόμιμη σύνθεση, με συνέπεια οι πράξεις που διενήργησε η Επιτροπή αυτή από το 2ο πρακτικό και εφεξής να είναι νομικώς πλημμελείς, γεγονός που καθιστά την αντίστοιχη διαδικασία του διαγωνισμού έως την κατακυρωτική απόφαση νομικώς πλημμελή.»
ΣτΕ/2321/2009
Διοικητικές συμβάσεις. Ανάθεση μελετών για την επιλογή του διαγωνιζομένου στον οποίον θα ανατεθεί η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης χωρεί αιτιολογημένη αξιολόγηση, κατ` εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη Διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσης συμπράξεως στο κριτήριο αυτό αξιολογήσεως αιτιολογείται πλημμελώς, διότι η εκτίμηση των προσόντων του προτεινομένου από την αιτούσα σύμπραξη συντονιστή εχώρησε βάσει στοιχείων αναγομένων στην άσκηση αντιστοίχων καθηκόντων συντονιστή κατά την εκπόνηση μελετών προς σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 2508/1997, χωρίς καμία ειδική αναφορά στις λοιπές χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες, κατά την εκπόνηση των οποίων ο συντονιστής που προτείνει η αιτούσα σύμπραξη είχε ασκήσει παρόμοια καθήκοντα συντονιστή. Η αποσφράγιση και ο έλεγχος των οικονομικών προσφορών πρέπει να διενεργηθεί αφού προηγουμένως καταστεί οριστική η βαθμολογία των τεχνικών προσφορών. Μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών δεν είναι επιτρεπτή, για οποιοδήποτε λόγο, η εκ νέου αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών ή η το πρώτον αιτιολόγηση της βαθμολογίας αυτών. Μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή προχώρησε σε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Ματαίωση του επίδικου διαγωνισμού, εφ` όσον η νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ανεπίτρεπτη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
ΕΣ/Τ7/219/2008
Μελέτες.Αμοιβή για την εκπόνηση της διαχειριστικής μελέτης του δημοτικού δάσους. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι οι δασοπονικές μελέτες διαχείρισης δασών είναι ειδικές κατηγορίες μελετών που εκπονούνται από μέλη του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος οι οποίοι είναι υποχρεωτικά γεωτεχνικοί και στους οποίους περιλαμβάνονται και οι δασολόγοι. Συνεπώς, οι αμοιβές τους δεν συγκαταλέγονται σ' αυτές που αφορούν στις μελέτες οι οποίες αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 του π.δ.696/1974, όπου περιοριστικά απαριθμούνται οι κατηγορίες εκείνες των μελετών οι αμοιβές των οποίων υπόκεινται σε εκπτώσεις (σε ποσοστό 5%, 10% και 15%.). Για τις ανωτέρω μελέτες έχει εφαρμογή ειδικό τιμολόγιο εργασιών μελέτης που έχει κυρωθεί με την αριθμ. πρωτ. 174579/3022/11.7.1991 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, κατόπιν γνωμοδοτήσεως του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών
ΝΣΚ/244/2005
Αρμοδιότητες αποφαινομένων οργάνων για τις μελέτες έργων της Γ.Γ.Α.Ο αρμόδιος για τα θέματα της Γ.Γ.Α. Υπουργός (ή ο Γ.Γ.Α.), επί των έργων της Γ.Γ.Α., δεν έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει την προσθήκη ειδικών επί πλέον όρων σε διακήρυξη διαγωνισμού, ούτε να αποφασίζει για την εφαρμογή της διαδικασίας δημοπράτησης έργου με προεπιλογή και του συστήματος υποβολής προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη - κατασκευή. Μέχρι να εκδοθεί η κ.υ.α. της παρ.2 του άρθρου 45 του Ν 3316/2005, για τις μελέτες των έργων της Γ.Γ.Α. εξακολουθούν να υφίστανται οι αρμοδιότητες των οργάνων αυτής, σύμφωνα με τις οργανικές διατάξεις της.
ΣτΕ/1184/2009(ΕΑ)
Μελέτες. Τεχνική και Επαγγελματική ικανότητα. «Συνεπώς, η αιτούσα «δεν αποδεικνύει την ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητά …[της] για τις λοιπές [αυτές] διακριτές και αυτοτελείς Η/Μ μελέτες, πολλές από τις οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές (ύδρευση-αποχέτευση-πυρανίχνευση-πυρόσβεση-ισχυρά ρεύματα -ιατρικά αέρια κλπ», όπως απαιτεί η διακήρυξη. Η ως άνω αιτιολογία, κατά τα εκτεθέντα στην προηγουμένη σκέψη, είναι νόμιμη και αρκεί για να στηρίξει τον αποκλεισμό της προσφοράς της αιτούσας, οι δε προβληθείσες με την προδικαστική προσφυγή και επαναλαμβανόμενες με την υπό κρίση αίτηση αιτιάσεις της περί μη ρητής προβλέψεως ειδικώς στο προαναφερθέν άρθρο 20 της διακηρύξεως της ως άνω υποχρεώσεως δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμες.»
ΣτΕ/316/2008/ΕΑ
Διαγωνισμός για την εκπόνηση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της απόρριψης της οικονομικής προσφοράς της αιτούσας με την αιτιολογία ότι παραβίαζε το ανώτατο όριο αμοιβών που καθοριζόταν στη διακήρυξη. .7. Επειδή, η αιτούσα στο υποβληθέν από αυτήν έντυπο 1 της οικονομικής προσφοράς της και ειδικότερα …Υπό τα δεδομένα αυτά και εν όψει όσων εξετέθησαν στις προηγούμενες σκέψεις, η κρίση περί απαραδέκτου της οικονομικής προσφοράς της στην οποία κατέληξε η αναθέτουσα αρχή, η οποία πολλαπλασίασε την αναγραφόμενη στη σχετική στήλη τιμή ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου με τον αντίστοιχο αριθμό μονάδων φυσικού αντικειμένου, φαίνεται να είναι νόμιμη, έστω και αν οδηγεί σε υπερβολικά μεγέθη, όπως ισχυρίζεται η αιτούσα. Τέλος, απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι η οικονομική προσφορά της δεν έπρεπε να απορριφθεί, καθώς λόγω της αναγραφής της συνολικής προσφερομένης τιμής ανά κατηγορία μελέτης δεν δημιουργήθηκε αμφιβολία ως προς την προσφερομένη τιμή, διότι, κατά τα προεκτεθέντα, η διακήρυξη δεν αρκείται στην υποβολή ορισμένης εκπτώσεως ή μιας συνολικώς προσφερομένης τιμής, αλλά, απαιτεί την εξειδίκευση της προσφερομένης τιμής ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου προβλέποντας προς τούτο την υποβολή ξεχωριστού εντύπου οικονομικής προσφοράς για τις τιμές ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου. 8. Επειδή, εφ` όσον, κατά τα εκτεθέντα ανωτέρω, δεν πιθανολογείται σοβαρώς ότι ο αποκλεισμός της αιτούσας συμπράξεως από την περαιτέρω διαδικασία εχώρησε κατά παράβαση των κανόνων που διέπουν το διαγωνισμό, αυτή στερείται εννόμου συμφέροντος προς αμφισβήτηση της νομιμότητος των προσβαλλομένων πράξεων, κατά το μέρος που με αυτές κρίθηκε παραδεκτή η οικονομική προσφορά της παρεμβαίνουσας συμπράξεως (Ε.Α. 73/2005 κ.ά.). 9. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να απορριφθεί, στο σύνολό της, η κρινόμενη αίτηση και να γίνει δεκτή, κατόπιν τούτου, η ασκηθείσα παρέμβαση. Διά ταύτα Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.»
ΣτΕ/106/2011
ΜΕΛΕΤΕΣ:(..)Επειδή, ο ν. 3316/2005, που ρυθμίζει την ανάθεση και εκτέλεση «δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών» (Α΄42) ορίζει, στο άρθρο 2 παρ. 2 ότι «Οι μελέτες, ανάλογα με το αντικείμενό τους, διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: (1) (8) Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων) (3) (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων. (14)». Η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου 2 προβλέπει ότι το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελετών και η αντιστοιχία του με το γνωστικό αντικείμενο των μελετών, που δικαιούνται να εγγραφούν ανά κατηγορία στο Μητρώο Μελετητών, προσδιορίζεται με υπουργική απόφαση. Τέτοια κανονιστική απόφαση δεν έχει ακόμη εκδοθεί. Εξ άλλου, και οι προϊσχύσασες διατάξεις (άρθρον μόνον του π.δ. 541/1978, Α.116) διέκριναν τις μελέτες σε 26 κατηγορίες, «αναλόγως του κυρίου αντικειμένου αυτών», χωρίς, όμως, να προσδιορίζουν ειδικότερα το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελέτης. Περαιτέρω, το άρθρο 4 παρ. 7 του ίδιου νόμου (3316/2005) ορίζει ότι με υπουργική απόφαση «εγκρίνεται, με βάση τις ισχύουσες εκάστοτε τεχνικές προδιαγραφές, κανονισμός προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών» και ότι «η εφαρμογή τιμών του κανονισμού για τον καθορισμό της προεκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων είναι υποχρεωτική για τις αναθέτουσες αρχές». Με βάση την ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη, εκδόθηκε η απόφαση ΔΜΕΟ/α/0/1257/2005 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄ 1162), με την οποία εγκρίθηκε Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (Κ.). Στο κεφάλαιο Ε΄του Κανονισμού αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση ΔΜΕΟ/α/ο/2361/2006 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄58) προβλέπεται σχετικά με τις μελέτες ύδρευσης (αρθ.ΥΔΡ 5Α) «5.4 Μελέτη δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα υπολογίζεται συναρτήσει του όγκου της δεξαμενής5.5 Μελέτη έργων αντλιοστασίου ύδρευσης. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής (Α) για την εκπόνηση μελέτης αντλιοστασίου ύδρευσης, η οποία περιλαμβάνει πλήρη υδραυλικό σχεδιασμό και διαστασιολόγηση υγρών και ξηρών θαλάμων, καθορισμό διαστάσεων και σταθμών λειτουργίας, καθώς και μελέτη ανωδομής, στην οποία θα υπάρχουν οι απαραίτητες προβλέψεις για την ορθή εγκατάσταση του πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του πάσης φύσεως Η/Μ εξοπλισμού που εγκαθίσταται, υπολογίζεται συναρτήσει της επιφάνειας κάλυψης του αντλιοστασίου.. Σε περίπτωση που απαιτούνται ειδικές θεμελιώσεις, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 30%».