ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/362/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Συντήρηση αντλιοστασίων υπόγειων διαβάσεων (....)Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι είναι μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης, για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων να προσκομίζεται από αυτούς έγγραφη απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας στη συντήρηση αντλιοστασίων τοποθετημένων αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Τούτο διότι, καταρχάς, η απόκλιση από τις προβλέψεις περί εμπειρίας στη διακήρυξη του έτους 2023 σε σχέση με τις ομοίου περιεχομένου προβλέψεις στις προηγούμενες δύο διακηρύξεις (ετών 2018 και 2020, με ΑΔΑΜ 18PROC002564308 2018-01-19 και 20PROC007308980 2020-09-14, αντίστοιχα) που αφορούσαν στην ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης αντλιοστασίων από την ίδια Περιφέρεια, δεν τεκμηριώνεται πειστικά από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα, καθόσον μολονότι οι εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από την ανάδοχο είναι ακριβώς ίδιες βάσει των τριών ως άνω διακηρύξεων (βλ. τις παρατεθείσες στη σκ. 11 εργασίες), στην τελευταία –και ήδη κρινόμενη- διακήρυξη προστέθηκε η ανωτέρω απαίτηση για απόκτηση εμπειρίας αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται να εκτελεστούν οι ίδιες ακριβώς εργασίες συντήρησης, δεν αιτιολογείται γιατί οι υποψήφιοι ανάδοχοι απαιτείται να έχουν εμπειρία στην ανωτέρω εξειδικευμένη κατηγορία αντλιοστασίων και δεν αρκεί η μέχρι τότε απαιτούμενη γενική εμπειρία σε εν γένει εργασίες «συντήρησης ή κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αντλιοστασίων ή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι περιστάσεις που προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή και παρέμβαση, οι οποίες να δικαιολογούν την απόδειξη ειδικής εμπειρίας σε αντλιοστάσια υπογείων διαβάσεων πεζών και οχημάτων, ήτοι η «αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής» και η επίκληση της «εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως οι εργασίες ανάπλασης του Φαληρικού Δέλτα, στην περιοχή του οποίου βρίσκονται πολλά από τα προς συντήρηση αντλιοστάσια» με αποτέλεσμα να μην αρκεί η απλή εμπειρία στη συντήρηση αντλιοστασίων, καθώς αυτά αποτελούν ενιαίο σύνολο υδραυλικού, κτηριακού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων με την εξεύρεση των καταλληλότερων λύσεων (πχ διάνοιξη εναλλακτικών οδών απορροής).(....)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 91/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/107/2018
Παροχή υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη απευθείας ανάθεση είναι μη νόμιμη. Ειδικότερα η εποπτεία και συντήρηση των αντλιοστασίων του Δήμου … ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του, στα ανωτέρω δε αναφερόμενα έγγραφα δεν προβάλλεται υποστελέχωσή του στο αναγκαίο για την εκτέλεση αυτών προσωπικό αλλά μόνο έλλειψη της απαιτούμενης εξειδίκευσης αυτού, η οποία, ωστόσο, δεν αποδεικνύεται. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση, οι εργασίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες από τις οποίες η μία, που αφορά σε δύο αντλιοστάσια με δύο δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης .., εμπλέκει προσφάτως εγκατεστημένο (12.7.2017) και, συνεπώς, σύγχρονο σύστημα αυτοματισμού, ενώ η άλλη, η οποία αφορά στην πλειοψηφία των αντλιοστασίων, αφορά στις συνηθισμένες εργασίες εποπτείας και συντήρησης των από χρόνια λειτουργούντων αντλιοστασίων του. Από κανένα στοιχείο δε δεν αιτιολογείται γιατί το προσωπικό του Δήμου, τόσο αναφορικά με πτυχιούχους ανώτατης εκπαίδευσης - πολιτικοί μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί και ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, που είναι αρμόδιοι να εντοπίσουν μία βλάβη και να ορίσουν τον τρόπο επιδιόρθωσής της - όσο και με τεχνίτες, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση που η ειδικότητά τους τεκμαίρει ότι κατέχουν για την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Εξάλλου, σύμφωνα με την ίδια έκθεση οι ηλεκτρολογικής και μηχανολογικής φύσης επιδιορθώσεις και για τις δύο κατηγορίες αφορούν σε μικροβλάβες, που είναι και το αντικείμενο εργασίας των ηλεκτρολόγων και ηλεκτροτεχνιτών του Δήμου, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα έγγραφα. Επίσης, αναφορικά με την κατηγορία εργασιών που αφορά στα αντλιοστάσια και δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης …, τα οποία ανακατασκευάστηκαν με έργο που ανέλαβε ο ανάδοχος που ανέλαβε και τις υπό κρίση υπηρεσίες και διαθέτουν νέο σύστημα λειτουργίας και αυτοματισμού (PLC), ήδη εκπαιδεύτηκαν από αυτόν δύο μηχανικοί για τον χειρισμό του συστήματος. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο χειρισμός του συστήματος είναι εργασία διάφορη από τον προγραμματισμό του προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι οι εργασίες που και ο ίδιος ο ανάδοχος ανέλαβε δεν αφορούν στον προγραμματισμό του συστήματος, δεδομένου ότι οι απαιτούμενες αλλαγές δεν θα γίνουν απ’ αυτόν αλλά από πιστοποιημένους προγραμματιστές με τους οποίους θα συνεργαστεί. (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το 67, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/Τ7/214/2007
Οι εργασίες δενδροφυτεύσεων δεν συνιστούν κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση δημοσίου έργου,για τις οποίες απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό αλλά αμοιβή για εργασίες οι οποίες δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες που διαθέτουν κατάλληλα εργαλεία και σχετική εμπειρία
ΕΑΔΗΣΥ/1081/2022
«Α. Συντήρηση αντλιοστασίων Β. Συντήρηση Η/Μ συντριβανιών και λοιπών αυτοματισμών Γ. Συντήρηση Η/Μ εγκαταστάσεων στην κατασκήνωση … & Δ. Συντήρηση και επισκευή κλιματιστικών μηχανημάτων»
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1442/2023
Προμήθεια Χερσαίων Μέσων Διαφόρων Τύπων.(....) Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147), ορίζει, στο άρθρο 71, ότι «Οι συμβάσεις ανατίθενται … εφόσον η αναθέτουσα αρχή έχει επαληθεύσει… ότι πληρούνται όλες οι κατωτέρω προϋποθέσεις: α) … β) η προσφορά προέρχεται από προσφέροντα ο οποίος … πληροί τα κριτήρια επιλογής που καθορίζονται από την αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα άρθρα 75 έως 77…», στο άρθρο 75, ότι «1. Τα κριτήρια επιλογής μπορεί να αφορούν: α) … γ) την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς ως απαιτήσεις συμμετοχής μόνο τα κριτήρια που αναφέρονται στις παραγράφους 2, 3 και 4. Οι αναθέτουσες αρχές περιορίζουν τις όποιες απαιτήσεις συμμετοχής σε εκείνες που είναι απαραίτητες ώστε να διασφαλίζεται ότι ο υποψήφιος ή ο προσφέρων διαθέτει … τις τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης. Όλες οι απαιτήσεις σχετίζονται και είναι ανάλογες με το αντικείμενο της σύμβασης … 4. Όσον αφορά την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν απαιτήσεις που να εξασφαλίζουν ότι οι οικονομικοί φορείς διαθέτουν τους αναγκαίους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους και την εμπειρία για να εκτελέσουν τη σύμβαση σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας…». Με τις ανωτέρω διατάξεις, προβλέπεται η δυνατότητα των αναθετουσών αρχών να θεσπίζουν με τη διακήρυξη κριτήρια ποιοτικής επιλογής των υποψηφίων, που να σχετίζονται με την τεχνική και επαγγελματική τους ικανότητα, προβλέποντας, μεταξύ άλλων, το ελάχιστο επίπεδο τεχνικών πόρων που υποχρεούνται να διαθέτουν για την εκτέλεση της σύμβασης σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας. Η θέσπιση τέτοιων όρων εξετάζεται, ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, με βάση ιδίως την αρχή της αναλογικότητας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε από το Κλιμάκιο άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές ανάκλησης να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 326/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/Τ7/0056/2008
Δαπάνες για τη συντήρηση αγροτικών δρόμων και καθαρισμό χανδάκων και αγροτικών τάφρων.Οι εν λόγω εργασίες δεν αποτελούν δημόσιο έργο, αφού για την εκτέλεσή τους δεν απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού, αλλά μπορούν αυτές να εκτελεστούν από τεχνίτες που διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα και τη σχετική εμπειρία
ΣΤΕ ΕΑ 409/2013
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, δεν απεκλείετο μεν στην παρεμβαίνουσα Ένωση «…» να «δανεισθεί» εμπειρία από την ανωτέρω «… SA», την οποία (εμπειρία) η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει αλλά την «δανείζεται» από τρίτο οικονομικό φορέα (ήτοι, τις εταιρείες «…SA»). Ώφειλε, όμως, η παρεμβαίνουσα, επί ποινή αποκλεισμού, προς απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας του άρθρου 13.8 (εμπειρία σε λειτουργία και συντήρηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων δυναμικότητας τουλάχιστον 60.000 τόνων συμμείκτων αστικών στερεών αποβλήτων κατ’ έτος) να προσκομίσει τα προβλεπόμενα από τις παραγράφους 15.1.2.1 και 15.1.5 δικαιολογητικά όχι μόνον για την εταιρεία «… SA», αλλά και για τις εταιρείες «… SA» και «…, SA», οι οποίες είχαν δηλώσει ότι θα διέθεταν στην εταιρεία αυτή τη δηλωθείσα από την παρεμβαίνουσα Ένωση απαιτούμενη, κατά τους όρους της Προκηρύξεως, εμπειρία. Συνεπώς, η περί του αντιθέτου κρίση της Εκτελεστικής Επιτροπής του καθ’ ου Ε.Δ.Σ.Ν.Α. δεν πιθανολογείται ως νόμιμη, ο δε ανωτέρω ισχυρισμός της κρινομένης αιτήσεως πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός (ΕΑ 284/2013), παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων κατά της αυτής παρεμβαινούσης αιτιάσεων (ΕΑ 374/2013).
Ελσυν/Τμ 7/241/2009
Δαπάνη αμοιβής σε τεχνολόγο γεωπόνο, για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση πρασίνου στο Δήμο». Μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αφορούν, στη φροντίδα, συντήρηση και βελτίωση του πρασίνου του Δήμου και ανάγονται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στο Γραφείο Κήπων και Δενδροστοιχιών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, προσωπικού. Οι εργασίες αυτές δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει το, ήδη, υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης. Η ανεπάρκεια του υπηρετούντος προσωπικού, λόγω της μη κάλυψης όλων των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, δεν καθιστά, σε καμία περίπτωση, τη δαπάνη λειτουργική, καθόσον στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η κάλυψη από το Δήμο, με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία, των κενών θέσεων.
ΣΤΕ ΕΑ 284/2013
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Υπό τα δεδομένα αυτά, και ενόψει των όσων έγιναν δεκτά στην δέκατη τέταρτη σκέψη της παρούσης, δεν απεκλείετο μεν στην παρεμβαίνουσα ένωση «...– ....» να «δανεισθεί» εμπειρία από την ανωτέρω «....», την οποία (εμπειρία) η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει αλλά την «δανείζεται» από τρίτο οικονομικό φορέα (ήτοι τις εταιρείες «....»). Συνεπώς, ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός που προέβαλε η αιτούσα με την προδικαστική προσφυγή και επαναφέρει με την υπό κρίση αίτηση δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Περαιτέρω, όμως, ενόψει των γενομένων ανωτέρω δεκτών, όφειλε η παρεμβαίνουσα, επί ποινή αποκλεισμού, προς απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας του άρθρου 13.8 (εμπειρία σε λειτουργία και συντήρηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων δυναμικότητας τουλάχιστον 40.000 τόνων συμμείκτων αστικών στερεών αποβλήτων κατ’ έτος) να προσκομίσει τα προβλεπόμενα από τις παραγράφους.. δικαιολογητικά όχι μόνον για την εταιρεία «...» αλλά και για τις εταιρείες «...», οι οποίες είχαν δηλώσει ότι θα διέθεταν στην εταιρεία αυτή την δηλωθείσα από την παρεμβαίνουσα ένωση απαιτούμενη εμπειρία. Συνεπώς, ο ανωτέρω ισχυρισμός της αιτούσης πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός, παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων κατά της παρεμβαινούσης ενώσεως αιτιάσεων.
ΣΤΕ/ΕΑ/380/2012
Εκτέλεση έργου...Επειδή, εφόσον πιθανολογήθηκε ως νόμιμος ο αποκλεισμός των αιτουσών από το διαγωνισμό, αυτές στερούνται, κατ’ αρχήν, εννόμου συμφέροντος να στραφούν κατά της αποδοχής της προσφοράς των λοιπών διαγωνιζόμενων, μη δυνάμενες να προβάλουν παρά μόνο αιτιάσεις κατά της, κατά παράβαση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και του ενιαίου μέτρου κρίσεως, αποδοχής της προσφοράς αυτών, παρόλο που και σε εκείνες συνέτρεχε λόγος απορρίψεως ίδιος με εκείνον που αποτέλεσε την αιτιολογία απορρίψεως των δικών τους προσφορών (βλ. Ε.Α. 1156/2010, 311/2009 κ.α.). Ενόψει τούτου, αλυσιτελώς προβάλλει η δεύτερη αιτούσα αιτιάσεις που αφορούν πλημμέλειες των τεχνικών προσφορών της εταιρείας «......» (μη προσφορά ανεξάρτητου φρεατίου δικλείδων, εσφαλμένος υπολογισμός των μανομετρικών των αντλιοστασίων) και της Κοινοπραξίας «... κ.λπ.» (απουσία εφεδρικής αντλίας).Εξ άλλου, οι αιτούσες προέβαλαν με τις προδικαστικές τους προσφυγές και επαναλαμβάνουν ήδη με τις κρινόμενες αιτήσεις, ότι κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και του ενιαίου μέτρου κρίσεως απορρίφθηκαν οι τεχνικές τους προσφορές και έγιναν αποδεκτές οι τεχνικές προσφορές της εταιρείας «.....» και της Κοινοπραξίας «... κ.λπ.», καθόσον η τελική επιφάνεια των αντλιοστασίων που περιλαμβάνονται στις προσφορές τους, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που πρόκειται να κατασκευαστούν εν μέσω υφιστάμενης οδού, έχει υπερύψωση 10, 20 και 40 εκατοστών αντιστοίχως, και, επομένως, και οι διαγωνιζόμενες αυτές προσέφεραν υπέργεια αντλιοστάσια και έπρεπε να αποκλεισθούν.(..)Επειδή, μετά ταύτα, οι υπό κρίση συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων πρέπει να απορριφθούν και να γίνουν δεκτές οι παρεμβάσεις της εταιρείας «.....» και της κοινοπραξίας «......», ενώ πρέπει να απορριφθεί η παρέμβαση της εταιρείας «.....». Συνεκτιμώντας δε τις περιστάσεις, η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι πρέπει να συμψηφισθεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ της πρώτης αιτούσης «....» και της «.....».
ΕΣ/Τ4/78/1996
Ελάχιστα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η διακήρυξη. Όρος περί προηγούμενης εμπειρίας 5 ετών και άνω ως τυπικό προσόν συμμετοχής σε διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος. Η εμπειρία αποτελεί στοιχείο αξιολόγησης και βαθμολογίας της τεχνικής ικανότητας του προμηθευτή: