Προμήθεια δέκα (10) πολυκέντρων ανακύκλωσης (...)ζητείται η αναθεώρηση της 1100/2024 απόφασης του Έβδομου Τμήματος (...)Σε κάθε δε περίπτωση, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί και το γεγονός ότι, κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο από προηγούμενες δικαστικές του ενέργειες (βλ. ΕλΣυν Πράξεις Στ΄ Κλιμακίου 176/2023, 148/2023, 632/2022, 623/2022, 231/2021, Έβδ. Τμ. 776/2024, 1190/2023), η προϋπολογιζόμενη τιμή μονάδας της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο δεν παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις από την αντίστοιχη τιμή μονάδας σε ομοειδείς συναφθείσες συμφωνίες-πλαίσιο και εκτελεστικές αυτών συμβάσεις. Τέλος, το γεγονός ότι ο εν λόγω διαγωνισμός του ΕΔΣΝΑ αποτέλεσε μεταγενέστερα αντικείμενο ελέγχου της ΕΔΕΛ, όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, δεν δύναται να κλονίσει τα στοιχεία τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης καθιστώντας αυτά εκ των υστέρων ανεπαρκή και μη αξιοποιήσιμα από την αναθέτουσα Αρχή, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από την προσφεύγουσα.(..)  η έλλειψη μιας διευρυμένης έρευνας αγοράς εκτός ελλαδικού χώρου, όπου κατά τα κοινώς γνωστά επικρατούν άλλες οικονομικές συνθήκες, δεν δύναται να καταστήσει αφ΄εαυτής ανεπαρκή και αναιτιολόγητη την τεκμηρίωση της προϋπολογιζόμενης τιμής μονάδας των προς προμήθεια πολυκέντρων, προεχόντως διότι τούτο εναπόκειται στις εκτιμήσεις της εκάστοτε αναθέτουσας αρχής, σε κάθε δε περίπτωση τέτοια υποχρέωση δεν βρίσκει έρεισμα στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την κρινόμενη υπόθεση (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1030/2024 σκ. 24). Κατόπιν των ανωτέρω, ο σχετικός λόγος αναθεώρησης είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει καθ’ ολοκληρία δεκτός.Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 54 του ν. 4412/2016 το δικάσαν Τμήμα απεφάνθη ότι οι τιθέμενες με τη διακήρυξη τεχνικές προδιαγραφές υπερβαίνουν το περιθώριο εκτίμησης που έχει η αναθέτουσα Αρχή κατά τη διαμόρφωση των τεχνικών χαρακτηριστικών των υπό προμήθεια πολυκέντρων. Τούτο δε, διότι η επιλογή από τον Δήμο των συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών αιτιολογείται δοθέντος ότι οι τελευταίες εξυπηρετούν κατά τον βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες και τις λειτουργικές απαιτήσεις της κρινόμενης προμήθειας. 	Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 1100/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος (Ε΄ Θερινού) και, κατά παραδοχή της προσφυγής ανάκλησης, να ανακληθεί η 246/2024 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου, μετά δε την ανάκληση αυτής, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο, μεταξύ του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και της ανώνυμης εταιρείας «….Α.Β.Ε.Ε.» για την «Προμήθεια δέκα (10) πολυκέντρων ανακύκλωσης υλικών για Διαλογή στην Πηγή, τεσσάρων (4) ρευμάτων, με παροχή οικονομικού εργαλείου προς τους δημότες».

Προμήθεια συνθετικού χλοοτάπητα.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 14 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, ο όρος του άρθρου 2.2.6.1 της ως άνω διακήρυξης, που συναρτά την παραδεκτή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων στη διαγωνιστική διαδικασία με τη συνδρομή του κριτηρίου της προηγούμενης εμπειρίας αποκλειστικά σε δημόσιους φορείς, εισάγει ανεπίτρεπτη πράγματι διάκριση μεταξύ της αποκτηθείσας εμπειρίας στον  δημόσιο και αυτής στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να υφίσταται αποχρών λόγος δημοσίου συμφέροντος που να δικαιολογεί τη διάκριση. Τούτο δε, διότι από τα έγγραφα της σύμβασης και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου συνάγεται ότι τα προς προμήθεια είδη και οι συναφείς υπηρεσίες εγκατάστασής τους δεν είναι ιδιαίτερης φύσης ούτε απαιτείται να διαθέτουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά προσιδιάζοντα μόνο σε φορείς του δημόσιου τομέα. Ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται η απαίτηση να αποκτηθούν αυτά μόνο από εξειδικευμένο και περιορισμένο κύκλο ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων που έχουν εμπειρία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να απορριφθούν, να μην ανακληθεί η 312/2024 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου

Παροχή υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη απευθείας ανάθεση είναι μη νόμιμη. Ειδικότερα η εποπτεία και συντήρηση των αντλιοστασίων του Δήμου … ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του, στα ανωτέρω δε αναφερόμενα έγγραφα δεν προβάλλεται υποστελέχωσή του στο αναγκαίο για την εκτέλεση αυτών προσωπικό αλλά μόνο έλλειψη της απαιτούμενης εξειδίκευσης αυτού, η οποία, ωστόσο, δεν αποδεικνύεται. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση, οι εργασίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες από τις οποίες η μία, που αφορά σε δύο αντλιοστάσια με δύο δεξαμενές  του δικτύου ύδρευσης .., εμπλέκει προσφάτως εγκατεστημένο (12.7.2017) και, συνεπώς, σύγχρονο σύστημα αυτοματισμού, ενώ η άλλη, η οποία αφορά στην πλειοψηφία των αντλιοστασίων, αφορά στις συνηθισμένες εργασίες εποπτείας και συντήρησης των από χρόνια λειτουργούντων αντλιοστασίων του. Από κανένα στοιχείο δε δεν αιτιολογείται γιατί το προσωπικό του Δήμου, τόσο αναφορικά με πτυχιούχους ανώτατης εκπαίδευσης - πολιτικοί μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί και ηλεκτρολόγοι μηχανικοί,  που είναι αρμόδιοι να εντοπίσουν μία βλάβη και να ορίσουν τον τρόπο επιδιόρθωσής της - όσο και  με τεχνίτες, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση που η ειδικότητά τους τεκμαίρει ότι κατέχουν για την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Εξάλλου, σύμφωνα με την ίδια έκθεση οι ηλεκτρολογικής και μηχανολογικής φύσης επιδιορθώσεις και για τις δύο κατηγορίες αφορούν σε μικροβλάβες, που είναι και το αντικείμενο εργασίας των ηλεκτρολόγων και ηλεκτροτεχνιτών του Δήμου, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα έγγραφα. Επίσης, αναφορικά με την κατηγορία εργασιών που αφορά στα αντλιοστάσια και δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης …, τα οποία ανακατασκευάστηκαν με έργο που ανέλαβε ο ανάδοχος που ανέλαβε και τις υπό κρίση υπηρεσίες και διαθέτουν νέο σύστημα λειτουργίας και αυτοματισμού (PLC), ήδη εκπαιδεύτηκαν από αυτόν δύο μηχανικοί  για  τον χειρισμό του συστήματος. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο χειρισμός του συστήματος είναι εργασία διάφορη από τον προγραμματισμό του προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι οι εργασίες που και ο ίδιος ο ανάδοχος ανέλαβε δεν αφορούν στον προγραμματισμό του συστήματος, δεδομένου ότι οι απαιτούμενες αλλαγές δεν θα γίνουν απ’ αυτόν αλλά από πιστοποιημένους προγραμματιστές με  τους οποίους θα συνεργαστεί. (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το 67, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Οι εργασίες δενδροφυτεύσεων δεν συνιστούν κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση δημοσίου έργου,για τις οποίες απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό αλλά αμοιβή για εργασίες οι οποίες δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες που διαθέτουν κατάλληλα εργαλεία και σχετική εμπειρία

«Α. Συντήρηση αντλιοστασίων Β. Συντήρηση Η/Μ συντριβανιών και λοιπών αυτοματισμών Γ. Συντήρηση Η/Μ εγκαταστάσεων στην κατασκήνωση … & Δ. Συντήρηση και επισκευή κλιματιστικών μηχανημάτων»

Προμήθεια Χερσαίων Μέσων Διαφόρων Τύπων.(....)	Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147), ορίζει, στο άρθρο 71, ότι «Οι συμβάσεις ανατίθενται … εφόσον η αναθέτουσα αρχή έχει επαληθεύσει… ότι πληρούνται όλες οι κατωτέρω προϋποθέσεις: α) … β) η προσφορά προέρχεται από προσφέροντα ο οποίος … πληροί τα κριτήρια επιλογής που καθορίζονται από την αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα άρθρα 75 έως 77…», στο άρθρο 75, ότι «1. Τα κριτήρια επιλογής μπορεί να αφορούν: α) … γ) την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς ως απαιτήσεις συμμετοχής μόνο τα κριτήρια που αναφέρονται στις παραγράφους 2, 3 και 4. Οι αναθέτουσες αρχές περιορίζουν τις όποιες απαιτήσεις συμμετοχής σε εκείνες που είναι απαραίτητες ώστε να διασφαλίζεται ότι ο υποψήφιος ή ο προσφέρων διαθέτει … τις τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης. Όλες οι απαιτήσεις σχετίζονται και είναι ανάλογες με το αντικείμενο της σύμβασης … 4. Όσον αφορά την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν απαιτήσεις που να εξασφαλίζουν ότι οι οικονομικοί φορείς διαθέτουν τους αναγκαίους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους και την εμπειρία για να εκτελέσουν τη σύμβαση σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας…». Με τις ανωτέρω διατάξεις, προβλέπεται η δυνατότητα των αναθετουσών αρχών να θεσπίζουν με τη διακήρυξη κριτήρια ποιοτικής επιλογής των υποψηφίων, που να σχετίζονται με την τεχνική και επαγγελματική τους ικανότητα, προβλέποντας, μεταξύ άλλων, το ελάχιστο επίπεδο τεχνικών πόρων που υποχρεούνται να διαθέτουν για την εκτέλεση της σύμβασης σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας. Η θέσπιση τέτοιων όρων εξετάζεται, ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, με βάση ιδίως την αρχή της αναλογικότητας.	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε από το Κλιμάκιο άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές ανάκλησης να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 326/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

Δαπάνες για τη συντήρηση αγροτικών δρόμων και καθαρισμό χανδάκων και αγροτικών τάφρων.Οι εν λόγω εργασίες δεν αποτελούν δημόσιο έργο, αφού για την εκτέλεσή τους δεν απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού, αλλά μπορούν αυτές να εκτελεστούν από τεχνίτες που διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα και τη σχετική εμπειρία

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, δεν απεκλείετο μεν στην παρεμβαίνουσα Ένωση «…» να «δανεισθεί» εμπειρία από την ανωτέρω «… SA», την οποία (εμπειρία) η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει αλλά την «δανείζεται» από τρίτο οικονομικό φορέα (ήτοι, τις εταιρείες «…SA»). Ώφειλε, όμως, η παρεμβαίνουσα, επί ποινή αποκλεισμού, προς απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας του άρθρου 13.8 (εμπειρία σε λειτουργία και συντήρηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων δυναμικότητας τουλάχιστον 60.000 τόνων συμμείκτων αστικών στερεών αποβλήτων κατ’ έτος) να προσκομίσει τα προβλεπόμενα από τις παραγράφους 15.1.2.1 και 15.1.5 δικαιολογητικά όχι μόνον για την εταιρεία «… SA», αλλά και για τις εταιρείες «… SA» και «…, SA», οι οποίες είχαν δηλώσει ότι θα διέθεταν στην εταιρεία αυτή τη δηλωθείσα από την παρεμβαίνουσα Ένωση απαιτούμενη, κατά τους όρους της Προκηρύξεως, εμπειρία. Συνεπώς, η περί του αντιθέτου κρίση της Εκτελεστικής Επιτροπής του καθ’ ου Ε.Δ.Σ.Ν.Α. δεν πιθανολογείται ως νόμιμη, ο δε ανωτέρω ισχυρισμός της κρινομένης αιτήσεως πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός (ΕΑ 284/2013), παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων κατά της αυτής παρεμβαινούσης αιτιάσεων (ΕΑ 374/2013).

Δαπάνη αμοιβής σε τεχνολόγο γεωπόνο, για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση πρασίνου στο Δήμο». Μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αφορούν, στη φροντίδα, συντήρηση και βελτίωση του πρασίνου του Δήμου και ανάγονται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στο Γραφείο Κήπων και Δενδροστοιχιών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, προσωπικού. Οι εργασίες αυτές δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει το, ήδη, υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης. Η ανεπάρκεια του υπηρετούντος προσωπικού, λόγω της μη κάλυψης όλων των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, δεν καθιστά, σε καμία περίπτωση, τη δαπάνη λειτουργική, καθόσον στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η κάλυψη από το Δήμο, με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία, των κενών θέσεων.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Υπό τα δεδομένα αυτά, και ενόψει των όσων έγιναν δεκτά στην δέκατη τέταρτη σκέψη της παρούσης, δεν απεκλείετο μεν στην παρεμβαίνουσα ένωση «...– ....» να «δανεισθεί» εμπειρία από την ανωτέρω «....», την οποία (εμπειρία) η εταιρεία αυτή δεν διαθέτει αλλά την «δανείζεται» από τρίτο οικονομικό φορέα (ήτοι τις εταιρείες «....»). Συνεπώς, ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός που προέβαλε η αιτούσα με την προδικαστική προσφυγή και επαναφέρει με την υπό κρίση αίτηση δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Περαιτέρω, όμως, ενόψει των γενομένων ανωτέρω δεκτών, όφειλε η παρεμβαίνουσα, επί ποινή αποκλεισμού, προς απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας του άρθρου 13.8 (εμπειρία σε λειτουργία και συντήρηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων δυναμικότητας τουλάχιστον 40.000 τόνων συμμείκτων αστικών στερεών αποβλήτων κατ’ έτος) να προσκομίσει τα προβλεπόμενα από τις παραγράφους.. δικαιολογητικά όχι μόνον για την εταιρεία «...» αλλά και για τις εταιρείες «...», οι οποίες είχαν δηλώσει ότι θα διέθεταν στην εταιρεία αυτή την δηλωθείσα από την παρεμβαίνουσα ένωση απαιτούμενη εμπειρία. Συνεπώς, ο ανωτέρω ισχυρισμός της αιτούσης πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός, παρέλκει δε, κατόπιν τούτου, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων κατά της παρεμβαινούσης ενώσεως αιτιάσεων.