Αντικείμενο της συμβάσεως αφορούσε σε παροχή εργασιών και όχι σε κατασκευή δημοσίου έργου, δεδομένου ότι δεν απαιτείται για την εκτέλεση τους η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η επιβάρυνση της δαπάνης με εργολαβικό όφελος.

Συναφθείσα σύμβαση συντήρησης και αποκατάστασης των εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης του Δήμου έχει χαρακτήρα συμβάσεως έργου (βλ. Πρ. Ε' Κλιμακίου 146/2008), δεδομένου ότι αφενός πρόκειται για συντήρηση μηχανολογικών εγκαταστάσεων που συνδέονται άμεσα με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, αφετέρου για την εν λόγω συντήρηση θα εκτελεστούν εργασίες, για τις οποίες απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει κατ’ αρχάς ότι ο καθαρισμός των ρεμάτων και των χανδάκων, από τα φερτά, λόγω των ισχυρών βροχοπτώσεων, υλικά, συνιστά εργασία δυνάμενη να εκτελεστεί προσηκόντως από επαγγελματίες χωματουργικών εργασιών, οι οποίοι διαθέτουν απλώς τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία, και όχι δημόσιο τεχνικό έργο, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο διαφωνών Επίτροπος, αφού ούτε το αποτέλεσμα αυτών συνίσταται σε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση ή επισκευή, συνδεόμενη κατά τρόπο άμεσο, διαρκή και σταθερό με το έδαφος, ούτε απαιτεί τη χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων.

Πληρωμή του πρώτου λογαριασμού των έργων «Πινακίδες ονοματοθεσίας οδών και αρίθμησης οικιών στους οικισμούς.(...) Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, για την εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών δεν απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων, καθώς και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού και αναλόγων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων και, συνεπώς, αυτές δεν αποτελούν έργο, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του Ν.1418/1984, αλλά απλές εργασίες, όπως βάσιμα προβάλλει και ο Επίτροπος. Από τα συνοδεύοντα όμως τα επίμαχα εντάλματα στοιχεία προκύπτει ότι, όπως βάσιμα υποστηρίζεται από το Δήμο ......, οι εντελλόμενες με αυτά δαπάνες δεν έχουν επιβαρυνθεί με εργολαβικό όφελος. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι νόμιμα εντέλλονται οι υπό κρίση δαπάνες για την πληρωμή στη φερόμενη ως δικαιούχο 

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Κατάτμηση:Μη νόμιμη η δαπάνη Δήμου, που αφορά στην εξόφληση ιδιωτών για την εκτέλεση των εργασιών «Συντήρηση χανδάκων αγροτικών δρόμων, απομάκρυνση μπαζών, κλαδιών, χόρτων για λόγους προστασίας αγροτικών περιοχών .. » και «Καθαρισμός αγροτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων της Δημοτικής Ενότητας ..», καθόσον πρόκειται για απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών (εκτέλεση απλών εργασιών καθαρισμού αγροτικών οδών, χανδάκων, κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης των μπαζών και απορριμμάτων), οι οποίες μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο είναι, κατά νόμο, επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση (άρθρο 12 παρ. 1 του π.δ. 28/1980, ΦΕΚ Α' 11/1980 και Υ.Α. 35140/739/9.8.2010, ΦΕΚ Β' 1291/2010).

Οι εργασίες δενδροφυτεύσεων δεν συνιστούν κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση δημοσίου έργου,για τις οποίες απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό αλλά αμοιβή για εργασίες οι οποίες δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες που διαθέτουν κατάλληλα εργαλεία και σχετική εμπειρία

Καθαρισμός κοίτης ρεμάτων – τάφρων(…)Ως «δημόσιο τεχνικό έργο» νοείται κάθε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία που απαιτεί εξειδικευμένη τεχνική γνώση και επέμβαση και συνδέεται με το έδαφος ή το υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ούτως ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του, κατά την έννοια του άρθρου 953 Α.Κ., και να μην μπορεί να αποχωρισθεί από αυτό χωρίς βλάβη ή αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού της. Εξ αντιδιαστολής, ως σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, κατά την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, νοείται εκείνη στην οποία είτε το αποτέλεσμα των εργασιών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους, κατά την ανωτέρω έννοια, είτε για την επίτευξη του αποτελέσματος αυτού δεν απαιτείται η χρήση ιδιαίτερων τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και ανάλογου εξοπλισμού (βλ. ενδεικτικά πράξ. VII Τμ. Ελ.Συν. 93/2011,  419, 409/2010, 90, 386/2009, 110, 111/2008). Προκειμένης, περαιτέρω, της ανάθεσης εκτέλεσης εργασιών από Δήμο, εξακολουθούν να εφαρμόζονται αναλογικώς οι διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 (βλ. και το άρθρο 273 παρ. 1 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114), σύμφωνα με το άρθρο 39 του οποίου δεν επιτρέπεται η εκτέλεση των εργασιών από άλλο πρόσωπο, πλην του συμβληθέντος με τον Δήμο αναδόχου, χωρίς απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αρμοδίως εγκριθείσα. Την  υποχρέωση δε τήρησης της ως άνω διαδικασίας, η οποία, ενόψει του δημοσίου σκοπού της σύμβασης, προβλέπεται προκειμένου να παρέχεται στην Υπηρεσία η δυνατότητα ασφαλούς εκτίμησης της καταλληλότητας (φερεγγυότητας, προσόντων κ.λπ.) του υπεισερχομένου στη σύμβαση τρίτου να εκτελέσει τις αναληφθείσες εργασίες, δεν μπορούν να αντιπαρέλθουν σιωπηρά τα αρμόδια όργανα, διά τούτο, άλλωστε, και η διαδικασία αυτή τάσσεται επί ποινή έκπτωσης του αρχικού αναδόχου(…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει κατ' αρχάς ότι ο καθαρισμός των ρεμάτων και των χανδάκων, από τα φερτά υλικά, συνιστά εργασία δυνάμενη να εκτελεστεί προσηκόντως από επαγγελματίες χωματουργικών εργασιών, οι οποίοι διαθέτουν απλώς τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία, και όχι δημόσιο τεχνικό έργο, αφού ούτε το αποτέλεσμα αυτών συνίσταται σε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση ή επισκευή, συνδεόμενη κατά τρόπο άμεσο, διαρκή και σταθερό με το έδαφος, ούτε απαιτεί τη χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων

Δημόσια εργα.Επι έλλασσον δαπάνες.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, οι ποιοτικοί και ποσοτικοί περιορισμοί, που τίθενται από τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 για τη χρησιμοποίηση των «επί έλασσον δαπανών», δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο επίμαχο έργο «Αποκατάσταση βατότητας αγροτικών δρόμων .....  .....», δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός αυτού περιλαμβάνει μία ομάδα εργασιών, εντός της οποίας έλαβαν χώρα αυξομειώσεις των προβλεπόμενων συμβατικών εργασιών. Συνεπώς, νομίμως αναλώθηκε το ποσό των 999,05 ευρώ, που εξοικονομήθηκε από τη μείωση των ποσοτήτων (και της δαπάνης) ορισμένων εργασιών της από 17.3.2014 σύμβασης για τη χρηματοδότηση άλλων – προβλεπόμενων στην ίδια σύμβαση – εργασιών, χωρίς σε κάθε περίπτωση να  προκαλείται αύξηση του οικονομικού αντικειμένου αυτής.     

Μη νόμιμη η απευθείας ανάθεση σε ιδιώτες των εργασιών καθαρισμού αγροτικών δρόμων, καθόσον η συνολική αξία των εργασιών αυτών υπερβαίνει το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση εργασιών (ν. 1418/84, ν.2539/97, ν.2623/98). Όμοια η 327/2009 πράξη του ιδίου Τμήματος

Εργα – Εργασίες Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιώτη για την προμήθεια και τοποθέτηση δύο θωρακισμένων θυρών ακτινοπροστασίας Αφενός μεν, νομίμως  η ως εν λόγω δαπάνη βάρυνε τον Κ.Α.Ε. «συντήρηση και επισκευή κτιρίων», σε βάρος του οποίου τελικά ενταλματοποιήθηκε και όχι τον Κ.Α.Ε. «προμήθειες ειδών συντήρησης κτιρίων», αφού η ανωτέρω εργασία συνιστά δημόσιο τεχνικό έργο συντήρησης – επισκευής του αντίστοιχου χώρου του Νοσοκομείου και όχι απλή εκτέλεση εργασιών, δεδομένου ότι οι εν λόγω θωρακισμένες θύρες, που αποσκοπούν ιδίως στην αποτροπή της διαρροής της ραδιενεργού ακτινοβολίας, αποτελούν συστατικά του κτιρίου του Νοσοκομείου, κατά την έννοια των άρθρων 953 και 954 του Α.Κ.,  για την ασφαλή δε τοποθέτησή τους απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, αφετέρου δε, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του Διοικητή του Νοσοκομείου, είναι μη νόμιμη, διότι με αυτή δεσμεύθηκαν οι πιστώσεις εσφαλμένου Κ.Α.Ε., («προμήθειες ειδών συντήρησης κτιρίων», αντί του ορθού ως άνω Κ.Α.Ε.,κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων (άρθρα 3 και 9 παρ. 1 του ν.δ. 496/1974, ΦΕΚ Α΄ 204/1974, άρθρο 28 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, ΦΕΚ Α΄ 52/2013 και π.δ. 113/2010, ΦΕΚ Α΄ 194/2010).(συγγνωστή πλάνη)