ΕΣ/ΚΛ.Ζ/121/2011
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έλεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης για την καθαριότητα των χώρων Νοσοκομείου. (..) Συνεπώς, με βάση τα ως άνω έγγραφα και σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι λόγοι κατεπείγοντος, που να δικαιολογούν κατ΄ άρθρο 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ/τος 60/2007 την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία των διαπραγματεύσεων.(..)Περαιτέρω, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να καταθέσουν μόνο την οικονομική τους προσφορά, διάρκειας 12 μηνών (άρθρο 3), ενώ αντίθετα δεν απαιτείται να καταθέσουν δικαιολογητικά συμμετοχής και τεχνική προσφορά. Για τα πρώτα, συμπεριλαμβανομένης και της εγγύησης συμμετοχής, δεν γίνεται καμία μνεία στην πρόσκληση, ενώ για την τεχνική προσφορά αναφέρεται ρητά ότι θα ληφθεί υπόψη η βαθμολογία που έλαβαν οι εταιρείες αυτές στον προηγούμενο ανοικτό διαγωνισμό, την οποία και αναφέρει στο προοίμιο της πρόσκλησης. Δηλαδή, ενώ πρόκειται για διαδικασία διαπραγματεύσεων που γίνεται κατ΄ επίκληση κατεπείγουσας ανάγκης, στην σχετική πρόσκληση γίνεται σύνδεση της διαδικασίας αυτής με τον προηγούμενο ανοικτό διαγωνισμό, ο οποίος έλαβε χώρα σχεδόν πριν από 5 χρόνια και ο οποίος ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της 62/2007 σύμβασης και ως εκ τούτου η σχετική διαδικασία είναι μη νόμιμη, καθόσον παραβιάζει τις διατάξεις του άρθρου 5 α΄ του π.δ/τος 118/2007 που προβλέπει ρητά την ύπαρξη διακεκριμένων σταδίων κάθε διαγωνισμού και των σχετικών διατάξεων που προβλέπουν την κατάθεση, από μέρους των διαγωνιζομένων, συγκεκριμένων δικαιολογητικών συμμετοχής (άρθρα 6 επ.) και τον τρόπο σύνταξης και κατάθεσης των προσφορών, ενώ, ειδικά, η χρησιμοποίηση της βαθμολογίας της τεχνικής προσφοράς, που είχαν λάβει οι διαγωνιζόμενοι στον προηγούμενο διαγωνισμό, είναι εντελώς αυθαίρετη και για τον επιπλέον λόγο ότι στοιχεία που είχαν ληφθεί υπόψη στον προηγούμενο διαγωνισμό κατά την τεχνική αξιολόγηση, όπως ο εξοπλισμός, ο κύκλος εργασιών και το προσωπικό, έχουν, κατά πάσα πιθανότητα, μεταβληθεί μέσα στην τελευταία 5ετία και δεν είναι πλέον επίκαιρα.δ) Τέλος, στο σχέδιο της σύμβασης που υποβάλλεται για έλεγχο δεν ορίζεται το τίμημα της σύμβασης, η διάρκεια αυτής, και το ποσό της εγγύησης καλής εκτέλεση, στοιχεία που είναι απαραίτητα για την πληρότητά του.(..)Κατόπιν τούτων και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. (Μη ανακλητέα από την Απόφαση Ελ. Συν. Τμ. 6 2236/2011)
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.6/2514/2016
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο έλλειψη στο περιεχόμενο της προκήρυξης που δημοσιεύτηκε, στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν ουσιώδης και δεν επηρέασε τη δυνατότητα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων παρόχων για τους όρους της δημοπρασίας ούτε την ανάπτυξη ανταγωνισμού στον ελεγχόμενο διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. VI 2192/2011, 29, 408/2012, 1364, 1789/2013), επομένως, γενομένου δεκτού του προβαλλόμενου λόγου, θα πρέπει να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που διατάσσει την απάλειψη του κρίσιμου όρου από το κείμενο της σύμβασης...(..)στην προκειμένη περίπτωση το Κλιμάκιο δεν έκρινε πλημμελή τη συνολική διαγωνιστική διαδικασία, αλλά αντιθέτως, αντιμετωπίζοντας το δικαίωμα παράτασης ως αυτοτελές μέρος της σύμβασης, η ακυρότητα του οποίου δεν επηρεάζει τη βούληση των μερών να συνάψουν την αρχική σύμβαση, περιόρισε τις συνέπειες της πλημμέλειας μόνο στην ακυρότητα του μη δημοσιευθέντος όρου. Η κρίση δε αυτή, που υπαγορεύτηκε προφανώς από την αρχή της αναλογικότητας και μετά από λήψη υπόψη των στοιχείων ακριβώς εκείνων που μειώνουν –χωρίς να αναιρούν – τις επιπτώσεις της ως άνω πλημμέλειας στη διαγωνιστική διαδικασία (όπως τα στοιχεία που ήδη επικαλείται ο αιτών, μ.α. την αναλυτική περιγραφή του δικαιώματος προαίρεσης στη διακήρυξη, τη δυνατότητα ελεύθερης ηλεκτρονικής πρόσβασης στο κείμενό της, την επάρκεια συμμετοχής στο διαγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον), είναι ευνοϊκή για την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω περιορισμός των συνεπειών της ανωτέρω διαπιστωμένης πλημμέλειας αντίκειται στον πυρήνα της ρύθμισης και για τον λόγο αυτόν δεν επιτρέπεται..Ανακαλεί την 237/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Στ΄Διακοπών)
ΕΣ/Τ6/116/2008
Ονομαστικοποίηση μετοχών. Από το συνδυασμό των ισχυουσών διατάξεων συνάγεται ότι αναγκαία προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή των ανωνύμων εταιρειών στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών του Δημοσίου, ύψους μεγαλύτερου του 1.000.000 ευρώ, συνιστά η υποβολή, μαζί με την προσφορά, των προβλεπόμενων στο άρθρο 1 παρ. 2 του π.δ/τος 82/1996 δικαιολογητικών. Η ως άνω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, αφού απορρέει ευθέως από το νόμο και αν ακόμα δεν μνημονεύεται ρητά στη διακήρυξη. Περαιτέρω η ως άνω υποχρέωση είναι ανεξάρτητη από την υποχρέωση υποβολής των αντίστοιχων δικαιολογητικών στο Τμήμα Ελέγχου Διαφάνειας του Ε.Σ.Ρ. πριν από την υπογραφή της οικείας σύμβασης, δεδομένου του διαφορετικού σκοπού που επιδιώκεται από τις δύο διαδικασίες στην πρώτη, πληρότητα από τον υποψήφιο ανάδοχο των απαιτήσεων του νόμου κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, ενώ στην δεύτερη, αποτροπή σύναψης σύμβασης με ανάδοχο που, στο διάστημα μεταξύ διενέργειας του διαγωνισμού και υπογραφής της σύμβασης, δεν πληροί πλέον τις ανωτέρω απαιτήσεις του νόμου(Ελ.Σ.ΠράξειςVIΤμ.35/2007,77/2007). Κριτήρια αποκλεισμού. Κατά την έννοια των προπαρατιθέμενων διατάξεων, και των όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού, η κήρυξη διαγωνιζόμενου σε πτώχευση, η θέση του σε εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση ή άλλη ανάλογη κατάσταση, καθώς και η κίνηση εις βάρος του των σχετικών διαδικασιών αποτελούν λόγους αποκλεισμού του από δημόσιο διαγωνισμό παροχής υπηρεσιών. Προκειμένου να αποδείξει ότι δεν τελεί υπό τις ανωτέρω καταστάσεις και ότι δεν εκκρεμεί εις βάρος του διαδικασία για τη θέση του σε οποιαδήποτε από αυτές, πρέπει, επί ποινή ακυρότητας της προσφοράς του, να καταθέσει σχετικό πιστοποιητικό της αρμόδιας, σύμφωνα με την εσωτερική νομοθεσία της χώρας όπου εδρεύει, δικαστικής ή διοικητικής αρχής Εξάλλου, η έλλειψη των ως άνω πιστοποιητικών δε δύναται να θεωρηθεί επουσιώδης, πρωτίστως διότι συνάπτεται με τη βεβαιότητα της αναθέτουσας αρχής περί του ότι ο εν λόγω διαγωνιζόμενος έχει την επιχειρηματική ικανότητα και φερεγγυότητα να αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης, επιπροσθέτως δε με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού κατά την υποβολή της προσφοράς τους στους δημόσιους διαγωνισμούς (Πράξη VI Τμ. 167/2006). Ενόψει, άλλωστε, της αυστηρώς τυπικής διαδικασίας των δημοσίων διαγωνισμών, δια της οποίας διασφαλίζεται, σε κάθε περίπτωση, η τήρηση των ως άνω γενικών αρχών, είναι μεν δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων στοιχείων και δικαιολογητικών για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων με την προσφορά ή μη νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (βλ. Πράξεις VI Τμ. 77/2007, 88, 67/2006, 105, 90/2004, ΣτΕ 2910/2005, 2660/2004). Εξάλλου, ενόψει της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, είναι μεν δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση ή διευκρίνιση καταρχήν νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων με την προσφορά ή μη νομίμως υποβληθέντων με αυτήν δικαιολογητικών και στοιχείων (σχετ. Ε.Α ΣτΕ 33/2000, ΣτΕ 1047/1998).
ΕΣ/ΤΜ.6/2834/2010
Προμήθεια, μεταφορά και διανομή τυριού φέτα..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι δικαιολογείται εν προκειμένω η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διενέργειας του επίδικου κλειστού διαγωνισμού με σύντμηση προθεσμιών, λόγω των εξαιρετικών συνθηκών που δημιούργησε η ιδιαιτέρως δυσμενής για τη χώρα οικονομική συγκυρία κατά το τρέχον έτος, η οποία, μεταξύ άλλων, κατέστησε δυσχερή την έγκαιρη ανεύρεση πιστώσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό για την κάλυψη της εθνικής συμμετοχής του προγράμματος και οδήγησε τελικώς στην ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη – μέλη της Ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με το ν. 3845/2010 που δημοσιεύθηκε στις 6.5.2010, είχε δε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την καθυστερημένη έκδοση της ανωτέρω 280606/18.6.2010 κοινής υπουργικής απόφασης, και, συνεπακόλουθα, τη διεξαγωγή του υπό κρίση διαγωνισμού με συντετμημένες προθεσμίες υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και προσφορών, ώστε αφενός να υλοποιηθεί το πρόγραμμα εντός του κοινοτικού χρονοδιαγράμματος και να μην απολεσθεί η κοινοτική χρηματοδότηση και αφετέρου, να ικανοποιηθεί η άμεση κοινωνική ανάγκη ενίσχυσης των άπορων πολιτών, με τη δωρεάν διανομή του προϊόντος σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Περαιτέρω, ωστόσο, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV της παρούσας, η εταιρεία «…..» έπρεπε να αποκλεισθεί από τον ελεγχόμενο διαγωνισμό, δοθέντος ότι, όπως προκύπτει από την αίτηση συμμετοχής της εν λόγω εταιρείας και την κατατεθείσα στο διαγωνισμό προσφορά της, αυτή δραστηριοποιείται μόνο στην εμπορία και όχι και στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Επίσης, μη ορθώς κρίθηκε με την προαναφερθείσα 294011/2010 απόφαση της Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως αποδεκτή η τεχνική προσφορά της εταιρείας «…..», όχι μόνο διότι η εν λόγω εταιρεία δεν ήταν σε θέση να συμπεριλάβει στην τεχνική της προσφορά τα σχετιζόμενα με τη δυνατότητα παραγωγής φέτας δικαιολογητικά, καθόσον δεν δραστηριοποιείται στην παραγωγή, αλλά μόνο στην εμπορία γαλακτοκομικών προϊόντων και, συνεπώς, θα έπρεπε σε κάθε περίπτωση να απορριφθεί, έστω κατά το στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης, αλλά και διότι προκρίθηκε η τεχνική προσφορά της «….» υπό τον όρο να μην συνεργαστεί με τα τυροκομεία «….», εκτός εάν αυτά προσκομίσουν τα ελλείποντα δικαιολογητικά, αφού τα τυροκομεία αυτά δεν είχαν υποβάλει τα επί ποινή αποκλεισμού απαιτούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι από τη διακήρυξη δεν επιτρέπεται αναπλήρωση ελλειπόντων δικαιολογητικών, αλλά μόνο διευκρινίσεις επ’ αυτών και μόνο μετά από σχετικό αίτημα της αρμόδιας Επιτροπής αξιολόγησης των προσφορών, απορριπτομένων ως αβασίμων των σχετικώς προβαλλόμενων με την κρινόμενη αίτηση ισχυρισμών. Επιπλέον, ενώ με το από 24.8.2010 Πρακτικό, η Επιτροπή αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού είχε επισημάνει ελλείψεις στα δικαιολογητικά όχι μόνο των συνεργαζόμενων με τη «…..» τυροκομείων «…...», αλλά και του συνεργαζόμενου τυροκομείου «…..», για το οποίο, μεταξύ άλλων, είχε κρίνει ότι, κατά παράβαση του άρθρου 5 κεφ. Δ΄ στ. 3 της διακήρυξης, είχε προσκομίσει βεβαίωση του .... περί εγκρίσεως παραγωγής τυριού Φέτα Π.Ο.Π. για την περίοδο υλοποίησης του έργου, η ισχύς της οποίας είχε λήξει, με το από 27.8.2010 Πρακτικό της, με το οποίο επανέκρινε την τεχνική προσφορά της «…..», η ως άνω Επιτροπή απεφάνθη ότι για το τυροκομείο αυτό είχαν κατατεθεί όλα τα απαιτούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά, παρόλο που η ισχύς της ως άνω βεβαίωσης είχε πράγματι λήξει στις 20.3.2010, η δε έλλειψη αυτή δεν αναπληρώθηκε εκ των υστέρων, όπως (σε κάθε περίπτωση, παρανόμως, σύμφωνα με όσα κρίθηκαν ανωτέρω) συνέβη με τις ελλείψεις των δικαιολογητικών των τυροκομείων «…..». Συνεπώς, εξαιτίας τούτων, η τεχνική προσφορά της εταιρείας «…. A.E.» περιέχει ουσιώδεις ελλείψεις και θα έπρεπε να είχε αποκλεισθεί της περαιτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας. Τέλος, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι η οικονομική προσφορά της εταιρείας «…. A.E.» έπρεπε να είχε απορριφθεί και για τον πρόσθετο λόγο ότι, ενώ ζήτησε για τα έξοδα μεταφοράς της φέτας στους τόπους διανομής το ανώτατο προβλεπόμενο από τη διακήρυξη ποσό των 300.000 ευρώ, δεν συμπεριέλαβε και αναλυτικό προσδιορισμό των τιμών ανά τόνο και χιλιόμετρο και ανά τόνο και μίλι για τις χερσαίες και θαλάσσιες μεταφορές αντιστοίχως, χωρίς να ασκούν έννομη επιρροή τα όσα αναφέρει η ως άνω εταιρεία στην οικονομική της προσφορά, ότι δηλαδή «λόγω διασποράς των τυροκομείων από τα οποία θα προμηθευτεί τη φέτα Π.Ο.Π. και μη γνωρίζοντας ακόμη την ακριβή ποσότητα φέτας που θα προμηθευτεί από ένα έκαστον εξ αυτών, δεν είναι δυνατός ο αναλυτικός υπολογισμός των μεταφορικών ανά τόνο και χιλιόμετρο και τόνο και μίλι της προσφερόμενης ποσότητας», δεδομένου ότι η διακήρυξη καθιστά δυνατή με βάση τα επισυναπτόμενα σε αυτή σχετικά Παραρτήματα τη σύνταξη αναλυτικού υπολογισμού των μεταφορικών εξόδων από τα ψυγεία των τυροκομείων – φόρτωσης στις αποθήκες των φορέων υλοποίησης, με τη χρήση ενδεικτικών μεγεθών, χωρίς να είναι απαραίτητη η εκ των προτέρων γνώση των ακριβών και συγκεκριμένων τελικών τόπων προορισμού και των παραδοτέων ποσοτήτων φέτας, κατά τρόπο ώστε να υποχρεωθεί ο διαγωνιζόμενος να προσφέρει συγκεκριμένη τιμή ανά τόνο και χιλιόμετρο και ανά τόνο και μίλι, η οποία, σε περίπτωση κατακύρωσης σε αυτόν της προμήθειας, θα τον δεσμεύσει και θα χρησιμοποιηθεί κατά την εκτέλεση της σύμβασης για τον υπολογισμό της τελικής αμοιβής του, με βάση τα χιλιόμετρα που πράγματι θα διανύσει και τις ποσότητες φέτας που πράγματι θα παραδώσει. Πλην όμως, ενόψει του ότι κατά τα προηγούμενα έτη το ΣΤ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου είχε αχθεί σε θετική κρίση, αναφορικά με τη νομιμότητα αντίστοιχων διαγωνισμών, καθώς και των οικείων συναφθεισών συμβάσεων για την προμήθεια, μεταφορά και διανομή τυριού Φέτα Π.Ο.Π. στους απόρους της χώρας, κατά τη διεξαγωγή των οποίων προέκυψαν ζητήματα παρόμοια με τα ως άνω αναφερόμενα (βλ. σχετικά τις 137/2003, 74/2005, 279/2007, 144/2008 και 85/2009 Πράξεις του ΣΤ’ Κλιμακίου), το Τμήμα αποφαίνεται ότι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών προπαρατιθέμενων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν νομίμως και κατά το τρέχον έτος να κρίνουν ως αποδεκτή την τεχνική προσφορά της εταιρείας «…. A.E.» και να προχωρήσουν στην κατακύρωση σε αυτήν του αποτελέσματος του διενεργηθέντος διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Ελληνικού Δημοσίου και του Οργανισμού ..., ως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….» πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 86/2010 Πράξη του ΣΤ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, δεδομένου ότι δεν συντρέχει άλλος νόμιμος λόγος κωλύων την υπογραφή, να υπογραφεί η σχετική σύμβαση.
ΣτΕ ΕΑ 287/2010
ΣΤΕ –διακήρυξη ––αποκλεισμός υποψηφίου.(...)Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση, ότι ο παραπάνω όρος της διακηρύξεως, ο οποίος επιτρέπει τη συμμετοχή στο διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με συνολικό κύκλο εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι εν προκειμένω 1.000.000 ευρώ), την αποκλείει παρανόμως από το διαγωνισμό, διότι θεσπίζει κριτήρια συμμετοχής μη προβλεπόμενα από την οδηγία 2004/18/ΕΚ και το π.δ. 118/2007, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και υπερβαίνει τα άκρα όρια της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως, εφόσον οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο δεν παρουσιάζουν τον απαιτούμενο ως άνω κύκλο εργασιών. Ο λόγος, όμως, αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος, διότι ο πληττόμενος αυτός όρος της διακηρύξεως που αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προϋπόθεση καταλληλότητας ως προς τη δυνατότητα αυτών να μετάσχουν στο διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις προαναφερθείσες διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, του π.δ. 60/2007 και του π.δ. 118/2007. Εξ άλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου είναι απορριπτέα προεχόντως λόγω της αοριστίας τους.
ΕλΣυν/Τμ.6/1505/2012
Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.5 του άρθρου 21 του π.δ.28/1980 «Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Ο.Τ.Α.» (ΦΕΚ Α΄80), οι διατάξεις του οποίου, σύμφωνα με το άρθρο 70 παρ.1 αυτού, εφαρμόζονται γενικώς και κατ΄ αναλογία και επί εργασιών αποκομιδής και διάθεσης απορριμμάτων που ανατίθενται από τους Δήμους, επιτρέπεται επανάληψη δημοπρασίας μόνο μετά την ακύρωση ή μη έγκριση αυτής ενώ η δημοπρασία μπορεί να επαναληφθεί άπαξ εάν κριθεί ασύμφορο το αποτέλεσμά της από το δημοτικό συμβούλιο. Επομένως, ο Δήμος έχει την ευχέρεια να ματαιώσει και να επαναλάβει διαγωνισμό εάν κρίνει αιτιολογημένα μη ικανοποιητικό το αποτέλεσμα αυτού. Η ευχέρεια αυτή διατηρείται και στην περίπτωση συμμετοχής ενός μόνον υποψηφίου, δεδομένου ότι ο Δήμος δεν υποχρεούται να αναθέσει στο μοναδικό διαγωνιζόμενο του οποίου η προσφορά κρίθηκε παραδεκτή, ενώ προς αιτιολόγηση της όποιας (κατακυρωτικής ή απορριπτικής) κρίσης του δεν αρκεί η επίκληση του γεγονότος της υποβολής μίας μόνον παραδεκτής προσφοράς, χωρίς την παράθεση λοιπών στοιχείων, καθόσον αυτό θα ισοδυναμούσε με ανέλεγκτη άσκηση διακριτικής ευχέρειας και θα οδηγούσε σε αδυναμία άσκησης δικαστικού ελέγχου επί της εν λόγω, κατά διακριτική ευχέρεια εκδοθείσας, διοικητικής πράξης. Απαιτείται επομένως η ύπαρξη σχετικής αιτιολογίας από την οποία να προκύπτει ότι η μοναδική υποβληθείσα παραδεκτή προσφορά είναι πράγματι ικανοποιητική για το Δήμο, η οποία (αιτιολογία) δύναται να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/348/2011
Παροχή υπηρεσιών συμβούλου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην σκέψη υπό IV, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως πληροφοριών διαφορετικών, τόσο σε σχέση με το κυρίως κείμενο της διακηρύξεως όσο και σε σχέση με το κείμενο των περιλήψεων που δημοσιεύθηκαν στον εθνικό τύπο, ως προς την υποχρέωση των υποψηφίων να υποβάλουν προσφορά μόνο για ένα εκ των εκτεθέντων στο σχετικό πρότυπο τεύχος τμήμα. Ειδικότερα, όπως συνάγεται από το περιεχόμενο της προεκτεθείσης διακηρύξεως, το αντικείμενο της αναθέσεως συνίσταται σε μία οικονομικώς ενιαία, ως εκ της διαμορφώσεως του προϋπολογισμού και του ύψους της εγγυήσεως συμμετοχής, μικτή σύμβαση παροχής υπηρεσιών (χρηματοοικονομικών- τεχνικών και νομικών συμβουλών), με πλείονες, ετεροειδείς παροχές- υπηρεσίες εκ μέρους του ιδίου αναδόχου - Συμβούλου (φυσικού, νομικού προσώπου, κοινοπραξίας, συμπράξεως), ο οποίος υποχρεούται να τις αναλάβει όλες και να τις εκτελέσει είτε αυτοδυνάμως είτε μέσω συνεργάτη - υπεργολάβου. Περαιτέρω, στην διακήρυξη δεν γίνεται διαχωρισμός των προς ανάθεση υπηρεσιών σε τμήματα, αλλά, στο πλαίσιο της περιγραφής του ενιαίου συμβατικού αντικειμένου, αυτό επιμερίζεται, εξ επόψεως θεματικών ενοτήτων, σε Τομείς (Χρηματοοικονομικός- Τεχνικός – Νομικός) και, εξ επόψεως εξελίξεώς τους σε χρονική βάση ανά αντικείμενο, σε Στάδια και επιμέρους Φάσεις. Επομένως, δεν προβλέπεται από την διακήρυξη υποχρέωση των υποψηφίων να υποβάλουν προσφορά μόνο για τον χρηματοοικονομικό, τον τεχνικό ή το νομικό τομέα, αλλά αντιθέτως για όλους τους τομείς αδιακρίτως, το αυτό δε προκύπτει και από τις σχετικές δημοσιεύσεις στον εθνικό τύπο, ενώ αυτό τελικώς εφαρμόσθηκε και από τον ίδιο τον αναθέτοντα φορέα κατά την αποδοχή και αξιολόγηση των προσφορών των συμμετασχόντων στον διαγωνισμό σχημάτων.
ΣτΕ ΕΑ 112/2011
Στε. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.-Διακήρυξη-Ανάθεση. (...) Ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων προμηθευτών και η ανάθεση της σύμβασης, έστω και αν δεν διενεργούνται ταυτόχρονα , είναι διαδικασίες αυτοτελείς και διέπονται από διαφορετικούς κανόνες. Ειδικότερα, ενώ ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων διενεργείται από την αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα κριτήρια οικονομικής, χρηματοοικονομικής και τεχνικής ικανότητας, αντιθέτως, κριτήρια για την ανάθεση της σύμβασης είναι , είτε η χαμηλότερη τιμή, είτε η πλέον συμφέρουσα προσφορά από οικονομικής απόψεως . Συνεπώς, τα κριτήρια τα οποία δεν σκοπούν στον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής απόψεως προσφοράς , δεν συνιστούν κριτήρια ανάθεσης, αλλά αφορούν κυρίως την εκτίμηση της καταλληλότητας των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό , να εκτελέσουν την οικεία σύμβαση . .. Επίσης, οι όροι της διακήρυξης , πρέπει να είναι αρκούντως ακριβείς και σαφείς, ώστε , αφενός μεν, να επιτρέπεται στους ενδιαφερομένους να κατανοούν αυτούς πλήρως και να τους ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο, και αφετέρου, να παρέχεται επαρκής εγγύηση, περί της εφαρμογής αυτών από την διοίκηση κατά τρόπο αντικειμενικό και ενιαίο προς όλους τους προσφέροντες. Με την ένδικη αίτηση προβάλλεται, ότι, ενώ η προσβαλλόμενη διακήρυξη επιτρέπει την προσφορά για κάθε είδος χωριστά και προβλέπει την δυνατότητα υποβολής εγγύησης για συγκεκριμένο ποσοστό της αναλογικά προυπολογισθείσας δαπάνης για την ποσότητα του κάθε προσφερόμενου είδους ,εντούτοις δεν περιέχει αναλογικό προυπολογισμό των επιμέρους ειδών , ώστε να είναι τελικά εφικτός ο υπολογισμός της .... Η επιτροπή αναστολών ΣΕ δέχεται εν μέρει την αίτηση..
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/87/2011
Μεταφορά μαθητών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό και με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τις εξής πλημμέλειες:α) Με την αναβλητική πράξη του Κλιμακίου τούτου (51/2011) ζητήθηκε να προσκομιστούν τα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού κάθε δρομολογίου, που περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα της διακήρυξης και των διαπραγματεύσεων, αρχικών και τροποποιημένων, με αναφορά όλων των επιμέρους κριτηρίων. Στο 12725/4058/11.4.2011 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοικητικού - Οικονομικού της Περιφέρειας .... αναφέρεται ότι ο υπολογισμός των δρομολογίων έγινε με βάση τον μαθηματικό τύπο της ΙΒ/6071/26.8.1998 (ΦΕΚ 932 Β΄) κοινής υπουργικής απόφασης, όπως, άλλωστε, αυτό αναφέρεται και στο άρθρο 7 της διακήρυξης. Περαιτέρω, προβαίνει σε κάποιες διευκρινίσεις, όπως ότι για τα λεωφορεία για το συντελεστή βατότητας χρησιμοποιούν το 1,75 και ότι το Θ δεν υπερβαίνει το 15, χωρίς όμως να προσκομίζουν πίνακα από τον οποίο να προκύπτει ο υπολογισμός κάθε δρομολογίου ξεχωριστά, με την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου, ώστε να μπορεί το Κλιμάκιο να κρίνει αν υπάρχει υπέρβαση ή όχι του ορίου, που τίθεται από την ως άνω Κ.Υ.Α.
β). Στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων και στον Ημερήσιο Τύπο, αναγράφεται ως καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών του ανοικτού διαγωνισμού η 7.9.2010, ενώ στην προκήρυξη που απεστάλη στην Ε.Ε.Ε.Ε, αναφέρεται η 8.9.2010 ως καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών. Ενόψει όμως του γεγονότος ότι καμμία προσφορά δεν απορρίφθηκε για το λόγο ότι κατατέθηκε στις 8.9.2010, θεωρούμε ότι η πλημμέλεια αυτή, δεν είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδης.
γ). Σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 8 του π.δ/τος 60/2007, η σύντμηση των προθεσμιών της δημοσίευσης της προκήρυξης του διαγωνισμού στην Ε.Ε.Ε.Ε. επιτρέπεται όταν δικαιολογείται από λόγους κατεπείγοντος, τους οποίους θα πρέπει να επικαλείται και να αποδεικνύει ο φορέας που διενεργεί τον διαγωνισμό. Στην προκειμένη περίπτωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Ανθρωπίνων Πόρων με την 120/2010 πράξη της αποφάσισε την προσφυγή στο άρθρο 32 παρ. 8 του πιο πάνω π.δ/τος, αναφέροντας επί λέξει ότι: «(Ομόφωνα Αποφάσισαν: α) (…)) δ) την σύντμηση της προθεσμίας παραλαβής των αιτήσεων συμμετοχής (…) λόγω του κατεπείγοντος (σχετικό το αριθμ. πρωτ. 55242/2.11.2010 εξαιρετικώς επείγον έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης)», χωρίς όμως να αναλύει σε τι συνίσταται το κατεπείγον αυτό. Συνεπώς, η ως άνω απόφαση, με το περιεχόμενο αυτό, δεν περιλαμβάνει καμία αιτιολογία ως προς την ύπαρξη λόγων επειγόντων, που καθιστούν αδύνατη την τήρηση των προθεσμιών, ενώ μόνη η επίκληση του πιο πάνω εγγράφου του Υπουργείου, στο οποίο απλώς επισημαίνεται ότι οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την κατακύρωση στο μειοδότη το αργότερο μέχρι την 1.1.2011, αφού μετέπειτα η σχετική αρμοδιότητα παρέχεται στους Ο.Τ.Α., δε συνιστά νόμιμη και επαρκή αιτιολογία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στην υπό έλεγχο σύμβαση δεν έχουν τηρηθεί ούτε οι συντετμημένες προθεσμίες των 10 ημέρων. Συγκεκριμένα, η δημοσίευση της προκήρυξης έγινε στις 6.12.2010 και συνεπώς η προθεσμία, που άρχισε να τρέχει στις 7.12.2010, συμπληρώθηκε στις 16.12.2010, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη V). Συνεπώς η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών θα έπρεπε να έχει οριστεί το νωρίτερο στις 17.12.2010, ενώ, όπως προκύπτει από την πρόσκληση ενδιαφέροντος, τόσο η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών (15.12.2010) όσο και ο έλεγχος των δικαιολογητικών (16.12.2010) ορίζονται σε ημερομηνία πριν από τη συμπλήρωση της 10ήμερης προθεσμίας.Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών πλημμελειών, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης .... για το σχολικό έτος 2010-2011
ΔΕΚ/C-573/2007
«Δημόσιες συμβάσεις – Διαδικασίες σύναψης – Σύμβαση σχετικά με την υπηρεσία συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης των αστικών αποβλήτων – Σύναψη της σύμβασης χωρίς διαγωνισμό – Απευθείας ανάθεση σε ανώνυμη εταιρία της οποίας μεν το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου σε δημόσιους φορείς, αλλά το καταστατικό προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων» Η απευθείας ανάθεση δημόσιας σύμβασης δεν απαγορεύεται όταν η αναθέτουσα αρχή ασκεί έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί στις δικές της υπηρεσίες
ΣτΕ/2591/2010
Παροχή υπηρεσιών τεχνικής – εφοδιαστικής υποστήριξης πέντε ελικοπτέρων ιδιοκτησίας του Πυροσβεστικού Σώματος (...) Επειδή, κατά την έννοια των προπαρατεθεισών διατάξεων της ένδικης διακήρυξης και του πδ/τος 118/2007, ερμηνευομένων ενόψει και της αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 παρ. 4 του ν. 1599/1986, με το παρατιθέμενο σε αυτές περιεχόμενο, αποτελεί ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, παράβαση δε του εν λόγω κανόνα εκ μέρους του συμμετέχοντος στο διαγωνισμό, δηλαδή παράλειψη συνυποβολής με την προσφορά της παραπάνω δήλωσης ή υποβολής ελλιπούς κατά περιεχόμενο δήλωσης, καθιστά την υποβληθείσα προσφορά του απαράδεκτη.(...)Επομένως, αδιαφόρως του αν η παρεμβαίνουσα εταιρία, ως νομικό πρόσωπο, υπείχε υποχρέωση να προσκομίσει υπεύθυνη δήλωση, στην οποία να προσδιορίζει «το ειδικό επάγγελμα» που ασκεί, πάντως, υπείχε, σε κάθε περίπτωση, υποχρέωση να προσκομίσει δήλωση, στην οποία να αναφέρεται το συγκεκριμένο (και κατά τόπο και κατ’ είδος) Επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένη. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή, δεν μπορούσε, εν προκειμένω, να αναπληρώσει την προαναφερθείσα έλλειψη με τις ανωτέρω περιγραφείσες ενέργειες, στις οποίες προέβη η ίδια, ενόψει αφενός της προαναφερθείσας αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, αφετέρου δε και της υποχρεώσεως, που επιβάλλει η οικεία διακήρυξη, τα σχετικά δικαιολογητικά να είναι επικαιροποιημένα, προβλέποντας ειδικότερα ότι στην υπεύθυνη δήλωση πρέπει να αναφέρουν οι συμμετέχοντες το επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού. Διά ταύτα Δέχεται την αίτηση