Διαγωνισμός για την ανάθεση των εργασιών καθαριότητας. Ο παρεμβαίνων είχε καταθέσει υπεύθυνη δήλωση για την χώρα καταγωγής των υλικών καθαριότητας. Στην εγγυητική επιστολή απαιτείτο αναγραφή του αριθμού της διακηρύξεως του διαγωνισμού και όχι και του αριθμού πρωτοκόλλου αυτής. Ο παρεμβαίνων απέδειξε την εμπειρία του, η οποία, κατά τη διακήρυξη, δεν απαιτείτο να αφορά σε νοσοκομειακές μονάδες, ενώ δεν ετίθεντο ελάχιστα ποσοτικά όρια, με την υποβολή βεβαιώσεως του αντισυμβαλλομένου, μη απαιτουμένης της προσκόμισης συμβάσεως ή τιμολογίου. Στις υπεύθυνες δηλώσεις του παρεμβαίνοντα αναγραφόταν η ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού και το αντικείμενό τους καθώς και η διακήρυξη. Η υπεύθυνη δήλωση του παρεμβαίνοντα για εγγραφή του στο Επιμελητήριο ήταν πλήρης. Οι θεωρήσεις του γνησίου της υπογραφής του παρεμβαίνοντα έγιναν από αρμόδιο όργανο, ήτοι από πολιτικό μηχανικό του Δήμου που ενεργούσε με εντολή Δημάρχου.

Επειδή, όπως κρίθηκε με την ΕΑ 198/2011 (5μ), από τις διατάξεις που μνημονεύθηκαν στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι τόσο η ημερομηνία της υπεύθυνης δήλωσης, όσο και η υπογραφή του εκδότη της αποτελούν ουσιώδη στοιχεία αυτής και επιβάλλεται να είναι συμπληρωμένα αμφότερα, ώστε η δήλωση να είναι έγκυρη. Αν, μάλιστα, απαιτείται από τις οικείες διατάξεις, όπως εν προκειμένω, και θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος, η υπεύθυνη δήλωση πρέπει να είναι, πάντως, πλήρως συμπληρωμένη ήδη κατά το χρόνο της εν λόγω θεώρησης, αφού οποιαδήποτε διόρθωση, τροποποίηση, συμπλήρωση ή χρονολόγηση της υπεύθυνης δήλωσης μετά τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής θα αναιρούσε τον ίδιο το σκοπό της θεώρησης, που είναι η επίσημη βεβαίωση ότι η δήλωση προέρχεται στο σύνολό της από το συγκεκριμένο συντάκτη. Συνεπώς, κατά την έννοια της προπαρετεθείσης διατάξεως του άρθρου 6 παρ.1 περ. β του π.δ. 118/2007, η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως που πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας θεωρήσεως του γνησίου της υπογραφής από την αρμόδια αρχή.

Kατά γενική αρχή του δικαίου που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η διακήρυξη αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τον διαγωνισμό. Αποκλεισμός τεχνικής προσφοράς προβλέπεται μόνο στην περίπτωση απόκλισης αυτής από ρητούς και σαφείς όρους της διακήρυξης που είτε χαρακτηρίζονται ως απαράβατοι (ως τέτοιοι θεωρούνται στο σύνολό τους οι τεχνικές προδιαγραφές, βλ. ΣτΕ ΕΑ 1740/2004, 563/2006), είτε συνάγεται ότι είναι απόλυτα ουσιώδεις για την αποτελεσματική λειτουργία του τελικού αποτελέσματος της σύμβασης (πρβλ. ΣτΕ 395/2004, 557/2005, 725/2006, 1052/2008). Αν δεν υπάρχει, σύμφωνα με τα ανωτέρω, απόκλιση από ορισμένη τεχνική προδιαγραφή, ο αποκλεισμός προσφοράς λόγω έλλειψης ιδιότητας, η οποία εκ των υστέρων κρίνεται επιθυμητή, είναι μη νόμιμη (βλ. ΣτΕ ΕΑ 61/2011 και πρβλ απόφ. 524/2012 VI Τμ.Ελ.Συν.). Και τούτο, διότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης και η υποχρέωση διαφάνειας απαγορεύουν στην αναθέτουσα αρχή να απορρίψει προσφορά που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της προκήρυξης διαγωνισμού στηριζόμενη σε λόγους οι οποίοι δεν προβλέπονται ρητώς και σαφώς από την εν λόγω προκήρυξη (βλ. ενδεικτικά ΔΕΚ 14.6.2006, Medipac-Kαζαντζίδης AE, C-6/05)(....)Το δε γεγονός ότι το σύστημα που προσέφερε ένας εκ των δύο διαγωνιζομένων, κρίθηκε από τα αρμόδια όργανα του αιτούντος, λιγότερο εύχρηστο ή λιγότερο λειτουργικό, όπως προβάλλεται με την εξεταζόμενη αίτηση, μπορούσε να δικαιολογήσει τη βαθμολόγηση του προσφερόμενου από αυτόν συστήματος (στα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης Α2 και Α5) με χαμηλότερη βαθμολογία σε σχέση με το προσφερόμενο από τον άλλο διαγωνιζόμενο σύστημα, εντός, όμως, της οριζόμενης στο νόμο και στη διακήρυξη βαθμολογικής κλίμακας (100-110 βαθμοί), σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούσε να οδηγήσει σε αποκλεισμό του προσφέροντος το σύστημα αυτό από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού και στην επιστροφή της οικονομικής του προσφοράς.

Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/2446/2012

Αποδοχή εκπροθέσμως υποβληθέντος δικαιολογητικού κατακύρωσης – Προϋποθέσεις. Κάμψη της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας δημόσιου διαγωνισμού εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς: i) λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας ή και όταν το απαιτεί η προστασία ουσιωδών συμφερόντων της χώρας, ii) δεν υφίσταται, κατ’ ουσίαν, δημόσιος ανταγωνισμός ιδίως λόγω της ιδιαιτερότητας των προβλεπομένων για την παροχή των υπηρεσιών απαιτήσεων ασφαλείας, iii) συμμετέχει εξαρχής στη διαγωνιστική διαδικασία ένας και μοναδικός προσφέρων και εν τέλει υποψήφιος ανάδοχος, παρά την τήρηση εκ μέρους της διοίκησης των μειζόνων κανόνων δημοσιότητας για διαγωνισμούς ανοικτής διαδικασίας, iv) αποκαθίσταται, πριν την έκδοση της γνωμοδότησης της αρμόδιας για το διαγωνισμό επιτροπής, η βεβαιότητα της αναθέτουσας αρχής, ως προς τις εγγυήσεις, καθόσον αφορά σε στοιχείο της προσωπικής κατάστασης του υποψήφιου αναδόχου που δεν αφορά πιστοποιητικό ή βεβαίωση δημόσιας αρχής, v) η έλλειψη προσκομιδής ενός και μόνο δικαιολογητικού στο προ της κατακύρωσης στάδιο μπορεί να αποδοθεί σε διατύπωση όρου της Προκήρυξης, που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον ενδιαφερόμενο, ως προς το περιεχόμενο της σχετικής υποχρέωσής του. (πλειοψ.)

Η ανωτέρω αιτιολογία δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, εφόσον η κατατεθείσα μέσω ιδιωτικού ταχυδρομείου στις 27-8-2009 προσφορά της αιτούσης, στην οποία περιλαμβανόταν και η ένδικη υπεύθυνη δήλωση, με θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της την ίδια μέρα (27-8-2009), περιήλθε δε στην αναθέτουσα αρχή στις 28-8-2009, η αναγραφή στην δήλωση αυτή ως ημερομηνίας συντάξεώς της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού (1-9-2009), δεν καθιστά εξ αυτού του λόγου μη νομίμως υποβληθείσα την εν λόγω δήλωση και ως εκ τούτου αποκλειστέα την προσφορά της αιτούσης, διότι η υπεύθυνη αυτή δήλωση, η οποία, ενόψει του εκτεθέντος πραγματικού, ήταν λογικά αδύνατο να έχει συνταχθεί από την αιτούσα την 1-9-2009, την ημερομηνία, δηλαδή, που φέρεται συνταγείσα, πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει συνταχθεί την 27-8-2009 κατά την οποία, αφού θεωρήθηκε το γνήσιο της υπογραφής αυτής, από και δια της οποίας ο υπευθύνως δηλών αναλαμβάνει την ευθύνη της ακρίβειας των δηλουμένων, ακολούθως την ίδια μέρα απεστάλη ταχυδρομικώς εκφεύγοντας της σφαίρας εξουσίας της αιτούσας και αποκτώντας και εξ αυτού του λόγου βεβαία χρονολογία. Η δε αναγραφή στην υπεύθυνη δήλωση ως ημερομηνίας σύνταξής της της 1-9-2009, δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό τα ανωτέρω δεδομένα ότι δημιουργεί σύγχυση, δεδομένου ότι με βάση τον Κανονισμό Επικοινωνίας Δημοσίων Υπηρεσιών, ο οποίος προβλέπει, μεταξύ άλλων (Κεφάλαιο 10ο, σελ. 80-81), ότι «Για τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής ο πολίτης πρέπει να υπογράφει ενώπιον του αρμοδίου υπαλλήλου της Υπηρεσίας που ενεργεί τη θεώρηση», τεκμαίρεται ότι την ημέρα αυτή (27.8.2009) υπογράφηκε η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση (ΕΑ 393, 163/2010, πρβλ. ΕΑ 234/2010).

Oι διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 3316/2005 αποτυπώνουν γενική αρχή τόσο του εθνικού όσον και του κοινοτικού δικαίου, η οποία διέπει όλους τους δημόσιους διαγωνισμούς (βλ. αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 2 ν. 3263/2004 Α΄ 179, σχετικά με τις συμβάσεις δημοσίων έργων), σύμφωνα με την οποία η αναθέτουσα αρχή έχει διακριτική ευχέρεια να ακυρώσει ή να ανακαλέσει τη διαγωνιστική διαδικασία και να προχωρήσει σε επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, εφόσον όμως αιτιολογήσει νομίμως και επαρκώς τη σχετική κρίση της (πρβλ. και άρθρο 41 παρ. 1 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ). Ένας δε από τους λόγους, για τους οποίους μπορεί πάντοτε η αναθέτουσα αρχή να ανακαλέσει τη διακήρυξη του διαγωνισμού, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, είναι η ανάγκη επαναπροκηρύξεως του διαγωνισμού με τροποποίηση των αρχικών όρων, εφόσον αυτό διαπιστωθεί από την αρχή με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία (βλ. Ε.Α. επί Α.Μ. 1082/2008). Μη προδήλως παράνομη η αιτιολογία ακύρωσης του διαγωνισμού για να ορισθεί εκ νέου η Προϊσταμένη Αρχή

Προμήθεια ειδών...Καθόσον, επομένως από τη γραμματική διατύπωση της διακήρυξης στο άρθρο 6.2.4.1. του Τεύχους 2 αυτής [...] προκύπτει ότι δεν προβλέπεται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης, απλώς τονίζεται ότι αν δεν προσκομίσουν τα στο εν λόγω άρθρο αναφερόμενα πιστοποιητικά όταν τους ζητηθούν οι διαγωνιζόμενοι θα αποκλειστούν, δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού διαγωνιζόμενου οικονομικού φορέα, αν δεν προσκόμισε τέτοια υπεύθυνη δήλωση. Αν, αντίθετα, ο Αναθέτων Φορέας απέκλειε διαγωνιζόμενο οικονομικό φορέα εξαιτίας μη προσκόμισης τέτοιας υπεύθυνης δήλωσης, η πράξη του αυτή, [...] θα αντ[έ]κειτο στην αρχή της τυπικότητας και της ίσης μεταχείρισης, [...]». Πράγματι, με την προπαρατεθείσα διάταξη του πρώτου εδαφίου του άρθρου 6.2.4.1 της διακήρυξης φαίνεται να θεσπίζεται υποχρέωση του διαγωνιζόμενου όπως προσκομίσει σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας του ζητηθεί τα δικαιολογητικά και στοιχεία που αναφέρονται στις δηλώσεις που έχει υποβάλει κατά τα άρθρα 6.2.2 και 6.2.4 (ΕΕΕΣ) της διακήρυξης και τα οποία απαριθμούνται στο ίδιο άρθρο (6.2.4.1), η δε υποχρέωση αυτή τίθεται επί ποινή αποκλεισμού. Ωστόσο, από την ανωτέρω διάταξη δεν φαίνεται να προκύπτει υποχρέωση περί υποβολής ιδιαίτερης δήλωσης σχετικά με την αποδοχή του όρου αυτού, δεδομένου μάλιστα ότι κατά το άρθρο 6.2.3. της διακήρυξης οι διαγωνιζόμενοι υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση περί πλήρους αποδοχής των όρων του διαγωνισμού και ισχύος της προσφοράς. Ενόψει των ανωτέρω, και δεδομένου ότι η εταιρεία .. πράγματι περιέλαβε στο φάκελο Α της προσφοράς της την από 28-8-2017 υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει ότι έλαβε γνώση όλων των διατυπωμένων στη σχετική διακήρυξη όρων του διαγωνισμού και ότι αποδέχεται αυτούς ανεπιφύλακτα, φαίνεται ότι νομίμως κρίθηκε και κατά τούτο τυπικώς αποδεκτή η προσφορά της και απορρίφθηκε ο σχετικός λόγος της προδικαστικής προσφυγής, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση δεν πιθανολογούνται ως βάσιμα.

Προμήθειας γάλακτος.(..) Με τα δεδομένα αυτά, με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία κρίθηκε από την Επιτροπή Διαγωνισμού ότι η επιβολή προστίμου σε βάρος της εταιρίας «….» στα πλαίσια προηγούμενης συμβατικής της σχέσης δεν συνιστά «σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα» που υπείχε υποχρέωση να δηλώσει με βάση τον σχετικό όρο της διακήρυξης, με αποτέλεσμα η εν λόγω εταιρία να μην καθίσταται ένοχη «σοβαρής ψευδούς δήλωσης» κατά την παροχή της συγκεκριμένης πληροφορίας αναφορικά με την προσωπική της κατάσταση... Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

ΣΤΕ . Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων . Δημόσια έργα. Διακήρυξη .  Αναστολή εκτέλεσης διοικητικής πράξης . Η προσφορά της αιτούσας απορρίφθηκε, με απόφαση της ΕΠΥ, με την αιτιολογία, ότι δεν προσκομίζει κατάλογο παραδόσεων τριετίας. Με την προδικαστική προσφυγή, η αιτούσα προέβαλε εσφαλμένη ερμηνεία από την ΕΠΥ, συγκεκριμένου όρου της διακήρυξης . Ειδικότερα, η αιτούσα προέβαλε αφενός μεν , ότι αυτός ο όρος της διακήρυξης έχει την έννοια , ότι ο κατάλογος πρέπει να καλύπτει τις παραδόσεις , οι οποίες έλαβαν χώρα το πολύ μέσα στα προηγούμενα τρία έτη και όχι πριν από αυτό το χρονικό διάστημα , χωρίς να ενδιαφέρει η ακριβής χρονική στιγμή , αφετέρου δε ότι, όπως προκύπτει από υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της προς την ΕΠΥ, αυτή ανέλαβε την διάθεση και εμπορία των προσφερόμενων προιόντων συγκεκριμένου οίκου Γερμανίας από τις 19.2.10, για το διάστημα δε αυτό, προσκομίστηκε κατάλογος με τις κυριότερες παραδόσεις , σύμφωνα με τα οριζόμενα στην διακήρυξη . Ο λόγος αυτός, ο οποίος απορρίφθηκε σιωπηρά από την ΕΠΥ και ο οποίος επαναλαμβάνεται με την ένδικη αίτηση , πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος .Η αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανασταλεί η εκτέλεση της ΕΠΥ, ως προς τον αποκλεισμό της αιτούσας . Η επιτροπή αναστολών δέχεται την αίτηση . Αναστέλλει την εκτέλεση της απόφασης της ΕΠΥ, ως προς τον αποκλεισμό της αιτούσας

Ανάθεση διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων- αίτηση αναστολής:..Επειδή, ενόψει της προεκτεθείσης εννοίας της διακήρυξης, ο αποκλεισμός της αιτούσης για το λόγο ότι η κατά την παρ. 1.6.1.β της διακήρυξης υποβληθείσα από αυτήν, από 17.9.2009 υπεύθυνη δήλωση, αφορούσε την ποινική κατάσταση της εταιρείας και όχι του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντος Συμβούλου της, παρίσταται νόμιμος, δεν πιθανολογούνται δε σοβαρώς ως βάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της, καθώς και ότι η έννοια της διακήρυξης δεν ήταν αρκούντως σαφής. Εξ άλλου, η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση συνιστά, κατά τη διακήρυξη, διακεκριμένο δικαιολογητικό που βεβαιώνει την έλλειψη ποινικής καταδίκης για τα εκεί αναφερόμενα αδικήματα μέχρι την ημέρα υποβολής της προσφοράς και απαιτείται ανεξαρτήτως της υποβολής του κατά τη διάταξη της παρ.1.6.1. περ.ζ) της διακήρυξης, αποσπάσματος ποινικού μητρώου για τον πρόεδρο του Διοικητικού της Συμβουλίου και του Διευθύνοντος Συμβούλου της. Συνεπώς, δεν πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος ο ισχυρισμός της αιτούσης ότι η υποβολή του εν λόγω αποσπάσματος ποινικού μητρώου υποκαθιστά, εν πάση περιπτώσει, την κατά την παρ. 1.6.1.β της διακήρυξης υπεύθυνη δήλωση.(...)η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.