Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Υπό τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, ενόψει των γενομένων δεκτών στην προηγούμενη σκέψη, η έλλειψη ημερομηνίας σύνταξης και υπογραφής της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 2 παρ. Α. 2. της διακήρυξης που υπέβαλε ο αιτών, κατά παράβαση της επί ποινή αποκλεισμού ρητής απαίτησης της διακήρυξης περί χρονικής καλύψεως των δηλουμένων, καθιστά μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, απορριπτέα την προσφορά του αιτούντος. Συνεπώς, η ανωτέρω αιτιολογία της 21/18.11.2009 πράξης αποκλεισμού του αιτούντος, η οποία λογίζεται και ως αιτιολογία της σιωπηρής απόρριψης του σχετικού ισχυρισμού της προσφυγής του, παρίσταται νόμιμη, απορριπτομένου του περί του αντιθέτου προβαλλόμενου λόγου ακυρώσεως. Εξάλλου, ο λόγος ακυρώσεως κατά τον οποίο ο αιτών παρανόμως αποκλείσθηκε, καθόσον ως ημερομηνία σύνταξης και υπογραφής της υπεύθυνης δήλωσης λογίζεται η ημερομηνία, 5.10.2009, που φέρει η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του από το Κ.Ε.Π., ενόψει του ότι η εν λόγω θεώρηση προσδίδει βέβαιη χρονολογία στη δήλωση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο ν. 2717/1999 (Α΄ 97), είναι, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι, και υπό την εκδοχή ότι η ημερομηνία θεώρησης του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος αναπληρώνει την ελλείπουσα ημερομηνία υπογραφής του, η εν λόγω ημερομηνία θεώρησης (5.10.2009) είναι, πάντως, προγενέστερη εκείνης της υποβολής της προσφοράς (8.10.2009) και, εντεύθεν, δεν καλύπτει και την ημερομηνία αυτή, όπως απαιτείται επί ποινή αποκλεισμού από τη διακήρυξη.

Η ανωτέρω αιτιολογία δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, εφόσον η κατατεθείσα μέσω ιδιωτικού ταχυδρομείου στις 27-8-2009 προσφορά της αιτούσης, στην οποία περιλαμβανόταν και η ένδικη υπεύθυνη δήλωση, με θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της την ίδια μέρα (27-8-2009), περιήλθε δε στην αναθέτουσα αρχή στις 28-8-2009, η αναγραφή στην δήλωση αυτή ως ημερομηνίας συντάξεώς της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού (1-9-2009), δεν καθιστά εξ αυτού του λόγου μη νομίμως υποβληθείσα την εν λόγω δήλωση και ως εκ τούτου αποκλειστέα την προσφορά της αιτούσης, διότι η υπεύθυνη αυτή δήλωση, η οποία, ενόψει του εκτεθέντος πραγματικού, ήταν λογικά αδύνατο να έχει συνταχθεί από την αιτούσα την 1-9-2009, την ημερομηνία, δηλαδή, που φέρεται συνταγείσα, πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει συνταχθεί την 27-8-2009 κατά την οποία, αφού θεωρήθηκε το γνήσιο της υπογραφής αυτής, από και δια της οποίας ο υπευθύνως δηλών αναλαμβάνει την ευθύνη της ακρίβειας των δηλουμένων, ακολούθως την ίδια μέρα απεστάλη ταχυδρομικώς εκφεύγοντας της σφαίρας εξουσίας της αιτούσας και αποκτώντας και εξ αυτού του λόγου βεβαία χρονολογία. Η δε αναγραφή στην υπεύθυνη δήλωση ως ημερομηνίας σύνταξής της της 1-9-2009, δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό τα ανωτέρω δεδομένα ότι δημιουργεί σύγχυση, δεδομένου ότι με βάση τον Κανονισμό Επικοινωνίας Δημοσίων Υπηρεσιών, ο οποίος προβλέπει, μεταξύ άλλων (Κεφάλαιο 10ο, σελ. 80-81), ότι «Για τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής ο πολίτης πρέπει να υπογράφει ενώπιον του αρμοδίου υπαλλήλου της Υπηρεσίας που ενεργεί τη θεώρηση», τεκμαίρεται ότι την ημέρα αυτή (27.8.2009) υπογράφηκε η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση (ΕΑ 393, 163/2010, πρβλ. ΕΑ 234/2010).

Αμοιβή για την παροχή υπηρεσιών οργάνωσης και διενέργειας σεμιναρίων εκπαίδευσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά στη σκέψη 2, μη νομίμως αποκλείστηκαν από το διαγωνισμό οι εταιρείες ... και ... Α.Ε, με την αιτιολογία ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις που προσκόμισαν ο Υπεύθυνος Ομάδας Έργου καθώς και όλα τα μέλη αυτών δεν έφεραν βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής. Τούτο διότι, η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής των επίμαχων υπεύθυνων δηλώσεων που αφορούν την τεχνική προσφορά, δεν απαιτείτο από το άρθρο 9 της οικείας διακήρυξης. Συνεπώς, τα δικαιολογητικά των ανωτέρω εταιρειών έπρεπε να γίνουν δεκτά από το Δήμο ... και να επιτραπεί η περαιτέρω αξιολόγησή τους στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Εξάλλου, δεδομένου ότι η προαναφερόμενη διάταξη της διακήρυξης ρυθμίζει πλήρως το ζήτημα της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης, χωρίς καμία μνεία για υποχρέωση θεώρησης του γνησίου της υπογραφής, και μάλιστα με ποινή απαραδέκτου, δεν ήταν νόμιμος ο αποκλεισμός των ως άνω διαγωνιζομένων, βάσει της διάταξης του άρ. 14 του ν. 1599/1986, η οποία σημειωτέον δεν μνημονεύεται στο άρθρο 9 της Διακήρυξης (πρβλ. Δ.Εφ. Αθ. 2421/2013, 241/2012). 

Ημερομηνία θεώρησης γνησίου υπογραφής Υπευθύνων Δηλώσεων εγκαταστατών μηχανικών συστημάτων αερίων καυσίμων (ΑΔΑ:ΩΓΞΙ465ΦΘΘ-ΖΓ5)

Έκδοση αναθεωρημένων προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων τύπου Α και Β.

Δ.ΣΦ,ΦΕΚ-264/Β/11.2.2016:Στην 67/1.4.2015 απόφαση της Αντιπροέδρου της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ/664/21.4.2015 (τεύχος Β), στη σελίδα 7455, Παράρτημα Α, υποσημείωση 45 διορθώνεται το εσφαλμένο «Όπου στο παρόν προβλέπεται υπεύθυνη δήλωση αυτή πρέπει να φέρει ημερομηνία υπογραφής εντός του τελευταίου μηνός πριν τη δημοπράτηση ενώ δεν απαιτείται να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής.» με την προσθήκη της λέξης "τεύχος" μετά από τη λέξη "παρόν" και στη σελίδα 7481, Παράρτημα Β και στην υποσημείωση 47, διορθώνεται ομοίως το εσφαλμένο «Όπου προβλέπεται στο παρόν υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης, η δήλωση αυτή πρέπει να φέρει ημερομηνία υπογραφής εντός του τελευταίου μηνός πριν τη δημοπράτηση ενώ δεν απαιτείται αυτή να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής.» με την προσθήκη της λέξης "τεύχος" μετά από τη λέξη "παρόν".ΠΡΟΣΟΧΗ! Για την έκδοση αναθεωρημένων προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων τύπου Α και Β βλεπε το  ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΑΑΔΗΣΥ/1178/2015  Αναθεώρηση προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων Τύπου Α και Β

Έκδοση αναθεωρημένων προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων τύπου Α και Β

Δ.ΣΦ,ΦΕΚ-264/Β/11.2.2016:Στην 67/1.4.2015 απόφαση της Αντιπροέδρου της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ/664/21.4.2015 (τεύχος Β), στη σελίδα 7455, Παράρτημα Α, υποσημείωση 45 διορθώνεται το εσφαλμένο «Όπου στο παρόν προβλέπεται υπεύθυνη δήλωση αυτή πρέπει να φέρει ημερομηνία υπογραφής εντός του τελευταίου μηνός πριν τη δημοπράτηση ενώ δεν απαιτείται να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής.» με την προσθήκη της λέξης "τεύχος" μετά από τη λέξη "παρόν" και στη σελίδα 7481, Παράρτημα Β και στην υποσημείωση 47, διορθώνεται ομοίως το εσφαλμένο «Όπου προβλέπεται στο παρόν υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης, η δήλωση αυτή πρέπει να φέρει ημερομηνία υπογραφής εντός του τελευταίου μηνός πριν τη δημοπράτηση ενώ δεν απαιτείται αυτή να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής.» με την προσθήκη της λέξης "τεύχος" μετά από τη λέξη "παρόν".ΠΡΟΣΟΧΗ! Για την έκδοση αναθεωρημένων προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων τύπου Α και Β βλεπε το  ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΑΑΔΗΣΥ/1178/2015  Αναθεώρηση προτύπων διακηρύξεων συμβάσεων δημοσίων έργων Τύπου Α και Β

Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, ενόψει του ότι ρητώς ορίζονται ως περιεχόμενο της ανωτέρω υπεύθυνης δηλώσεως «γεγονότα ή στοιχεία», συνάγεται ότι αυτή μπορεί να αφορά αποκλειστικώς και μόνον γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα, όχι, όμως, μέλλοντα (πρβλ. ΠΕ 160, 58/1984 επί της ομοίου περιεχομένου διατάξεως του προϊσχύσαντος ν.δ/τος 105/1969). Περαιτέρω, ενόψει της ρητής προβλέψεως της διακηρύξεως και του άρθρου 6 του π.δ/τος 118/2007 περί του ότι με την κατ' άρθρο 8 του ν.1599/1986 υπεύθυνη δήλωση πρέπει να δηλώνεται ότι όλα όσα αναλυτικώς αναφέρονται στη διακήρυξη (Παράρτημα Β΄ παρ.1.6) και στο άρθρο 6 του Π.Δ. 118/2007 ισχύουν «μέχρι και την ημέρα υποβολής της προσφοράς», συνάγεται ότι η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, ούτως ώστε να καλύπτει, κατά τη ρητή απαίτηση της διακηρύξεως, και την ημερομηνία αυτή. Επομένως, υπεύθυνη δήλωση με ημερομηνία υπογραφής προγενέστερη εκείνης της υποβολής της προσφοράς δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της διακηρύξεως και του ανωτέρω π.δ/τος, δεδομένου ότι, βεβαιώνοντας την ανυπαρξία καταδικών κλπ. σε μελλοντική ημερομηνία, δεν αναφέρεται, εν πάση περιπτώσει, σε γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα. Η ερμηνεία αυτή συνάδει με τον σκοπό της σχετικής ρυθμίσεως, ο οποίος συνίσταται στην ανάγκη διευκολύνσεως τόσο της συμμετοχής των διαγωνιζομένων, με την αποφυγή της υποχρεώσεως συλλογής ήδη από το χρονικό σημείο της υποβολής της προσφοράς των αντιστοίχων με τις δηλούμενες στην υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 ιδιότητες δικαιολογητικών, όσο και της μη ενασχολήσεως της αναθέτουσας αρχής με τα ως άνω δικαιολογητικά σε επίπεδο παραδεκτού της συμμετοχής των διαγωνιζομένων. Εξάλλου, η ως άνω ερμηνεία δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, υπό την έννοια της παρεμβολής δυσαναλόγων προς τον επιδιωκόμενο σκοπό εμποδίων στην ελεύθερη συμμετοχή των διαγωνιζομένων, ούτε συνεπάγεται καθεστώς δυσμενών διακρίσεων σε βάρος όσων αλλοδαπών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων εδρευουσών εκτός του τόπου διεξαγωγής του διαγωνισμού επιθυμούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, δεδομένου ότι, κατά τις παρατεθείσες στην σκέψη 6 διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1,4 και 5 του π.δ/τος 118/2007 και 10 παρ.3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν θεσπίζεται ανελαστικώς μία συγκεκριμένη και μόνον ημέρα για την ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών αλλά ο ενδιαφερόμενος να συμμετάσχει σε ανοικτό διαγωνισμό έχει την ευχέρεια, αφού ολοκληρώσει πλήρως κατά τα λοιπά την προετοιμασία του φακέλου της προσφοράς του, να επιλέξει στην συνέχεια οποτεδήποτε, εντός του κατ' άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ/τος 60/2007 ευρέος χρονικού διαστήματος (ήτοι από την ημερομηνία αποστολής της διακηρύξεως προς δημοσίευση μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής προσφορών -η οποία, κατά τη διέπουσα τον επίδικο διαγωνισμό διακήρυξη, συμπίπτει με την ημερομηνία διενεργείας του διαγωνισμού-), την ημερομηνία, μέχρι της οποίας θα πρέπει να επιμεληθεί να υπογράψει την υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, να θεωρήσει το γνήσιο της υπογραφής του δηλούντος και να προβεί στην υποβολή της προσφοράς, περιλαμβάνοντας σ’ αυτήν και την ως άνω υπεύθυνη δήλωση, είτε με απ' ευθείας κατάθεση της προσφοράς στην αναθέτουσα αρχή είτε αποστέλλοντάς την προς την εν λόγω αρχή με συστημένη επιστολή στην ταχυδρομική υπηρεσία, εφ' όσον ο τρόπος αυτός αποστολής ρητώς προβλέπεται στο άρθρο 10 παρ. 3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν αποκλείεται δε από διάταξη της διακηρύξεως ή του π.δ/τος 118/2007. Στην τελευταία, όμως, αυτή περίπτωση, πρέπει να εξασφαλίζεται η περιέλευση της προσφοράς στην ανωτέρω αρχή το αργότερο μέχρι την προηγουμένη της ημερομηνίας διενεργείας του διαγωνισμού, ως ημερομηνία δε υποβολής της προσφοράς θεωρείται η ημερομηνία καταθέσεως της ανωτέρω επιστολής στην ταχυδρομική υπηρεσία. Τέλος, η απαιτουμένη από τη διακήρυξη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής είναι εύλογη και δεν εμποδίζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό ή την ελεύθερη συμμετοχή σε διαγωνισμούς, δεδομένου ότι συνιστά για το δημόσιο μία εξασφαλιστική των συμφερόντων του διαδικασία, η οποία δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις που αφορούν στη διενέργεια διαγωνισμών προμηθειών του Δημοσίου.

Παροχή υπηρεσιών τεχνικής – εφοδιαστικής υποστήριξης πέντε ελικοπτέρων ιδιοκτησίας του Πυροσβεστικού Σώματος (...) Επειδή, κατά την έννοια των προπαρατεθεισών διατάξεων της ένδικης διακήρυξης και του πδ/τος 118/2007, ερμηνευομένων ενόψει και της αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 παρ. 4 του ν. 1599/1986, με το παρατιθέμενο σε αυτές περιεχόμενο, αποτελεί ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, παράβαση δε του εν λόγω κανόνα εκ μέρους του συμμετέχοντος στο διαγωνισμό, δηλαδή παράλειψη συνυποβολής με την προσφορά της παραπάνω δήλωσης ή υποβολής ελλιπούς κατά περιεχόμενο δήλωσης, καθιστά την υποβληθείσα προσφορά του απαράδεκτη.(...)Επομένως, αδιαφόρως του αν η παρεμβαίνουσα εταιρία, ως νομικό πρόσωπο, υπείχε υποχρέωση να προσκομίσει υπεύθυνη δήλωση, στην οποία να προσδιορίζει «το ειδικό επάγγελμα» που ασκεί, πάντως, υπείχε, σε κάθε περίπτωση, υποχρέωση να προσκομίσει δήλωση, στην οποία να αναφέρεται το συγκεκριμένο (και κατά τόπο και κατ’ είδος) Επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένη. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή, δεν μπορούσε, εν προκειμένω, να αναπληρώσει την προαναφερθείσα έλλειψη με τις ανωτέρω περιγραφείσες ενέργειες, στις οποίες προέβη η ίδια, ενόψει αφενός της προαναφερθείσας αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, αφετέρου δε και της υποχρεώσεως, που επιβάλλει η οικεία διακήρυξη, τα σχετικά δικαιολογητικά να είναι επικαιροποιημένα, προβλέποντας ειδικότερα ότι στην υπεύθυνη δήλωση πρέπει να αναφέρουν οι συμμετέχοντες το επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού. Διά ταύτα Δέχεται την αίτηση

Διαγωνισμός για την ανάθεση των εργασιών καθαριότητας. Ο παρεμβαίνων είχε καταθέσει υπεύθυνη δήλωση για την χώρα καταγωγής των υλικών καθαριότητας. Στην εγγυητική επιστολή απαιτείτο αναγραφή του αριθμού της διακηρύξεως του διαγωνισμού και όχι και του αριθμού πρωτοκόλλου αυτής. Ο παρεμβαίνων απέδειξε την εμπειρία του, η οποία, κατά τη διακήρυξη, δεν απαιτείτο να αφορά σε νοσοκομειακές μονάδες, ενώ δεν ετίθεντο ελάχιστα ποσοτικά όρια, με την υποβολή βεβαιώσεως του αντισυμβαλλομένου, μη απαιτουμένης της προσκόμισης συμβάσεως ή τιμολογίου. Στις υπεύθυνες δηλώσεις του παρεμβαίνοντα αναγραφόταν η ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού και το αντικείμενό τους καθώς και η διακήρυξη. Η υπεύθυνη δήλωση του παρεμβαίνοντα για εγγραφή του στο Επιμελητήριο ήταν πλήρης. Οι θεωρήσεις του γνησίου της υπογραφής του παρεμβαίνοντα έγιναν από αρμόδιο όργανο, ήτοι από πολιτικό μηχανικό του Δήμου που ενεργούσε με εντολή Δημάρχου.

Μετακινήσεις ερευνητών...Επειδή, σύμφωνα με όσα έχουν εκτεθεί στην 7η σκέψη, η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δήλωσης πρέπει, κατ’ αρχήν, να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς. Αν όμως από τα στοιχεία του φακέλου μπορεί να συναχθεί ότι από προφανή παραδρομή οι υπεύθυνες δηλώσεις διαγωνιζομένου φέρουν ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της προσφοράς του σε διαγωνισμό, περίπτωση που ανακύπτει ιδίως όταν η ημερομηνία που φέρουν οι υπεύθυνες δηλώσεις διαγωνιζομένου είναι όχι απλώς μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της προσφοράς του αλλά μεταγενέστερη και της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των προσφορών για το συγκεκριμένο διαγωνισμό και μάλιστα όταν αυτή συμπίπτει με την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, η πλημμέλεια αυτή των υπεύθυνων δηλώσεων δεν μπορεί να έχει ως συνέπεια τον αποκλεισμό του από τον διαγωνισμό (Πρβλ. και Σ.τ.Ε. 2017/2010). Τούτο, διότι στην περίπτωση αυτή μπορεί ευλόγως να θεωρηθεί ότι ο διαγωνιζόμενος, που, άλλωστε, δεν παραβιάζει κατ’ ουσίαν τον σχετικό όρο της διακηρύξεως, υπέπεσε στην παραδρομή συγχέοντας την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς του με την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών ή με την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού. Με τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη αίτηση ασφαλιστικών μέτρων θα έπρεπε να γίνει δεκτή και να διαταχθούν ως κατάλληλα ασφαλιστικά μέτρα η αναστολή της εκτέλεσης του 205/2.11.2010 πρακτικού του Ειδικού Επταμελούς Οργάνου της Επιτροπής Ερευνών του καθ’ου Πανεπιστημίου, η αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσας και η περαιτέρω συνέχιση του διαγωνισμού με τη συμμετοχή της. Ενόψει όμως αντίθετης νομολογίας επί του θέματος αυτού (Ε.Α. 43/2010), η Επιτροπή κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην Επιτροπή υπό πενταμελή σύνθεση κατ’ άρθρο 10 του ν. 3900/2010 (Α΄213).