Ανάθεση παροχής υπηρεσιών-έλεγχος νομιμότητας:  Κατόπιν τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας, κατά την ορισθείσα από τη διακήρυξη ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού (24.7.2017), προσήλθαν και υπέβαλαν εμπρόθεσμα προσφορές οι εταιρείες …, και ….  Οι προσφορές (Φάκελοι Α΄) αποσφραγίστηκαν και αξιολογήθηκαν από τις αντίστοιχες Επιτροπές, που συγκροτήθηκαν νόμιμα με απόφαση του Διευθύνοντος Συμβούλου, ως παραδεκτές και σύμφωνες με τους όρους της προκήρυξης, κατόπιν δε της αποσφράγισης των Οικονομικών Προσφορών (Φάκελοι Β΄) στις 4.9.2017, διαπιστώθηκε ότι τη χαμηλότερη προσφορά με ποσοστό αμοιβής 3,74% επί του μηνιαίου κόστους είχε υποβάλει η εταιρεία … . Κατόπιν αυτών, με την 345/07/14.9.2017 απόφαση του ΔΣ της ... κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανωτέρω εταιρεία, υπό τον όρο της προσκόμισης βεβαιώσεων από τη ... και τις συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις περί μη παροχής σε αυτές υπηρεσιών σχετικών με την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, ενώ με την από 3.10.2017 επιστολή της η ως άνω εταιρεία αποδέχθηκε χωρίς επιφυλάξεις την από 29.9.2017 επιστολή της ... περί πρόθεσης ανάθεσης σε αυτήν των ελεγχόμενων υπηρεσιών..Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένης υπόψη της μη άσκησης ενστάσεων, αντιρρήσεων ή ενδίκων βοηθημάτων (σχετ. η 109782/5.10.2017 βεβαίωση του Προέδρου του Δ.Σ. και Διευθύνοντος Συμβούλου της ...), το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη φάση της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας μέχρι και την έκδοση της ως άνω προσωρινής κατακυρωτικής απόφασης (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 3976/2014, VI Tμ. 3797/2014), για την ολοκλήρωση δε του ελέγχου επισημαίνεται ότι απαιτείται η υποβολή των προβλεπόμενων στο άρθρο 12 της προκήρυξης δικαιολογητικών κατακύρωσης, ο έλεγχος αυτών και η συναφής έγκριση των αρμοδίων οργάνων της ... (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 269/2017, 261, 260, 195, 194/2015).

Έλεγχος νομιμότητας-Παροχή υπηρεσιών:Κατόπιν τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας, κατά την ορισθείσα από τη διακήρυξη ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού (25.7.2017), προσήλθαν και υπέβαλαν εμπρόθεσμα προσφορές οι εταιρείες …. Οι προσφορές (Φάκελοι Α΄) αποσφραγίστηκαν και αξιολογήθηκαν από τις αντίστοιχες Επιτροπές, που συγκροτήθηκαν νόμιμα με απόφαση του Διευθύνοντος Συμβούλου, ως παραδεκτές και σύμφωνες με τους όρους της προκήρυξης, κατόπιν δε της αποσφράγισης των Οικονομικών Προσφορών (Φάκελοι Β΄) την 31η.8.2017, διαπιστώθηκε ότι τη χαμηλότερη προσφορά με ποσοστό αμοιβής 6,1% επί του μηνιαίου κόστους είχε υποβάλει η εταιρεία ... Κατόπιν αυτών, με την 345/11/14.9.2017 απόφαση του Δ.Σ. της ... κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανωτέρω εταιρεία, υπό τον όρο της προσκόμισης βεβαιώσεων από τη Δ.Ε.Π.Α. Α.Ε. και τις συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις περί μη παροχής σε αυτές υπηρεσιών σχετικών με την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, ενώ με την από 2.10.2017 επιστολή της η ως άνω εταιρεία αποδέχθηκε χωρίς επιφυλάξεις την από 29.9.2017 επιστολή της …. περί πρόθεσης ανάθεσης σε αυτήν των ελεγχόμενων υπηρεσιών.Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένης υπόψη της μη άσκησης ενστάσεων, αντιρρήσεων ή ενδίκων βοηθημάτων (σχετ. η 109776/5.9.2017 βεβαίωση του Προέδρου του Δ.Σ. και Διευθύνοντος Συμβούλου της ….), το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη φάση της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας μέχρι και την έκδοση της ως άνω προσωρινής κατακυρωτικής απόφασης (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 3976/2014, VI Tμ. 3797/2014), για την ολοκλήρωση δε του ελέγχου επισημαίνεται ότι απαιτείται η υποβολή των προβλεπόμενων στο άρθρο 12 της προκήρυξης δικαιολογητικών κατακύρωσης, ο έλεγχος αυτών και η συναφής έγκριση των αρμοδίων οργάνων της …. (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 269/2017, 261, 260, 195, 194/2015).

Αμοιβή δικηγόρου Μετά δε την έναρξη ισχύος του νέου Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με τον οποίο καθιερώθηκε, κατά τα ανωτέρω, σύστημα συμβατικής ελευθερίας, το ποσό της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου επιτρέπεται να ορίζεται τόσο ανώτερο, όσο και κατώτερο από τις αναφερόμενες στον Κώδικα αυτό αμοιβές (βλ. αιτιολογική έκθεση του Κώδικα, πρβλ. Κλ. Ι Τμ. 65/2014  επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 3919/2011). Περαιτέρω, ναι μεν ο προσδιορισμός της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου, πλην όμως η άσκηση της ευχέρειας αυτής ελέγχεται ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του εύλογου, βάσει των ειδικών περιστάσεων, μέτρου της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012, 163/2010). (….) Τέλος, προϋπόθεση για την καταβολή της δικηγορικής αμοιβής είναι η προηγούμενη εκτέλεση από τον δικηγόρο των σχετικών εργασιών, γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012). Η εκτέλεση δε αυτή μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως δικαστικές αποφάσεις, πρακτικά δικαστηρίων, γραμμάτια προείσπραξης, κατατεθείσες προτάσεις κλπ. (πρβλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 179/2012, 144/2011).    

Εξ άλλου, η διακήρυξη του διαγωνισμού, ως κανονιστική πράξη δεσμεύει με τους όρους της, τόσο τους τρίτους προς τους οποίους απευθύνεται, όσο και το ίδιο το νομικό πρόσωπο που προκηρύσσει το σχετικό διαγωνισμό, το οποίο υποχρεούται εφεξής και μέχρι τέλους της διαδικασίας του διαγωνισμού να εφαρμόζει τα όσα ορίζονται σε αυτή (βλ. Πράξεις VI Τμ. Ε.Σ. 181/2006, 31/2003, 105/2003). Η αρχή αυτή της δεσμευτικότητας της διακηρύξεως κατοχυρώνεται και στο κοινοτικό δίκαιο, αφού κάθε απόκλιση από τους όρους αυτής αποτελεί παραβίαση της αρχής της ισότητας των διαγωνιζομένων (βλ. Πράξη VI Τμ. Ε.Σ. 70/2006). Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, είτε κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης που καταρτίζεται μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού, είτε κατά το στάδιο εκτέλεσης αυτής, καθιστά μη νόμιμη τη σχετική διαδικασία και επάγεται ακυρότητα (βλ. Πράξεις IV Τμ. Ε.Σ. 70/2003, 105/2002, 78, 4/2001, 85/2000).

Τα πρακτικά του Ν.Σ.Κ. δεν παρέχουν στην αρμόδια υπηρεσία την ευχέρεια καταβολής των εγκριθέντων με αυτά ποσών, εκτός αν κριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο ότι η σχετική δαπάνη είναι νόμιμη (βλ. πρακτικά Ολομ. Ε.Σ. 17ης Γεν./4.6.2003, Πράξεις Ι Τμ. 96/2006, 134/2005 κ.ά).

Αγορά αγροτεμαχίων...Στην κρινόμενη υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η προσβαλλόμενη πράξη κοινοποιήθηκε στον Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού ... στις 22.4.2019 (βλ. το σχετικό από 22.4.2019 αποδεικτικό επίδοσης προς την εξουσιοδοτημένη υπάλληλο του τελευταίου, ....). Εντούτοις, η κρινόμενη αίτηση κατατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις ....2019 (αριθμ. πρωτ. ...), ήτοι μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης αποκλειστικής δεκαπενθήμερης προθεσμίας, η οποία έληξε στις 7.5.2019, ημέρα Τρίτη, εργάσιμη και μη εξαιρετέα εκ του νόμου. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το υπόμνημα του αιτούντος, ότι η εκπρόθεσμη υποβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας, και συγκεκριμένα στην απεργία του Σωματείου Ναυτεργατών ... στις 6.5.2019, που κατέστησε αδύνατη την αποστολή του δικογράφου μέσω ταχυμεταφοράς, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι ο επικαλούμενος λόγος ανωτέρας βίας είχε ήδη εκλείψει σε χρόνο πριν την λήξη της προθεσμίας άσκησης της αίτησης ανάκλησης (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Επτ. Μειζ. Συνθ. 1021/2017, 1745/2016), σε κάθε περίπτωση δε, η απεργία του σωματείου των ναυτεργατών δεν αποτελούσε περίσταση δυνάμενη να εμποδίσει την άσκηση της κρινόμενης αίτησης ανάκλησης, δεδομένου ότι για τη νομότυπη άσκησή της αρκούσε η υποβολή του σχετικού δικογράφου με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, όπως με κατάθεση από εξουσιοδοτημένο δικηγόρο ή ακόμα και με τηλεομοιοτυπία (ΕΣ Τμ. Μείζ. – Επτ. Σύνθ. 748/2018, VI Τμ. 839/2018, 2675, 2239/2016).

Εκσυγχρονισμός αυτοκινητοδρομίου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει τα εξής: Οι προβλεπόμενες στο πλαίσιο του ελεγχόμενου έργου εργασίες, όπως αποτυπώνονται στην οικεία διακήρυξη (άρθρο 11 αυτής, βλ. ανωτέρω σκέψη 3Ε), η οποία αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει το συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επτ. Σύνθ. 1924/2016, VI Τμ. 1349, 1350, 1351/2017), εφόσον αφορούν στην αποκατάσταση του υφιστάμενου ασφαλτικού στην πίστα του αυτοκινητοδρομίου και αποσκοπούν στη βελτιστοποίηση των μηχανικών χαρακτηριστικών της, στο πλαίσιο προσαρμογής τους στις τελευταίες απαιτήσεις του μηχανοκίνητου αθλητισμού (βλ. άρθρο 11.3 της διακήρυξης), αποτελούν συντήρηση της ήδη υπάρχουσας εγκατάστασης (πίστας του αυτοκινητοδρομίου) και εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες της «....», κατά την εκπλήρωση των σκοπών της, όπως αυτοί προβλέπονται στο Καταστατικό της (βλ. άρθρο 3 αυτού). Κατά συνέπεια, η διενέργεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού από τον αιτούντα και με δαπάνες αυτού (ΣΑΤΑ παρελθόντων ετών) αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 265 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ρητά απαγορεύει την άμεση ή έμμεση επιχορήγηση ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. από το Δήμο. Και υπό την εκδοχή δε ότι η προκήρυξη από τον αιτούντα Δήμο του συγκεκριμένου έργου, συνολικού προϋπολογισμού 450.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ), αποτελεί αύξηση του κεφαλαίου ή της εισφοράς του Δήμου στην «....», απαιτείται να έχει προηγηθεί, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 253 παρ. 2 του ως άνω Κώδικα, η εκπόνηση σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας, η οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου. Επομένως, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, παρά τα όσα αντίθετα υποστηρίζονται στην υπό κρίση αίτηση. 

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.Μ.Ε.Σ/1645/2020

Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 372/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Επιπλέον, ο έλεγχος αυτός, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της εν λόγω σύμβασης, εκτείνεται, όπως ορθά έπραξε το Κλιμάκιο, στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής της, ανεξαρτήτως της 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της ασκηθείσας από την ένωση εταιρειών ... προδικαστικής προσφυγής και των προβαλλόμενων σε αυτή ισχυρισμών περί μη νόμιμου αποκλεισμού της ιδίας (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 1254/2019). Τα δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες εταιρείες ότι η προσφορά της «...» είναι απορριπτέα για σειρά λόγων που αναφέρονται στο υπό κρίση δικόγραφό τους, πρέπει να απορριφθούν, δεδομένου ότι με αυτά δεν προσβάλλεται, για πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, συγκεκριμένη κρίση του Κλιμακίου (βλ. άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, προβάλλοντας ότι η τυχόν επαναφορά του διαγωνισμού θα επιφέρει μεγάλη οικονομική ζημία στο Δήμο τόσο για την εκ νέου διενέργειά του, όσο και εξαιτίας της καθυστέρησης εκτέλεσης του αντικειμένου του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, τα οποία έδρασαν, κατά τα υποστηριζόμενα, συμμορφούμενα με την απόφαση της ΑΕΠΠ, όπως είχαν υποχρέωση (άρθρο 367 παρ. 3 ν. 4412/2016), κατά το μέρος που προβάλλεται από τις αιτούσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι μεν δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, ωστόσο η σύναψη της σύμβασης τελεί υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης επιτυχώς του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του συνόλου της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας, ο οποίος ασκείται, κατά τα ανωτέρω, ως συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα, από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 105 παρ. 3 β΄ του ν. 4412/2016). Ομοίως ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, τα οποία, στο στάδιο της εξέτασης των προσφορών, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, είχαν την πεποίθηση, όπως υποστηρίζεται, ότι εφαρμόζουν ορθά τους όρους της διακήρυξης περί προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 1264/2019, VI Τμ. 824/2019 κ.α.).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Μετά δε την απόρριψη της αίτησης της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «...» και των εταιρειών από τις οποίες η ένωση αυτή αποτελείται α) «....» και β) «...», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.).να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με αυτά τα δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή μεταξύ του Δήμου ..... και της Δ.Α.Ε.Μ. Α.Ε. με το ανωτέρω περιεχόμενο αποτελεί γνήσια προγραμματική – οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία εξαιρείται, ως εκ τούτου, από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών (βλ. σκ. 4 και 5) που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος (σχετ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 2769/2011, Ζ´ Κλ. 285/2015, 128/2013, πρβλ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ.  2770, 2271/2011, Ζ´ Κλ. 175/2015), ο οποίος συνίσταται στην προσαρμογή του Δήμου ..... στις απαιτήσεις του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των δημοτών του. Ειδικότερα, από το υποβληθέν σχέδιο, προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών, με αλληλοσυμπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, το δε αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης παρίσταται προδήλως συναφές με τους καταστατικούς σκοπούς της «Δ.Α.Ε.Μ. Α.Ε.», και, επομένως, οι συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. 223/2018). Εξάλλου, οι εμπλεκόμενοι φορείς και ιδίως η φερόμενη ως φορέας υλοποίησης του προγράμματος αναπτυξιακή επιχείρηση (οι συναλλαγές της οποίας, όπως προκύπτει από τα από τα αναφερόμενα στη σκέψη 4.2 της παρούσας, πραγματοποιείται σχεδόν εξ ολοκλήρου προς τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης της εδαφικής της περιφέρειας) δεν εκτελούν τις κρίσιμες δραστηριότητες στην ελεύθερη αγορά σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016 (πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 903/2018, βλ. αποφ. VI Tμ. 957/2018). Περαιτέρω, η πρόβλεψη στη σύμβαση της δυνατότητας της Δ.Α.Ε.Μ. Α.Ε. να αναθέσει σε ιδιώτες μέρος των αναγκαίων για την υλοποίηση της σύμβασης εργασιών, δεν είναι πρόσφορο να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των διατάξεων περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η εν λόγω εταιρεία, ως αναθέτουσα αρχή κατά τους όρους του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, οφείλει κατά τις συναλλαγές της με τρίτους, οι οποίες είναι αναγκαίες για την επιτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με την ελεγχόμενη σύμβαση, να τηρεί τις διατάξεις περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VI Τμ. 957/2018). Τέλος, προβλέπεται η σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης, ενώ, σε περίπτωση τυχόν παράβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη των συμβατικών τους υποχρεώσεων, προβλέπεται (άρθρο 10 του ελεγχόμενου σχεδίου) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, και, συνεπώς, υφίσταται έλεγχος, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάθε φορέας δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης.

Προμήθεια εξοπλισμού...Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα παρατίθενται στις σκέψεις υπό στοιχείο ΙΙ και ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το αντικείμενο της συγκεκριμένης προμήθειας, κρίνει ότι μη νόμιμα η ελεγχόμενη διαδικασία διενεργείται από την αιτούσα, παρά τα όσα αβάσιμα περί του αντιθέτου προβάλλονται με την υπό κρίση αίτηση και τις ασκηθείσες υπέρ αυτής παρεμβάσεις. Και τούτο, διότι η προμήθεια εξοπλισμού για το χιονοδρομικό κέντρο ...., όπως περιγράφεται στην εν λόγω διακήρυξη (βλ. άρθρο 1.3 αυτής), αφενός μεν δεν περιλαμβάνεται στις προβλεπόμενες από το άρθρο 186 του ν. 3852/2010 αρμοδιότητες της Περιφέρειας, αφού δεν πρόκειται για αθλητική εγκατάσταση, η οποία να ανήκει, κατά κυριότητα ή κατά χρήση, σε ερασιτεχνικό αθλητικό σωματείο ή σε σύλλογο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (βλ. άρθρο 186 ΙΙ. Η. περ. 22 του ν. 3852/2010), αφετέρου δε από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει μεταβίβαση της σχετικής αρμοδιότητας στην Περιφέρεια ..... με την έκδοση προεδρικού διατάγματος, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 187 του ν. 3852/2010 (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 2968/2014). Εξάλλου, εφόσον η ειδική αυτή αθλητική εγκατάσταση (βλ. άρθρο 56Α παρ. 1 β΄ ββ΄ του ν. 2725/1999, Α΄ 121, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) του χιονοδρομικού κέντρου .... έχει διαμορφωθεί σε δημόσια δασική έκταση 1.604 στρεμμάτων, η οποία είχε παραχωρηθεί κατά χρήση στη δημοτική επιχείρηση με την επωνυμία "....." (βλ. την 159707/4637/16.7.1984 απόφαση του Υφυπουργού Γεωργίας και την 85095/1001/11.3.1986 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Γεωργίας), η ανάθεση της συγκεκριμένης προμήθειας δεν αποβαίνει εις όφελος της αιτούσας Περιφέρειας, ως όφειλε (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 667/2017, 728/2019), αλλά εις όφελος τρίτων, αφού εξυπηρετεί τη βελτίωση αλλότριας περιουσίας. Περαιτέρω, η διενέργεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού, του οποίου το αντικείμενο εξυπηρετεί την εκπλήρωση των σκοπών της "......" (βλ. άρθρο 4 του Καταστατικού της), από την αιτούσα και με δέσμευση σχετικής πίστωσης σε βάρος του προϋπολογισμού της αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 265 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ρητά απαγορεύει την άμεση ή έμμεση επιχορήγηση ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. από Ο.Τ.Α. (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 637/2020). Το γεγονός δε, όπως προβάλλεται, ότι η ελεγχόμενη προμήθεια χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων δεν αίρει την ως άνω διαπίστωση, αφού, όπως προκύπτει από το κείμενο της διακήρυξης (βλ. άρθρο 1.2 αυτής), η σχετική δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό εξόδων, οικονομικού έτους 2019, της Περιφέρειας ..... και συγκεκριμένα τον Κ.Α.Ε. 02.01.071.9454.01.2034 (βλ. και τις 211288/13324/11.7.2019 και 228151/14280/25.7.2019 αποφάσεις δέσμευσης πίστωσης ποσού 1.000.000,00 ευρώ και 240.000,00 ευρώ, αντίστοιχα). Κατά συνέπεια, συντρέχουν λόγοι που κωλύουν την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, στο πλαίσιο του διενεργούμενου, σύμφωνα με τα άρθρα 98 του Συντάγματος και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, ο οποίος πλήρης, καθολικός, αυτεπάγγελτος, ανεξάρτητος από τις ενέργειες των συμμετεχόντων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία και εκτείνεται στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής τους, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της ανάθεσης (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 763/2019, VI Τμ. 1068, 1334/2018, 123, 299, 734, 824, 1058, 1254, 1874/2019). Οι προβαλλόμενοι δε ισχυρισμοί ότι η Περιφέρεια ανέλαβε τη διενέργεια της επίμαχης προμήθειας στο πλαίσιο της πληρεξουσιότητας που παρασχέθηκε με το 13677/12.4.2019 συμβολαιογραφικό έγγραφο και έγινε αποδεκτή από το Περιφερειακό Συμβούλιο ...... με την 50/22.4.2019 απόφασή του, ουδεμία έννομη επιρροή ασκούν στην κρίση ότι υφίστανται, κατά τα ανωτέρω, νόμιμοι διακωλυτικοί της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγοι. Και τούτο, διότι αφενός μεν η δράση των Ο.Τ.Α. διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (βλ. άρθρο 33 α΄ του ν. 4270/2014, Α΄ 143, βλ. και Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Tμ. 735, 1541/2019, 637/2020), αφετέρου δε στην υπό κρίση περίπτωση το πλαίσιο αρμοδιοτήτων της αιτούσας, ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου β΄ βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης, οριοθετείται από τους προβλεπόμενους στα άρθρα 186 – 187 του ν. 3852/2010 και 265 παρ. 3 του ν. 3463/2006 κανόνες. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Περιφέρειας, τα οποία έδρασαν, όπως υποστηρίζεται στα υπό κρίση δικόγραφα, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και με την πεποίθηση ότι ενεργούν σύννομα, κατά το μέρος που προβάλλεται από τις παρεμβαίνουσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από την αιτούσα είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 2968/2014, 667/2017, 728/2019, 637/2020). Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, όπως αυτοί παρατίθενται στα υπό κρίση δικόγραφα, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763, 1264/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Τέλος, σύμφωνα με την επισήμανση του Κλιμακίου (βλ. σκέψη 7 της προσβαλλόμενης Πράξης), προς την οποία η αιτούσα προτίθεται, όπως αναφέρει στο υπό κρίση δικόγραφο, να συμμορφωθεί, πρέπει να αναδιατυπωθεί ο σχετικός με τη δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης όρος του άρθρου 6 του υποβληθέντος σχεδίου αυτής, ώστε να συμπεριληφθεί ρητή παραπομπή στις διατάξεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, υπό τις προϋποθέσεις των οποίων είναι επιτρεπτή η τροποποίηση σύμβασης. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή τροποποίησης του ως άνω όρου, η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης κωλύεται λόγω της συνδρομής των προαναφερόμενων πλημμελειών. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και οι ασκηθείσες υπέρ αυτής παρεμβάσεις να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 79/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1637/2020