ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1340/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 5 και 9 έως 10 η έφεση της αναιρεσείουσας πρέπει να γίνει δεκτή. Η αναιρεσείουσα δικαιούται να λάβει σύνταξη κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 12 παρ. 2 περ. δ΄ του ν. 4387/2016, δεδομένου ότι οι ευνοϊκές ρυθμίσεις που ισχύουν για τους συμπληρώσαντες από τον θάνατο του συνταξιούχου εξάμηνη χρονική διάρκεια στους εξ ανασυστάσεως γάμους τους, οι οποίοι δικαιούνται σύνταξη όταν οι τελεσθέντες γάμοι τους δηλαδή αρχικός και εξ ανασυστάσεως έχουν διάρκεια πέντε χρόνια, πρέπει, για λόγους αποκατάστασης της αρχής της ισότητας να τύχουν εφαρμογής, και στην αναιρεσείσουσα της οποίας ο εξ ανασυστάσεως γάμος της είχε διάρκεια μικρότερη των έξι μηνών. Ακολούθως μη νομίμως απορρίφθηκε με τη Σ10/9106623/536/25.9.2017 πράξη της Περιφερειακής Διεύθυνσης Συντάξεων Ν.Π.Δ.Δ. (Τμήμα Β΄) του Ε.Φ.Κ.Α. η αίτηση της ήδη αναιρεσείουσας για κανονισμό σε αυτήν σύνταξης κατά μεταβίβαση ως χήρας συνταξιούχου, με την αιτιολογία ότι ο θάνατος του συζύγου της επήλθε πριν από την πάροδο εξαμήνου από την τέλεση του εξ ανασυστάσεως γάμου της και πρέπει ως εκ τούτου να ακυρωθεί. Μετά την ακύρωση της εν λόγω πράξης η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην αρμόδια Διεύθυνση του e – Ε.Φ.Κ.Α., προκειμένου να κανονισθεί η μηνιαία σύνταξη της αναιρεσείουσας, μετά από προσμέτρηση στη διάρκεια του εξ ανασυστάσεως γάμου της με τον αποβιώσαντα σύζυγό της και της διάρκειας του αρχικού μεταξύ τους γάμου, με βάση την πλέον των 28 ετών συνολική έγγαμη συμβίωση με τον αποβιώσαντα σύζυγό της. Η μηνιαία σύνταξή της πρέπει να ορισθεί πληρωτέα αναδρομικώς από τριετίας από την πρώτη του μήνα έκδοσης της ακυρούμενης με την παρούσα απόφαση πράξης με όριο τον χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού της δικαιώματος, ήτοι την επομένη του θανάτου του συζύγου της (20.1.2017).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
Ελ.Συν.Ολομ/114/2017
Οικογενειακή παροχή λόγω γάμου:Στην υπό κρίση υπόθεση, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση του ΙΙ Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή η από 30.12.2002 ..αγωγή της ήδη αναιρεσίβλητης, πολιτικής συνταξιούχου του Δημοσίου, που παραπέμφθηκε προς εκδίκαση στο Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω δικαιοδοσίας με την 4463/2006 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου .., με την οποία ζήτησε να της καταβληθεί νομιμοτόκως το ποσό των 2.825,64 ευρώ, ως οικογενειακή παροχή συζύγου για το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 30.6.2002. Ειδικότερα, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση υποχρεώθηκε το αναιρεσείον Δημόσιο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής κατά το άρθρο 21 του κ.δ/τος της 26.6./10.7.1944 «Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου», το ποσό των 1.761,00 ευρώ, που αντιστοιχεί σε μη καταβληθείσα σε αυτή οικογενειακή παροχή λόγω γάμου κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 28.2.2001, καθόσον κρίθηκε ότι η επίδικη αξίωση για το εν λόγω χρονικό διάστημα, ενόψει του χρόνου κατάθεσης της αγωγής (31.12.2002) στο Διοικητικό Πρωτοδικείο …, δεν είχε υποπέσει στην πενταετή παραγραφή της εφαρμοσθείσας διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995, ενώ για το μεταγενέστερο της 28.2.2001 χρονικό διάστημα είχε ήδη ικανοποιηθεί.(..)Δεδομένου δε του χρόνου κατάθεσης της αγωγής στο Διοικητικό Πρωτοδικείο … (31.12.2002), η αξίωση της ήδη αναιρεσίβλητης για καταβολή της οικογενειακής παροχής λόγω γάμου για το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 31.12.1999 έχει υποπέσει στη διετή παραγραφή της διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 και, συνεπώς, αυτή δικαιούται την εν λόγω παροχή μόνο για το από 1.1.2000 έως 28.2.2001 χρονικό διάστημα. Κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η ένδικη αγωγή και να υποχρεωθεί το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη ως οικογενειακή παροχή λόγω γάμου για το από 1.1.2000 έως 28.2.2001 χρονικό διάστημα το ποσό των 493,03 ευρώ (14 μήνες Χ 12.000 δρχ.), νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, με βάση το επιτόκιο (6%) που προβλέπεται στο άρθρο 21 του κ.δ/τος 26.6./10.7.1944 «Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου».
Φ.1500/οικ. 9696/195/2014
Διαδικασία εσωτερικής κατανομής και καταβολής των παρακρατουμένων από τη σύνταξη του οφειλέτη συνταξιούχου ποσού μεταξύ των Ασφαλιστικών Φορέων που συμμετέχουν στη διαδικασία συνταξιοδότησης με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
ΣΤΕ/ΕΑ/844/2007
ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ-ΜΗΤΡΩΟ ΑΡΡΕΝΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ: εγγραφή του αιτούντος ως αδηλώτου στα Μητρώα Αρρένων της Κοινότητας … και καθορισμού της ηλικίας του. (...) Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι ο αιτών κατοικεί μονίμως στην Ελλάδα και δραστηριοποιείται σε οικογενειακή επιχείρηση εμπορίου τροφίμων (….), στην οποία έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις και ότι, ως εκ τούτου, η εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης θα επιφέρει βλάβη δυσχερώς επανορθώσιμη, σε περίπτωση αποδοχής της αιτήσεως ακυρώσεως, στον ίδιον και στη δεύτερη αιτούσα, σύζυγό του, η οποία απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια λόγω του γάμου της. Η Επιτροπή Αναστολών, λαμβάνοντας υπόψη: α. ότι με την προσβαλλόμενη πράξη δεν αμφισβητείται ευθέως η γνησιότητα της εγγραφής του παππού του αιτούντος στα Μητρώα Αρρένων του Δήμου Αθηναίων, ούτε η ισχύς του πιστοποιητικού ταυτοπροσωπίας και, επομένως, η ελληνική ιθαγένεια αυτού και των απογόνων του, ούτε επεξηγείται για ποιό λόγο δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα εγγραφής του αιτούντος ως αδηλώτου και β. την προαναφερθείσα βλάβη, κρίνει ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή.
ΝΣΚ/111/2024
Ερωτάται, εάν το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων οφείλει να επιστρέψει σε πρόσωπο που έχει τύχει σύνταξης λόγω θανάτου του δανειολήπτη συζύγου του, αλλά έχει αποποιηθεί την επαχθείσα κληρονομία, τα ποσά που παρακρατήθηκαν μηνιαίως από τη σύνταξη για την εξυπηρέτηση των δόσεων του ληφθέντος από τον θανόντα δανείου κατά το χρονικό διάστημα από τον μήνα Δεκέμβριο του 2016 έως το μήνα Οκτώβριο του 2023 καθώς και αν τίθεται ζήτημα παραγραφής των σχετικών αξιώσεων. (...) Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων οφείλει να επιστρέψει στο πρόσωπο που έχει τύχει σύνταξης λόγω θανάτου του δανειολήπτη συζύγου του, αλλά έχει αποποιηθεί την επαχθείσα κληρονομία, τα ποσά που παρακρατήθηκαν από τη σύνταξή του μετά την 1η-1-2020, ενώ δεν οφείλει να επιστρέψει τα ποσά που παρακρατήθηκαν πριν την ημερομηνία αυτή λόγω συμπληρώσεως της τριετούς παραγραφής των αντίστοιχων απαιτήσεων (κατά πλειοψηφία).
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1701/2022
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η αναίρεση της 1223/2017 απόφασης του II Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε έφεση της ήδη αναιρεσείουσας κατά (α) του ... εγγράφου-πράξης της Διεύθυνσης Κανονισμού και Εντολής Πληρωμής Πολιτικών Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.), με το οποίο απορρίφθηκε η από 9.5.2014 αίτησή της για την απονομή σε αυτήν σύνταξης ως άγαμη ενήλικη θυγατέρα της αποβιωσάσης στις 20.7.2011 …, πολιτικής συνταξιούχου (τέως δασκάλας)(...)Σε κάθε πάντως δε περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 80 παρ. 1 και 73 παρ. 2 του Συντάγματος, οι συνταξιοδοτικές διατάξεις πρέπει να ερμηνεύονται στενά και δεν επιτρέπεται με διασταλτική ερμηνεία ή ανάλογη ή επεκτατική εφαρμογή τους να διευρύνεται ο κύκλος των δικαιουμένων σύνταξης προσώπων ή να καθίστανται ευνοϊκότερες οι προϋποθέσεις αναγνώρισης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, κατά μείζονα δε λόγο όταν αυτές αφορούν τους κατά μεταβίβαση δικαιούχους. Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση αναίρεσης.
ΝΣΚ/123/2021
Εάν α) οι διατάξεις του άρθρου 36 του ν. 4778/2021, που απαγορεύουν τη μετάταξη, απόσπαση ή την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μετακίνηση υπαλλήλων του e-ΕΦΚΑ κατισχύουν των διατάξεων των άρθρων 21 του ν. 2946/2001 και 48 του ν. 4440/2016 που επιτρέπουν την κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων, συνυπηρέτηση υπαλλήλων στην αλλοδαπή και β) αν οι ανωτέρω απαγορευτικές διατάξεις καταλαμβάνουν την περίπτωση απόσπασης της υπαλλήλου του e-ΕΦΚΑ Α.Θ., η οποία ήταν ήδη, κατά τη θέση σε ισχύ των ανωτέρω διατάξεων, αποσπασμένη στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Βρυξέλλες, λόγω συνυπηρέτησης με τον ένστολο σύζυγό της.(...)α) Οι διατάξεις του άρθρου 36 του ν. 4778/2021 που απαγορεύουν τη μετάταξη, απόσπαση ή την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μετακίνηση υπαλλήλων του e-ΕΦΚΑ και τη μη ολοκλήρωση των εκκρεμών σχετικών διαδικασιών, κατισχύουν, ως ειδικότερες, των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 2946/2001 και του άρθρου 48 του ν. 4440/2016 περί συνυπηρέτησης και β) οι ανωτέρω απαγορευτικές διατάξεις δεν καταλαμβάνουν την περίπτωση της Α.Θ., μονίμου υπαλλήλου του e-ΕΦΚΑ, η οποία, κατά τον χρόνο θέσης σε ισχύ των διατάξεων αυτών (19-02-2021), υπηρετούσε ήδη με απόσπαση, στη Μ.Ε.Α. στις Βρυξέλλες, λόγω συνυπηρέτησης με τον ένστολο σύζυγό της και ο χρόνος διάρκειας της απόσπασής της ταυτίζεται με τη διάρκεια θητείας του συζύγου της.
ΙΚΑ/Σ50/12/2009
Σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου ασφαλιστικού οργανισμού κυρίας ή επικουρικής ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, στον επιζώντα των συζύγων που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω θανάτου σύμφωνα με τις γενικές ή καταστατικές διατάξεις του κάθε οργανισμού, καταβάλλεται η σύνταξη εφόσον δεν εργάζεται ή δεν απασχολείται ή δε λαμβάνει σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο. Στην περίπτωση που εργάζεται ο επιζών των συζύγων ή απασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο, η σύνταξη περιορίζεται στο 50% της σύνταξης λόγω θανάτου μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Μετά τη συμπλήρωση του ορίου αυτού, ο επιζών λαμβάνει το 70% της σύνταξης αυτής.Σχετ.η 505/2008 Γν.ΝΣΚ
ΝΣΚ/65/2023
Ερωτάται: α) Εάν δημόσιος υπάλληλος, ο οποίος είναι πατέρας τέκνου γεννημένου εκτός γάμου, το οποίο ναι μεν έχει αναγνωρίσει αλλά δεν υπάρχει ειδική συμφωνία με τη μητέρα του τέκνου για την άσκηση και κατανομή της γονικής μέριμνας, δικαιούται να λάβει την προβλεπόμενη στη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 53 του Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων άδεια για την ανατροφή του τέκνου ή εάν για τη χορήγησή της θα πρέπει να εξεταστούν άλλες προϋποθέσεις, όπως το εάν συνοικεί με το τέκνο και β) εάν δημόσιος υπάλληλος, που έχει την ιδιότητα του μονογονέα και λόγω της ιδιότητας αυτής δικαιούται προσαύξηση σε συγκεκριμένες διευκολύνσεις που προβλέπονται στον Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων (άρθρο 53 παρ. 5 και παρ. 8), χάνει την ιδιότητα αυτή σε περίπτωση τέλεσης γάμου και δεν δικαιούται πλέον τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις. (...) α) Προκειμένου να χορηγηθεί η προβλεπόμενη στη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 53 του ν. 3528/2007 άδεια εννέα (9) μηνών για την ανατροφή του τέκνου σε δημόσιο υπάλληλο, ο οποίος είναι πατέρας τέκνου γεννημένου εκτός γάμου, το οποίο ναι μεν έχει αναγνωρίσει αλλά δεν υπάρχει ειδική συμφωνία με τη μητέρα του τέκνου για την άσκηση και κατανομή της γονικής μέριμνας, θα πρέπει να εξεταστεί από την αρμόδια υπηρεσία εάν ο υπάλληλος ασκεί εν τοις πράγμασι την επιμέλεια του τέκνου και ιδίως αν κατοικεί μαζί με αυτό, τηρουμένων και των προϋποθέσεων της παρ. 3 του ως άνω άρθρου (ομόφωνα). β) Υπάλληλος, που έχει την ιδιότητα του μονογονέα και λόγω της ιδιότητας αυτής δικαιούται προσαύξηση σε συγκεκριμένες διευκολύνσεις, που προβλέπονται στο ν. 3528/2007 (άρθρο 53 παρ. 5 και παρ. 8), δεν χάνει την ιδιότητα αυτή σε περίπτωση τέλεσης γάμου εφόσον εξακολουθεί να ασκεί αποκλειστικά την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου μαζί με το οποίο αυτός κατοικεί, και κατά συνέπεια ο υπάλληλος αυτός συνεχίζει να δικαιούται τις προβλεπόμενες στο νόμο προσαυξήσεις (ομόφωνα).
ΣΤΕ/3419/2009
Σύνταξη γήρατος:.Με τα δεδομένα αυτά το δικαστήριο έκρινε κατά πλειοψηφία ότι η απασχόληση της αναιρεσείουσας κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα ήταν ευκαιριακή, συνεκτιμωμένου του ότι στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 1998 δήλωσε και εισόδημα από εκμίσθωση αγροτεμαχίων στα ... ποσού 2.174.000 δρχ., και συνεπώς δεν εδικαιούτο συντάξεως γήρατος από τον …, διότι δεν είχε συμπληρώσει 25 απασχόληση από της ενηλικιώσεώς της.(..)Κατόπιν τούτων, το Διοικητικό Εφετείο έκρινε ότι έσφαλε η πρωτόδικη απόφαση την οποία και εξαφάνισε και απέρριψε στη συνέχεια την προσφυγή της αναιρεσείουσας. Με τον τρόπο όμως αυτό το δικάσαν δικαστήριο, κρίναν δηλαδή ότι η αναιρεσείουσα από το 1972 εγκατέλειψε κατά τρόπο μόνιμο και οριστικό την άσκηση του αγροτικού επαγγέλματος και εγκατεστάθη μόνιμα στην …, εξέφερε, κρίση αντίθετη προς όσα περιέχονται στις βεβαιώσεις του ανταποκριτή του .. του Δήμου ... και του εκπροσώπου της συνεταιριστικής οργάνωσης σχετικά με τον τόπο κατοικίας της αναιρεσείουσας. Προκειμένου, δε, να αιτιολογήσει την κρίση του αυτή αρκέσθηκε σε συνολική παράθεση όλων των αποδεικτικών στοιχείων, τόσο εκείνων που τα αρμόδια όργανα του … και, σε περίπτωση αμφισβητήσεως, τα διοικητικά δικαστήρια οφείλουν να λαμβάνουν προεχόντως υπόψη, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα στην πέμπτη σκέψη, όσο και των λοιπών στοιχείων, απομακρύνθηκε δε από τα βεβαιωθέντα από τα αυξημένης βαρύτητας δικαιολογητικά και προσέδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στο περιεχόμενο των λοιπών αποδεικτικών στοιχείων, χωρίς όμως να διαλάβει την, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, απαιτούμενη ειδική αιτιολογία. (πρβλ. ΣτΕ 741/2006) Για το λόγο αυτό, βασίμως προβαλλόμενο, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, η δε υπόθεση που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό της μέρος, πρέπει να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο, για νέα, νόμιμη κρίση.
2/15251/0026/2004
Η ενδιαφερόμενη δικαιούται της ανωτέρω παροχής, για το διαμέρισμα που κατέχει εξ αδιαιρέτου μετά του συζύγου της, στην πόλη της Κέρκυρας, δεδομένου ότι στην περίπτωση αυτή πληρούται ο όρος της μη ύπαρξης άλλης κατοικίας στην ίδια προβληματική περιοχή (Υπαρξη διαμερίσματος σε άλλη προβληματική στον ίδιο Νομό ).