Αρμοδιότητες αποφαινομένων οργάνων για τις μελέτες έργων της Γ.Γ.Α.Ο αρμόδιος για τα θέματα της Γ.Γ.Α. Υπουργός (ή ο Γ.Γ.Α.), επί των έργων της Γ.Γ.Α., δεν έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει την προσθήκη ειδικών επί πλέον όρων σε διακήρυξη διαγωνισμού, ούτε να αποφασίζει για την εφαρμογή της διαδικασίας δημοπράτησης έργου με προεπιλογή και του συστήματος υποβολής προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη - κατασκευή. Μέχρι να εκδοθεί η κ.υ.α. της παρ.2 του άρθρου 45 του Ν 3316/2005, για τις μελέτες των έργων της Γ.Γ.Α. εξακολουθούν να υφίστανται οι αρμοδιότητες των οργάνων αυτής, σύμφωνα με τις οργανικές διατάξεις της.

Η δυνατότητα, την οποία προβλέπει η οδηγία 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, στο άρθρο 9, στοιχείο δ', της αρχικής μορφής της και κατόπιν στο άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο γ', της μορφής που έλαβε μετά την τροποποίησή της από την οδηγία 89/440, να παρακάμπτεται η διαδικασία δημοπρατήσεως προκειμένου να γίνει προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εξαρτάται από τη συνδρομή πολλών σωρευτικών προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων η ύπαρξη απροβλέπτου γεγονότος. Αν μια από τις προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούται, η προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση δεν δικαιολογείται. Δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός το ότι ένας φορέας κράτους μέλους, ο οποίος πρέπει να δώσει, στο πλαίσιο της προβλεπομένης από την εθνική νομοθεσία διαδικασίας εγκρίσεως των σχεδίων δημοσίων έργων, τη συγκατάθεσή του για συγκεκριμένο σχέδιο, προβάλλει, πριν από την προς τούτο προβλεπομένη οριακή ημερομηνία, αντιρρήσεις για λόγους που δικαιούται να επικαλεστεί. Παραβαίνει επομένως τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας το κράτος μέλος του οποίου οι αρμόδιες αρχές, μετά τη μη σύναψη συμβάσεως δημοσίων έργων κατά την ανοικτή διαδικασία λόγω της καθυστερήσεως που προκάλεσε η άρνηση ενός φορέα να δώσει την έγκρισή του για τα αρχικώς προβλεπόμενα σχέδια έργων, αναθέτουν τμήμα της συμβάσεως ακολουθώντας τη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκηρύξεως διαγωνισμού.

Επομένως, οι μελέτες που ανατέθηκαν σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, προκειμένου να εντοπιστούν οι υπόγειοι υδάτινοι πόροι του Δήμου ... σε τρία τοπικά διαμερίσματά του και να διενεργηθούν στη συνέχεια γεωτρήσεις, αφορούν στην εκτέλεση υδρογεωλογικών έργων (Ελ. Συν. VII Τμ. 274/2010). Συνεπώς, εφαρμόζεται στην προκειμένη περίπτωση η ρύθμιση του άρθρου 22 παράγραφος 1 του ν. 3274/2004, όπως ίσχυε κατά το χρόνο ανάθεσης των μελετών, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα κατάτμησης των δημοτικών έργων που εκτελούνται από τις Δ.Ε.Υ.Α.Α. και η σύνταξη των αντίστοιχων για τα έργα αυτά μελετών, εφόσον αφορούν διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα (πρόκειται για δημοτικά διαμερίσματα του συσταθέντος με το άρθρο 1 του ν. 2539/1997 Δήμου ..., τα οποία μετονομάστηκαν σε τοπικά, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφοι 3 και 4 του ως άνω Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων). Κατ’ ακολουθίαν, νομίμως, κατ’ αρχήν, ανατέθηκε απευθείας η εκπόνηση των ως άνω μελετών, που αφορούσαν αντίστοιχα έργα, ανά τοπικό διαμέρισμα.

ΜΕΛΕΤΕΣ:(..)Επειδή, ο ν. 3316/2005, που ρυθμίζει την ανάθεση και εκτέλεση «δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών» (Α΄42) ορίζει, στο άρθρο 2 παρ. 2 ότι «Οι μελέτες, ανάλογα με το αντικείμενό τους, διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: (1) (8) Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων) (3) (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων. (14)». Η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου 2 προβλέπει ότι το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελετών και η αντιστοιχία του με το γνωστικό αντικείμενο των μελετών, που δικαιούνται να εγγραφούν ανά κατηγορία στο Μητρώο Μελετητών, προσδιορίζεται με υπουργική απόφαση. Τέτοια κανονιστική απόφαση δεν έχει ακόμη εκδοθεί. Εξ άλλου, και οι προϊσχύσασες διατάξεις (άρθρον μόνον του π.δ. 541/1978, Α.116) διέκριναν τις μελέτες σε 26 κατηγορίες, «αναλόγως του κυρίου αντικειμένου αυτών», χωρίς, όμως, να προσδιορίζουν ειδικότερα το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελέτης. Περαιτέρω, το άρθρο 4 παρ. 7 του ίδιου νόμου (3316/2005) ορίζει ότι με υπουργική απόφαση «εγκρίνεται, με βάση τις ισχύουσες εκάστοτε τεχνικές προδιαγραφές, κανονισμός προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών» και ότι «η εφαρμογή τιμών του κανονισμού για τον καθορισμό της προεκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων είναι υποχρεωτική για τις αναθέτουσες αρχές». Με βάση την ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη, εκδόθηκε η απόφαση ΔΜΕΟ/α/0/1257/2005 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄ 1162), με την οποία εγκρίθηκε Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (Κ.). Στο κεφάλαιο Ε΄του Κανονισμού αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση ΔΜΕΟ/α/ο/2361/2006 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄58) προβλέπεται σχετικά με τις μελέτες ύδρευσης (αρθ.ΥΔΡ 5Α) «5.4 Μελέτη δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα υπολογίζεται συναρτήσει του όγκου της δεξαμενής5.5 Μελέτη έργων αντλιοστασίου ύδρευσης. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής (Α) για την εκπόνηση μελέτης αντλιοστασίου ύδρευσης, η οποία περιλαμβάνει πλήρη υδραυλικό σχεδιασμό και διαστασιολόγηση υγρών και ξηρών θαλάμων, καθορισμό διαστάσεων και σταθμών λειτουργίας, καθώς και μελέτη ανωδομής, στην οποία θα υπάρχουν οι απαραίτητες προβλέψεις για την ορθή εγκατάσταση του πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του πάσης φύσεως Η/Μ εξοπλισμού που εγκαθίσταται, υπολογίζεται συναρτήσει της επιφάνειας κάλυψης του αντλιοστασίου.. Σε περίπτωση που απαιτούνται ειδικές θεμελιώσεις, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 30%».

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων(3669/2008,3852/2010) συνάγονται τα ακόλουθα : α) Στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται πριν από τη σύναψή τους, μεταξύ άλλων, και οι συμβάσεις των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους χωρίς ΦΠΑ είναι μεγαλύτερη από τα χρηματικά όρια που θέτουν οι προμνησθείσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, το χρηματικό αυτό όριο, όταν το έργο χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, ήταν μέχρι 31.12.2010 1.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και μετά την 1.1.2011 100.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στην τελευταία περίπτωση αρμοδιότητα διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου έχει ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συμβάσεις προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 100.000 έως 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πάνω από 500.000 ευρώ. β) Στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων των ως άνω νομικών προσώπων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ (Πρ. VI Τμ. 255/2007, Ε΄ Κλιμ. 430/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα του αν πρόκειται για αυτοτελές έργο ή για υποέργο, η εκτέλεση του οποίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εκτελέσεως περισσότερων υποέργων (βλ. Πρ. Ε΄ Κλιμ. 318/2010, 580, 581/2009, 424/2008, 277/2008, 136/2008, VI Τμ. 68/2008). Η διάταξη αυτή του άρθρου 30 παρ. 2 περ. β του ν. 3669/2008 ως αφορώσα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ειδική και κατισχύει της προμνησθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010. Άλλωστε η τελευταία αυτή διάταξη, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση επί αυτής (βλ. σελ. 154), τροποποίησε το ισχύον μέχρι τότε χρηματικό όριο (προϋπολογιζόμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ) υπαγωγής των συμβάσεων των δήμων, περιφερειών και των νομικών τους προσώπων στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ήταν 1.000.000 ευρώ, και καθόρισε πλέον το όριο αυτό στις 100.000 ευρώ.

Τεχνικό Συμβούλιο Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών – Αρμοδιότητες.Το Τεχνικό Συμβούλιο που συνεστήθη με το ΠΔ 391/1996 εξακολουθεί να γνωμοδοτεί για τα θέματα αναθέσεως και εκτελέσεως δημοσίων συμβάσεων, εκπονήσεως μελετών δημοσίων έργων και παροχής συναφών (προς τις μελέτες δημοσίων έργων) υπηρεσιών για όλα τα τεχνικά έργα που εκτελούνται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν 3316/2005, μέχρι να εκδοθεί η προβλεπόμενη, από τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παρ.2 του άρθρου 45 του νόμου αυτού, κοινή απόφαση των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και Οικονομίας και Οικονομικών, περί ορισμού των οργάνων που αποφαίνονται ή γνωμοδοτούν για τα θέματα του νόμου αυτού.

«Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των Δήμων, των Κοινοτήτων και των κάθε είδους Συνδέσμων τους συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄) των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των Δήμων ή Κοινοτήτων, των ιδρυμάτων τους και των δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης - αποχέτευσης του ν. 1069/1980 (ΦΕΚ 191 Α΄) και του ν. 890/1979 (ΦΕΚ 80 Α΄) συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου ή της Κοινότητας που τα έχει συστήσει. Στην περίπτωση που η τελευταία αυτή υπηρεσία δεν υπάρχει, η σύνταξη και η θεώρηση γίνεται από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.). Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

. Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης βελτίωσης οδού. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η μη επικόλληση ενσήμου του Ταμείου Νομικών και του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων επί της προδικαστικής προσφυγής, δεν καθιστά αυτή απαράδεκτη. Το γεγονός ότι ορισμένα μέλη μίας κοινοπραξίας ή συμπράξεως ή και η ίδια συνολικά η κοινοπραξία ή σύμπραξη δεν άσκησαν ένδικο βοήθημα κατά πράξεως εντασσομένης στην διαδικασία αναθέσεως δυσμενούς για τα συμφέροντά τους δεν αποστερεί τα λοιπά μέλη ή και μεμονωμένα μέλη της εν λόγω συμπράξεως από το να ασκήσουν αυτά το εν λόγω ένδικο βοήθημα. Εμπειρία μελετητή. Ποιες μελέτες λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση της εμπειρίας, σύμφωνα με τη διακήρυξη. Η κρίση επομένως της αναθέτουσας αρχής ότι μόνο οι μελέτες οι ανατεθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 είναι εκείνες που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες της Διακηρύξεως και η οποία οδήγησε στη δυσμενή αξιολόγηση της αιτούσας δεν φαίνεται να είναι σύννομη, ο δε σχετικός λόγος της υπό κρίση αιτήσεως πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Θα πρέπει δε η αναθέτουσα αρχή, επιλαμβανομένη του συγκεκριμένου θέματος εκ νέου, να λάβει υπόψη της τόσο για την αιτούσα όσο και για την παρεμβαίνουσα (για την οποία μάλιστα δεν καθίσταται σαφές από την προσβαλλόμενη πράξη, αν οι μελέτες τις οποίες επεκαλέσθη ο «συντονιστής» της είναι μελέτες εκπονηθείσες υπό το καθεστώς του ν. 3316/2005 ή όχι) , και τούτο προκειμένου να τηρηθεί το ίσο μέτρο κρίσεως, όλες τις μελέτες, οι οποίες πληρούν τις προϋποθέσεις για τις οποίες έγινε αμέσως ανωτέρω λόγος και να απορρίψει ως μη προσήκουσες για την απόδειξη της απαιτουμένης από την Διακήρυξη εμπειρίας του συντονιστή τις υπόλοιπες. Μόνον δε αφού εκκαθαρισθεί με τον τρόπο αυτό το ποιες μελέτες είναι κατ’ αρχήν ληπτέες υπόψη είναι επιτρεπτή η περαιτέρω αξιολόγησή τους ως προς την σημασία τους, το μέγεθός τους, την τεχνική τους πολυπλοκότητα κλπ.

Ανάκληση 268/2009 7ου Τμ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις αποτελούν έργο καθώς αφενός η εγκατάστασή τους συνδέεται σταθερά με το έδαφος κατά τρόπο ώστε η απόσπασή τους από αυτό να μην είναι δυνατή χωρίς βλάβη κάθε μίας στο σύνολο της ή σε τμήμα της, π.χ. καταστροφή ορισμένων αν όχι όλων των σωληνώσεων, αλλά και της τσιμεντένιας βάσης, επίσης χωρίς αλλοίωση του σκοπού κάθε μίας, καθώς η έννοια της γεώτρησης αποκλείει την αποτελεσματική χρήση της εκτός του υπεδάφους. Επιπλέον, οι σχεδιαζόμενες υδρευτικές γεωτρήσεις απαιτούν για την εκτέλεσή τους ειδικές γνώσεις από εξειδικευμένο προσωπικό, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καταλληλότητα της υδροληψίας, να γίνουν οι απαιτούμενες δειγματοληψίες στα πετρώματα και παρατηρήσεις σχετικά με το βάθος σταθεροποίησης του νερού, να εκτιμηθεί ο υδροφόρος ορίζοντας και οι υδραυλικές παράμετροί του και να ληφθούν όλες οι σχετικές πληροφορίες, περιλαμβανομένης και της λιθολογικής τομής. Επομένως, οι μελέτες που ανατέθηκαν σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, αφορούν την εκτέλεση έργων. Περαιτέρω, έχει έδαφος εφαρμογής η ρύθμιση του άρθρου 22 παρ. 1 του ν. 3274/2004, όπως ίσχυε κατά το χρόνο ανάθεσης των μελετών, τροποποιηθείσα με το άρθρο 24 παρ. 8 του ν. 3613/2007, με την οποία προβλέπεται η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα κατάτμησης των δημοτικών έργων και η σύνταξη αντίστοιχων μελετών, εφόσον αφορούν διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα (πρόκειται για δημοτικά διαμερίσματα του συσταθέντος με το άρθρο 1 του ν. 2539/1997 Δήμου ... Ν. Κορινθίας, τα οποία μετονομάστηκαν σε τοπικά, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 3 και 4 του νέου ως άνω Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων). Κατ’ ακολουθίαν, νομίμως ανατέθηκε απευθείας η εκπόνηση των ως άνω μελετών, που αφορούσαν αντίστοιχα έργα, ανά τοπικό διαμέρισμα εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή εκάστης δεν υπερέβαινε το όριο του άρθρου 209 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και ως εκ τούτου πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ως βάσιμη και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, τα υπό κρίση όμως χρηματικά εντάλματα δεν μπορούν να θεωρηθούν λόγω λήξεως του οικονομικού έτους 2009, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου έχουν εκδοθεί.

Μελέτες. Τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ως δημόσια νομικά πρόσωπα δεν νομιμοποιούνται κατ` αρχήν σε επιχειρηματικής φύσεως δραστηριότητες που εκφεύγουν του ειδικού σκοπού τους και τέτοια δραστηριότητα είναι κατ` εξοχήν η συμμετοχή σε διαγωνισμούς για ανάληψη έργων. Δεν αποκλείεται, όμως, εντελώς η συμμετοχή και των Ιδρυμάτων αυτών σε διαγωνισμούς, κατ` εξαίρεσιν οσάκις η προσφερομένη υπηρεσία συνδέεται αμέσως με το εκπαιδευτικό ή ερευνητικό έργο και πρόκειται να εκτελεσθεί στο πλαίσιο του αντικειμένου συγκεκριμένης υπηρεσιακής μονάδας του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος.