Καταβολή σε αυτόν ποσοστού 15% της συμφωνηθείσας αμοιβής για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού της μελέτης «Ανάπλαση παραλιακού μετώπου Τ.Κ. ......»(....)Στο άρθρο 75 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114) «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», ορίζεται ότι : 1. Οι δημοτικές … αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων … αφορούν, κυρίως, τους τομείς : α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : 1) Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών … καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία … 8) Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συμμετοχή σε προγράμματα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους … καθώς και η δημιουργία θερέτρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και τουρισμού … β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως : 1. Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. … 7. Η μελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης. 8. Η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειάς τους … 20. Η προκαταρκτική πρόταση ανάπλασης ορισμένης περιοχής, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 2508/1997 … γ) Ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και των οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 12. Η μέριμνα για τη λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών. 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του Δήμου. … στ) Παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 6. Η προστασία μουσείων, μνημείων … καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών … 10. Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. …». Περαιτέρω, στο άρθρο 209 παρ.4 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι : «Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α 42) των Δήμων … συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια τεχνική υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) … Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις». Τέλος, με το άρθρο 280 παρ.VIII του Ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87) καταργήθηκαν τα τμήματα Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων των κρατικών Περιφερειών. Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι Δήμοι, έχουν αρμοδιότητες που αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των περιοχών της εδαφικής τους περιφέρειας, την εκπόνηση προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής στους οικισμούς των ορίων τους, στην οποία περιλαμβάνεται η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση αυτών καθώς και την προστασία των μνημείων και των ιστορικών χώρων της περιοχής τους. Στο πλαίσιο των ως άνω αρμοδιοτήτων και όπου αυτό απαιτείται, υποχρεούνται να συντάσσουν τις οικείες μελέτες για την υλοποίησή τους. Εκ τούτων παρέπεται ότι η ανάθεση της εκπονήσεως μελετών σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση που στον οικείο Δήμο δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία ή η υπάρχουσα αδυνατεί να προβεί στη σύνταξη αυτών. Τούτο δε καθόσον, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, οι Δήμοι δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην εξασφάλιση των απαραίτητων υλικοτεχνικών μέσων υλοποιήσεώς τους και στην εν γένει επιτυχή εκτέλεση των απορρεουσών από αυτές υποχρεώσεων, πλην όμως οι δαπάνες αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας σύμφωνα με τις συνθήκες πραγματοποιήσεώς τους. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των φορέων αυτών με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν δύνανται, για την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην εκπόνηση μελετών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, αναθέτοντας

Από τις διατάξεις αυτές ( ν. 3463/2006 ) προκύπτει ότι για την εκτέλεση εργασιών από τους Ο.Τ.Α. απαιτείται η προηγούμενη σύνταξη και θεώρηση μελέτης από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ). Κατ’ εξαίρεση, στην περίπτωση εργασιών, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων δεν υπερβαίνει το ποσό μέχρι του οποίου επιτρέπεται απευθείας ανάθεση, τα συντασσόμενα τεύχη, με τα οποία προσδιορίζεται από τεχνικής απόψεως το αντικείμενο των εργασιών (τεχνική περιγραφή), περιγράφεται το είδος των εργασιών και καθορίζονται οι τιμές μονάδος τους (τιμολόγιο μελέτης) και, τέλος, καθορίζεται η ποσότητα κάθε είδους εργασιών, προσδιορίζεται η προκύπτουσα για κάθε είδος δαπάνη και εξάγεται το άθροισμα των δαπανών αυτών (προϋπολογισμός μελέτης), εγκρίνονται από τον Δήμαρχο. Η έκδοση της εγκριτικής αυτής απόφασης του Δημάρχου συντελείται με την υπογραφή και τη χρονολόγησή της, χωρίς, περαιτέρω να απαιτείται η πρωτοκόλληση, ή με άλλο τρόπο αρίθμησή της, αφού, κατά τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου, για την τελείωση των διοικητικών πράξεων δεν απαιτείται η τήρηση αυτού του τύπου. Εξάλλου, οι τιμές μονάδος των περιλαμβανόμενων στην τεχνική περιγραφή εργασιών, προσδιορίζονται τόσο στο τιμολόγιο, όσο και στον προϋπολογισμό μελέτης, με βάση τις κρατούσες στην αγορά τιμές και την κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας εύλογη αντιστοιχία που πρέπει να υφίσταται μεταξύ του κόστους παραγωγής τους και του παραγόμενου αποτελέσματος, χωρίς να αποκλείεται η παραπομπή ή αναφορά σε νομοθετικά κείμενα που αφορούν στην τιμολόγηση όμοιων ή ομοειδών εργασιών και ενσωματώνουν την κατά τα ανωτέρω αναγκαία ισορροπία κόστους και αποτελέσματος.

Προκειμένου περί Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, η σύνταξη μελετών έργων γίνεται είτε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου ή από την Τεχνική Υπηρεσία της Περιφέρειας πλέον, μετά τη σύσταση των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Σε περίπτωση αδυναμίας σύνταξης από την τεχνική υπηρεσία μελετών σοβαρών ή ειδικών ή δυσχερών ή επειγόντων έργων, αυτές ανατίθενται, με αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, σε ιδιώτες μελετητές ή σε ιδιωτικά γραφεία μελετών, πλην των μελετών έργων αρχιτεκτονικών, κτιριακών ή διαμορφώσεως χώρων, για τις οποίες προκηρύσσεται διαγωνισμός (βλ. Πράξη VII Τμ. 133/2008).Περαιτέρω η μελέτη, με βάση την οποία εκτελέσθηκε το έργο, ναι μεν αναγράφεται ότι έχει εκπονηθεί από την Τ.Υ.Δ.Κ. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, πλην όμως, καθόσον αφορά στις ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες, υπογράφεται μη νομίμως από ιδιώτη μελετητή, τον ηλεκτρολόγο μηχανικό …., χωρίς να προκύπτει ότι πρόκειται για έργο εκ των αναφερομένων ειδικώς στο άρθρο 2 του ως άνω π.δ/τος 28/1980

"Τροποποιήσεις σχεδίου και σύνταξη πράξεων τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημιώσεως προκειμένου να αξιοποιηθούν εγκεκριμένοι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι της πόλεως" (...)η ανάθεση, από δήμο, της σύνταξης μίας μελέτης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών επιτρέπεται, κατ' αρχάς, μόνο στην περίπτωση που στον οικείο δήμο δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία ή η υπάρχουσα αδυνατεί να συντάξει την υπό ανάθεση μελέτη. Οι ανωτέρω δε διατάξεις, ως εισάγουσες παρέκκλιση από τον, σύμφωνο και με την αρχή της οικονομικότητας, η οποία διέπει τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (βλ. και άρθρο 1 του ν.3871/2010 Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη, ΦΕΚ 141 Α΄), κανόνα της σύνταξης της μελέτης από τους υπηρετούντες, στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου, υπαλλήλους, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά, ο δε δήμος, που προτίθεται να κάνει χρήση της πιο πάνω δυνατότητας φέρει το βάρος απόδειξης ότι συντρέχει πράγματι περίπτωση που δικαιολογεί την προσφυγή στην ως άνω ανάθεση (βλ. Ελ.Συν., Τμ. VII πράξεις 106, 79, 55/2012, 137/2011, 437/2010, 294/2007, βλ. 29/2013, 55, 18/2012 πράξεις του Κλιμακίου τούτου).  (Ανακλήθηκε λόγω συγγνωστής πλάνης- Πράξη Ελ. Συν. 47/2013)

Έγκριση προδιαγραφών για την εκπόνηση Μελετών Γεωλογικής Καταλληλότητας που συντάσσονται στα πλαίσια των μελετών ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο προληπτικού ελέγχου του VII Τμήματος κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον δεν προκύπτει ότι ο Δήμος ..... απευθύνθηκε στην αρμόδια Τ.Υ.Δ.Κ. για τη σύνταξη της μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας της περιοχής, ούτε περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου έγγραφο του Προϊσταμένου της Τ.Υ.Δ.Κ., με το οποίο να επιβεβαιώνεται η αδυναμία της τελευταίας να συντάξει τη μελέτη, πριν η Δημαρχιακή Επιτροπή του Δήμου λάβει την απόφαση περί απευθείας ανάθεσης εκπόνησης αυτής, κατά παράβαση της προαναφερόμενης ρητής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 4 του ν. 3463/2006. Άλλωστε, το υποβληθέν, με αριθμ. πρωτ. 7176/8.12.2010 έγγραφο της Προϊσταμένης της Τ.Υ.Δ.Κ. της Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης ..... της Περιφέρειας ..... προς το Δήμο ....., με το οποίο βεβαιώνεται ότι η Τ.Υ.Δ.Κ. αδυνατεί να εκπονήσει τη μελέτη, λόγω κατάργησης της Υπηρεσίας από 1.1.2011, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3852/2010, φέρει ημερομηνία μεταγενέστερη της κρίσιμης ως άνω 182/2007 απόφασης της Δημαρχιακής Επιτροπής.

Εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης(…)Σύμφωνα με βασική αρχή του δημοσιονομικού δικαίου, που απορρέει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της νομιμότητας, που διέπει τη δράση των διοικητικών οργάνων, συνάγεται από βασικές διατάξεις αυτού (άρθρα 3, 13 και 40 του ν.δ/τος 496/1974, 1 παρ. 2α΄ του π.δ/τος 465/1975, 1 παρ.1 του ν.δ/τος 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 968/1979, και 22, 26, 28 και 79 του ν. 2362/1995) και έχει αποτυπωθεί νομοθετικά στη διάταξη του άρθρου 37 παρ. 2 του ν.3801/2009, για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται επιπλέον η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν προβλέπεται από συγκεκριμένη διάταξη, να προκύπτει από τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν, ότι ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. ή ότι συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκουν οι ως άνω φορείς. Επιπλέον, όταν πρόκειται για δαπάνες που συντελούν μεν στην εκπλήρωση του σκοπού των υπηρεσιών του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. και εξυπηρετούν τις λειτουργικές τους ανάγκες, πλην όμως αφορούν σε εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται οι εργασίες αυτές να ανατίθενται σε τρίτους (φυσικά ή νομικά πρόσωπα), με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση της οικείας υπηρεσίας. Τούτο δε, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδήλωσης του δημοσίου συμφέροντος, που πρέπει να διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. και η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους. Κατ' εξαίρεση, ανάθεση υπηρεσίας έναντι αμοιβής σε ιδιώτη, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, είναι επιτρεπτή μόνον όταν είτε αφορά σε ιδιαίτερα σοβαρές ή ειδικής φύσεως υποθέσεις, για την αντιμετώπιση των οποίων απαιτείται προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, προσόντα τα οποία, αποδεδειγμένως, δεν διαθέτει το προσωπικό που ήδη υπηρετεί (βλ. πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 16/2012, 309, 176, 114, 85/2011), είτε εφ' όσον αποδεικνύεται ότι, αν και προβλέπεται από τις οικείες οργανικές διατάξεις η σύσταση και λειτουργία αρμόδιας για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών υπηρεσίας, αυτή δεν έχει στελεχωθεί με το προβλεπόμενο προσωπικό άνευ υπαιτιότητας του ενδιαφερόμενου ν.π.δ.δ. (βλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πράξ. 3/2004, 81/2006, 3/2008, 54/2008, 179/2011).(…) Από τις ανωτέρω διατάξεις, 3463/2006 και 3316/2005 σε συνδυασμό ερμηνευόμενες, συνάγονται τα ακόλουθα: Για την εκτέλεση εργασιών και την παροχή υπηρεσιών από τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού απαιτείται η προηγούμενη σύνταξη και θεώρηση μελέτης από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ). Περαιτέρω, εξαιρετικά στην περίπτωση που ο Προϊστάμενος της Τ.Υ.Δ.Κ. επιβεβαιώνει εγγράφως την αδυναμία της τελευταίας να προβεί στη σύνταξη της σχετικής μελέτης, επιτρέπεται, η ανάθεση εκπόνησης αυτής σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής, στην οποία πρέπει να εξειδικεύονται οι λόγοι που επιβάλουν την ανάθεση εκπόνησης αυτής σε τρίτους (πρβλ. 18/2012 πράξ. Κλιμ. VII Τμημ.). Ως κύρια διαδικασία ανάθεσης μελετών από τους Ο.Τ.Α. καθιερώνεται η διενέργεια διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση ικανού αριθμού συμμετεχόντων, η αποφυγή του κινδύνου μεθοδεύσεων, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η επιλογή της πλέον συμφέρουσας από τεχνικής και οικονομικής απόψεως προσφοράς. Η με απευθείας ανάθεση εκπόνηση μελέτης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο στις ρητά καθοριζόμενες από το νόμο περιπτώσεις.(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει κατά τον βασίμως προβαλλόμενο πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου ότι μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος η εν λόγω μελέτη, καθόσον αυτή αφορά σε αντικείμενο, που ανάγεται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού, όπως προκύπτει από τη διάρθρωση των υπηρεσιών αυτού, ενώ περαιτέρω δεν πρόκειται για ειδικής φύσεως εργασίες για την εκτέλεση των οποίων απαιτούνται ειδικές γνώσεις, που αποδεδειγμένα δεν διέθετε το προσωπικό που υπηρετούσε στο Δήμο.

`Έγκριση των τεχνικών προδιαγραφών και τιμολογίου για τις μελέτες εφαρμογής πολεοδομικών μελετών που συντάσσονται σε ψηφιακή μορφή με υπόβαθρα Κτηματογραφικό διαγράμματα που προέκυψαν με τη μέθοδο των ορθογωνίων συντεταγμένων.

Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν σε θέματα συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών αρμοδιότητας Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν και λοιπές σχετικές ρυθμίσεις σε θέματα έργων, μελετών και υπηρεσιών του ν. 3316/2005 «Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Α΄ 42), αρμοδιότητας των Περιφερειών.