Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται ότι δημόσιο έργο που κατασκευάσθηκε παραλαμβάνεται από το φορέα του έργου προσωρινά και οριστικά, η παραλαβή δε και στις δύο περιπτώσεις διενεργείται, μετά τη βεβαίωση περάτωσης των εργασιών από τη διευθύνουσα υπηρεσία, από την επιτροπή παραλαβής που ορίζει η προϊσταμένη αρχή και συντελείται με την έγκριση από την προϊσταμένη αρχή του σχετικού πρωτοκόλλου που συντάσσει η ως άνω επιτροπή. Εάν η παραλαβή, από τη συντέλεση της οποίας επέρχονται οι κατά το νόμο συνέπειες αυτής, δεν συντελεστεί μέσα στις προθεσμίες που διαγράφονται από το νόμο, αυτή, κατά ρητή πρόβλεψη των ως άνω διατάξεων, συντελείται αυτοδικαίως μετά την παρέλευση των προθεσμιών που ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 73 του ν. 3669/2008 για την προσωρινή παραλαβή και στις διατάξεις του άρθρου 75 του ιδίου νόμου για την οριστική παραλαβή. Ειδικώς, η αυτοδίκαιη προσωρινή παραλαβή συντελείται μετά την άπρακτη παρέλευση της εξάμηνης προθεσμίας από τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου, εφόσον υποβληθεί από τον ανάδοχο η τελική επιμέτρηση του έργου μέσα σε δύο μήνες από την περάτωση και μετά την υποβολή σχετικής όχλησής του και την παρέλευση τριάντα ημερών (πρβλ. Αποφ. 2443/2006 και 956/2008 Σ.τ.Ε.). Συνεπώς, το χρηματικό ένταλμα που εκδίδεται στο όνομα εργολήπτη δημοσίων έργων μετά την αποπεράτωση εκτελούμενου έργου για την αποπληρωμή του εργολαβικού ανταλλάγματος πρέπει να συνοδεύεται, μεταξύ άλλων δικαιολογητικών, και από πρωτόκολλο προσωρινής ή οριστικής παραλαβής του έργου, καθόσον μόνο από το χρόνο της παραλαβής του έργου υφίσταται βεβαία και εκκαθαρισμένη απαίτηση και γεννάται αξίωση του εργολάβου για την αποπληρωμή του τιμήματος (βλ. Πράξεις 280/2006, 45, 237/2008 VII Τμ.)

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ - ΟΦΕΙΛΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ (...)  Επειδή, με δεδομένα τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και ενόψει των προαναφερομένων διατάξεων και σκέψεων, το Δικαστήριο λαμβάνοντας (κατά πλειοψηφία) υπόψη ότι: α) σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην πέμπτη σκέψη, για την πληρωμή του συμβατικού ανταλλάγματος στον προμηθευτή δεν αρκεί η υλική παράδοση των προβλεπομένων ειδών, αλλά απαιτείται προς τούτο η σύνταξη του οικείου πρωτοκόλλου παραλαβής ή η τήρηση της διαδικασίας αυτοδίκαιης παραλαβής κατ’ άρθρο 28 παρ. 3 του π.δ/τος 118/2007, β) το πρωτόκολλο παραλαβής και η διαδικασία αυτοδίκαιης παραλαβής δεν αποτελούν απλώς αποδεικτικά στοιχεία της παράδοσης των ειδών, αλλά στάδια της διαδικασίας εκτέλεσης της σύμβασης προμήθειας, τα οποία σύμφωνα με την αρχή της τυπικότητας που διέπει το δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών, δεν μπορούν να παραλειφθούν και γ) στην προκείμενη περίπτωση, μεταξύ των στοιχείων του φακέλου δεν περιλαμβάνεται πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής των αναφερομένων στο επίμαχο Τιμολόγιο – Δελτίο Αποστολής ειδών, ούτε προκύπτει η τήρηση της ως άνω διαδικασίας αυτοδίκαιης παραλαβής αυτών, κρίνει κατά πλειοψηφία, ότι δεν οφείλεται η αξία του συγκεκριμένου παραστατικού στοιχείου και συνεπώς η αγωγή αυτή είναι απορριπτέα στο σύνολό της ως αβάσιμη (ΣτΕ 1059/2021).

Η αξίωση του εργολάβου για την καταβολή της, κατά τη σύμβαση, οφειλόμενης αμοιβής του υπόκειται σε πενταετή παραγραφή που αρχίζει από το τέλος του έτους κατά το οποίο συντελέσθηκε η οριστική παραλαβή του έργου, είτε αυτή διενεργήθηκε από την επιτροπή με τη σύνταξη σχετικού πρωτοκόλλου (πραγματική παραλαβή) είτε έγινε αυτοδικαίως (πλασματική παραλαβή). Η οριστική, δε, παραλαβή θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδικαίως εάν παρέλθει άπρακτο δίμηνο από τη συμπλήρωση του χρόνου της εγγύησης του έργου και πάντως μετά την πάροδο 30 ημερών από τότε που ο ανάδοχος θα απευθύνει προς την υπηρεσία ειδική περί τούτου όχληση, χωρίς την οποία δεν επέρχεται η συντέλεση της (πλασματικής) οριστικής παραλαβής (πρβλ. πράξεις Ι Τμ. Ε.Σ. 271, 388/1992 και απ. ΣτΕ 3489, 4195/1996).Aπό τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ανεξαρτήτως του χρόνου λήξεως της εγγύησης των έργων, ότι έγινε ειδική όχληση του αναδόχου προς ενέργεια της οριστικής παραλαβής τους, δε συντρέχει περίπτωση συντελέσεως αυτοδίκαιης παραλαβής, ούτε εξάλλου έχουν συνταχθεί πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής. Συνεπώς, οι αξιώσεις του αναδόχου από τις ανωτέρω εργολαβικές συμβάσεις δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή,

Μη νόμιμη δαπάνη διότι ο 1ος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Εργασιών (Α.Π.Ε.) με το 1° Πρωτόκολλο Κανονισμού Τιμών Μονάδων Νέων Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) και η συμπληρωματική σύμβαση εργασιών του έργου καταρτίστηκαν και εγκρίθηκαν μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας περαίωσης του έργου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Μη νόμιμη. (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη,  εφόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι έχουν συνταχθεί πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής των ως άνω έργων, ενώ, περαιτέρω, δε συντρέχει περίπτωση συντέλεσης αυτοδίκαιης παραλαβής τους, αφού,  ανεξαρτήτως του χρόνου λήξεως της εγγύησης των έργων αυτών δεν  έγινε ειδική όχληση της  αναδόχου εταιρείας προς διενέργεια της οριστικής παραλαβής, οι αξιώσεις της αναδόχου από τις ανωτέρω εργολαβικές συμβάσεις δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή, δεδομένου ότι δεν έλαβε χώρα το γεγονός που συνεπάγεται την έναρξη αυτής ήτοι η συντέλεση της –πραγματικής ή πλασματικής – οριστικής παραλαβής των ως άνω έργων. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, οι  εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι  νόμιμες και θα μπορούσαν αυτά να θεωρηθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Εφαρμογή ή μη του άρθρου 34 παρ. 7 του ΠΔ 609/1985, για την πληρωμή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία των αποδοχών του προσωπικού του αναδόχου. Αδυναμία είσπραξης εγκεκριμένου λογαριασμού από τον ανάδοχο λόγω μη φορολογικής-ασφαλιστικής ενημερότητας.Η πληρωμή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία των αποδοχών του προσωπικού του αναδόχου, σε εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 34 παρ. 7 του Π.Δ. 609/1985, είναι ανεξάρτητη από την έλλειψη φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας του αναδόχου, δικαιολογητικών απαραίτητων για την από τον ανάδοχο είσπραξη εγκεκριμένου λογαριασμού. Το ποσό όμως της εν λόγω καταβολής, το οποίο συνιστά ανταπαίτηση του εργοδότη κατά του αναδόχου, δεν μπορεί να συμψηφιστεί σε ήδη εγκριθέντα λογαριασμό, αφού αυτός πλέον μετά την έγκρισή του δεν μπορεί να τροποποιηθεί, αλλά θα αφαιρεθεί από τον επόμενο λογαριασμό μέσω της διαδικασίας εγκρίσεώς του από την Διευθύνουσα Υπηρεσία.

Νομίμως, καταρχήν, καταβάλλεται στον ανάδοχο του έργου αποζημίωση για το τεκμαιρόμενο όφελος από τη μη εκτέλεση εργασιών, αφού η σύμβαση ανάθεσης του δημοτικού έργου διαλύθηκε από υπαιτιότητα του Δήμου και δεν είχαν εκτελεστεί καθόλου εργασίες. Πλην όμως ειδικότερα αυτή η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον εσφαλμένα συνυπολογίστηκε στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο για τον προσδιορισμό της εν λόγω αποζημίωσης η δαπάνη αναθεώρησης (άρθρο 9 του ν.1418/1984 και άρθρο 50 του π.δ. 609/1985).

Δημόσιες δαπάνες – Δημόσια έργα – Τεκμήριο νομιμότητας διοικητικών πράξεων. Δεν κωλύεται η πληρωμή του εργολαβικού ανταλλάγματος του έργου «…….», με βάση τους δύο λογαριασμούς πληρωμής, στους οποίους έχουν κατανεμηθεί οι εργασίες του έργου, μετά και την έγκριση από τα αρμόδια όργανα των λογαριασμών αυτών και των τελικών επιμετρήσεων, καθώς και την έκδοση βεβαίωσης περάτωσης εργασιών και πρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής του έργου, εκ του λόγου ότι: α) Η περίληψη της διακήρυξης της δημοπρασίας, ενώ είχε αναρτηθεί στη «Διαύγεια» και δημοσιευθεί στο ΦΕΚ, είχε δημοσιευθεί σε μία, μόνο, εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού που εκτελέστηκε το έργο και β) Η απόφαση κατακύρωσης εκδόθηκε, σύμφωνα με όρο της διακήρυξης, από την Προϊσταμένη Αρχή (Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας) και όχι, σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ.1 εδαφ.δ’ του ν. 3852/2010, από την οικεία Οικονομική Επιτροπή και για το λόγο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε έλεγχος νομιμότητας της απόφασης κατακύρωσης από την αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση πριν την υπογραφή της σύμβασης. (ομοφ.) ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς και αποστείρωσης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων.(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη (ΙΙ) της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, αφού δεν συνοδεύεται από νόμιμα πρωτόκολλα παραλαβής των παρασχεθεισών υπηρεσιών. Και τούτο, διότι οι επιτροπές παραλαβής ΕΑΑΜ δεν είχαν νόμιμη σύνθεση, παρόλο που η παρουσία των μελών τους ήταν απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί το ακριβές της ποσότητας των προς μεταφορά αποβλήτων, εν όψει του ότι το αντίτιμο των επίμαχων υπηρεσιών τελούσε σε άμεση συνάρτηση με τα κιλά των αποβλήτων. Συγκεκριμένα, στο μεν πρώτο πρωτόκολλο παραλαβής (191/2014) δύο εκ των τακτικών μελών αναφέρουν ότι δεν ήταν παρόντα κατά τη ζύγιση για διάφορους λόγους, ενώ το τρίτο τακτικό μέλος αναπληρώνεται από άλλο πρόσωπο που υπογράφει αντ΄ αυτού, χωρίς, όμως να προκύπτει αν το τελευταίο (το τακτικό μέλος) ειδοποιήθηκε να παραστεί κατά τις παραλαβές των ΕΑΑΜ από την ανάδοχο εταιρεία, στο δε δεύτερο πρωτόκολλο (115/2015) ένα εκ των μελών δεν παρευρέθηκε καθόλου κατά τις παραλαβές λόγω αδείας, χωρίς να προκύπτει ότι προσκλήθηκε το αντίστοιχο αναπληρωματικό μέλος (πρβλ. ΕΣ Τμ. IV 7/2017). Περαιτέρω, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης φύσης των επίμαχων υπηρεσιών (συλλογή, μεταφορά και τελική διάθεση των αποβλήτων), πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 28 του Κ.Π.Δ., που προβλέπουν τη διαδικασία της αυτοδίκαιης παραλαβής και των μετέπειτα ελέγχων από νέα επιτροπή για την εξασφάλιση των επιφυλαχθέντων, κατά την αυτοδίκαιη παραλαβή, δικαιωμάτων του φορέα, δεν προσιδιάζουν με το αντικείμενο των εν λόγω υπηρεσιών, αφού, στην προκειμένη περίπτωση που αντικείμενό τους ήταν η μεταφορά, αποστείρωση και απόρριψη αποβλήτων, δεν απέμεινε κάποιο απτό αποτέλεσμα της παρασχεθείσας εργασίας που θα μπορούσε να τύχει οιουδήποτε μεταγενέστερου ελέγχου, ποιοτικού ή ποσοτικού. Συνεπώς, τα προβαλλόμενα από το Νοσοκομείο περί αυτοδίκαιης παραλαβής είναι αβάσιμα, αφού η εν λόγω διαδικασία δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση. Ωστόσο το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις της υπόθεσης και ιδίως την επικινδυνότητα των αποβλήτων, κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν να ακολουθήσουν τη διαδικασία της αυτοδίκαιης παραλαβής και για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες (συλλογή, μεταφορά και τελική διάθεση επικίνδυνων και αμιγώς μολυσματικών αποβλήτων).

Εξόφληση 4ου Λογαριασμού έργου, μετά από τη σύναψη 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Μη νόμιμη η δαπάνη, διότι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 8 παρ.1 του ν.1418/1984, του άρθρου 8 παρ. 3 του π.δ. 334/2000 και του άρθρου 43 παρ.1 του π.δ. 609/1985, η εκτέλεση των συμπληρωματικών αυτών εργασιών υπαγορεύθηκε από την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας του έργου («για να γίνει λειτουργικό, ολοκληρωμένο και αυτοτελές το έργο») και όχι από τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων. Όμοια η 316/2009 πράξη του ιδίου Τμήματος