ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Διακήρυξη:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια αναλώσιμου υλικού εργαστηρίων, καθόσον: α) στη διακήρυξη του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού, κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 1 του π.δ/τος 118/2007, δεν καθορίστηκε η προϋπολογισθείσα δαπάνη ανά ζητούμενο είδος και β) το Νοσοκομείο αν και όφειλε εντούτοις δεν προέβη στη ματαίωση του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001, αφού η κατακυρωθείσα αξία - και μάλιστα για τρία (3) μόνο από τα ζητούμενα είδη - υπερέβαινε κατά πολύ το 10% της συνολικής προϋπολογισθείσης δαπάνης όλων των ειδών του διαγωνισμού.

Προμήθεια μηχανογραφικού εξοπλισμού...Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση η αιτούσα προβάλλει περαιτέρω ότι εσφαλμένα και μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την τεχνική προσφορά της για έλλειψη τεχνικού χαρακτηριστικού (ενσωματωμένου DVD) που δεν προβλέπεται από την Τεχνική Προδιαγραφή της διακηρύξεως του διαγωνισμού. Δεδομένου ότι στην προκειμένη περίπτωση, από την προπαρατιθέμενη απαίτηση για ruggetized φορητό H/Y προκύπτει ότι οι προσφερόμενoι φορητοί Η/Υ ,κατά τη διακήρυξη ,πρέπει να διαθέτουν DVD/DVD-R/DVD-RW combo, χωρίς όμως να διευκρινίζεται ότι αυτό πρέπει να είναι ενσωματωμένo στους φορητούς Η/Υ, χαρακτηριστικό το οποίο αντίθετα απαιτεί για άλλα είδη, η ανωτέρω αιτίαση της κρινομένης αίτησης πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμη. Εξάλλου, δεν πρόκειται εν προκειμένω για εξυπακουόμενο όρο, δεδομένου ότι, όπως βεβαιώνεται από την αρμόδια για τη θέσπιση των προδιαγραφών διεύθυνση στο 040613Ζ/4.6.2010 σήμα της, η προσφορά μη ενσωματωμένου DVD «δεν επηρεάζει τις τρέχουσες υπηρεσιακές απαιτήσεις». Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, η εξέταση των λοιπών λόγων της οποίας παρέλκει ως αλυσιτελής, και ανασταλεί η εκτέλεση της Φ. 831/ ΑΔ. 9687/ Σ. 2011/ 21.6.2010 απόφασης του Διοικητή της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης και της σιωπηρής απόρριψης της κατ’ αυτής προσφυγής, κατά το μέρος που απορρίφθηκε η προσφορά της αιτούσας ως προς τον προσφερόμενο φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή (Η/Υ).

Ένοπλες Δυνάμεις. Εξώδικη Διαμαρτυρία – Πρόσκληση – Δήλωση επί των διαδικασιών δημοσίου μειοδοτικού διαγωνισμού.α) Ο εξεταζόμενος μειοδοτικός διαγωνισμός προκηρύχθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του ΠΔ 118/2007, απέβλεπε στην πραγμάτωση δημοσίου σκοπού και συνεπώς η σχετική σύμβαση έχει χαρακτήρα διοικητικής σύμβασης. β) Οι αναφερόμενες στο ερώτημα εταιρείες στερούνται του δικαιώματος προς άσκηση είτε αιτήσεως θεραπείας είτε ιεραρχικής προσφυγής, χαρακτήρας της οποίας θα μπορούσε να προσδοθεί στις εξώδικες διαμαρτυρίες τους, το οποίο και είναι σύμφωνο με το άρθρο 10 του ισχύοντος Συντάγματος. γ) Οι ίδιες εταιρείες θα μπορούσαν να ασκήσουν αίτηση αναστολής και αίτηση ακύρωσης κατά των απορριπτικών της ένστασής τους αποφάσεων και η Διοίκηση στην περίπτωση αυτή οφείλει να συμμορφωθεί προς το περιεχόμενο των τυχόν αποφάσεων που θα εκδοθούν. δ) Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, ενώπιον του οποίου ασκήθηκαν οι παραπάνω εξώδικες διαμαρτυρίες δύναται να απορρίψει ως μη νόμιμες αυτές, ενόψει των διατάξεων του άρθρου 24 του Ν 2690/1999. ε) Η Διοίκηση δεν υποχρεούται άνευ ετέρου να ανακαλέσει ατομικές διοικητικές πράξεις, ακόμη και αν είναι παράνομες και έχει υποβληθεί περί τούτου αίτηση.

H προμήθεια ειδών από το Δημόσιο διενεργείται, κατά κανόνα, με τη διαδικασία του διαγωνισμού, καθόσον κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η ευρύτερη δημοσιότητα και επιτυγχάνεται η επιλογή της συμφερότερης προσφοράς. Ακολούθως, η προμήθεια ειδών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, η προσφυγή στην οποία επιτρέπεται μόνο στις περιοριστικώς αναφερόμενες στο Νόμο περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων και η περίπτωση κατά την οποία η συνολική δαπάνη για την προμήθεια όμοιων ή ομοειδών ειδών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 15.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Στην περίπτωση όμως αυτή, προς αποφυγή καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, απαγορεύεται ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας των όμοιων ή ομοειδών προς προμήθεια ειδών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες και η, εν συνεχεία, χωριστή απευθείας ανάθεση των οικείων τμηματικών προμηθειών (βλ. ΕλΣ ΙV Τμ. πράξεις 176, 177/2009, 126, 102, 22/2008, 160, 137/2007). Προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) επιτρέπεται, επίσης, όταν, λόγω επείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, καθίσταται αδύνατη η τήρηση των προθεσμιών διενέργειας τακτικού ή πρόχειρου, όταν το ποσό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των οικείων προμηθειών δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., διαγωνισμού. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά τρεις προϋποθέσεις: α) ύπαρξη απρόβλεπτου γεγονότος, β) δημιουργία επείγουσας ανάγκης, η οποία δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που προβλέπονται στη διαδικασία του δημόσιου διαγωνισμού και γ) ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της επείγουσας ανάγκης. Ως απρόβλεπτα γεγονότα, νοούνται τα αιφνίδια ή εξαιρετικά πραγματικά γεγονότα, που δεν ήταν γνωστά στην οικεία υπηρεσία ή δεν μπορούσαν να προβλεφθούν και να συνυπολογισθούν, καθώς δεν ανάγονται στη σφαίρα επιρροής της, και καθιστούν ανέφικτο τον έγκαιρο προγραμματισμό της ανάθεσης των αναγκαίων για την αντιμετώπισή τους προμηθειών (βλ. Ελ.Σ. ΙV Τμ. πράξεις 176, 177, 24/2009, 230/2008, 145/2007). Τέλος, ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) χωρεί και στην περίπτωση που για λόγους τεχνικούς ή σχετιζόμενους με την προστασία δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, τα προς προμήθεια είδη δύνανται να κατασκευαστούν ή να παραδοθούν μόνο από ορισμένο προμηθευτή. Στην περίπτωση αυτή, δεν αρκεί να αποδεικνύεται ότι τα οικεία είδη είναι μοναδικά από τεχνική άποψη ή ότι προστατεύονται από δικαιώματα αποκλειστικότητας, αλλά και ότι η παρασκευή ή η παράδοσή τους είναι δυνατή μόνο από τον οικείο προμηθευτή (πρβλ. ΔΕΚ απόφαση της 3.5.1994 στην υπόθεση C-328/1992, I-1569). Κατά συνέπεια, πρέπει να προσκομίζονται αποδεικτικά στοιχεία όχι μόνο για την αποκλειστική τεχνική καταλληλότητα των οικείων ειδών ή τη μοναδικότητα του κατασκευαστή τους αλλά και για τη μη ύπαρξη ανταγωνιστικών προμηθευτών ή κατασκευαστών των ίδιων προϊόντων (ΕλΣ ΙV Τμ. πράξεις 176, 177/2009).

Από τις προμνησθείσες διατάξεις συνάγεται ότι η ανάθεση προμηθειών για την κάλυψη αναγκών των Νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τα οποία αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, διενεργείται, κατά κανόνα, κατόπιν τακτικού διαγωνισμού (ανοικτού ή κλειστού), δοθέντος ότι, με την κατά νόμο απαιτούμενη ευρύτερη δημοσιότητα και την τήρηση των πλέον σύνθετων διαδικασιών, επιτυγχάνεται η επιλογή της πράγματι συμφέρουσας για τους ενδιαφερόμενους φορείς προσφοράς και, συνεπώς, διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Στην περίπτωση δε που η αξία των προμηθειών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 45.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, κατά την οποία, ναι μεν δεν επιβάλλεται η τήρηση διατυπώσεων ευρείας δημοσιότητας (δημοσίευση προκήρυξης), όμως απαιτείται τουλάχιστον η τήρηση μιας στοιχειώδους διαδικασίας, με την υποβολή έγγραφων προσφορών και την κατόπιν αξιολόγησή τους από αρμοδίως ορισθείσα προς τούτο επιτροπή (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 7/2010, 118/2009). Περαιτέρω, η τήρηση της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) επιτρέπεται σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η περίπτωση που, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή προστασίας δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, στην αγορά υπάρχει ένας μόνον προμηθευτής των υπό ανάθεση προϊόντων, με συνέπεια να καθίσταται ατελέσφορη η, διά της προκήρυξης διαγωνισμού, αναζήτηση άλλων προσφορών. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει ειδικώς να αιτιολογείται στις σχετικές αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, η μοναδικότητα του αναδόχου, υπό την έννοια ότι η παροχή τους είναι δυνατή μόνο από τον οικείο ανάδοχο και δεν υφίστανται ανταγωνιστικοί προμηθευτές (βλ. σχετ. Πράξεις ΙV Τμ. Ε.Σ 50/2010, 86/2009, 47/2008, 26/2002). Επίσης, προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης επιτρέπεται και σε περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή σε καταστάσεις συναρτώμενες με έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά τον προγραμματισμό των σχετικών προμηθειών εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων και τα οποία δεν πρέπει επ’ ουδενί να απορρέουν από δική τους ευθύνη. Τέλος, η ως άνω εξαιρετική διαδικασία μπορεί να τηρηθεί και όταν η αξία των προς προμήθεια ειδών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 15.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.), απαγορευομένου, όμως, του επιμερισμού της συνολικής ποσότητας των ζητούμενων όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες, και, εν συνεχεία, της χωριστής απευθείας ανάθεσης των αντίστοιχων προϊόντων, στο μέτρο που, με τον τρόπο αυτό, της κατάτμησης, δηλαδή, της δαπάνης, επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση των διατυπώσεων του τακτικού ή του πρόχειρου, αναλόγως της περίπτωσης, διαγωνισμού (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 50, 24, 23, 21/2010, 218, 215/2009, 47, 42/2008, 165/2007, 139/2006 κ.ά.).

Μη νόμιμη η δαπάνη  που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Υπουργείο για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, καθόσον κατά την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) δεν τηρήθηκαν  οι επιβαλλόμενες από το άρθρο 10 του π.δ. 118/2007 διατυπώσεις δημοσιότητας,  αφού  η περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στον εθνικό τύπο την ημέρα διεξαγωγής του διαγωνισμού και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά από την ημερομηνία αυτή. Το γεγονός, εξάλλου, ότι η προκήρυξη δημοσιεύθηκε στο πρόγραμμα διαύγεια  τριάντα ημέρες πριν το διαγωνισμό, προδήλως δεν αίρει την ανωτέρω παρανομία, καθόσον στην προκειμένη περίπτωση παραβιάσθηκαν κατάφωρα οι αρχές της διαφάνειας, του ανόθευτου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων.  

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείου σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως αναισθησιολογικών μηχανημάτων και αναπνευστήρων, κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού διότι στη διακήρυξη δεν καθοριζόταν η προϋπολογισθείσα δαπάνη για τη συντήρηση ενός εκάστου μηχανήματος κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 του π.δ. 118/2007 και  η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της συμβάσεως κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2 και 4 του π.δ/τος 113/2010. (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Kατά γενική αρχή του δικαίου που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η διακήρυξη αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τον διαγωνισμό. Αποκλεισμός τεχνικής προσφοράς προβλέπεται μόνο στην περίπτωση απόκλισης αυτής από ρητούς και σαφείς όρους της διακήρυξης που είτε χαρακτηρίζονται ως απαράβατοι (ως τέτοιοι θεωρούνται στο σύνολό τους οι τεχνικές προδιαγραφές, βλ. ΣτΕ ΕΑ 1740/2004, 563/2006), είτε συνάγεται ότι είναι απόλυτα ουσιώδεις για την αποτελεσματική λειτουργία του τελικού αποτελέσματος της σύμβασης (πρβλ. ΣτΕ 395/2004, 557/2005, 725/2006, 1052/2008). Αν δεν υπάρχει, σύμφωνα με τα ανωτέρω, απόκλιση από ορισμένη τεχνική προδιαγραφή, ο αποκλεισμός προσφοράς λόγω έλλειψης ιδιότητας, η οποία εκ των υστέρων κρίνεται επιθυμητή, είναι μη νόμιμη (βλ. ΣτΕ ΕΑ 61/2011 και πρβλ απόφ. 524/2012 VI Τμ.Ελ.Συν.). Και τούτο, διότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης και η υποχρέωση διαφάνειας απαγορεύουν στην αναθέτουσα αρχή να απορρίψει προσφορά που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της προκήρυξης διαγωνισμού στηριζόμενη σε λόγους οι οποίοι δεν προβλέπονται ρητώς και σαφώς από την εν λόγω προκήρυξη (βλ. ενδεικτικά ΔΕΚ 14.6.2006, Medipac-Kαζαντζίδης AE, C-6/05)(....)Το δε γεγονός ότι το σύστημα που προσέφερε ένας εκ των δύο διαγωνιζομένων, κρίθηκε από τα αρμόδια όργανα του αιτούντος, λιγότερο εύχρηστο ή λιγότερο λειτουργικό, όπως προβάλλεται με την εξεταζόμενη αίτηση, μπορούσε να δικαιολογήσει τη βαθμολόγηση του προσφερόμενου από αυτόν συστήματος (στα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης Α2 και Α5) με χαμηλότερη βαθμολογία σε σχέση με το προσφερόμενο από τον άλλο διαγωνιζόμενο σύστημα, εντός, όμως, της οριζόμενης στο νόμο και στη διακήρυξη βαθμολογικής κλίμακας (100-110 βαθμοί), σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούσε να οδηγήσει σε αποκλεισμό του προσφέροντος το σύστημα αυτό από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού και στην επιστροφή της οικονομικής του προσφοράς.

Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/2446/2012

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε ιδιωτική εταιρεία για τις υπηρεσίες καθαρισμού των χώρων  Σχολής, κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 10 του π.δ/τος 118/2007 (ΦΕΚ 150 Α), συντμήθηκε η προθεσμία διενέργειας του διαγωνισμού, και β) η προσφορά της άνω μειοδότριας εταιρείας θα έπρεπε να είχε απορριφθεί, κατά τα οριζόμενα  στο άρθρο 7 παρ. 2 της διακήρυξης, αφού οι αναγραφόμενες σ’ αυτή μηνιαίες κατ’  απασχολούμενο άτομο αμοιβές υπολείπονταν των ελάχιστων νομίμων. Νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος μειοδοτικού διαγωνισμού στον προσφέροντα τη χαμηλότερη τιμή, χωρίς να χρειάζεται κάποια άλλη πρόσθετη προυπόθεση, (άρθρο 20 παρ.2 α του π.δ.118/2007). 

Διαγωνισμός σύμβασης προμήθειας. Για το παραδεκτό αίτησης ακύρωσης κατά πράξης εκδιδόμενης στα πλαίσια διαγωνισμού, ο οποίος εμπίπτει μεν στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 118/2007, αλλά δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3886/2010, απαιτείται η προηγούμενη άσκηση της προβλεπόμενης, στη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 2 του εν λόγω προεδρικού διατάγματος, ένστασης (ενδικοφανούς προσφυγής). Μεταξύ δε των προϋποθέσεων για την παραδεκτή άσκηση της εν λόγω ένστασης, όχι, όμως, και της προδικαστικής προσφυγής του ν. 3886/2010, προβλέπεται ρητώς η κατάθεση παραβόλου. Επομένως, η άσκηση της ένστασης του άρθρου 15 του π.δ. 118/2007, δεν μπορεί να αναπληρωθεί, στην ως άνω περίπτωση, από την άσκηση «προδικαστικής» προσφυγής, ασκούμενης κατ` επίκληση του ν. 3886/2010, εάν αυτός δεν είναι εφαρμοστέος (πρβλ. ΣτΕ 1765/2010).