Ανταλλάξιμα κτήματα – Πρωτόκολλα Διοικητικής Αποβολής – Εφαρμοστέες διατάξεις.:Η διοικητική αποβολή των αυθαιρέτων κατόχων ανταλλαξίμων κτημάτων γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ.7 εδ.γ’ του β.δ/τος της 24/31-10-1940, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη γνώμη της πλειοψηφίας της υπ’ αριθ. 312/1999 γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. 2) Η Ανταλλάξιμη Περιουσία διοικείται και διαχειρίζεται σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις για την Ανταλλάξιμη Περιουσία, όπως έχει κριθεί με την υπ’ αριθ. 336/2009 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. (ομοφ.)

Χορήγηση άδειας άσκησης ιδιωτικού έργου σε υπάλληλο του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ.(...)Ο Π.Ε., υπάλληλος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μπορεί να καταστεί πρόεδρος στον Αστικό Συνεταιρισμό Κοινωνικού Σκοπού της περιοχής του, χωρίς να εμπίπτει στην απαγόρευση της τταρ. 3 του άρθρου 31 του ν. 3528/2007, διότι μόνη η συμμετοχή του σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα, ούτε συνιστά κατ’ επάγγελμα άσκηση εμπορίας.

Ανταλλάξιμα κτήματα. Εκποίησις προς κατόχους.:Η κατά τας διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του και σήμερον ισχύοντος, Ν.357/76, εκποίησις ανταλλαξίμων αγροτικών ακινήτων προς κατόχους των, είναι δυνατή, εφ όσον κριθή ότι δύνανται να αποτελέσουν βιώσιμον γεωργικήν εκμετάλλευσιν και εφ όσον δεν έχουν ανεγερθεί επ αυτών κατοικίες, έστω και παραθεριστικές (πλειοψ.), των δε αστικών δεν επιτρέπεται η εκποίησις προς τον έχοντα καλύψει την δι ην η εκποίησις ανάγκην του κατ άλλον τρόπον, ήτοι δεν επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την στέγασίν της, εις άλλην οικίαν του στεγαζομένης, ή δυναμένης να στεγασθή, οικογενείας του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, κατόχου του, ουδέ η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την επαγγελματικήν στέγασίν του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, διαθέτοντος όμως άλλην επαγγελματικήν στέγην, δια της οποίας ικανοποιεί ή δύναται να ικανοποιήση την επαγγελματικήν αυτήν ανάγκην του, κατόχου του. Αντιθέτως, επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ανταλλαξίμου ακινήτου δι επαγγελματικήν εγκατάστασιν προς τον έχοντα οικίαν δια την στέγασιν της οικογενείας του, ως και η εκποίησις δι οικογενειακήν στέγασιν προς τον έχοντα επαγγελματικήν στέγην, εν συνδρομή, όμως, κατ αμφοτέρας τας περιπτώσεις, των λοιπών, προϋποθέσεων χαρακτηρισμού του ως δικαιούχου εξαγοράς του.​

Επέκταση εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 14 έως και 20 του Ν. 3986/2011 και σε δημόσια κτήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, τα οποία έχουν περιέλθει στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).1. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Β΄ του Ν. 3986/2011 (άρθρα 10-17) περιορίζονται στα δημόσια ακίνητα (που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α.), στα οποία το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ή άλλο δικαίωμα περιουσιακής φύσης ή δικαίωμα διαχείρισης και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 9 του ίδιου νόμου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που εκδίδεται ύστερα από αίτηση του κυρίου του ακινήτου, μπορεί όμως να υπάγονται στις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Β΄ και άλλα δημόσια ακίνητα, με σκοπό την επενδυτική τους αξιοποίηση. (πλειοψ.) 2. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Γ΄ (δικαίωμα επιφάνειας, άρθρα 18-26) του Ν. 3986/2011 δεν καταλαμβάνουν αποκλειστικά μόνο τα ακίνητα που έχουν περιέλθει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 2 του ίδιου ως άνω νόμου, στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αλλά επεκτείνεται η εφαρμογή τους και στα δημόσια κτήματα της αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή στα δημόσια ακίνητα, που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, σε Ν.Π.Δ.Δ., σε δημόσιους οργανισμούς με μορφή Ν.Π.Ι.Δ. ή και σε εταιρείες, εφόσον εκπληρώνεται ο σκοπός του νόμου, περί καλλίτερης αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ανάπτυξης, διαχείρισης και εκμετάλλευσής της κατά τρόπο που να επαυξάνει την αξία της, προς όφελος του Δημοσίου και δεν πρόκειται για ειδική κατηγορία δημοσίων κτημάτων (ενδεικτικά ανταλλάξιμα, ΓνΝΣΚ 197/2013), όπου υφίσταται ειδική νομοθετική ρύθμιση για την εξυπηρέτηση ειδικού σκοπού, ή δεν τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας (ενδεικτικά αρχαιολογικοί χώροι, κτήματα διεθνούς σημασίας Ramsar, τόποι Κοινοτικής Προστασίας (ΤΚΠ) του Δικτύου NATURA, ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ), καταφύγια άγριας ζωής, Εθνικά Πάρκα κ.λπ.), οπότε ισχύουν οι ειδικότερες νομοθετικές ρυθμίσεις και οι εκάστοτε προβλεπόμενες ειδικές διοικητικές διαδικασίες. Η τυχόν αυθαίρετη κατοχή του δημόσιου κτήματος από τρίτους δεν προσδίδει σε αυτούς ιδιαίτερα δικαιώματα προτίμησης, ούτε όμως τους αποκλείει από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3986/2011. (ομοφ.)

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών:ζητείται η αναθεώρηση της 894/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής των αιτήσεων ανάκλησης που άσκησαν η ανωτέρω αιτούσα και ο Δήμος ....... κατά της 5/2018 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), οι οποίοι είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Ειδικότερα, οι Δήμοι, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων, δύνανται να αναθέσουν τις εργασίες αυτές στον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α., για το σκοπό δε αυτό μπορεί να συναφθεί μεταξύ τους προγραμματική σύμβαση. Όμως, στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας (βλ. άρθρο 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143), που διέπουν τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. και επιβάλλουν την εκπλήρωση των από το νόμο ανατιθέμενων σε αυτούς αρμοδιοτήτων με την ελάχιστη κατά το δυνατόν επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή σκοπού, υπό την έννοια ότι η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το συγκεκριμένο αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω, πρέπει να γίνουν δεκτές οι ασκηθείσες αιτήσεις ανάκλησης, να ανακληθεί η 5/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. …-… και να υπογραφεί το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ......., με αντικείμενο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από την ....... Α.Ε. προς το Δήμο για την ενίσχυση των υπηρεσιών καθαριότητας, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 339.074,05 ευρώ (με δικαίωμα προαίρεσης, πλέον Φ.Π.Α.). Το αίτημα της αιτούσας για καταδίκη των αντιδίκων στη δικαστική της δαπάνη είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο..

Αναθεωρεί την 894/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ανακαλεί την 5/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:ζητείται η αναθεώρηση της 893/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής της αίτησης ανάκλησης που άσκησαν η ανωτέρω αιτούσα και ο Δήμος ....... κατά της 6/2018 (...)  Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), οι οποίοι είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Ειδικότερα, οι Δήμοι, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων, δύνανται να αναθέσουν τις εργασίες αυτές στον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α., για το σκοπό δε αυτό μπορεί να συναφθεί μεταξύ τους προγραμματική σύμβαση. Όμως, στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας (βλ. άρθρο 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143), που διέπουν τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. και επιβάλλουν την εκπλήρωση των από το νόμο ανατιθέμενων σε αυτούς αρμοδιοτήτων με την ελάχιστη κατά το δυνατόν επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή σκοπού, υπό την έννοια ότι η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το συγκεκριμένο αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ασκηθείσα αίτηση ανάκλησης, να ανακληθεί η 6/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....... και να υπογραφεί το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ......., με αντικείμενο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από την ........ προς το Δήμο για την ενίσχυση των υπηρεσιών καθαριότητας, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 342.700,00 ευρώ (με δικαίωμα προαίρεσης, πλέον Φ.Π.Α.). Το αίτημα της αιτούσας για καταβολή σε αυτήν δικαστικής δαπάνης είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο.

Αναθεωρεί την 893/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  Ανακαλεί την 6/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Ερωτήματα σχετικά με το «Αλληλοβοηθητικό Ταμείου Πρόνοιας Εργαζομένων ΑΤΕ»: 1) Είναι σύννομο, το «Αλληλοβοηθητικό Ταμείο Πρόνοιας Εργαζόμενων ΑΤΕ», που προέρχεται από μετατροπή, δυνάμει του άρθρου 6 παρ. 20 του ν.3029/2002, σε ν.π.ι.δ., του Κλάδου Πρόνοιας του πρώην ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Ταμείο Συντάξεων και Πρόνοιας Προσωπικού της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος» (Τ.Σ.Π.-Α.Τ.Ε.), να διαλυθεί και να τεθεί σε εκκαθάριση, χωρίς προηγούμενη έγκριση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Οικονομικών, οι οποίοι έχουν εγκρίνει την σύστασή του εν λόγω με την έκδοση ΚΥΑ(...)1)Το ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» δεν μπορεί να διαλυθεί και να τεθεί σε εκκαθάριση με απόφαση των μελών του, διότι για τα ζητήματα αυτά αρμόδιος αποκλειστικά είναι ο κοινωνικοασφαλιστικός νομοθέτης και όχι η κανονιστικώς δρώσα διοίκηση, καθόσον η δοθείσα σε αυτή νομοθετική εξουσιοδότηση, δεν περιλαμβάνει τα ως άνω ζητήματα. 2) Δε νοείται εκκαθάριση της περιουσίας του παραπάνω Ταμείου, διότι αυτό, ως φορέας ομόλογος προς δημόσιο φορέα υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, που άρχισε να λειτουργεί με περιουσιακά στοιχεία προερχόμενα από μεταφορά περιουσίας ν.π.δ.δ. σε ν.π.ι.δ. και με εισφορές των υποχρεωτικά υπακτέων σε αυτό προσώπων, δηλαδή με ασφαλιστικό κεφάλαιο προοριζόμενο για την εκπλήρωση του δημοσίου σκοπού της αλληλοβοήθειας , ο οποίος εμπίπτει στη συνταγματική προστασία του άρθρου 22 παρ. 5 Σ, δεν μπορεί να τεθεί σε εκκαθάριση με βάση τις ισχύουσες για τα λοιπά νομικά πρόσωπα διατάξεις του ΑΚ. Ως εκ τούτου, η διάθεση της όποιας περιουσίας του Ταμείου, μετά την τυχόν κατάργηση- διάλυσή του, εναπόκειται στη βούληση του νομοθέτη, ο οποίος είναι και ο μόνος αρμόδιος να ρυθμίσει τα της τύχης της. 3) Δεν είναι νόμιμος ο ορισμός των μελών του Δ.Σ. του Ταμείου ως εκκαθαριστών, οι οποίοι συνεχίζουν να ασκούν, με την ανωτέρω ιδιότητά τους (των μελών, δηλαδή, του Δ.Σ.) τη διοίκηση του Ταμείου μέχρι την λήξη της θητείας τους ή την με οποιονδήποτε τρόπο παύση τους. 4) Δεν είναι νόμιμη, τυχόν περιληφθείσα, με τροποποίηση του αρχικώς εγκριθέντος καταστατικού, διάταξη περί διανομής της περιουσίας του Ταμείου μετά την διάλυσή του και περιέλευση αυτής στα μέλη του ή στους νόμιμους κληρονόμους τους, όχι μόνο διότι, τέτοια διάταξη είναι ανίσχυρη σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν, αλλά και διότι, τα μέλη του Ταμείου έχουν δικαίωμα απόληψης, αποκλειστικά και μόνο, του χορηγούμενου εφάπαξ βοηθήματος με βάση τις προβλέψεις των άρθρων 2 και 15 του εγκριθέντος, με την Φ80000/23358/1107/31.12.2003 ΚΥΑ, Καταστατικού του (ομόφωνα).

Θεώρηση  χρηματικών ενταλμάτων που αφορούν: α) Στην καταβολή του τμήματος, για την απευθείας αγορά δύο οικοπέδων, τα οποία κείνται στα οικοδομικά τετράγωνα (Ο.Τ.) 464 και 477 του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου ...... και κρίθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 191 παρ. 1 του «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ν.3463/2006, ΦΕΚ 114 Α΄) όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 20 παρ. 12 του ν.3731/2008 (ΦΕΚ 263 Α΄), ως τα «μόνα κατάλληλα για την εκπλήρωση δημοτικού σκοπού» (δημιουργία παιδικής χαράς), στους συγκύριους των εν λόγω οικοπέδων και, συγκεκριμένα, στην καταβολή συνολικού ποσού 2.926.498,00 ευρώ στον ...... (με τα υπ’ αριθ. 69 και 75 χρηματικά εντάλματα), συνολικού ποσού 2.926.499,00 ευρώ στον ...... (με τα υπ’ αριθ. 71 και 76 Χ.Ε.), ποσού 1.438.818,00 ευρώ στη ...... (με το υπ’ αριθ. 74 Χ.Ε.) και ποσού 1.487.679,00 ευρώ στον ...... (με το υπ’ αριθ. 70 Χ.Ε.). β) Στην Καταβολή της αμοιβής στον δικηγόρο ......, ποσού 22.441,40 ευρώ (με το υπ’ αριθ. 73 χρηματικό ένταλμα), για έλεγχο τίτλων και παράσταση στο οικείο συμβόλαιο αγοράς του οικοπέδου στο Ο.Τ. 464 και στην καταβολή της αμοιβής στη συμβολαιογράφο ......, συνολικού ποσού 65.882,60 ευρώ (με τα υπ' αριθ. 72 και 77 Χ.Ε.), για τη σύνταξη και υπογραφή των δύο συμβολαίων αγοραπωλησίας των πιο πάνω οικοπέδων(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο ως άνω προβαλλόμενος, με την κρινόμενη αίτηση, μοναδικός λόγος αναθεώρησης της προσβαλλόμενης πράξης, ως προς τον οποίο και μόνο επαναφέρεται για εξέταση ενώπιον του Κλιμακίου η ως άνω υπόθεση - ο οποίος, σημειωτέον, αφορά μόνο στις δαπάνες πληρωμής του τιμήματος αγοράς των οικοπέδων που εντέλλονται με τα υπ' αριθ. 69, 70, 71, 74, 75 και 76 χρηματικά εντάλματα πληρωμής κι όχι και στις εντελλόμενες με τα υπ' αριθ. 72, 73 και 77 χρηματικά εντάλματα δαπάνες, καθόσον αυτές ερείδονται σε διαφορετικές δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων, η νομιμότητα των οποίων δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη αίτηση - πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Τούτο διότι, μετά την ακύρωση για λόγους τυπικούς (παράλειψη ουσιώδους τύπου της διαδικασίας), με την 19228/17525/16259/15036/5.6.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ......, των υπ' αριθ. 97 και 98/23.3.2012 αποφάσεων δημοσιονομικής ανάληψης υποχρέωσης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ......, εκδόθηκαν από το ίδιο ως άνω όργανο, σε συμμόρφωση προς τα κριθέντα με την ανωτέρω ακυρωτική απόφαση και βάσει των ίδιων πραγματικών περιστατικών και νομικών διατάξεων, οι υπ' αριθ. 311 και 312/13.8.2012 αποφάσεις, με το ίδιο περιεχόμενο (διάθεση των ίδιων πιστώσεων για την ίδια αιτία), οι οποίες νομίμως ανατρέχουν στον χρόνο έκδοσης των ως άνω ακυρωθεισών αρχικών αποφάσεων (πρβλ. 1009/1994 απόφ. Ολ. Ελ.Συν., ΣτΕ 1353/1988, 3433/1983). Έτσι, εκ της ως άνω αναδρομικής ισχύος των 311 και 312/13.8.2012 αποφάσεων εξακολουθεί να υφίσταται, ως προς την κανονικότητα των επίμαχων δαπανών, η απαίτηση του νόμου (βλ. ανωτέρω σκέψη 9) για προηγούμενη δημοσιονομική ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης από τον αρμόδιο διατάκτη, όπως αυτή είχε αναληφθεί με τις 97 και 98/23.3.2012 όμοιες αποφάσεις, η νομιμότητα των οποίων δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη αίτηση.   

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης προκύπτει ότι, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, αυτή αν και φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 συνιστά απευθείας ανάθεση από τον Δήμο ..... στην εταιρεία «…..» εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών, η οποία διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι δεν πρόκειται για περίπτωση συνεργασίας φορέων που εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό, με την αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων, την από κοινού εκτέλεση δημόσιας αποστολής τους. Το γεγονός δε ότι η συμμετοχή της συγκεκριμένης αναπτυξιακής εταιρείας γίνεται σε εκπλήρωση του κατά-στατικού της σκοπού, ο οποίος συνίσταται και στην επιστημονική και τεχνική στήριξη των Ο.Τ.Α., δεν αρκεί για την παραδοχή ότι τα συμβαλλόμενα μέρη εκκινούν από κοινή αφετηρία (Ε.Σ. VII Τμ. Πράξη 29/2016). Αντίθετα, προκύπτει ότι ο Δήμος ..... λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής ανταλλάγματος (55.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), τη σύνταξη εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης εταιρείας που επέχει απλώς θέση παρόχου υπηρεσιών, ελεγχόμενου ως προς την προσήκουσα υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Υπηρεσίας Δόμησης και Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, της κύριας μελέτης (αρχιτεκτονικής, στατικής, ηλεκτρομηχανολογικής) και των υποστηρικτικών μελετών (τοπογραφικής, γεωλογικής, γεωτεχνικής) καθώς επίσης την παροχή συναφών τεχνικών υπηρεσιών (σύνταξη τευχών δημοπράτησης και Σ.Α.Υ.-Φ.Α.Υ.) για το έργο «Ανέγερση Κλειστού Κολυμβητηρίου …». Η ουσιαστική συμβολή, μάλιστα, του Δήμου εξαντλείται στη χρηματοδότηση της σύμβασης, καθώς η εκτέλεση των απαιτούμενων ενεργειών για την εξασφάλιση των αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων από τους αρμόδιους φορείς, που αναγράφεται μεταξύ των υποχρεώσεών του, συνιστά όλως τυπική συνεισφορά (υποβολή αιτήσεων προς τους αρμόδιους φορείς), δεδομένου ότι από το συμβατικό κείμενο συνάγεται ότι σε περίπτωση που απαιτηθούν περαιτέρω ενέργειες για τη λήψη αυτών, αυτές θα διεκπεραιωθούν από την αντισυμβαλλόμενη αναπτυξιακή εταιρεία, η οποία αναλαμβάνει να τον συνδράμει και σε αυτό το σκέλος. Ομοίως, η συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, που επίσης συμπεριλαμβάνεται στις υποχρεώσεις του Δήμου, ανάγεται σε προαπαιτούμενη ενέργεια για την εκπόνηση οιασδήποτε μελέτης (κάθε εργοδότης παραδίδει στον ανάδοχο τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία που σχετίζονται με την εκπονούμενη μελέτη) και δεν αποτελεί ισόρροπη, αλλά όλως συμπληρωματική συμβολή στην εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Στην ερμηνευτική εκδοχή περί του αληθούς χαρακτήρα της επίμαχης σύμβασης συνηγορούν, άλλωστε, αφενός μεν η επιβάρυνση του ποσού του προϋπολογισμού αυτής με Φ.Π.Α., ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις, αφετέρου δε το γεγονός ότι η υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου δεν προϋποθέτει την περαιτέρω σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων, αλλά εξαντλείται στην εκτέλεση αυτής (Ε.Σ. VII Τμ. Πράξη 29/2015, ΚΠΕΔ VII Τμ. 17/2017, 248, 12/2016, 350/2015). Αποκλειομένης, εξάλλου, της νομικής φύσης αυτής ως σύμβασης συνεργασίας υπό την έννοια του άρθρου 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016, καθόσον η έννοια της συνεργασίας στο άρθρο αυτό συνίσταται, ομοίως, στη διασφάλιση εκπλήρωσης ορισμένης αποστολής δημόσιας υπηρεσίας κοινής στους μετέχοντες φορείς, αλλά και λόγω της, έστω, μειοψηφικής συμμετοχής ιδιωτικών φορέων στη μετοχική σύνθεση της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής εταιρείας, ήτοι των με α/α 17 έως 40 μετεχόντων συλλόγων και αγροτικών συνεταιρισμών (για τη νομική μορφή των αγροτικών συνεταιρισμών ως ν.π.ι.δ. με εμπορική ιδιότητα προέβλεπε αρχικά ο ν. 2810/2000 - Α΄108 και ήδη ο ν. 4384/2016-Α΄78, οι δε μετέχοντες σύλλογοι αποτελούν ν.π.ι.δ. που διέπονται από τις διατάξεις του ΑΚ περί σωματείων) χωρίς τούτο να επιβάλλεται από νομοθετική διάταξη, καθώς επίσης της συναγόμενης από τις διατάξεις του καταστατικού της ευρείας αυτονομίας δράσης αυτής, η έμμεση, μόνο, επιρροή στην οποία από τους μετέχοντες στο κεφάλαιο αυτής δήμους, όπως προεκτέθηκε, δεν καθιστά τον επ’ αυτής έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκούν στις δικές τους υπηρεσίες, η συγκεκριμένη σύμβαση δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Παρά την αναφορά, συνεπώς, στο συμβατικό κείμενο ότι η σύμβαση συνήφθη υπό τους όρους των άρθρων 11 και 12 του ν. 4412/2016, κατά περιγραφή, μόνο, των εν λόγω διατάξεων αυτή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής τους. Η ελεγχόμενη σύμβαση λοιπόν, φέρει τα χαρακτηριστικά της, κατά τον ορισμό του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9α΄ του ν. 4412/2016, δημόσιας σύμβασης εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, δεδομένου ότι αφορά στο αποτέλεσμα αναλυτικής επιστημονικής έρευνας σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο με σκοπό την παραγωγή έργου (την ανέγερση της συγκεκριμένης αθλητικής εγκατάστασης), καθώς επίσης στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου με αντικείμενο τη σύνταξη των απαραίτητων εντύπων (τεύχη δημοπράτησης, φάκελος και σχέδιο ασφάλειας και υγείας) στο πλαίσιο της -συνακόλουθης- διαδικασίας εκτέλεσης του έργου. Το συγκεκριμένο αντικείμενο είναι ανοιχτό στον ανταγωνισμό και παρέχεται ελεύθερα στον ιδιωτικό τομέα από οποιονδήποτε δραστηριοποιούμενο στο σχετικό τομέα μελετητή και πάροχο που κατέχει τα απαιτούμενα προσόντα. Προς τον σκοπό αυτό, άλλωστε, έχει πλέον καταργηθεί (από την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016) η προβλεπόμενη στο άρθρο 268 παρ. 1 και 2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων δυνατότητα απευθείας ανάθεσης παροχής υπηρεσίας, ο προϋπολογισμός της οποίας δεν υπερέβαινε το ποσό των 45.000,00 ευρώ  και σε ετήσια βάση το ποσό των 150.000,00 ευρώ, σε κοινωφελείς δημοτικές επιχειρήσεις και σε αναπτυξιακές εταιρείες Ο.Τ.Α.. Στο πλαίσιο αυτό, για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, ως σύμβασης εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών τεχνικών υπηρεσιών συμβατικής αξίας (χωρίς Φ.Π.Α.) 44.354,84 ευρώ, ο Δήμος όφειλε να διενεργήσει τουλάχιστον συνοπτικό διαγωνισμό (άρθρα 116 και 117 ν.4412/2016). Αντιθέτως, ο Δήμος προέβη στην απευθείας ανάθεσή της με τη μορφή της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, δεν μπορεί δε να θεωρηθεί, με βάση το πραγματικό της υπόθεσης, ότι συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση χωρίς διαγωνιστική διαδικασία.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/13/2018