ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:ζητείται η αναθεώρηση της 893/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής της αίτησης ανάκλησης που άσκησαν η ανωτέρω αιτούσα και ο Δήμος ....... κατά της 6/2018 (...) Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), οι οποίοι είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Ειδικότερα, οι Δήμοι, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων, δύνανται να αναθέσουν τις εργασίες αυτές στον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α., για το σκοπό δε αυτό μπορεί να συναφθεί μεταξύ τους προγραμματική σύμβαση. Όμως, στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας (βλ. άρθρο 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143), που διέπουν τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. και επιβάλλουν την εκπλήρωση των από το νόμο ανατιθέμενων σε αυτούς αρμοδιοτήτων με την ελάχιστη κατά το δυνατόν επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή σκοπού, υπό την έννοια ότι η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το συγκεκριμένο αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ασκηθείσα αίτηση ανάκλησης, να ανακληθεί η 6/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....... και να υπογραφεί το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ......., με αντικείμενο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από την ........ προς το Δήμο για την ενίσχυση των υπηρεσιών καθαριότητας, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 342.700,00 ευρώ (με δικαίωμα προαίρεσης, πλέον Φ.Π.Α.). Το αίτημα της αιτούσας για καταβολή σε αυτήν δικαστικής δαπάνης είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο.
Αναθεωρεί την 893/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ανακαλεί την 6/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/25/2017
Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1353/2018
Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών:ζητείται η αναθεώρηση της 894/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής των αιτήσεων ανάκλησης που άσκησαν η ανωτέρω αιτούσα και ο Δήμος ....... κατά της 5/2018 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), οι οποίοι είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Ειδικότερα, οι Δήμοι, οι οποίοι είναι αρμόδιοι για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων, δύνανται να αναθέσουν τις εργασίες αυτές στον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α., για το σκοπό δε αυτό μπορεί να συναφθεί μεταξύ τους προγραμματική σύμβαση. Όμως, στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας (βλ. άρθρο 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143), που διέπουν τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. και επιβάλλουν την εκπλήρωση των από το νόμο ανατιθέμενων σε αυτούς αρμοδιοτήτων με την ελάχιστη κατά το δυνατόν επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή σκοπού, υπό την έννοια ότι η προσφυγή σε αυτή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που το συγκεκριμένο αποτέλεσμα δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω, πρέπει να γίνουν δεκτές οι ασκηθείσες αιτήσεις ανάκλησης, να ανακληθεί η 5/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. …-… και να υπογραφεί το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ......., με αντικείμενο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από την ....... Α.Ε. προς το Δήμο για την ενίσχυση των υπηρεσιών καθαριότητας, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 339.074,05 ευρώ (με δικαίωμα προαίρεσης, πλέον Φ.Π.Α.). Το αίτημα της αιτούσας για καταδίκη των αντιδίκων στη δικαστική της δαπάνη είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο..
Αναθεωρεί την 894/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ανακαλεί την 5/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕλΣυν.Τμ.6/893/2018
Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜ/1740/2016
Προγραμματικες Συμβασεις.(..) ζητείται η αναθεώρηση της 7384/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης του αιτούντος κατά της 10/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ....Με την πράξη αυτή έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και του Δήμου ... για τη «Διαχείριση και Λειτουργία του ΧΥΤΑ..(..) Το VI Τμήμα, με την ήδη προσβαλλόμενη 7384/2015 απόφασή του, έκρινε ότι α) δεν επιτρέπεται η εκ μέρους ΦΟ.Δ.Σ.Α. που έχει συσταθεί και παρέχει υπηρεσίες, έστω και αν δεν είναι πλήρως στελεχωμένος με προσωπικό, ανάθεση με προγραμματική σύμβαση σε Δήμο της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, για την οποία ο ίδιος είναι αρμόδιος, καθόσον πρόκειται για ανεπίτρεπτη μεταβίβαση αρμοδιότητας και β) η ανάθεση αυτή αντίκειται και στα άρθρα 22 έως 25 του π.δ. 60/2007, καθώς αποτελεί απευθείας ανάθεση δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, χωρίς τη συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εσωτερική συναλλαγή (in house) μεταξύ του ΦΟ.Δ.Σ.Α. και του Δήμου, αφού ο πρώτος δεν ασκεί στο Δήμο έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί επί των δικών του υπηρεσιών, ούτε τον εποπτεύει.(..)Με δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. αδυνατεί εν τοις πράγμασι να αναλάβει την λειτουργία και του ΧΥΤΑ ...., λόγω της δεδομένης υποστελέχωσής του καθώς και του ότι είναι ήδη βεβαρημένος με την διαχείριση και άλλων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων. Συνεπώς, αφού αποδεδειγμένα δεν μπορεί να ασκήσει πλήρως τις αρμοδιότητές του, δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση, για λόγους διασφάλισης της δημόσιας υγείας, η σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης με τον Δήμο ....Αναθεωρεί την 7384/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δέχεται την αίτηση ανάκλησης.Ανακαλεί τη 10/2015 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) .... και του Δήμου ...,
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/248/2017
Προγραμματικής σύμβαση:Με δεδομένα τα ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνήφθη εν προκειμένω η από 1.6.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ....... και της ........ με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ........, αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της ........ για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι, όπως προεκτέθηκε, η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της ........ ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α., και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, όπως αυτή ορίζεται ειδικότερα μέσω της αρχής της οικονομικότητας. Η κρίση, μάλιστα, αυτή επιρρωνύεται με την αναγνώριση από τον Δήμο ότι οι υπηρεσίες που παρέχει το διοικητικό προσωπικό της ........ κοστολογούνται με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως της φύσεως αυτών, καθόσον τούτο συνεπάγεται την εν τοις πράγμασι ταύτιση της ετήσιας εισφοράς, που υποχρεούται αυτός να καταβάλει για τη συμμετοχή του στο κόστος διαχείρισης της ........, με το διοικητικό κόστος που ανακύπτει στο πλαίσιο της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι την ανεπίτρεπτη διπλή καταβολή της ετήσιας εισφοράς. Περαιτέρω, όπως προεκτέ-θηκε, οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των φορέων που συμβάλλονται σε μία προγραμματική σύμβαση, περιορίζονται στην κάλυψη των απαραίτητων δαπανών για την υλοποίηση του αντικειμένου της, αντίκειται δε απολύτως στον σκοπό των διατάξεων περί προγραμματικών συμβάσεων η σύναψη αυτών, ως μέσου για την οικονομική ενίσχυση του αντισυμβαλλόμενου, ήτοι εν προκειμένω της ......... Τέλος, μη νόμιμα εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α. 00.6737.0005 του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 του Δήμου, εφόσον αυτή επρόκειτο να καλυφθεί από ανταποδοτικά έσοδα, ήτοι από τα προερχόμενα από την είσπραξη του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, συνεπώς η δαπάνη έπρεπε να εγγραφεί στην υπηρεσία με Κ.Α. 20 (Καθαριότητα και Ηλεκτροφωτισμός) , και όχι σε εκείνη με Κ.Α. 00 (Γενικές Υπηρεσίες), είναι δε κατά τούτο μη κανονική.
ΕλΣυν/ΚλΖ/266/2016
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη, διότι το αντικείμενό της δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, αλλά αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες του Φο.Δ.Σ.Α. Ν. ....... υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των σχετικών με τον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Δ.Σ.Α. νομοθετικών διατάξεων. Και τούτο, διότι το κόστος για την υλοποίηση των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων καλύπτεται από τους πόρους των εξυπηρετούμενων Δήμων με την καταβολή ετήσιας εισφοράς από αυτούς, το ύψος της οποίας καθορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Φο.Δ.Σ.Α., κατά την περιγραφείσα από τις οικείες διατάξεις διαδικασία, βαρύνει δε τον προϋπολογισμό αυτού και όχι τον προϋπολογισμό των εξυπηρετούμενων Δήμων. Επομένως, η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος για σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την εκτέλεση των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν έχει την έννοια ότι οι Δήμοι – μέλη του Φο.Δ.Σ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν με βάση προγραμματική σύμβαση απευθείας μέσω του προϋπολογισμού τους τέτοιες υπηρεσίες, πέραν της υποχρεωτικής ετήσιας εισφοράς που καταβάλλουν στον Φο.Δ.Σ.Α., διότι αυτό θα συνεπαγόταν την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των σχετικών με την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Δ.Σ.Α. διατάξεων. Εξάλλου, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ν. ....... και του Δήμου ....... για την υλοποίηση της πράξης «Κινητή Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού .......», δεδομένου ότι οι αντισυμβαλλόμενοι στις δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/25/2017
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/431/2019
Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων, με το …. έγγραφο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού …, δύο (2) σχεδίων συμβάσεων, και δη 1) του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και του Δήμου ... για την υλοποίηση της πράξης «Προσωρινή ενδιάμεση λύση μέχρι την υλοποίηση της πράξης με τίτλο “Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού … 2018-2020”» και 2) του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και της εταιρείας «…..» για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
ΕλΣυνΤμ.6/843/2018
Έργο- Προγραμματική σύμβαση:.. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγήθηκαν σε προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι εν προκειμένω η απόφαση περί λύσεως της υφιστάμενης σύμβασης είναι απόρροια της 123-1/30-8-2017 απόφασης του Δ.Σ. της …. με την οποία εγκρίθηκε ο επαναπροσδιορισμός από 1/1/2018 του ενιαίου τέλους διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) από 20 ευρώ/tn σε 25 ευρώ/tn. Συνεπώς, εφόσον, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5 της 2527/23.1.2009 (ΦΕΚ Β΄ 83) κοινής υπουργικής απόφασης, το κόστος διαχείρισης προσδιορίζεται σε ετήσια βάση με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΦΟΔΣΑ, νομίμως εν προκειμένω τα συμβαλλόμενα μέρη αποφάσισαν τη λύση της από 28.7.2017 προγραμματικής σύμβασης προκειμένου να επαναπροσδιορίσουν με την ελεγχόμενη σύμβαση το ενιαίο τέλος διαχείρισης σε 25ευρώ/tn σύμφωνα με την 123-1/30-8-2017 απόφαση του Δ.Σ. της ...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 4/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν… και να κριθεί ότι μπορεί να υπογραφεί το σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης του έργου «Υποστηρικτικές Ενέργειες Διαχείρισης Απορριμμάτων Δήμου ... στα πλαίσια εφαρμογής του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων … – .. – Εφαρμογή μεθοδολογίας ορθής Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων σύμφωνα με την υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία».
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/100/2018
Προγραμματικές συμβάσεις.Με τα δεδομένα αυτά, η σύναψη των άνω προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ του Δήμου ... και του Φο.Δ.Σ.Α. ...για τη συλλογή και μεταφορά αστικών στερεών αποβλήτων ήταν δυνατή, στο πλαίσιο δε αυτών των συμβάσεων επιτρεπτώς συμφωνήθηκε ότι οι καθυστερούμενες συμβατικές οφειλές του Δήμου προς το Φο.Δ.Σ.Α. δύναται να εξοφλούνται μέσω των παρακρατούμενων από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. εσόδων του Δήμου από το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας, ήτοι κατά τη διαδικασία που προβλέπεται για την πληρωμή της ετήσιας εισφοράς των δήμων προς τους Φο.Δ.Σ.Α., σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3854/2010. Επίσης, δεδομένου ότι οι εν λόγω προγραμματικές συμβάσεις, ως εκ της φύσης τους, καθορίζουν το γενικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των συμβαλλόμενων για την εκτέλεση των υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς απορριμμάτων, επιτρεπτώς, καταρχήν, η εκπλήρωση του συμβατικού τους αντικειμένου χώρισε κατόπιν κατάρτισης εκτελεστικών συμβάσεων μεταξύ του Φο.Δ.Σ.Α. και τρίτων ιδιωτών, η νομιμότητα των οποίων πάντως δεν δύναται να εξετασθεί στο πλαίσιο ελέγχου των ήδη κρινόμενων δαπανών, που ερείδονται αποκλειστικά στις προγραμματικές συμβάσεις. Ωστόσο, οι προγραμματικές αυτές συμβάσεις δεν είναι νόμιμες, διότι δεν έχουν το ελάχιστο νόμιμο αναγκαίο περιεχόμενο. Ειδικότερα, δεν προκύπτει από το περιεχόμενό τους ή από τα στοιχεία του φακέλου ότι συνέτρεξαν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούσαν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου ... άσκηση της αρμοδιότητάς του για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων της Νήσου ... με ίδια μέσα, καθόσον ούτε στο κείμενο των συμβάσεων ούτε στις εγκριτικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ... αναφέρονται συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει πράγματι η αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει τις επίμαχες υπηρεσίες διά των αρμοδίων υπηρεσιών του, αλλά γίνεται μόνον αόριστη επίκληση της μη επάρκειας της υλικοτεχνικής υποδομής και του προσωπικού του. Επίσης, οι συμβάσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν αναλυτικό προϋπολογισμό (κοστολόγηση) των υπηρεσιών ή των επιμέρους κατηγοριών υπηρεσιών σε αντιστοιχία με συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών (λ.χ. κόστος μισθοδοσίας, κόστος χρήσης μηχανημάτων ή οχημάτων κ.λπ.), έστω και κατά προσέγγιση, έτσι ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται ο συνολικός προϋπολογισμός τους. Αντιθέτως, σ’ αυτές περιλαμβάνονται αορίστως κατ’ αποκοπή ποσά που προορίζονται για τη χρηματοδότηση των εν λόγω υπηρεσιών, η δε αοριστία ως προς τη μέθοδο υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους επιτείνεται ιδιαίτερα από το ότι οι δύο προγραμματικές συμβάσεις, αν και αφορούν σε χρονικά διαστήματα με διαφορετική διάρκεια –η πρώτη έχει διάρκεια πέντε μηνών (από 28.7.2016 έως 31.12.2016) ενώ η δεύτερη έχει ετήσια διάρκεια (από 17.1.2017 έως 16.1.2018) - εντούτοις έχουν ακριβώς το ίδιο οικονομικό αντικείμενο. Εξάλλου, ούτε στο κείμενο των προγραμματικών συμβάσεων προσδιορίζεται σαφώς ούτε επισυνάπτεται σ’ αυτές, ως παράρτημα, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής τους. Τέλος, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει αναμφίβολα ότι ο δικαιούχος της εντελλόμενης με το 16, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δαπάνης, που αφορά στο έτος 2017, δεν έχει εισπράξει το αντίστοιχο ποσό από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. μέσω της διαδικασίας παρακράτησης δημοτικών εσόδων, κατά το σχετικό όρο της προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι με την προσκομιζόμενη 15151/6.12.2017 βεβαίωση του Δημοτικού Ταμία του Δήμου ... βεβαιώνεται μόνο για το έτος 2016 ότι δεν έχει καταβληθεί η οφειλόμενη εισφορά μέσω της παραπάνω διαδικασίας.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/240/2017
Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.