Παροχή οδηγιών για το καθαρισμό της αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης Ανταλλάξιμων και Δημοσίων Κτημάτων σε περίπτωση κατά την οποία επ αυτών των ακινήτων έχουν ανεγερθεί κτίσματα από τους αυθαιρέτους κατόχους

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ.(...)Υπό αυτές τις περιστάσεις, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 7, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιλεγείσα διαδικασία κτήσης με αγορά του επίμαχου ακινήτου ως μοναδικού είναι αιτιολογημένη για τους ακόλουθους λόγους: i) Μετά τον χαρακτηρισμό, με την απόφαση 708175/25.01.2021 του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, των κυρίων κτισμάτων του ακινήτου ως μνημείων (κεντρικό κτίριο παραγωγικής διαδικασίας, κατοικία ιδιοκτήτη, διευθυντή, κατοικίες εργατών, βοηθητικά κτίσματα, πύλη) σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1β του άρθρου 6 του ν. 3028/2002, ήτοι ως νεότερων πολιτιστικών αγαθών που είναι προγενέστερα των τελευταίων εκατό ετών και χαρακτηρίζονται μνημεία λόγω της αρχιτεκτονικής, βιομηχανικής, κοινωνικής, πολιτισμικής και εν γένει ιστορικής σημασίας τους, το ακίνητο απέκτησε την απαιτούμενη από το άρθρο 191 του Κ.Δ.Κ. μοναδικότητα, η οποία του προσδίδεται αφ΄εαυτής λόγω ακριβώς των μνημειακών χαρακτηριστικών του. Τούτο, σε συνδυασμό με την αδυναμία του Δήμου να αποκτήσει το εν λόγω ακίνητο δια της οδού της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, λόγω μεγάλης ήδη ρυμοτομικής επιβάρυνσης της ιδιοκτησίας Ι….., κατέστησαν την αγορά του ακινήτου την μόνη οδό κτήσης του από τον Δήμο Μεταμόρφωσης προκειμένου τα κτίσματα και ο χώρος που τα περιβάλλει να τύχουν της αναγκαίας αποκατάστασης, προστασίας, ανάδειξης και διατήρησης στο διηνεκές, σε, κατά το δυνατό, εναρμόνιση με τον πολεοδομικό ιστό στον οποίο εντάσσονται. Περαιτέρω, εφόσον προκύπτει από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Τμήματος στοιχεία ότι διενεργήθηκε έλεγχος της νομικής κατάστασης του ακινήτου από δικηγόρο, δεν επιδρά επί του κύρους της διαδικασίας η τυπική παράλειψη σύνταξης σχετικής έκθεσης που επεσήμανε το Κλιμάκιο, αποστερούνται δε του ερείσματός τους όλα τα πρόσθετα ζητήματα που εγείρει η προσβαλλόμενη σε σχέση με τις αμφιβολίες και τους κινδύνους που εγκυμονεί η φερόμενη παράλειψη αυτής. Κατ΄ακολουθία του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 684/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Εάν εργοληπτική εταιρεία δικαιούται Στεγαστικής Συνδρομής για την αποκατάσταση ζημιών σε ανεγειρόμενο κτήριο που καταστράφηκε από πυρκαγιά και, σε περίπτωση θετικής απάντησης, αν τη δικαιούται κατά την παρ. 3.2 της κ.υ.α. με αριθμό ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/8706/Α325/03.08.2018, ήτοι ως ιδιοκτήτρια ή συνιδιοκτήτρια ή ψιλή κυρία των πληγέντων κτηρίων ή κατά την παρ. 3.7 της ως άνω κ.υ.α., βάσει των ισχυόντων Κανονισμών (EE) 651/2014, 702/2014 και 1388/2014, ήτοι ως ασκούσα οικονομική δραστηριότητα σε αυτά.(...)Η αιτούσα εργοληπτική εταιρεία δικαιούται Στεγαστικής Συνδρομής για την αποκατάσταση ζημιών από τις πυρκαγιές του 2018 σε ημιτελείς ιδιοκτησίες επί ακινήτου στο Νέο Βουτζά του Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής δυνάμει, αποκλειστικά και μόνο, της παρ. 3.2 της με αριθμό ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/8706/Α325/03.08.2018 κ.υ.α., για ορισμένα από τα κτίσματα ως ιδιοκτήτρια αυτών και, για τις λοιπές ιδιοκτησίες, ως πλασματική δικαιούχος, βάσει του ισχύοντος ενάτου άρθρου του κυρωτικού νόμου 867/1979, και συγκεκριμένα ως ειδική εκ προσυμφώνου (ομόφωνα), ενώ δεν δικαιούται Στεγαστικής Συνδρομής για τις υπό ανέγερση ως άνω κατοικίες που δεν αποτελούν κτιριακές εγκαταστάσεις αυτής και δεν ασκεί επ’ αυτών οικονομική δραστηριότητα (κατά πλειοψηφία).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:«ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.422.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ) και ισόποσου συμβατικού τιμήματος.(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι οι συμβάσεις αγοράς ακινήτου που συνάπτονται από νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, στις οποίες καταλήγει η διενεργούμενη, επί τη βάσει των διατάξεων του π.δ/τος 715/1979, διαδικασία του δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού, δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των περιγραφόμενων, στις διατάξεις του ν.4412/2016, συμβάσεων κατασκευής έργων, παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας προϊόντων, δηλαδή κινητών πραγμάτων, κατά την έννοια των άρθρων 947 και 948 του Αστικού Κώδικα, αλλά διέπονται από τις διατάξεις του προαναφερθέντος π.δ/τος.(...)Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι θεμέλιο της ως άνω διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί η αγορά ακινήτου και κτίσματος επ’ αυτού, ολοκληρωμένου ή υπό ανέγερση, χωρίς τη μεταβίβαση των οποίων δε νοείται καμίας μορφής επέμβαση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής για τη διαμόρφωση των χώρων του κτιρίου. Επιπλέον, το μέρος της εκτέλεσης εργασιών για την προσαρμογή του ακινήτου στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής είναι άρρηκτα συνδεδεμένο (ως προς την έκταση και την απαιτούμενη δαπάνη υλοποίησης) με το προς πώληση ακίνητο, προς την κατασκευαστική ωριμότητα του οποίου συναρτάται, κατά τρόπο ώστε, όσο πιο ολοκληρωμένη είναι η κατασκευή του (με την ενσωμάτωση, σε αυτό και στην αγοραία αξία του, των εργασιών που έχουν ήδη υλοποιηθεί), τόσο πιο περιορισμένη να είναι η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποπεράτωσης και διαρρύθμισής του. Παραπέμπει στην ελάσσονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου την αμφισβήτηση ως προς την έννοια των διατάξεων του π.δ/τος 715/1979 και του άρθρου 2 παρ. 1 περιπτώσεις 6, 7 και 9 του ν. 4412/2016, λόγω της έκδοσης της 167/2023 αντίθετης Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/982/2023

Προμήθεια φωτιστικών...Τα ανωτέρω ενώ κατ’ άρ. 54 παρ. 5 Ν. 4412/2016 ορίζεται ότι «Όταν η αναθέτουσα αρχή χρησιμοποιεί τη δυνατότητα παραπομπής στις τεχνικές προδιαγραφές που αναφέρονται στην περίπτωση β΄ της παρ. 3, δεν 8 απορρίπτει προσφορά με την αιτιολογία ότι τα προσφερόμενα έργα, αγαθά ή οι υπηρεσίες δεν πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές στις οποίες έχει παραπέμψει, εφόσον ο προσφέρων αποδεικνύει στην προσφορά του, με κάθε ενδεδειγμένο μέσο, συμπεριλαμβανομένων των αποδεικτικών μέσων που αναφέρονται στο άρθρο 56, ότι οι λύσεις που προτείνει πληρούν κατά ισοδύναμο τρόπο τις απαιτήσεις που καθορίζονται από τις τεχνικές προδιαγραφές.» και κατ’ άρ. 56 παρ. 2 ότι «Οι αναθέτουσες αρχές δέχονται και άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα, εκτός από αυτά που αναφέρονται στην παρ. 1, όπως τον τεχνικό φάκελο του κατασκευαστή, εφόσον ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας δεν έχει πρόσβαση στα πιστοποιητικά ή στις εκθέσεις δοκιμών που αναφέρονται στην παράγραφος 1 ή δεν έχει τη δυνατότητα να τα αποκτήσει εντός των σχετικών προθεσμιών, υπό τους όρους ότι για την αδυναμία πρόσβασης δεν ευθύνεται ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας και ότι ο ίδιος αποδεικνύει ότι τα προς παροχή έργα, αγαθά και υπηρεσίες πληρούν τις απαιτήσεις ή τα κριτήρια που ορίζονται στις τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια ανάθεσης ή τους όρους εκτέλεσης της σύμβασης.», εν προκειμένω ούτε ο προσφεύγων υπέβαλε με την προσφορά του οιαδήποτε επίκληση ανυπαίτιας αδυναμίας του να αποκτήσει ή να έχει πρόσβαση στο ζητούμενο πιστοποιητικό ούτε επίκληση ισοδυναμίας των οικείων εναλλακτικών μέσων που υπέβαλε ούτε απέδειξε δι’ αυτής της προσφοράς ως όφειλε, την τυχόν ισοδυναμία και δη, με το σύνολο των απαιτήσεων που συγκροτούν το ζητούμενο πιστοποιητικό CE, του ανωτέρω έτερου και διάφορο του ζητουμένου, αποδεικτικό μέσο που υπέβαλε, ενώ αλυσιτελώς αποπειράται δια της παρέμβασης του, να επικληθεί και να τεκμηριώσει την ισοδυναμία αυτή, που συνιστούσε όμως ουσιώδες στοιχείο της εξαρχής προσφοράς του και δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί ούτε δια κατ’ άρ. 102 Ν. 4412/2016 διεκρινίσεων, αφού η μη τεκμηρίωση της συνεπάγεται το απαράδεκτο και τη μη λήψη υπόψη του εναλλακτικού αποδεικτικού μέσου και άρα, την εν όλω έλλειψη ουσιωδώς απαιτούμενου εγγράφου της προσφοράς, η το πρώτον υποβολή του οποίου και δη, σε παραδεκτή μορφή, δεν δύναται να λάβει χώρα ούτε δια διευκρινίσεων ούτε, προφανώς, δια παρεμβάσεως. Αλυσιτελώς δε ο παρεμβαίνων επικαλείται υποβολή αντιστοίχου πιστοποιητικού  και εκ του προσφεύγοντος, καθώς αφενός δεν προσέβαλε την αποδοχή της προσφοράς του, καίτοι είχε προς τούτο έννομο συμφέρον, αφετέρου, ο προσφεύγων υπέβαλε και πρόσθετο ειδικό πιστοποιητικό για την ανεμοπίεση, όπως επικαλείται στο υπόμνημα του, με αποτέλεσμα την απουσία ταυτότητας διαφοράς. Επομένως, η προσφορά του παρεμβαίνοντος ήταν ουσιωδώς ελλιπής και δη, ως προς ρητά ζητούμενο έγγραφο και δικαιολογητικό της προσφοράς του και τούτο ενώ, όλα τα είδη του τμήματος 1 είναι ομού και ενιαία δεκτικά προσφοράς και κατακύρωσης και άρα, η μη πλήρωση των απαιτουμένων έστω και για ένα εξ αυτών, αρκεί για την απόρριψη της προσφοράς στο όλο τμήμα και για το σύνολο των ειδών του, ενώ η εξέταση των λοιπών ισχυρισμών κατά του παρεμβαίνοντος, συνεπεία της ανωτέρω όλως επαρκούς βάση αποκλεισμού του, παρέλκει κατά τα ανωτέρω.

Προγραμματική σύμβαση :Με το ως άνω περιεχόμενο η επίμαχη σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των άνω φορέων για την εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος συνίσταται στην ανάπτυξη του Δήμου ...... δια της κατασκευής των άνω πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών και, ως εκ τούτου, εντάσσεται τόσο στις αρμοδιότητες του προαναφερόμενου Δήμου όσο και στους καταστατικούς σκοπούς της άνω αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας, που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ). Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου και ειδικότερα από την, από 17.8.2018, έκθεση πεπραγμένων  του Διοικητικού Συμβουλίου της άνω εταιρείας, προκύπτει ότι το 99% των τιμολογήσεών της αφορά στην παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης σε Ο.Τ.Α. και, ως εκ τούτου, καταδεικνύεται ότι η εταιρεία αυτή εκτελεί στην ελεύθερη αγορά λιγότερο από το 20% των δραστηριοτήτων που αφορά η επίμαχη συνεργασία. Συνεπώς, πληρούνται οι οριζόμενες στις παραγράφους 4 και 6 περ. γ και στ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την εξαίρεση της σύμβασης αυτής από το πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου Ι του νόμου αυτού και ειδικότερα από το ρυθμιστικό πεδίο των άρθρων 117 και 118, που προβλέπουν τη διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού. Περαιτέρω, σε εκτέλεση των ως άνω Πρακτικών του Κλιμακίου προσκομίστηκαν α) η 1224/279/Α3/28.2.2019 απόφαση της Ειδικής Γραμματέα Διαχείρισης Τομεακών ΕΠ ΕΤΠΑ και ΤΣ με την οποία εγκρίθηκε η ένταξη της επίμαχης Πράξης στο Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» με δικαιούχο την ως άνω Αναπτυξιακή Εταιρεία, πιστοποιούμενης, ως εκ τούτου, αφενός της διαχειριστικής επάρκειας της εν λόγω εταιρείας, αφετέρου της διαχειριστικής ανεπάρκειας του Δήμου ......, β) το 1448/2018 συμβόλαιο αγοραπωλησίας του Συμβολαιογράφου Άστρους Αδαμαντίου Σταθούση και το 19/2018 πιστοποιητικό του Υποθηκοφύλακα Πρασιών για την μεταγραφή του άνω συμβολαίου στα οικεία βιβλία του ομώνυμου Υποθηκοφυλακείου, από τα οποία προκύπτει ότι ο Δήμος ...... έχει την πλήρη κυριότητα του προαναφερόμενου ακινήτου (παλαιού ελαιοτριβείου) και γ) οι 8244/2019 και 78476/19016/2019 βεβαιώσεις των Προϊσταμένων των Διευθύνσεων Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Τρίπολης και της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την αδυναμία των άνω Διευθύνσεων προς υλοποίηση του αντικειμένου της επίμαχης σύμβασης για λογαριασμό του Δήμου .......

ΕΓΓΡΑΦΗ ΕΝΤΟΛΗ (...) από τις διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 1 και 6 και 8 παρ. 1 του ν. 1418/84 (Α’ 23) και 34 παρ. 1, 43 παρ. 1, 2, 3, 5 και 7 του π.δ. 609/1985 (Α’ 223) συνάγεται ότι ο ανάδοχος δεν δύναται, κατ’ αρχήν, να προβεί σε τροποποιήσεις ως προς την μορφή του έργου, την ποιότητα, το είδος ή την ποσότητα των εργασιών, όπως αυτά ορίζονται στη σύμβαση, χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή του κυρίου του έργου και προηγούμενη σύνταξη και έγκριση συγκριτικού πίνακα και, εφόσον απαιτείται, πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδος νέων εργασιών, καθώς και ότι ο ανάδοχος δεν δικαιούται αποζημιώσεως για μεταβολές στο έργο, οι οποίες έγιναν χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή, έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. Από τις ίδιες διατάξεις, όμως, δεν αποκλείεται στον ανάδοχο να ζητήσει κι αυτός τροποποιήσεις, επικαλούμενος την ασφάλεια, την αρτιότητα ή τη λειτουργικότητα του έργου. Και εάν μεν οι τροποποιήσεις αυτές κριθούν αναγκαίες από τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου, ακολουθούν η σύνταξη και έγκριση συγκριτικού πίνακα και πρωτοκόλλου και η εκτέλεση των σχετικών εργασιών, στην περίπτωση δε κατά την οποία οι σχετικές εργασίες έχουν ήδη εκτελεσθεί, δια της εκ των υστέρων εγκρίσεώς των από τον κύριο του έργου και της συντάξεως συγκριτικού πίνακα και πρωτοκόλλου, αυτές νομιμοποιούνται (βλ. Σ.τ.Ε. 767/2011, 106/2011, 181/2010), εάν δε οι προταθείσες από τον ανάδοχο τροποποιήσεις κριθούν από το δικαστήριο αναγκαίες, τα αρμόδια όργανα του κυρίου του έργου οφείλουν να συντάξουν και να εγκρίνουν συγκριτικό πίνακα και πρωτόκολλο κανονισμού τιμών για τις απαιτούμενες εργασίες, η διαδικασία δε αυτή πρέπει να ακολουθηθεί και όταν οι εργασίες αυτές έχουν ήδη εκτελεσθεί από τον ανάδοχο, χωρίς έγγραφη εντολή του κυρίου του έργου, διότι και στην περίπτωση αυτή, για τον καθορισμό του ανταλλάγματος για τις εργασίες αυτές, απαιτείται η τήρηση της ως άνω διαδικασίας καταρτίσεως συγκριτικού πίνακα και πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών, ενώ για την πληρωμή απαιτείται η διενέργεια επιμετρήσεως και η έγκριση του σχετικού λογαριασμού, ο οποίος αποτελεί την προς τούτο απαιτούμενη πιστοποίηση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 5 παρ. 7 επ. και 8 του ν. 1418/1984 και 38, 40, 43 και 44 του π.δ/τος 609/1985, δεν επιτρέπεται δε στο διοικητικό εφετείο να προβεί αυτό, για πρώτη φορά, σε κρίση περί του ποσού το οποίο οφείλεται στον προσφεύγοντα ανάδοχο για τις εκτελεσθείσες εργασίες (βλ. Σ.τ.Ε 767/2011, 106/2011, 142/2005, 4162/1977 7μ.).(...) Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το δικάσαν δικαστήριο έκανε δεκτό ότι στην προκειμένη περίπτωση μόνη η επίκληση της γεωτεχνικής μελέτης, προκειμένου να αιτιολογηθεί η αναγκαιότητα του προταθέντος από την ανάδοχο τρόπου θεμελίωσης του έργου και επιχώσεως του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, δεν αποδεικνύει ότι οι αρμόδιοι μελετητές του ... δεν γνώριζαν και, επομένως, δεν έλαβαν υπόψη τα πορίσματα της μελέτης αυτής σχετικά με την σύσταση του εδάφους θεμελίωσης και του προϊόντος εκσκαφής, ενόψει τούτου δε κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αναιρεσείουσα δεν απέδειξε την αναγκαιότητα για την αρτιότητα και την ασφάλεια του έργου των προταθεισών απ’ αυτή πρόσθετων (πέραν των προκυπτουσών από τα συμβατικά στοιχεία της μελέτης) εργασιών και απέρριψε ως αναπόδεικτο το σχετικό λόγο της προσφυγής...Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

Παροχή υπηρεσιών παιδικών κατασκηνώσεων:Κατόπιν των ανωτέρω, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη ότι η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του ... κωλύεται, οι δε ισχυρισμοί της αιτούσας κρίνονται στο σύνολό τους απορριπτέοι, καθόσον: α) Αλυσιτελώς η αιτούσα επικαλείται τις αποφάσεις 1190/2010 ΣτΕ και 144/2009 ΕΑ ΣτΕ, καθόσον αφορούν άλλα ζητήματα και συγκεκριμένα η μεν πρώτη έκρινε ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να εκτιμήσει αιτιολογημένα τη σοβαρότητα και βαρύτητα των περί την επαγγελματική δραστηριότητα αδικημάτων που προέκυπταν από το προσκομισθέν ποινικό μητρώο του νομίμου εκπροσώπου υποψήφιας εταιρείας και να κρίνει αν στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτά επηρέαζαν τη φερεγγυότητα και αξιοπιστία αυτής, για το λόγο δε αυτό έκανε δεκτή αίτηση ακύρωσης της σιωπηρής απόρριψης υποβληθείσας προσφυγής κατά της αναιτιολόγητης αποδοχής της προσφοράς της ως άνω εταιρείας, η δε δεύτερη έκανε δεκτή σχετική αίτηση και ανέστειλε την εκτέλεση πράξης, κατά το μέρος που αφορούσε στην αποδοχή της προσφοράς εταιρείας, για το νόμιμο εκπρόσωπο της οποίας, σύμφωνα με το προσκομισθέν ποινικό μητρώο, υπήρχαν τελεσίδικες καταδίκες για αδικήματα σχετικά με την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας, τα οποία όφειλε η Διοίκηση να εκτιμήσει προκειμένου να κρίνει κατά πόσον επηρέαζαν τη φερεγγυότητα και επαγγελματική του αξιοπιστία, έστω και αν είχαν παραγραφεί. β) Αλυσιτελώς εξάλλου προβάλλεται από την αιτούσα ότι, μετά την παρέλευση τριετίας από την αρχική καταδίκη της διαχειρίστριας αυτής σε ποινή φυλάκισης 8 μηνών με αναστολή από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο ... με την 270/30.1.2013 απόφασή του .., χωρίς την τέλεση στο μεταξύ άλλης αξιόποινης πράξης, κατ΄ επίκληση των άρθρων 99 επ. του Ποινικού Κώδικα, η επιβληθείσα ποινή θεωρείται ως εξαφανισμένη από το νομικό κόσμο και ουδεμία συνέπεια δύναται να έχει έναντι του καταδικασθέντος, καθόσον η Διοίκηση, και ειδικότερα, εν προκειμένω, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται από το περιεχόμενο του χορηγηθέντος από την αρμόδια Εισαγγελία αντιγράφου ποινικού μητρώου, η προσκόμιση του οποίου απαιτείται από τη διακήρυξη ως προϋπόθεση του παραδεκτού της συμμετοχής στο διαγωνισμό και τη νομιμότητα του οποίου δε δύναται να ελέγξει παρεμπιπτόντως ... γ) Τέλος, αλυσιτελώς γίνεται επίκληση των διακηρύξεων 9274 /9011/82/13.4.2016 ..., 107942 /9.5.2016 ... και Γ49 /5/6.5.2016 ... καθώς και της 156/2016 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αφορούσαν διαγωνισμούς για την ανάθεση παρόμοιων υπηρεσιών, καθόσον, πέραν των διαφορών τους με την εν προκειμένω ισχύουσα διακήρυξη, αφού αυτές απαιτούσαν ως προϋπόθεση παραδεκτής συμμετοχής την προσκόμιση ποινικού μητρώου με συγκεκριμένο περιεχόμενο από όλους αδιακρίτως τους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς, κρίσιμη για τη νομιμότητα της εκάστοτε προσυμβατικά ελεγχόμενης από τον Επίτροπο ή το Κλιμάκιο διαγωνιστικής διαδικασίας είναι η οικεία διακήρυξη που τη διέπει και όχι τυχόν άλλες διακηρύξεις.Εξάλλου, οι κρίσεις των αυτοτελών και ισότιμων σχηματισμών του Δικαστηρίου που διενεργούν προσυμβατικό έλεγχο δεν παρίστανται δεσμευτικές μεταξύ τους, ούτε αποτελούν πρόκριμα για την εξαγωγή θετικής κρίσης, ενδεχομένως δε δύνανται να αξιολογούνται, στο μέτρο του δυνατού και μη παραβλέποντας τις ιδιαιτερότητες κάθε διαγωνιστικής διαδικασίας, και πάντως στο πλαίσιο της ενιαίας νομολογιακά αντιμετώπισης των ζητημάτων που εκάστοτε ανακύπτουν. Τέλος, επισημαίνεται ότι η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος εξυπηρετείται πρωτίστως δια της τήρησης της νομιμότητας και της σύναψης νομίμων συμβάσεων, στην οποία εξάλλου και η καθιέρωση της αρμοδιότητας του προσυμβατικού ελέγχου αποσκοπεί. Κατόπιν αυτών και μη προβαλλομένου άλλου λόγου ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το κατατεθέν παράβολο.

Εκπόνηση μελετών:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ναι μεν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 8 παρ. 9 του ν. 4071/2012, οι αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις ως μοναδικοί αντισυμβαλλόμενοι, παρισταμένου, ως εκ τούτου, αβασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας, πλην όμως, στην προκειμένη περίπτωση, η προαναφερθείσα σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας .... και της .... δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 και ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο διότι, από το αντικείμενο της σύμβασης αυτής και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων, εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, ούτε συμβάλλουν με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Ειδικότερα, με την ως άνω σύμβαση δεν εγκαθιδρύεται συνεργασία μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, αλλά η Περιφέρεια .... λειτουργεί ως αναθέτουσα Αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής αμοιβής ανερχόμενης σε 227.245,10 ευρώ με Φ.Π.Α., την εκπόνηση των αναγραφoμένων στη σύμβαση μελετών εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης ..., η οποία αντίστοιχα επέχει απλώς θέση παρόχου των υπηρεσιών αυτών και αποβλέπει στην αμοιβή της για την εκπλήρωση της παροχής της. Περαιτέρω, η Περιφέρεια .... δεν αναλαμβάνει καμία ουσιαστική υποχρέωση ως προς την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης, πλην της καταβολής της αμοιβής της αντισυμβαλλόμενης εταιρείας, αφού οι συμβατικές υποχρεώσεις της και ειδικότερα η διευκόλυνση του επιστημονικού προσωπικού που θα απασχοληθεί με την υλοποίηση του παραπάνω αντικειμένου στη συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, η εν γένει διευκόλυνση της πορείας της σύμβασης και η υποβοήθηση για σύναψη ειδικών ή συμπληρωματικών συμβάσεων που είναι δυνατόν να απαιτηθούν, δεν μπορούν να θεωρηθούν ουσιώδεις, αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά και μόνο στην εκτέλεση από την αντισυμβαλλόμενη εταιρεία του συμβατικού αντικειμένου, δεδομένου ότι προαπαιτούμενη ενέργεια για την εκπόνηση οιασδήποτε μελέτης είναι η παράδοση από τον εργοδότη στον ανάδοχο κάθε διαθέσιμου στοιχείου που σχετίζεται με την υπό εκτέλεση μελέτη. Ενόψει των ανωτέρω και ανεξαρτήτως εάν οι αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. εν γένει συνιστούν, κατ’ άρθρο 2 παρ. 1 στοιχ. 1 και 4 του ν. 4412/2016, οργανισμούς δημοσίου δικαίου και κατ’ επέκταση αναθέτουσες Αρχές, η εν λόγω σύμβαση, μολονότι αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση σκοπών δημοσίου συμφέροντος, ωστόσο δεν καθιερώνει οριζόντια συνεργασία, κατ’ άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016, μεταξύ της Περιφέρειας και της αντισυμβαλλόμενης ως άνω αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. για την εκπλήρωση συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας σύμφωνα με τη θεσμική αποστολή του κάθε συμβαλλόμενου μέρους, και, ως εκ τούτου, μη νομίμως  συνάπτεται κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στις διατάξεις του ως άνω νόμου διαδικασιών ανάθεσης. Εξ άλλου, η συναφθείσα ως άνω σύμβαση δε δύναται να εξαιρεθεί  από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016 ούτε ως σύμβαση οιονεί αυτεπιστασίας (in house), σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 12 του νόμου αυτού. Τούτο, λόγω αφενός της, έστω μειοψηφικής, μη αναγκαστικής συμμετοχής στη μετοχική σύνθεση της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. ιδιωτικών κεφαλαίων (αγροτικοί συνεταιρισμού, κτηνοτροφικός συνεταιρισμός, συνεταιρισμός φαρμακοποιών κ.λπ.), αφετέρου του γεγονότος ότι η έμμεση επιρροή, που ασκούν στις αποφάσεις της ανωτέρω εταιρείας, οι κατέχοντες την πλειοψηφία του μετοχικού της κεφαλαίου (Περιφερειακή Ένωση Δήμων ..., Περιφέρεια ..., Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης ... και Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο ...) δεν καθιστά τον επ’ αυτής έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκούν στις δικές τους υπηρεσίες και συνεπώς, δεν πληρούται η προβλεπόμενη στην περ. γ΄ της παρ. 3 του ως άνω άρθρου προϋπόθεση. Ενόψει όλων όσων προαναφέρθηκαν, η εν λόγω σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά έχει τον χαρακτήρα κοινής εξ επαχθούς αιτίας δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών (εκπόνηση μελέτης), η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία Ο.Τ.Α., χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο με το δεύτερο λόγο διαφωνίας. Συνεπώς, για την ανάθεσή της η Περιφέρεια .... όφειλε, ενόψει της συμβατικής αξίας της (183.262,8 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), να διενεργήσει ανοικτό διαγωνισμό.

Παροχή υπηρεσιών συμβούλου αναδιοργάνωσης των διοικητικών υπηρεσιών  Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η εκτέλεση της ως άνω ανατεθείσας υπηρεσίας, η οποία συνίσταται στην επαναξιολόγηση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών του Δήμου ανά Διεύθυνση και Τμήμα αυτού και αποσκοπεί στη βελτίωση της διοικητικής και δημοσιονομικής ικανότητάς του μέσω της εφαρμογής προτεινόμενων μέτρων, εμπίπτει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης, Πληροφόρησης της Διεύθυνσης Προγραμματισμού Οργάνωσης, Πληροφορικής και Τοπικής Ανάπτυξης του Δήμου ......., όπως τούτο προκύπτει από τις προπεριγραφείσες αρμοδιότητες του τμήματος αυτού (σκέψη ΙΙΙ). Και ναι μεν το ως άνω αρμόδιο τμήμα παρίσταται πράγματι υποστελεχωμένο για την εκτέλεση της ως άνω υπηρεσίας, όπως τούτο προκύπτει από την 14/10.4.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Δήμου ....... περί τοποθέτησης του προσωπικού του Δήμου (μία Προϊσταμένη ΠΕ Διοικητικού –Οικονομικού και μία υπάλληλος ΠΕ Πληροφορικής), αλλά και από όσα προβάλλει ο τελευταίος με το 12172/26.3.2013 έγγραφο του Δημάρχου του, πλην όμως, από τη μεταγενέστερη  συγκρότηση ομάδας εργασίας από στελέχη όλων των υπηρεσιών του Δήμου, με συναφές κατά την κρίση του Κλιμακίου αντικείμενο, αποδεικνύεται ότι ο Δήμος δύναται να εκτελέσει, δια του προσωπικού του, έστω και άλλων υπηρεσιών, την ανατεθείσα υπηρεσία υπό την συνδρομή μάλιστα και της Ομάδας Εργασίας που συνεστήθη στο Υπουργείο Εσωτερικών με υπηρεσιακά στελέχη, προκειμένου να συντονίσει και να οργανώσει την διαδικασία αξιολόγησης των Δήμων (βλ. σχετικά την 4875/5.2.2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου  Εσωτερικών). Τούτο διότι, όπως προκύπτει από την σχετική απόφαση συγκρότησης της ομάδας εργασίας του Δήμου το έργο αυτής θα δομηθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έθεσε το Υπουργείο Εσωτερικών για τις ήδη συσταθείσες από άλλους δήμους ομάδες εργασίας και θα περιλαμβάνει αφενός την αξιολόγηση των υφιστάμενων δομών του Δήμου, αφετέρου σχέδιο αναδιοργάνωσης και στελέχωσης των δομών του με σενάρια και σχετικές προτάσεις αλλαγής αυτών (των δομών), μετακινήσεις προσωπικού, νέο οργανόγραμμα  με αξιοποίηση του Ο.Ε.Υ., των πόρων και των συνεργασιών του Δήμου (βλ. σχετικά τις από Απρίλιο 2013 προδιαγραφές του έργου των ομάδων αξιολόγησης και αναδιοργάνωσης των δομών των δήμων και τα σχετικά παραρτήματα του Υπουργείου Εσωτερικών). Από τα ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι και οι δύο εργασίες, τόσο η ήδη ανατεθείσα όσο και αυτή που θα εκπονηθεί από την ομάδα εργασίας του Δήμου, δομούνται κατά τον ίδιο τρόπο, ήτοι σε δύο μέρη (α΄ μέρος υφιστάμενη κατάσταση δημοτικών δομών, μέρος β΄αναδιοργάνωση-προτεινόμενες λύσεις και παρεμβάσεις) στοχεύουν στην αξιολόγηση και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του δήμου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του μέσω της αναδιάρθρωσης των δομών του, της ανακατανομής του προσωπικού του και της υλοποίησης συγκεκριμένων μέτρων βελτίωσης και συνεπώς, το αντικείμενό τους αλληλεπικαλύπτεται κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του. Κατόπιν τούτου, εφόσον ήδη πριν την επίμαχη ανάθεση ήταν γνωστή στο Δήμο ....... η προτροπή του Προέδρου της ΚΕΔΚΕ, όπως οι Δήμοι προβούν με δική τους πρωτοβουλία στην αξιολόγηση των δομών τους και εφόσον ο Δήμος ....... προτίθετο λίγες ημέρες αργότερα να συγκροτήσει από το προσωπικό του ομάδα με αντικείμενο εργασίας συναφές προς το ήδη ανατεθέν, δεν δικαιολογείται η επίμαχη ανάθεση σε ιδιώτη με όμοιο κατά βάση αντικείμενο μ΄αυτό που εκπονείται από την ομάδα εργασίας του Δήμου. Ο δε ισχυρισμός του Δήμου ότι η ανατεθείσα υπηρεσία διαφέρει του έργου της ομάδας εργασίας ως προς το γεγονός ότι επικεντρώνεται στην Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου και στη βελτίωση των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. Αντιθέτως, όπως προκύπτει από το παραδοθέν έργο ο ανάδοχος με βάση τις παραδοχές που περιέχονται στις σχετικές οδηγίες προτύπων Ο.Ε.Υ. και του Υπουργείου Εσωτερικών ανατρέχει στην αξιολόγηση, όλων ανεξαιρέτως, των υπηρεσιών του Δήμου και των νομικών προσώπων του, προκειμένου να καταλήξει στις προτεινόμενες παρεμβάσεις και στη σύζευξη λύσεων για την επίτευξη του βέλτιστου διοικητικού και δημοσιονομικού αποτελέσματος             (βλ. σελ. 5 επ. του μέρους Β΄ του εκπονηθέντος έργου). Σε κάθε περίπτωση από το γεγονός ότι η ομάδα εργασίας του Δήμου ....... εκπονεί το έργο της με βραδύτητα  ανεξαρτήτως του ότι ενισχύει την διαφωνία του Επιτρόπου  σε ό,τι αφορά το συναφές αντικείμενο που μπορούσε σε κάθε περίπτωση να διεκπεραιωθεί από την ομάδα αυτή, προβάλλεται αλυσιτελώς από τον διατάκτη Δήμο και δεν δύναται να επηρεάσει τη νομιμότητα της κρινόμενης δαπάνης. Κατόπιν των ανωτέρω, εφόσον η ανατεθείσα υπηρεσία δύναται να εκτελεστεί από το υπηρετούν προσωπικό του Δήμου, η ανάθεσή της σε ιδιώτη, δεν είναι νόμιμη και συνιστά, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας που διέπει τη διαχείριση των οικονομικών του Δήμου, πρόσθετη και αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση του προϋπολογισμού του, γεγονός που καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα μη θεωρητέο.