Εργολαβικό δίκης σε απαλλοτρίωση. Υπολογισμός δικηγορικής αμοιβής.(...)Όταν στο εργολαβικό δίκης, για το οποίο πληρούνται οι διατυπώσεις του άρθρου 60 του ν. 4194/2013 και το οποίο έχει υπογραφεί μεταξύ του δικαιούχου της απαλλοτριώσεως και του πληρεξουσίου του δικηγόρου, συμφωνήθηκε αμοιβή του δικηγόρου σε ποσοστό % επί της αποζημίωσης που θα καθορισθεί από το Δικαστήριο ή εξωδίκως, πλέον της δικαστικής δαπάνης και τυχόν τόκων, την οποία ο δικαιούχος εκχωρεί στο δικηγόρο, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων θα πρέπει να παρακρατεί από τους δικαιούχους και να αποδίδει στο δικηγόρο ολόκληρο το συμφωνηθέν στο εργολαβικό ποσοστό δικηγορικής αμοιβής, πλέον του ποσού που καθορίστηκε από το Δικαστήριο ως δικαστική δαπάνη, εφόσον φυσικά αυτό το τελευταίο έχει κατατεθεί στο ΤΠΔ από τον υπέρ ού η απαλλοτρίωση και όχι να καταβάλλεται αυτό μειωμένο κατά την καθορισθείσα από το Δικαστήριο και παρακατατεθείσα από τον υπέρ ού η απαλλοτρίωση δικηγορική αμοιβή, που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δικαστικής δαπάνης (ομόφωνα).

Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι  ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.

Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. - Απασχόληση δικηγόρου με σύμβαση έργου - Νομιμότητα σχετικής σύμβασης.(Κατάσταση : Αποδεκτή) Η ανάθεση του έργου «Παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών νομικής υποστήριξης της Κ.τ.Π. Α.Ε.» σε δικηγόρο, έναντι μηνιαίας αμοιβής, με απόφαση του Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της ανώνυμης εταιρείας «Κοινωνία της Πληροφορίας» (Κ.τ.Π. Α.Ε.), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής, καθώς και η σχετική σύμβαση εξάμηνης διάρκειας που βασίζεται στην απόφαση αυτή, δεν βρίσκουν νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων (ομόφ).

Υποχρέωση αποδοχής από τον Υπουργό Δικαιοσύνης υποβληθείσας αίτησης παραίτησης δικηγόρου, για τον οποίο διαπιστώθηκε ότι δεν διαθέτει πτυχίο Νομικής Σχολής ή ανάκλησης του διορισμού του ως δικηγόρου.(...)Μετά την αμετάκλητη καταδίκη δικηγόρου για αδίκημα το οποίο αποτελεί κώλυμα διορισμού, ο Υπουργός Δικαιοσύνης υποχρεούται να εκδώσει διαπιστωτική πράξη απώλειας της δικηγορικής του ιδιότητας (ομόφωνα), και, ως εκ τούτου, παρέλκει η αποδοχή της μεταγενεστέρως υποβληθείσας παραίτησής του (κατά πλειοψηφία). Περαιτέρω, με δεδομένη τη διαπίστωση ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο του διορισμού του, ως δικηγόρου, ο ως άνω δεν κατείχε πτυχίο Νομικής Σχολής, ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα πρέπει να προβεί και σε ανάκληση του διορισμού του ως δικηγόρου (ομόφωνα), για την οποία δεν απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας διορισμού του (κατά πλειοψηφία ).

Αμοιβή δικηγόρου Μετά δε την έναρξη ισχύος του νέου Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με τον οποίο καθιερώθηκε, κατά τα ανωτέρω, σύστημα συμβατικής ελευθερίας, το ποσό της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου επιτρέπεται να ορίζεται τόσο ανώτερο, όσο και κατώτερο από τις αναφερόμενες στον Κώδικα αυτό αμοιβές (βλ. αιτιολογική έκθεση του Κώδικα, πρβλ. Κλ. Ι Τμ. 65/2014  επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 3919/2011). Περαιτέρω, ναι μεν ο προσδιορισμός της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου, πλην όμως η άσκηση της ευχέρειας αυτής ελέγχεται ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του εύλογου, βάσει των ειδικών περιστάσεων, μέτρου της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012, 163/2010). (….) Τέλος, προϋπόθεση για την καταβολή της δικηγορικής αμοιβής είναι η προηγούμενη εκτέλεση από τον δικηγόρο των σχετικών εργασιών, γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012). Η εκτέλεση δε αυτή μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως δικαστικές αποφάσεις, πρακτικά δικαστηρίων, γραμμάτια προείσπραξης, κατατεθείσες προτάσεις κλπ. (πρβλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 179/2012, 144/2011).    

Έκδοση διαπιστωτικής πράξης περί αποβολής της δικηγορικής ιδιότητας – Ζητήματα εφαρμογής διατάξεων νέου ή προγενέστερου κώδικα δικηγόρων. (Κατάσταση : Αποδεκτή) Για την επιβολή του διοικητικού μέτρου αποβολής της δικηγορικής ιδιότητας δικηγόρου, λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης του, για ένα από τα προβλεπόμενα στο κώδικα δικηγόρων ποινικά αδικήματα και την έκδοση της σχετικής διαπιστωτικής πράξης, εφαρμόζονται οι διατάξεις του κώδικα που ισχύει κατά τον κρίσιμο χρόνο της επέλευσης του αμετακλήτου, το οποίο αποτελεί και τη μόνη προϋπόθεση για την έκδοσή της και δεν ασκούν επιρροή οι διατάξεις του προηγούμενου κώδικα δικηγόρων, που ίσχυαν κατά το χρόνο τέλεσης του αδικήματος.

Αστική ευθύνη δημοσίου - απονομή συντάξεως:..Επειδή, από τις διατάξεις του άρθρου 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα προκύπτει ότι το Δημόσιο ή το Ν.Π.Δ.Δ., για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους, κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, ευθύνεται, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, και σε χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης, βάσει της γενικής διατάξεως του άρθρου 932 Α.Κ., η οποία παρέχει χρηματική ικανοποίηση σε κάθε περίπτωση ηθικής βλάβης, δηλαδή και όταν αυτή προέρχεται από οποιαδήποτε αδικοπραξία. Η δε κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για το αν ο παθών υπέστη ηθική βλάβη και ποίο το ύψος της βλάβης αυτής είναι κυριαρχική και, συνεπώς, αναιρετικώς ανέλεγκτη (βλ. ΣτΕ 2536/2008, 1410/2006, 1970/2002, 1555/2001επταμ., 2463, 3230/1998).Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι η αναιρεσιβαλλομένη, με πλημμελή αιτιολογία και κατά παράβαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας και λογικής, όρισε τη χρηματική ικανοποίηση στο ποσό του 1.000.000 δραχμών, ενώ θα έπρεπε να καθορίσει το ύψος της στο ποσό των 200.000.000 δραχμών. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, ως απαράδεκτος, διότι, ναι μεν η διάταξη του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα, με την οποία προβλέπεται η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, τυγχάνει εφαρμογής και επί της κατά το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ αδικοπραξίας, όμως, ο ανωτέρω λόγος, όπως προβάλλεται, στρέφεται αποκλειστικά κατά της ανέλεγκτης κατ’ αναίρεση ουσιαστικής εκτιμήσεως του δικάσαντος δικαστηρίου, που αφορά στο ύψος του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης του αιτούντος.

Αστική ευθύνη δημοσίου:..Επειδή, η ανωτέρω κρίση της αναιρεσιβαλλομένης όσον αφορά στην πρόκληση ηθικής βλάβης στον αναιρεσίβλητο λόγω της μη ανάθεσης σε αυτόν καθηκόντων Διευθυντού, παρίσταται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, ο δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Οι δε επιμέρους ισχυρισμοί ότι ο αναιρεσίβλητος δεν εμποδίσθηκε στην άσκηση του ιατρικού του έργου, ότι ανεξαρτήτως της μη ανάθεσης σε αυτόν καθηκόντων Διευθυντή, αυτός έφερε τον σχετικό τίτλο και ότι οι εκάστοτε διοικήσεις του νοσοκομείου φρόντιζαν για την αξιοποίησή του σε σημαντικές θέσεις που άρμοζαν στον βαθμό και στην ειδικότητά του, με τους οποίους αμφισβητείται η κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου περί της προκλήσεως ηθικής βλάβης στον αναιρεσίβλητο, καθώς και ο ισχυρισμός ότι η επιδικασθείσα χρηματική ικανοποίηση ήταν υπέρογκη, προβάλλονται απαραδέκτως, διότι πλήττεται ευθέως η ουσιαστική εκτίμηση του δικάσαντος δικαστηρίου ως προς τα ζητήματα αυτά.Επειδή, κατόπιν αυτών, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση

Αμοιβή δικηγόρου.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου. Και τούτο, διότι η εντολή εκπροσώπησης που έλαβε ο δικηγόρος ... από το Δήμο ..., με τις οικείες αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του, εκ του νόμου θεωρείται ως εντολή απευθυνόμενη προς τη δικηγορική εταιρεία με την επωνυμία «...» και διακριτικό τίτλο «...», της οποίας  είναι εταίρος ο δικηγόρος αυτός. Συνεπώς, ορθώς ως φερόμενη δικαιούχος του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος ορίζεται η ανωτέρω δικηγορική εταιρεία, από την οποία εκδίδεται και το σχετικό παραστατικό (τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) της εντελλόμενης δαπάνης. Εξάλλου, απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης τυγχάνει ο ισχυρισμός της Επιτρόπου περί παραβίασης του άρθρου 11 του π.δ. 81/2005 «Δικηγορικές Εταιρίες» (Α΄ 120), που απαγορεύει την άσκηση ατομικής δικηγορίας σε εταίρους δικηγορικής εταιρείας, δεδομένου ότι ο ανωτέρω δικηγόρος δεν ανέλαβε υπόθεση για δικό του λογαριασμό προβαίνοντας σε πράξεις αντίθετες προς τα συμφέροντα της δικηγορικής εταιρείας, στην οποία συμμετέχει. Αντιθέτως, στο οικείο συμφωνητικό εργολαβίας δίκης που συνήψε ο εν λόγω δικηγόρος με το Δήμο ... τέθηκε η σφραγίδα και της ως άνω δικηγορικής εταιρείας, η οποία εξέδωσε, στην συνέχεια, το σχετικό παραστατικό πληρωμής της δικηγορικής αμοιβής.

Αμοιβή σε δικηγόρο: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο πρώτο λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου, δεν είναι νόμιμη, καθόσον η παροχή εντολής εκπροσώπησης του Δήμου ...... στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο έγινε με την 26158/19.6.2018 απόφαση του Δημάρχου και όχι με απόφαση έγκρισης της εν λόγω ανάθεσης από τη μόνη αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου, Οικονομική Επιτροπή. Ούτε, εξάλλου, προκύπτει από την απόφαση αυτή του Δημάρχου ...... ότι αυτή εκδόθηκε προς αποφυγή άμεσου και προφανούς κινδύνου ή επαπειλούμενης ζημίας σε βάρος των συμφερόντων του Δήμου. Επιπλέον, δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής, ως προϊόντος διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών, μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης. Οι ως άνω ελλείψεις δεν δύνανται να καλυφθούν εκ  των υστέρων, μετά την συζήτηση της υπόθεσης στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, με την 292/26.6.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής περί ορισμού πληρεξουσίου δικηγόρου και την 165/19.9.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί καθορισμού της αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου του εντάλματος, καθόσον αμφότερες οι αποφάσεις εκδόθηκαν μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών. Ενόψει των ανωτέρω, η επίμαχη δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική καθόσον, όπως βασίμως διαλαμβάνει και η έκθεση διαφωνίας, η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης ελήφθη σε χρονικό σημείο (2.8.2018) μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, κατά το μήνα Ιούνιο 2018, ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, στην υπό στοιχείο ΙΙΙ νομική σκέψη, η απόφαση αυτή έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με την εν λόγω δαπάνη διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών.