Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι  ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε δικηγόρο για την παράστασή του, ενώπιον του Πρωτοδικείου, στο πλαίσιο εκδίκασης αγωγής, καθόσον: α) δεν προηγήθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία να καθοριστεί ειδική αμοιβή υψηλότερη της νόμιμης για τον χειρισμό της υπόθεσης, ενώ το έγγραφο συμφωνητικό μεταξύ του Δημάρχου και του δικηγόρου, δεν παράγει έννομες συνέπειες, οπότε εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες από τον ν. 3919/2011 «νόμιμες αμοιβές» και β) δεν προκύπτει ότι ο ανωτέρω δικηγόρος κατέθεσε προτάσεις κατά τη συζήτηση της αγωγής.

Αμοιβές δικηγόρων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ... ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ... (..) νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την από 2.3.2015 έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου .... και την ../4.3.2015 απόφαση (θέμα 23ο) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου περί παράβασης του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 (βλ. στοιχ. α΄ περ. i΄ της Ι σκέψης)  παρίσταται αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι με την 148/13.6.2017 απόφαση, δοθέντος ότι δεν υπηρετούσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο δικηγόροι με έμμισθη εντολή στο Δήμο .., παρασχέθηκε εντολή εκπροσώπησης στο φερόμενο ως  δικαιούχο δικηγόρο .. από την αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου Οικονομική Επιτροπή του Δήμου .., η οποία προηγήθηκε της εκτέλεσης της εντολής (βλ. την από 16.6.2017 ανακοπή και την από 16.6.2017 αίτηση αναστολής που κατατέθηκαν αυθημερόν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο .., με αριθμό καταχώρησης ΑΚ141/16.6.2016 και ΑΝ29/16.6.2017 αντίστοιχα).  Περαιτέρω, όμως, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της έκθεσης διαφωνίας (βλ. στοιχ. α΄ περ. ii΄ της Ι σκέψης) η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Και τούτο, διότι δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση του από 26.6.2017 πίνακα αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού το έγγραφο αυτό, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστά έγγραφη πρόταση, κατατέθηκε μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκχώρηση σε δικηγόρο μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής. 1) Η εκχωρηθείσα από δικαιούχο σε δικηγόρο απαίτηση μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης, λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής, δύναται να αποτελέσει αντικείμενο κατάσχεσης και αυτεπάγγελτου συμψηφισμού με τις οφειλές του δικηγόρου προς το Δημόσιο (ομόφ.). 2) Η μη γνωστοποίηση του εκχωρητηρίου εγγράφου στην αρμόδια για τη φορολόγηση του δικηγόρου Δ.Ο.Υ., κωλύει την καταβολή της εκχωρηθείσας στο δικηγόρο απαίτησης (πλειοψ.)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(....)Ήδη μετά την εκτέλεση των ως άνω Πρακτικών και λαμβανομένων, περαιτέρω, υπόψη όσων έγιναν δεκτά σε αυτά, στις κρίσεις των οποίων η παρούσα ρητά παραπέμπει προς αποφυγήν επαναλήψεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προσδιορισμός της αμοιβής του ως άνω δικηγόρου, κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που προβλέπονται από τον Κώδικα των Δικηγόρων, έγινε με πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου, αφού προηγουμένως έκρινε ως υπερβολική την αρχικώς αιτηθείσα, από το δικηγόρο, αμοιβή των 6.918,75 ευρώ (με το Φ.Π.Α.) ανά υπόθεση, συμφώνησε, τελικά, ομόφωνα στον προσδιορισμό της σχετικής αμοιβής στο ποσό των 5.535,00 ευρώ (με το ΦΠΑ) ανά υπόθεση. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δημοτικό Συμβούλιο συνεκτιμώντας τη φύση των σχετικών υποθέσεων, ως εξειδικευμένων, για τις οποίες είναι πιθανόν να χρειαστεί ο δικηγόρος και τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου ειδικού σε πολεοδομικά ζητήματα, καθώς και το γεγονός ότι πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις, οι οποίες παρουσιάζουν μεν ομοιότητες, αλλά δεν είναι πανομοιότυπες. Τέλος, και ενόψει του ότι η ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο γίνεται ακριβώς λόγω της πολυπλοκότητας των νομικών θεμάτων και της ιδιαίτερης σημασίας τους για τα συμφέροντα του Δήμου και της ευχέρειας του Δήμου να προσλαμβάνει όχι τον οικονομικότερο δικηγόρο, αλλά αυτόν που θα μπορέσει με επιτυχία να προασπίσει τα συμφέροντά του, φροντίζοντας, όμως, ταυτόχρονα, να επιτύχει την ελάχιστη δυνατή οικονομική επιβάρυνσή του, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω προσδιορισθείσα αμοιβή, η οποία προέκυψε μετά από μείωση της αιτούμενης, από το δικηγόρο, αμοιβής ως αποτέλεσμα της προσπάθειας του Δήμου α) να εξασφαλίσει την εκπροσώπηση των συμφερόντων του από το συγκεκριμένο Δικηγόρο, λόγω των εξειδικευμένων γνώσεων και της εμπειρίας του σε σχετικά θέματα, και β) να επιτύχει τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση των οικονομικών του σε σχέση με την επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου, δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο και ως εκ τούτου είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη θα μπορούσε να καταβληθεί στον δικαιούχο δικηγόρο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος με την προσκόμιση, από μέρους του, εν ισχύ ασφαλιστικής ενημερότητας, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. - Απασχόληση δικηγόρου με σύμβαση έργου - Νομιμότητα σχετικής σύμβασης.(Κατάσταση : Αποδεκτή) Η ανάθεση του έργου «Παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών νομικής υποστήριξης της Κ.τ.Π. Α.Ε.» σε δικηγόρο, έναντι μηνιαίας αμοιβής, με απόφαση του Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της ανώνυμης εταιρείας «Κοινωνία της Πληροφορίας» (Κ.τ.Π. Α.Ε.), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής, καθώς και η σχετική σύμβαση εξάμηνης διάρκειας που βασίζεται στην απόφαση αυτή, δεν βρίσκουν νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων (ομόφ).

Καταβολή δικηγορικής αμοιβής :Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από τον Επίτροπο λόγο, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη. Και τούτο καθόσον, πέραν του ότι αφενός μεν από τις προμνησθείσες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει με σαφήνεια ο ειδικότερος λόγος προσφυγής σε εξωτερικό δικηγόρο, ήτοι εάν επρόκειτο για εξειδικευμένο νομικό ζήτημα ή υφίστατο αντικειμενική αδυναμία δικαστικής εκπροσώπησης της Περιφέρειας από τους υπηρετούντες δικηγόρους ένεκα της μη πλήρους στελέχωσης της Νομικής Υπηρεσίας, αφετέρου δε το από 16.10.2017 συμφωνητικό δεν έχει καταχωρηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ, κατά παράβαση των όσων ορίζονται στην 57654/2017 Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, δεν έχει εκδοθεί, πριν από την υπογραφή των από 3.4.2015 και από 16.10.2017 συμφωνητικών, αιτιολογημένη, ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής, απόφαση της οικείας Οικονομικής Επιτροπής, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλόμενων μερών. Επί των ανωτέρω, άλλωστε, ουδεμία κατά το νόμο επιρροή ασκεί το γεγονός ότι η αναγραφόμενη στα οικεία συμφωνητικά δικηγορική αμοιβή είναι μικρότερη των κατά τον Κώδικα Δικηγόρων «νομίμων», αφού, εν προκειμένω, η ως άνω διαπιστωθείσα πλημμέλεια συνέχεται με την παραβίαση της αρχής της νομιμότητας που διέπει τη δράση των Ο.Τ.Α., αλλά και των αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας που δεσμεύουν τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και επιβάλλουν σε αυτούς να αποφαίνονται αιτιολογημένα για την οικονομική επιβάρυνση που προκαλείται σε βάρος των προϋπολογισμών τους για την δικαστική εκπροσώπηση αυτών. Κατά την ειδικότερη γνώμη της μειοψηφούσης Παρέδρου, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη καθόσον, πέραν του ότι οι οικείες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής στερούνται νόμιμης αιτιολογίας, αφού δεν αναφέρουν το λόγο προσφυγής σε εξωτερικό δικηγόρο, δεν έχει προηγηθεί της υπογραφής των επισυναπτόμενων στον τίτλο πληρωμής συμφωνητικών αιτιολογημένη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, με την οποία να προσδιορίζεται το  ύψος της δικηγορικής αμοιβής, με την παράθεση των στοιχείων εκείνων που ελήφθησαν υπόψη και δικαιολογούν το ύψος της αμοιβής..ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.1/5/2019

Αμοιβή δικηγόρου Μετά δε την έναρξη ισχύος του νέου Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με τον οποίο καθιερώθηκε, κατά τα ανωτέρω, σύστημα συμβατικής ελευθερίας, το ποσό της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου επιτρέπεται να ορίζεται τόσο ανώτερο, όσο και κατώτερο από τις αναφερόμενες στον Κώδικα αυτό αμοιβές (βλ. αιτιολογική έκθεση του Κώδικα, πρβλ. Κλ. Ι Τμ. 65/2014  επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 3919/2011). Περαιτέρω, ναι μεν ο προσδιορισμός της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου, πλην όμως η άσκηση της ευχέρειας αυτής ελέγχεται ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του εύλογου, βάσει των ειδικών περιστάσεων, μέτρου της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012, 163/2010). (….) Τέλος, προϋπόθεση για την καταβολή της δικηγορικής αμοιβής είναι η προηγούμενη εκτέλεση από τον δικηγόρο των σχετικών εργασιών, γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012). Η εκτέλεση δε αυτή μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως δικαστικές αποφάσεις, πρακτικά δικαστηρίων, γραμμάτια προείσπραξης, κατατεθείσες προτάσεις κλπ. (πρβλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 179/2012, 144/2011).    

ΕΡΓΟ-Αίτηση αναστολής: ..Η κατάθεση του δικογράφου και διενέργεια λοιπών διαδικαστικών πράξεων για την πρόοδο και την υποστήριξη της υποβαλλόμενης ενώπιον δικαστηρίου υπόθεσης από την υπογράφουσα δικηγόρο που υπηρετεί στο Δήμο με σχέση έμμισθης εντολής δεν υποκαθιστά την προαναφερόμενη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, διότι ο δικηγόρος δε συνιστά όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί η έκφραση της βούλησης του δήμου με τη λήψη απόφασης άσκησης ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων, παρά αποκλειστικά η λόγω της ιδιότητάς του εκτέλεση της εντολής που του έχει ανατεθεί, προϋπόθεση υλοποίησης της οποίας κατά εκάστοτε υπόθεση συνιστά η λήψη σχετικής απόφασης από την Οικονομική Επιτροπή. Ούτε η 35871/1441/1.9.2014 απόφαση Δημάρχου, με την οποία παρέχεται εντολή και πληρεξουσιότητα σε δεκατρία πρόσωπα κατονομαζόμενα στο ίδιο έγγραφο, δικηγόρους που υπηρετούν με πάγια αντιμισθία στο Δήμο, μεταξύ των οποίων και η υπογράφουσα την ένδικη αίτηση, να παρίστανται και να αντιπροσωπεύουν το Δήμο είτε από κοινού είτε καθένας μόνος του ενώπιον των Δικαστηρίων και να ενεργούν για την υποστήριξη και διασφάλιση των δικαιωμάτων και συμφερόντων του Δήμου όλες τις κύριες και παρεπόμενες πράξεις που αφορούν τη διεξαγωγή κάθε δίκης, μπορεί να υποκαταστήσει την κατά τα προαναφερόμενα ελλείπουσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής. Άλλωστε, η ίδια απόφαση Δημάρχου δε συνιστά ούτε το απαιτούμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16, 17 παρ. 1 και 2, 21 και 22 του π.δ. 1225/1981 έγγραφο νομιμοποίησης της δικηγόρου ως πληρεξουσίας του Δήμου για την υπό κρίση αίτηση, ούτε στο φάκελο της υπόθεσης υπάρχει οποιοδήποτε άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο της υπογράφουσας την αίτηση δικηγόρου .., εκτός δε από τα διηγηματικώς εκτιθέμενα στην προαναφερόμενη απόφαση Δημάρχου, δεν προσκομίστηκαν ούτε στοιχεία από τα οποία προκύπτει με σαφήνεια και ευθέως η απασχόλησή της στον αιτούντα με σχέση έμμισθης εντολής ...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω που κρίνονται και αυτεπαγγέλτως, η αίτηση αναστολής πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.