Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Θεσσαλίας «Κατασκευή Κλειστού Γυμναστηρίου τύπου Τ11β (...)Επί της ανωτέρω διαδικασίας το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Αν και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 221 παρ. 1 και 8 του ν. 4412/2016, στα έργα, όπως στο ελεγχόμενο, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το ποσό του 1.000.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτείται από επτά μέλη, εκ των οποίων τα τέσσερα υπηρεσιακά και τα τρία μη υπηρεσιακά, εν προκειμένω η συγκρότηση αυτής από τρεις υπαλλήλους της Περιφέρειας Θεσσαλίας κατηγορίας ΠΕ δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια διακωλυτική της υπογραφής του οικείου σχεδίου σύμβασης. 

Δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου δημοσίου έργου, μη συνυπολογιζομένης της δαπάνης για αναθεώρηση και Φ.Π.Α., ανέρχεται σε 4.059.854,1 ευρώ και υπερβαίνει ως εκ τούτου το ανώτατο όριο της 2ης τάξης του ΜΕΕΠ, δεν είναι νόμιμη η ελεγχόμενη διαδικασία δημοπράτησης, καθόσον η επιτροπή του διαγωνισμού συγκροτήθηκε από 3 υπηρεσιακά μέλη (και παραστάθηκε και ένας εκπρόσωπος των εργοληπτικών οργανώσεων) κατά παράβαση του άρθρου 21 του ν.3669/2008.

Συγκρότηση επιτροπών δημοπρασιών από τη δημαρχιακή επιτροπή.Οι επιτροπές διαγωνισμού αναθέσεως δημοτικού ή κοινοτικού έργου, πρέπει να αποτελούνται από τρία υπηρεσιακά μέλη

Επιλογή αναδόχου κατασκευής έργου.. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθούν η υπ’ αριθ. 451/29.10.2007 απόφαση της 6ης Νομαρχιακής Επιτροπής της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως .., στην οποία ενσωματώθηκε η υπ’ αριθ. 665/ 11.12.2006 απόφαση της ίδιας Νομαρχιακής Επιτροπής, καθώς και η υπ’ αριθ. 91/ 16.4.2007 απόφαση της αρμόδιας για τους νομούς ... και ... της Περιφέρειας ... Επιτροπής του άρθρου 18 του ν. 2218/1994. Η συνδρομή δε ενδεχομένως λόγων δημοσίου συμφέροντος για την εκτέλεση του επιδίκου έργου δεν ασκεί επιρροή κατά την εξέταση της νομιμότητας των ανωτέρω πράξεων στο πλαίσιο της ερεύνης της κατ’ αυτών στρεφομένης αιτήσεως ακυρώσεως. Συνεπώς, ο προβαλλόμενος με το προαναφερθέν από 10.3.2009 υπόμνημα της καθ’ ης η κρινόμενη αίτηση Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως σχετικός ισχυρισμός είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι, όπως εκτέθηκε στην δεύτερη σκέψη, με την υπ’ αριθ. 143/14.5.2008 απόφαση της 6ης Νομαρχιακής Επιτροπής της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως ... (ακυρωθείσα ήδη με την υπ’ αριθ. 651/2010 απόφαση του Δικαστηρίου) ανακλήθηκε η διακήρυξη του επιδίκου διαγωνισμού, χωρίς ο διαγωνισμός αυτός να επαναπροκηρυχθεί. Περαιτέρω, με το ίδιο ως άνω υπόμνημα η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση προβάλλει ότι είναι απαράδεκτος ο λόγος ακυρώσεως ότι δήθεν δεν διασφαλίσθηκε με την κατάθεση της οικονομικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας εταιρείας η μυστικότητα της διαδικασίας, εφόσον τέτοιος λόγος δεν προβλήθηκε με την προσφυγή της αιτούσης ενώπιον της αρμόδιας για τους νομούς ... και ... Επιτροπής του άρθρου 18 του ν. 2218/1994. Ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως, διότι από καμία διάταξη δεν απαιτείται με την αίτηση ακυρώσεως να προβάλλονται οι αυτοί ακριβώς λόγοι που είχαν προβληθεί με την ασκουμένη ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 18 του ν. 2218/1994 προσφυγής νομιμότητας, η άσκηση της οποίας, άλλωστε, δεν αποτελεί διαδικαστική προϋπόθεση για την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως.

(…) στα δημόσια έργα, προϋπολογιζόμενης δαπάνης μέχρι του ποσού του 1.500.000 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.), η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτείται από τρία υπηρεσιακά μέλη, παρίσταται δε σε αυτήν και ένας εκπρόσωπος των εργοληπτικών οργανώσεων, ο οποίος δεν μετέχει στη διαγωνιστική διαδικασία (βλ. αποφάσεις VI Τμ. Ελ. Συν. 3204, 1786/2011, 2401, 2514/2009 κ.α.). Εξάλλου, ο ν. 3669/2008 δεν αποτελεί απλή κωδικοποίηση υφιστάμενων διατάξεων, αλλά επιπλέον προβαίνει σε τροποποίηση και κατάργηση μερικών εξ αυτών (βλ. απόφαση Τμ. Μείζονος-Επταμελούς Σύνθεσης Ελ. Συν. 1517/2011, VI Τμ. 784/2011). Ως εκ τούτου, μετά την έναρξη ισχύος του άρθρου 21 του ανωτέρω Κώδικα, ερμηνευομένου υπό το φως και της αρχής της διαφάνειας που διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεν υφίσταται πλέον η προβλεπόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 του ν. 3263/2004 δυνατότητα του παρισταμένου στις ως άνω συνεδριάσεις της Επιτροπής Διαγωνισμού εκπροσώπου των εργοληπτικών οργανώσεων να υποβάλει προσφορά ως εκπρόσωπος συμμετέχουσας στο διαγωνισμό επιχείρησης. Και τούτο, διότι από τη μη συμπερίληψη της ως άνω διάταξης στο άρθρο 21 του Κώδικα, στο οποίο συμπεριλήφθηκαν οι λοιπές σχετικές διατάξεις του άρθρου 3 παράγραφος 2 του ν. 3263/2004, συνάγεται η βούληση του νομοθέτη για την (σιωπηρή) κατάργησή της (Απ. VI Τμ. 793/2012) . (…)Περαιτέρω, το κύρος της διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διενέργεια της οποίας έχει προηγηθεί δημοσίευση της περίληψης της οικείας διακήρυξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δεν πλήττεται από την παράλειψη ανάρτησης ή την πλημμελή ανάρτηση της περίληψης της διακήρυξης στο διαδίκτυο, ανεξάρτητα από άλλης φύσης συνέπειες που μπορεί να επισύρει η πλημμέλεια αυτή (βλ. και την από 15.6.2010 αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου «ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια», πρβλ. Πράξεις ΙV Τμ. 42, 50/2012).

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον:α) δεν δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης και στον ελληνικό τύπο ουσιώδης όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού, που αφορά στις δικαιούμενες συμμετοχής κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων και β) η ανάδοχος κοινοπραξία του ελεγχόμενου έργου δεν πληρούσε τις απαιτούμενες από τη διακήρυξη προϋποθέσεις ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής της στο διαγωνισμό, καθόσον δεν κάλυπτε τις καλούμενες για τις εργασίες του συγκεκριμένου έργου, τάξεις του ΜΕΕΠ. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 1892/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προ- μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, καθόσον ως προς την πρώτη νομική πλημμέλεια, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι 38 εργοληπτικές επιχειρήσεις έλαβαν γνώση του πλήρους περιεχομένου της διακήρυξης, σε συνδυασμό μάλιστα και με το ότι από τις 5 συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες οι 4 ήταν κοινοπραξίες με αναβάθμιση του ανωτάτου ορίου της τάξης τους, αναγνώρισε συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής. Ως προς τη δεύτερη νομική πλημμέλεια έκρινε ότι ήταν νόμιμη η συμμετοχή στη διαδικασία της αναδόχου κοινοπραξίας, αφού αυτή αποτελείτο από 2 ατομικούς εργολήπτες 2ης τάξης (2η+ 2η, ανώτατο όριο με την αναβάθμιση 2.062.500,00 ευρώ) για την κατηγορία οικοδομικά, που είχε προϋπολογισμό 1.898.457,14 ευρώ, και μία ομόρρυθμο εταιρεία 1ης τάξης (ανώτατο όριο 1ης τάξης 750.000 ευρώ) για την κατηγορία Η/Μ, που είχε προϋπολογισμό 374.482,53 ευρώ.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ.Πλημμέλειες της διακήρυξης:Προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητα της διενεργηθείσας από ανώνυμη εταιρεία διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης  πενήντα επτά (57) αναδόχων και των  οικείων σχεδίων συμβάσεων για τις ισάριθμες  εργολαβίες κατασκευής έργων δικτύων διανομής, συνολικού προϋπολογισμού 599.350.000,00 ευρώ, πλέον  Φ.Π.Α. και δικαιώματος προαίρεσης, επιπρόσθετου προϋπολογισμού εκτιμώμενου κατ’ ανώτατο όριο σε 299.675.000,00 ευρώ. Πολλαπλό αποτέλεσμα. Μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ελεύθερου ανταγωνισμού, της διάταξης του άρθρου 11 του π.δ. 59/2007  καθώς και του άρθρου 5 της «πρόσκλησης»  αποκλείστηκε, με απόφαση του Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης και Διαχείρισης Δικτύου, από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού για τρία εκ των έργων, μία σύμπραξη εταιρειών, με την πλημμελή αιτιολογία ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των διατάξεων των όρων 3 και 5 της πρόσκλησης συνάγεται ότι στο διαγωνισμό γίνονται δεκτές μόνον Κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων. Η διακήρυξη του υπό έλεγχου διαγωνισμού είναι κατά τούτο νομικώς πλημμελής και ο όρος περί της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να ασκήσει δικαίωμα προαίρεσης έως του ποσού των 299.675.000 ευρώ, ήτοι ποσοστού 50% του προϋπολογισμού κατ’ ανώτατο όριο,  είναι αόριστος και συνεπώς  δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί για την ανάθεση επιπρόσθετων εργασιών κατά παρέκκλιση των διεπουσών τη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων διατάξεων. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.6/3583/2015

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ:..προκηρύχθηκε ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση του ανωτέρω έργου, προϋπολογισμού 1.600.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, με προθεσμία εκτέλεσης τους εννέα (9) μήνες και κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή. Σύμφωνα με το άρθρο 11.4 της οικείας διακήρυξης, το έργο αυτό αφορά: α) κατασκευή ενός νέου πλήρως στεγανοποιημένου κυττάρου στην βόρεια πλευρά του υφιστάμενου στο ΧΥΤΑ .., έκτασης 8.000 μ2 περίπου, β) κατασκευή νέας δεξαμενής συλλογής- αποθήκευσης στραγγισμάτων, γ) δίκτυο συλλογής και μεταφοράς στραγγισμάτων, δ) βελτίωση της υφιστάμενης οδοποιίας και κατασκευή περιμετρικής οδοποιίας του κυττάρου, ε) έργα διαχείρισης ομβρίων και στ) έργα περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Μετά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, ανάδοχος ανακηρύχθηκε η εταιρεία «…Α.Ε.» και καταρτίστηκε το ήδη υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης μεταξύ αυτής και του ..Με τα δεδομένα αυτά, η προς σύναψη σύμβαση έχει χαρακτήρα σύμβασης έργου .. και, επομένως, αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός για να επιληφθεί του ελέγχου της νομιμότητάς της είναι το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο σχετικός φάκελος.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ: Επειδή, προβάλλεται ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις έχουν αντιφατική και ελλιπή, άρα πλημμελή αιτιολόγηση. Ειδικώτερα προβάλλεται ότι αν και από την απόφαση περί χαρακτηρισμού του επίδικου έργου ως ειδικής φύσης φαίνεται ότι το συγκεκριμένο σύστημα του διαγωνισμού με συμμετοχή συγκεκριμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων προκρίθηκε για το λόγο ότι οι επιχειρήσεις οι οποίες θα προσκληθούν πρέπει να έχουν εκτεταμένη εμπειρία σε αντίστοιχα έργα, σχετική εμπειρία σε τέτοιου είδους κατασκευές και να δραστηριοποιούνται στη γύρω από την ..... περιοχή, παραταύτα, όμως, προσκλήθηκε, στη συνέχεια, και η εταιρία ......, που έχει το μικρότερο υπόλοιπο ανεκτέλεστο εργασιών, με το επιχείρημα της αύξησης του ανταγωνισμού. Συνεπεία τούτου η αιτιολογία αυτή είναι αντιφατική ως προς τα κριτήρια επιλογής των εταιρειών που έπρεπε να προσκληθούν, αφού η παρεμβαίνουσα εταιρεία, που υπέβαλε μάλιστα τελικώς τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά, δεν έχει τα απαιτούμενα ειδικά προσόντα, ούτε δραστηριοποιείτο στην περιοχή της .... Συναφώς, προβάλλεται επίσης αναιτιολόγητο των προσβαλλομένων πράξεων, από την άποψη ότι δεν εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους δεν προσκλήθηκαν να λάβουν μέρος στον επίμαχο διαγωνισμό και άλλες εργοληπτικές επιχειρήσεις από εκείνες που είχαν λάβει μέρος στον προηγούμενο που αφορούσε το αυτό έργο, αφού μάλιστα, όλες οι τότε μετέχουσες, όπως και η αιτούσα, είχαν γίνει τυπικά δεκτές από την Επιτροπή διαγωνισμού, ως πληρούσες τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις, και οι εργασίες της επίδικης εργολαβίας περιείχοντο στις εργασίες της αρχικής εργολαβίας.(...)Με τα δεδομένα αυτά, ο λόγος περί αναιτιολογήτου δεν πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος ούτε κατά το δεύτερο σκέλος του, περί μη προσκλήσεως προς συμμετοχή των εργοληπτικών επιχειρήσεων που είχαν συμμετάσχει στον προηγούμενο διαγωνισμό..

Η ίδια η απόφαση με την οποία εσφαλμένα συγκροτείται η Επιτροπή Διαγωνισμού δεν αποτελεί (καθ΄εαυτή) βλαπτική πράξη για τους διαγωνιζόμενους και γι΄αυτό δεν προσβάλλεται παραδεκτά. Η προσβαλλόμενη, όμως, πράξη συγκρότησης Επιτροπής Εισήγησης για την Ανάθεση του επίδικου έργου δεν προκαλεί, ενόψει του περιεχομένου των ρυθμίσεών της, ούτε ενδέχεται να προκαλέσει μόνη, χωρίς δηλαδή να μεσολαβήσει άλλη πράξη της Διοίκησης, ζημία στα συμφέροντα της αιτούσης. Σε περίπτωση δε εκδόσεως άλλης πράξεως, βλαπτικής για την αιτούσα, με τη σύμπραξη της παρανόμως, κατά τους ισχυρισμούς της, συγκροτηθείσης Ε.Ε.Α., είναι πάντως δυνατός, εάν συντρέχει νόμιμη περίπτωση, ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας της πράξης συγκρότησης της Ε.Ε.Α. επ’ ευκαιρία της ασκήσεως αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων κατά της νεώτερης πράξης (πρβλ. Ε.Α. 893/2005, 656/2001). Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η τήρηση της επιβαλλομένης, από τα άρθρα 1 παρ. 1 και 2 παρ. 1 περ. α΄ της Οδηγίας 89/665/ΕΟΚ του Συμβουλίου, υποχρέωσης παροχής αποτελεσματικής προσωρινής προστασίας κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων σε στάδιο όπου είναι ακόμη δυνατή η διόρθωση των παραβάσεων (βλ. ΔΕΚ, απόφαση της 28.10.1999, C-81/98, Alcatel Austria AG, σκέψη 33, απόφαση της 18.6.2002, C-92/00, Hospital Ingenieure Krankenhaustechnik Planungs-Gesellschaft mbH, σκέψη 52, και απόφαση της 12.2.2004, C-230/02, Grossmann Air Service, σκέψη 36). Συνεπώς, εφόσον δεν προκύπτει ενεστώσα βλάβη της αιτούσης, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να γίνει δεκτή η ασκηθείσα παρέμβαση (πρβλ. Ε.Α. 745, 358/2005).