Ελεγκτικές διαδικασίες για τον κατασταλτικό έλεγχο των ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και Ειδικών Λογαριασμών.

Τύπος των ετησίων λογαριασμών (απολογισμών) των Σχολικών Επιτροπών που λογοδοτούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο και τα δικαιολογητικά που πρέπει να επισυνάπτονται σ' αυτούς

Τα εκδιδόμενα από τις Υ.Δ.Ε. χρηματικά εντάλματα, τα οποία εξοφλούνται από τις Δ.Ο.Υ. αποτελούν στοιχεία των μηνιαίων λογαριασμών των υπολόγων της συγκεκριμένης Δ.Ο.Υ. Επομένως, τα χρηματικά εντάλματα, που εκδίδονται από τις Υ.Δ.Ε. και δεν υπόκεινται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα επισυναπτέα σε αυτά δικαιολογητικά, την πληρότητα και νομιμότητα των οποίων έχει ελέγξει ο οικείος Ελεγκτής Εσόδων της Δ.Ο.Υ. αποτελούν στοιχεία των αντίστοιχων μηνιαίων λογαριασμών της Δ.Ο.Υ. και υποβάλλονται με αυτούς στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΘΕΜΑ: «Προληπτικός έλεγχος δαπανών ΟΤΑ α΄ βαθμού και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο»

Διαχείριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο των καταγγελιών, αναφορών και αιτημάτων ελέγχου που υποβάλλονται στις υπηρεσίες του.

Η παρούσα τροποποιήθηκε/αντικαταστάθηκε από την ΦΓ8/71316/2022-ΦΕΚ:6592/Β/21.12.2022.

Καταβολή αποδοχών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) το ..., οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής που αφορούσε στην πρώτη μισθοδοσία των φερόμενων ως δικαιούχων ελέγχθηκε από την Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, αφού κρίθηκε ότι η σχετική δαπάνη ήταν νόμιμη, αυτό θεωρήθηκε και εξοφλήθηκε, β) η πράξη αυτή θεώρησης δεν έχει ανακληθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 48 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄ 52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, γ) δεν μεσολάβησε κάποια απόφαση αρμοδίου οργάνου, που να ανακαλεί ή ακυρώνει την πρόσληψη των φερόμενων στα ελεγχόμενα χρηματικά ένταλμα ως δικαιούχων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υπό κρίση δαπάνες δεν δύνανται πλέον να υπαχθούν στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι κατά τον έλεγχο του ..., οικονομικού έτους 2017, χρηματικού εντάλματος πληρωμής που αφορούσε στην πρώτη μισθοδοσία των εργαζομένων κρίθηκε ήδη η νομιμότητα της γενεσιουργού των δαπανών πράξης, η οποία εν προκειμένω είναι η πρόσληψή τους στο Δήμο. Συνεπώς, τα χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται εκ της αυτής αιτίας και αφορούν στις επόμενες της πρώτης μισθοδοσίες των εν λόγω εργαζομένων υπάγονται πλέον αποκλειστικά και μόνο στον κατασταλτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο πλαίσιο του οποίου και μόνο θα κριθεί η βασιμότητα των προβαλλόμενων στο 18/4.12.2017 Φύλλο Μεταβολών και Ελλείψεων ισχυρισμών. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες απαραδέκτως υποβάλλονται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας.

Εισαγγελική παραγγελία διενέργειας ελέγχου στη Διεύθυνση Εκτάκτων και Ειδικών Ελέγχων του ΓΛΚ – Δυνατότητα διενέργειας καταλογισμού μετά το πέρας του ελέγχου.α) Νομίμως εκδίδεται πράξη καταλογισμού από τη Διεύθυνση Εκτάκτων και Ειδικών Ελέγχων της Γ.Δ.Δ.Ε., στις περιπτώσεις που η διαπίστωση των προϋποθέσεων για την έκδοσή της στηρίζεται σε έλεγχο που διενεργήθηκε κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και ανεξάρτητα από την εξέλιξη της ποινικής διαδικασίας (πλειοψ.). β) Επί εκκρεμών καταλογισμών της πρώην Οικονομικής Επιθεώρησης, τα όργανα της Γ.Δ.Δ.Ε. έχουν αρμοδιότητα για την έκδοση των καταλογιστικών πράξεων, κατά τις διακρίσεις του άρθρου 16 του ν. 3492/2006 και του Κανονισμού Επιβολής Δημοσιονομικών Διορθώσεων, ενώ, αν δεν είναι δυνατή η έκδοση καταλογιστικής πράξης, πλήρως και επαρκώς αιτιολογημένης και περιέχουσας τα κατά νόμο στοιχεία, η Γ.Δ.Δ.Ε. μπορεί είτε να διενεργήσει επανέλεγχο, βάσει του ν. 3492/2006, είτε να διαβιβάσει τις εκκρεμείς εκθέσεις ελέγχου, από τις οποίες προκύπτουν μη νόμιμη πληρωμή δαπανών ή ελλείμματα, στο αρμόδιο για τον κατασταλτικό έλεγχο των δαπανών Ελεγκτικό Συνέδριο, για να επιληφθεί του καταλογισμού (ομόφ). γ) Διατάξεις που εφαρμόζονται, όσον αφορά τη διαδικασία επί ελέγχων που διενεργούνται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, είναι οι των άρθρων 13 επ. του ν. 3492/2006, καθώς και της υπ’ αριθ. 2/40379/ΔΥΕΠ/19-4-2013 αποφάσεως του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (πλειοψ.).

Με τις διατάξεις του άρθρου 82 του ν.4055/2012 φορείς (νπδδ ή νπιδ) που επιχορηγούνται ή χρηματοδοτούνται από τους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (άρθρο 1Β παρ.2 του ν.3871/2010) υποχρεούνται να υποβάλουν τόσο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όσο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο, μετά από δίμηνο από τη λήξη του οικονομικού έτους, απολογισμό της συνολικής οικονομικής τους δραστηριότητας (της χρηματικής διαχείρισης του έτους που έληξε), καθώς και ξεχωριστό απολογισμό της επιχορήγησης ή της χρηματοδότησης που έλαβαν, με την προϋπόθεση ότι αυτή ήταν μικρότερη του 100% του συνολικού ποσού που διαχειρίστηκαν για την λειτουργία τους, τους απολογισμούς δε αυτούς θα πρέπει να συνοδεύει και προϋπολογισμός του επόμενου οικονομικού έτους. Η διττή αυτή υποχρέωση των νομικών προσώπων που επιχορηγούνται απευθύνεται στην αρμόδια Διεύθυνση του ΓΛΚ στην οποία θα υποβληθούν, μέσω των εποπτευόντων Υπουργείων, όλα τα οικονομικά στοιχεία που κρίνονται απαραίτητα σύμφωνα με το ν.2166/1993 και την κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΥΑ 2014380/377/0026/27-2-1988, ΦΕΚ Β΄ 284 και ήδη ΥΑ 2/22717/0094/9-3-2011, ΦΕΚ Β΄ 474), ώστε τα επιχορηγούμενα νομικά πρόσωπα να συμπεριληφθούν σε αναρτώμενη στο διαδίκτυο κατάσταση ότι είναι ενήμεροι της υποχρέωσης τους αυτής, η οποία επέχει θέση «βεβαίωσης» για την καταβολή της επιχορήγησή τους. Περαιτέρω, όσον αφορά το Ελεγκτικό Συνέδριο, η υποβολή των απολογισμών τόσο του συνόλου της χρηματικής διαχείρισης του απερχόμενου οικονομικού έτους, όσο και της επιχορήγησης που έλαβαν κατά το έτος αυτό, αφορά στον διενεργούμενο από αυτό κατασταλτικό έλεγχο των λογαριασμών των φορέων που δέχονται επιχορήγηση ή χρηματοδότηση από τους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης και διαχειρίστηκαν εκ του λόγου τούτου «δημόσιο χρήμα». Για τον έλεγχο αυτό του μέρους της διαχείρισης των ως άνω φορέων (ήτοι της επιχορήγησης ή της χρηματοδότησης που έλαβαν) τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα θα εφαρμόσουν ενιαία, σε όλα τα νομικά πρόσωπα, την αριθμ. 8506/1976 κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Β΄ 687/24-5-1976) «Περί του τύπου των λογαριασμών και των επισυναπτέων σ’ αυτούς δικαιολογητικών των ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου λογοδοτούντων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου» την οποία θα προσαρμόσουν στην φύση της ελεγχόμενης χρηματικής απεικόνισης. Η σχετική έκθεση ελέγχου, που θα συνταχθεί μετά την υποβολή και τον έλεγχο των απαιτούμενων δικαιολογητικών και παραστατικών, θα αφορά στην νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν σε εκτέλεση της επιχορήγησης αυτής, συνεπώς εφόσον αυτές (οι δαπάνες) δεν συνοδεύονται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κρίνονται ως μη νομίμως καταβληθείσες, τότε το αρμόδιο ελεγκτικό όργανο θα καταλογίζει σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την αρμοδιότητα του αυτή, που είναι σε κάθε περίπτωση αυτοτελής σε σχέση με την τυχόν κρίση του εποπτεύοντος φορέα για το μη επιλέξιμο των δαπανών αυτών για επιχορήγησή το επόμενο οικονομικό έτος. Εξάλλου, ο έλεγχος της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που στοχεύει στη διασφάλιση ότι οι ελεγχόμενες επιχορηγήσεις διατέθηκαν σύμφωνα με τις αρχές της οικονομικότητας, αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, απαιτεί σημαντικές αλλαγές στο δημοσιονομικό περιβάλλον με κατεύθυνση την μέτρηση της οικονομικότητας και της αποδοτικότητας των επιλογών του ελεγχόμενου φορέα, ήτοι, από απόψεως ορθής διαχειρίσεως, αν επελέγη πράγματι το οικονομικότερο μέσο και αν μετρήθηκε επαρκώς η σχέση κόστους – οφέλους και προϋποθέτει τη στοχοθεσία του ελεγχόμενου φορέα καθώς και την ανάλογη εκπαίδευση του ελεγκτικού προσωπικού.

Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ) - Ζητήματα οικονομικής διαχείρισης και ελέγχου. Κατάσταση : Αποδεκτή. Η απουσία καταρτισμένων και εγκεκριμένων από τα αρμόδια όργανα ισολογισμών και απολογισμών για τα έτη 2009-2015 του ΑΟΟΑ, δεν επηρεάζει καταρχήν την κατάρτιση, έγκριση και εκτέλεση του προϋπολογισμού, ούτε την νομιμότητα των δαπανών που περιέχονται σε νομίμως συνταχθέντα και εγκριθέντα προϋπολογισμό, ανεξαρτήτως της τυχόν ύπαρξης διοικητικών, πειθαρχικών, φορολογικών, αστικών ή ποινικών ευθυνών των αρμοδίων οργάνων, λόγω της παράβασης των κανόνων και των γενικών αρχών διασφάλισης της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της ορθής λογιστικής αποτύπωσης των δραστηριοτήτων του Οργανισμού. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 4129/2013 περί Ελεγκτικού Συνεδρίου, από τις 1.1.2017 καταργείται ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών του κράτους και από τις 1.1.2019 των δαπανών ΟΤΑ και του συνόλου των ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ που υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, από δημόσιες υπηρεσίες διοικητικά ανεξάρτητες από τους φορείς που πραγματοποιούν τις δαπάνες και, εφεξής, οι προϊστάμενοι των οικονομικών υπηρεσιών των Υπουργείων και οι εξομοιούμενοι με αυτούς κατά την παρ. 3 του άρθρου 24 του ίδιου νόμου, ως και οι προϊστάμενοι των οικονομικών υπηρεσιών των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης (άρθρο 25), καθίστανται αποκλειστικά υπεύθυνοι για τις αρμοδιότητες που αφορούν στη δημοσιονομική διαχείριση του φορέα τους και οι οποίες ασκούνταν από τις ΥΔΕ και το Ειδικό Λογιστήριο. Από τις παραπάνω νομοθετικές ρυθμίσεις, συνάγεται ευθέως ότι ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών διενεργείται πλέον από τις οικονομικές υπηρεσίες του ίδιου του φορέα που τις πραγματοποιεί, χωρίς αυτό να παρεμποδίζει τη διενέργεια ελέγχων στην περιουσία του ΑΟΟΑ από όλα τα αρμόδια όργανα.

Πληρωμή τιμήματος αγοράς ακινήτου..:Με δεδομένα αυτά, το σχέδιο σύμβασης αγοραπωλησίας του οικοπέδου έπρεπε, ως εξ επαχθούς αιτίας προμήθεια ακινήτου πράγματος από δήμο, να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σε κάθε περίπτωση, το Κλιμάκιο ελέγχοντας, έστω και εκ των υστέρων, τη διαδικασία που προηγήθηκε της αγοράς του ακινήτου (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 6/2018, 294, 212, 198/2017) κρίνει ότι η έκδοση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης μετά την υπογραφή του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα μη θεωρητέα.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη ούτε κανονική και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.