ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/536/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αποκομιδή, Μεταφορά και Διαχείρισης των Μολυσματικών Αποβλήτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 13-15), το Δικαστήριο κρίνει ότι ελεγχόμενες τροποποιήσεις είναι νόμιμες, καθώς στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις αυτοτελούς εφαρμογής της παρ. 1 περ. γ΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και όχι σε συνδυασμό με τις διατάξεις 388 και 288 ΑΚ, όπως ισχυρίζεται η δεύτερη προσφεύγουσα (βλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1363/2022 σκ. 5 όπου και περαιτέρω νμλγ). Ειδικότερα, ναι μεν τα επικαλούμενα από τις προσφεύγουσες απρόβλεπτα γεγονότα (πόλεμος στην Ουκρανία και συνακόλουθη επίταση της ενεργειακής κρίσης, συνεχιζόμενες συνέπειες της πανδημίας COVID-19), τα οποία, άλλωστε, ουδέποτε αμφισβήτησε και το ΓΝΠΑ, καθώς και τα επικαλούμενα στοιχεία αύξησης των επιμέρους στοιχείων που διαμορφώνουν το κόστος παροχής των ανατεθεισών υπηρεσιών ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης και εκτέλεσης των ήδη από 28.11.2022 συναφθεισών αρχικών συμβάσεων, ήτοι ανάγονται στον διαδραμόντα κατά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας χρόνο και συγκεκριμένα εκκίνησαν μετά από την υποβολή των προσφορών, εντούτοις, τα ίδια αυτά γεγονότα είχαν δυναμικά εξελισσόμενο χαρακτήρα με αποτέλεσμα τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της υπέρμετρης αύξησης του κόστους της ενέργειας και των πρώτων υλών με δυσμενείς κλιμακούμενες συνέπειες στην αγορά που εκτείνονται σημαντικά σε βάθος χρόνου, καταλαμβάνοντας και τον χρόνο που μεσολάβησε από την σύναψη της αρχικής σύμβασης έως και την έγκριση της τροποποίησης αυτής γεγονότα εκ φύσεως ασυνήθιστα και μη δυνάμενα να προβλεφθούν πλήρως κατά την αρχική εκδήλωσής του από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν. αποφ. Εβδ. Τμ. 1757/2022, σκ.19 ). Για τους λόγους αυτούςΣυνεξετάζει τις προσφυγές ανάκλησης των εταιρειών: α) «..Α.Ε.» και β) «…Α.Ε.».Δέχεται τις προσφυγές αυτές.Ανακαλεί την 2/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 4η Υπηρεσία Επιτρόπου του Τομέα Υγείας, στο σύνολό της.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/127/2024
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΤΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ.(...) Ως εκ τούτου, γενομένων δεκτών των προβαλλομένων λόγων προσφυγής, νομίμως το σχέδιο της 2ης τροποποιητικής σύμβασης προβλέπει την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος κατά τα ποσά που προαναφέρθηκαν, τα οποία ανάγονται σε αύξηση ποσοστού 19,65%, ήτοι κατώτερη από την αύξηση του βασικού μισθού πλέον εισφορών από τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της προσφεύγουσας ως τον χρόνο υποβολής αιτήματος δεύτερης αναπροσαρμογής (ποσοστό 19,75%). Τούτο δε ανεξαρτήτως της ορθότητας των ποσοστών των εργοδοτικών εισφορών και των χρονικών διαστημάτων για τα οποία τα εν λόγω ποσοστά ίσχυαν, σύμφωνα με τις παραδοχές της προσβαλλομένης, όπως απεικονίζονται στον πίνακα της σκέψης 3.9 αυτής, και λαμβάνονται ως βάση για τον υπολογισμό της συνολικής αύξησης του μισθού (αναλυτικά ως προς το ύψος των εργοδοτικών εισφορών βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 330/2023, σκ. 9 και 11).Κατ’ ακολουθίαν τούτων, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 89/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/592/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 85/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας … και της εταιρείας …Α.Ε. για την εκτέλεση του έργου της Περιφερειακής Ενότητας … (εφεξής Π.Ε. …) με τίτλο «ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ … – …» (Α΄ ΦΑΣΗ), προϋπολογιζόμενης δαπάνης 16.794.871,79 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (19.649.999,99 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 17%) και συμβατικού τιμήματος 11.667.945,18 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (13.651.495,86 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 17%).(....)Εν όψει τούτων, η επίμαχη τροποποίηση είναι επουσιώδης και συνεπώς δυνατή χωρίς να απαιτείται διεξαγωγή νέας διαδικασίας δημοπράτησης, εναρμονίζεται δε και με τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις των επιτρεπτών τροποποιήσεων της σύμβασης κατά το μεταγενέστερο στάδιο της εκτέλεσής της που αποτυπώνονται στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016. Δοθέντος, όμως, ότι πρέπει να διασφαλιστεί η πλήρης ωριμότητα του επαναχαραχθέντος στα προαναφερόμενα συγκεκριμένα τμήματα έργου, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 49 του ν. 4412/2016, ώστε να αρθεί κάθε πραγματικό και νομικό εμπόδιο για την ταχεία και απρόσκοπτη εκτέλεσή του, η αναθέτουσα Αρχή καλείται πριν από την υπογραφή της σύμβασης α) να ενσωματώσει στην κατακυρωτική απόφαση και στο σχέδιο σύμβασης την τροποποιημένη προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου όπως προκύπτει από την εγκεκριμένη οριστική μελέτη του έργου με την νέα χάραξη και να εφαρμόσει επ΄αυτής το ποσοστό έκπτωσης της αναδόχου, β) να μεριμνήσει για τη συμπερίληψη και του τμήματος της επαναχάραξης στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και γ) να μεριμνήσει για τις τυχόν νέες απαιτούμενες απαλλοτριώσεις στην περιοχή της επαναχάραξης. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 85/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/91/2021
Προμήθεια κάδων απορριμάτων-συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η ανάκληση της 24/2020 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία ΟΤΑ IX στον Δήμο .....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη, στις αιτιολογίες της οποίας αναφέρεται προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων, δεν συντρέχουν σωρρευτικά οι προβλεπόμενες από την περ. γ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της ελεγχόμενης δεύτερης συμπληρωματικής - τροποποιητικής σύμβασης. Και τούτο, διότι δεν προκύπτει η συνδρομή εκείνων των απρόβλεπτων περιστάσεων, οι οποίες επιβάλλουν την αύξηση της ποσότητας των προς προμήθεια κάδων σε σχέση με τα οριζόμενα στην αρχική σύμβαση και την τροποποιητική της, με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, προς ικανοποίηση των αναγκών του προσφεύγοντος Δήμου. Περαιτέρω, το γεγονός ότι όπως κι ο ίδιος ο προσφεύγων αναγνωρίζει, η μη επαρκής γνώση του αδιαθέτου υπολοίπου κάδων σε συνάρτηση με τις πραγματικές ανάγκες οδήγησε στην σύναψη σύμβασης προμήθειας κάδων σε μη επαρκείς ποσότητες και στην - εξαιτίας του γεγονότος αυτού - τροποποίηση αυτής εντός συντόμου χρονικού διαστήματος από τη σύναψή της, δεν ασκεί επιρροή στη συγκεκριμένη περίπτωση και δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη σύμφωνα με τις προπαρατιθέμενες διατάξεις τροποποιητική σύμβαση. Ούτε, εξάλλου μπορεί να ληφθεί υπόψη ότι η αρμόδια Διεύθυνση Καθαριότητας και Ανακύκλωσης παρέλειψε να λάβει εγκαίρως τα κατάλληλα εκείνα μέτρα – μέσω συστηματικών ελέγχων και παρακολούθησης – για τον προσδιορισμό των πραγματικών αναγκών σε κάδους απορριμμάτων, ενόψει των επικαλούμενων παλαιότητας, δυσκολίας απολύμανσης, καθώς και καταστροφών αυτών, καθόσον μια επιμελής αναθέτουσα αρχή οφείλει αφενός μεν να παρακολουθεί και να τηρεί στατιστικά στοιχεία του ημερήσιου όγκου και βάρους των αποκομιζόμενων απορριμμάτων, αφετέρου δε να προβαίνει, κατόπιν ενδελεχούς μελέτης των στοιχείων αυτών, στον ορθό προγραμματισμό προμήθειας των απαιτούμενων για την κάλυψη των αναγκών της ειδών. Περαιτέρω, αορίστως και αναποδείκτως προβάλλεται από τον προσφεύγοντα ότι η ελεγχόμενη συμπληρωματική προμήθεια κατέστη αναγκαία αφενός μεν λόγω της κατακόρυφης αύξησης του όγκου των απορριμμάτων, λόγω της λήψεως εκτάκτων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο διάδοσης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και ειδικότερα της επιβολής αυστηρών μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας, αφετέρου δε της κατακόρυφης αύξησης των αιτημάτων για αντικατάσταση των παλαιών φθαρμένων ή κατεστραμμένων κάδων απορριμμάτων προς αποφυγή εμφάνισης υγειονομικών κινδύνων. Συναφώς, τα αορίστως και αναποδείκτως προβαλλόμενα περί εναπόθεσης ογκωδών αντικειμένων και μπαζών στους κάδους απορριμμάτων δεν δύνανται να θεωρηθούν απρόβλεπτα γεγονότα, καθόσον και αληθή υποτιθέμενα συνιστούν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας γεγονότα, τα οποία κάθε επιμελής αναθέτουσα αρχή οφείλει να λαμβάνει υπόψη της κατά τον προγραμματισμό των σχετικών προμηθειών. Τέλος, απορριπτέοι τυγχάνουν και οι κατ’ εκτίμηση του δικογράφου προβαλλόμενοι ισχυρισμοί περί συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου και συνδρομής δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον υπάρχει από μακρού χρόνου σταθερότητα του νομικού πλαισίου και της νομολογίας ως προς τις προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικών-τροποποιητικών συμβάσεων, μόνη δε η επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος δεν αρκεί για να θεωρηθεί συγγνωστή η έλλειψη συνδρομής των προϋποθέσεων σύναψης τους (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 581/2019, 1630/2018, 2490/2015, 3998/2013, 3009, 3008/2012, 3053/2011, VI Tμ. 827/2019, 1884, 1333, 842/2018).
ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/303/2023
Προμήθεια ελαιολιπαντικών :επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1831/2022 απόφασης του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 4, 5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία της 178/9.8.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου ως προς το επιδιωκόμενο με την ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση ύψος αυξητικής αναπροσαρμογής σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας κάθε είδους της 30106/14.12.2020 αρχικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον του Τμήματος, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για τα επιμέρους είδη της κατηγορίας "Ελαιολιπαντικά είδη" της σύμβασης σε ποσοστό 50%, κατά τις ορθές κρίσεις της προσβαλλόμενης. Ειδικότερα, i) τα προσκομιζόμενα τιμολόγια που αφορούν διάφορα είδη λιπαντικών, εκδοθέντα από έναν μόνο προμηθευτή, δεν είναι ικανά να αναδείξουν την πράγματι επικρατούσα στην αγορά κατάσταση, επομένως δεν παρέχουν τα εχέγγυα αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας και είναι απρόσφορα για την τεκμηρίωση του τρόπου υπολογισμού της αιτούμενης από τον αντισυμβαλλόμενο οικονομικό φορέα αναπροσαρμογής και του ύψους αυτής. Σε κάθε περίπτωση, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση με αναφορά σε συγκεκριμένες ενδεικτικές περιπτώσεις, τα αγαθά που αναφέρονται στα εν λόγω τιμολόγια δεν δύνανται να αντιστοιχηθούν με τα είδη που περιγράφονται στη σύμβαση ούτε ως προς το όνομα και τα επιμέρους ειδικότερα χαρακτηριστικά τους (π.χ. SAE), αλλά ούτε και ως προς τη μονάδα μέτρησης αυτών (λίτρο στην αρχική σύμβαση και τεμάχια με συγκεκριμένο βάρος ανά χιλιόγραμμα στα προσκομισθέντα τιμολόγια), με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η άντληση ασφαλών συμπερασμάτων περί της διαμορφωθείσας τιμής των επίμαχων ειδών στην αγορά. Άλλωστε, ουδεμία αντιστοίχιση επιχειρείται από τον προσφεύγοντα Δήμο με το δικόγραφο της προσφυγής και το υπόμνημά του, μη αρκούντος του αόριστου ισχυρισμού του ότι και μόνο η προσκόμιση εκ μέρους του των εν λόγω τιμολογίων εμπεριέχει τη διαβεβαίωση ότι τα προϊόντα των τιμολογίων με την εμπορική ονοματολογία που περιέχεται σε αυτά ταυτίζονται με εκείνα της σύμβασης. ii) Επίσης, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη, οι προσκομιζόμενες ξενόγλωσσες εκθέσεις του φορέα ICIS για τις τιμές λιπαντικών διεθνώς για τα έτη 2019 και 2022, ως εκ της γενικότητάς τους και της έλλειψης οιασδήποτε συγκεκριμένης σύνδεσης με την εγχώρια αγορά, πολλώ μάλλον με τα προϊόντα της επίμαχης σύμβασης, δεν αποτελούν πρόσφορο στοιχείο για να θεμελιώσουν την ανάγκη αύξησης σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας εκάστου είδους. iii) Τέλος, τα προσκομιζόμενα από 9.9.2022 και 10.9.2021 δελτία τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σχετικά με τις μεταβολές των τιμών αγαθών της κατηγορίας «καύσιμα και λιπαντικά», ναι μεν αποτελούν στοιχεία προερχόμενα από αξιόπιστη και ανεξάρτητη πηγή πληροφόρησης και είναι πρόσφορα για την τεκμηρίωση της αναγκαιότητας και τον αντικειμενικό προσδιορισμό του ύψους της αναπροσαρμογής των τιμών των ειδών της σύμβασης, πλην όμως, κατά τις ορθές παραδοχές του Τμήματος, αποτυπώνουν ποσοστό αύξησης κατά πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο εγκριθέν με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, και τούτο δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη προσφυγή. Πέραν τούτου, η αναδειχθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση μεσοσταθμική αρνητική μεταβολή -11.9% του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) της ΕΛΣΤΑΤ για την κατηγορία «καύσιμα και λιπαντικά», που επήλθε κατά το χρονικό διάστημα από Αύγουστο 2019 μέχρι Αύγουστο 2020, που είναι το εγγύτερο στο χρόνο υποβολής της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου κατά τη διαδικασία σύναψης της αρχικής σύμβασης (14.7.2019), καθιστά το ποσοστό αύξησης του ΔΤΚ ακόμη χαμηλότερο από το αντίστοιχο αιτηθέν και χορηγηθέν, καταδεικνύοντας εμφανέστερα την ανεπάρκεια της αιτιολόγησης της ανωτέρω απόφασης της αναθέτουσας Αρχής ως προς το εν λόγω ποσοστό. Αβασίμως δε ο Δήμος ισχυρίζεται ότι η εν λόγω αρνητική μεταβολή του ΔΤΚ δεν επηρεάζει την ελεγχόμενη τροποιητική σύμβαση, η οποία συνήφθη στις 14.12.2020, και τούτο διότι κρίσιμο εν προκειμένω χρονικό διάστημα για τον προσδιορισμό της αύξησης του συμβατικού τιμήματος είναι αυτό που μεσολάβησε από τον χρόνο υποβολής της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου εταιρείας (14.7.2019), η οποία διαμορφώθηκε με βάση τα κόστη που ίσχυαν τότε στη αγορά για έκαστο από τα προσφερόμενα είδη και αποτέλεσε εν τέλει το οικονομικό αντικείμενο της συναφθείσας σύμβασης, έως τον χρόνο λήψης της 178/9.8.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου περί εγκρίσεως της επαύξησης της τιμής μονάδας εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης. Τέλος, ανεξαρτήτως των ανωτέρω κρίσεων, το αίτημα του προσφεύγοντος περί προσδιορισμού από το Δικαστήριο της αυξητικής αναπροσαρμογής της τιμής μονάδος εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης σε ποσοστό 38,9%, είναι απαράδεκτο, διότι το Δικαστήριο στερείται της αρμοδιότητος, κατά την έρευνα προσφυγής αναθεώρησης (άρθρο 329 ν. 4700/2020), να προβεί πρωτογενώς σε τέτοιο προσδιορισμό, καθόσον τούτο ανήκει στην αρμοδιότητα των διοικητικών οργάνων της αναθέτουσας Αρχής (πρβλ. ΕλΣυν. 1311/2022 σκ. 15, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 539/2020 σκ. 28). Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/12/2023
Προμήθεια φρέσκου γάλακτος: ζητείται η ανάκληση της 33/2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. 4-5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία της 269/22.9.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου για την τροποποίηση των 12661/9.9.2022 και 1257/13.9.2022 αρχικών συμβάσεων των προσφευγόντων με τη «.....» δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και από αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον της Αναπληρώτριας Επιτρόπου και του παρόντος Τμήματος δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για το προϊόν «φρέσκο γάλα» στο προαναφερόμενο ποσοστό, καθόσον, όπως ορθώς επισημαίνει η προσβαλλομένη, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, ήτοι η αύξηση τιμών στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες σε παγκόσμια κλίμακα, συντρέχουν και μπορούν να χαρακτηριστούν ως απρόβλεπτες υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή, πλην οι προσφεύγοντες έχουν το βάρος να αποδείξουν ότι εξαιτίας αυτών έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας. Εξάλλου, ως προς τα έγγραφα που ελήφθησαν υπόψη για τη λήψη της απόφασης της ανωτέρω Οικονομικής Επιτροπής περί τροποποίησης των συμβατικών τιμών, δεν διαλαμβάνεται ειδική αξιολόγηση ούτε κρίση, δεδομένου δε ότι οι προσφεύγοντες διατείνονται ότι με αυτά τεκμηριώνεται η εν λόγω αύξηση, το Δικαστήριο κρίνει ότι τα στοιχεία αυτά δεν επαρκούν για την τεκμηρίωση του ποσοστού της αύξησης. Τούτο προεχόντως διότι από τα προσκομισθέντα τιμολόγια ναι μεν προκύπτει αυξητική τάση των τιμών πώλησης του προϊόντος από τον παραγωγό, πλην δεν προκύπτει η ακριβής και συγκεκριμένη διαμορφωθείσα συνολικώς τιμή στην αγορά, αλλά απεικονίζεται μία όλως μερική και αποσπασματική κατάσταση, αφού προσκομίζονται μόνο παραστατικά του εκάστοτε αντισυμβαλλόμενου παραγωγού/προμηθευτή της αναδόχου εταιρείας. Πέραν τούτων, και τα προσκομιζόμενα «επίσημα» στοιχεία δεν αρκούν για την τεκμηρίωση της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεδομένου ότι αφενός μεν τα δελτία τιμών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δεν αναφέρονται στον χρόνο υποβολής των προσφορών του προηγηθέντος διαγωνισμού (Ιανουάριος του έτους 2022), ενώ από τα δελτία τύπου σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή που προσκομίστηκαν κατόπιν της συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο, δεν προκύπτει με σαφήνεια το ποσοστό αύξησης της τιμής του προς προμήθεια προϊόντος. Τούτο προεχόντως διότι στον Πίνακα 5 του από 10.10.2022 δελτίου τύπου της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή Σεπτεμβρίου 2022, η μεταβολή τιμών στο είδος «Γαλακτοκομικά και αυγά» ανέρχεται σε 23,3%, ήτοι χαμηλότερα από το ποσοστό της χορηγηθείσας αύξησης. Πέραν αυτού, ενόψει της, εν τω μεταξύ, εκδοθείσας 95210/5.10.2022 (ΑΔΑ: 9Γ9446ΜΤΛΡ-ΧΕΘ) εγκυκλίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία προσδιορίζεται επακριβώς το ποσοστό αύξησης του ΔΤΚ για πληθώρα υπό προμήθεια ειδών, μεταξύ των οποίων και του φρέσκου γάλακτος, το οποίο ανέρχεται, για τον Σεπτέμβριο 2022 σε ποσοστό 17,93%, ήτοι κατά πολύ χαμηλότερο από το αιτηθέν και χορηγηθέν, παρίσταται εμφανής η ανάγκη για εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση του ποσοστού της αύξησης από την αναθέτουσα αρχή. Δοθέντος δε ότι κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης περί αναπροσαρμογής των συμβατικών τιμών είχε τεθεί σε ισχύ το άρθρο 7 του ν. 4965/2022 με το οποίο απαριθμούνται οι ήδη προδιαληφθείσες (σκ. 5) προϋποθέσεις για την αναπροσαρμογή τιμών σε εκτελούμενες κατά την έναρξη ισχύος του συμβάσεις, όπως εν προκειμένω οι συναφθείσες στις 9.9.2022 και 13.9.2022 συμβάσεις μεταξύ των προσφευγόντων και της «…..», έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τα αρμόδια όργανα των προσφευγόντων για την κρίση επί της επιτρεπόμενης ή μη αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος και του ποσοστού αυτής. Ειδικότερα, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να εξετάσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων του ως άνω άρθρου, ανεξαρτήτως των συγκριτικών στοιχείων που κατατέθηκαν από τους προσφεύγοντες, ενόψει και του γεγονότος ότι απαραίτητο στοιχείο κατά τις εισαχθείσες τον Σεπτέμβριο του έτους 2022 και ισχύουσες από τις 2.9.2022 διατάξεις είναι η εφαρμογή από την αναθέτουσα αρχή του μαθηματικού τύπου που να λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που αναφέρονται στις εν λόγω διατάξεις, όπως ερμηνεύονται με την παρούσα απόφαση (σκ. 5), συνεκτιμώντας τυχόν εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις και εγκυκλίους του ως άνω Υπουργείου (βλ. ενδεικτ. την 95213/5.10.2022 με ΑΔΑ 6Μ8Ο46ΜΤΛΡ-ΔΛΓ εγκύκλιο), με τις οποίες δίδονται οδηγίες προς τις αναθέτουσες αρχές ως προς τον τρόπο εφαρμογής των κρίσιμων διατάξεων. Επιπροσθέτως, πρέπει να κριθεί η αναγκαιότητα και το ύψος της αναπροσαρμογής με βάση και τις λοιπές προεκτεθείσες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η παρέλευση δώδεκα μηνών από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών, η οποία εν προκειμένω, ήταν η 30η Ιανουαρίου 2022. Κατόπιν τούτων, πρέπει να απορριφθούν συνολικά ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των προσφευγόντων, τυχόν δε νέα απόφαση περί αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος πρέπει να λάβει υπόψη τις ως άνω διατάξεις.Δεν ανακαλεί την 33/2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ΠΕ Χαλκιδικής
ΕΣ/ΤΜΕΒΔΟΜΟ/443/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΙΔΩΝ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΥ.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 5-6), το Δικαστήριο κρίνει, κατ΄αρχάς, ότι η αιτιολογία του προσφεύγοντος νομικού προσώπου για την τροποποίηση της 4638/2.6.2021 αρχικής σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία δεν είναι νόμιμη, οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Τούτο διότι, τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον του Κλιμακίου και του παρόντος Τμήματος, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για τα επίμαχα είδη παντοπωλείου και μάλιστα στο ύψος των προαναφερόμενων ποσοστών, καθόσον, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται το προσφεύγον νομικό πρόσωπο, ήτοι οι σημαντικές ανατιμήσεις προϊόντων εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του Covid-19, φέρουν απρόβλεπτο χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή, πλην όμως το προσφεύγον έχει το βάρος να αποδείξει ότι εξαιτίας των απροβλέπτων αυτών περιστάσεων έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα αρχικώς συμβληθέντα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας αναδόχου εταιρείας (ΕλΣυν. Έβδομο 12/2023, 2057/2022).(...)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης και να διαταχθεί η προσκόμιση από το προσφεύγον Κ.Υ.Α.Δ.Α., εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, νέας απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής αυτού, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου οργάνου του, με την οποία θα προσδιορίζεται το ποσοστό αύξησης της συμβατικής τιμής εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης με τον τρόπο που διαλαμβάνεται στην προηγούμενη σκέψη. Μετά δε την προσκόμιση των στοιχείων αυτών ή την πάροδο άπρακτης της ανωτέρω προθεσμίας, με μέριμνα της Γραμματείας του παρόντος Δικαστηρίου πρέπει να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της προσφυγής, να εγγραφεί η υπόθεση στο οικείο πινάκιο και να γίνει νόμιμη και εμπρόθεσμη κλήτευση όλων των ενδιαφερομένων.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023
Καθαριότητα χώρων (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 5), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου, ήτοι από 1.4.2023 και επομένως ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η διαφορά μεταξύ του μηνιαίου συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής από τον ως άνω χρόνο της προαναφερόμενης νομοθετικής μεταβολής, από τον χρόνο αυτό και μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 405/2023 πράξη του Ζ’ Κλιμακίου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/444/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΙΔΩΝ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΥ.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 5-6), το Δικαστήριο κρίνει, κατ΄αρχάς, ότι η αιτιολογία του προσφεύγοντος νομικού προσώπου για την τροποποίηση της 6874/15.6.2021 αρχικής σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία δεν είναι νόμιμη, οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Τούτο διότι, τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον του παρόντος Τμήματος, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για τα επίμαχα είδη παντοπωλείου και μάλιστα στο ύψος των προαναφερόμενων ποσοστών, καθόσον, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται το προσφεύγον νομικό πρόσωπο, ήτοι οι σημαντικές ανατιμήσεις προϊόντων εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του Covid-19, φέρουν απρόβλεπτο χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή, πλην όμως το προσφεύγον έχει το βάρος να αποδείξει ότι εξαιτίας των εν λόγω περιστάσεων έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα αρχικώς συμβληθέντα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας αναδόχου εταιρείας (ΕλΣυν. Έβδομο 12/2023, 2057/2022). (...)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης και να διαταχθεί η προσκόμιση από το προσφεύγον Δ.Β.Α., εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, νέας απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής αυτού, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου οργάνου του, με την οποία θα προσδιορίζεται το ποσοστό αύξησης της συμβατικής τιμής εκάστου είδους της αρχικής σύμβασης με τον τρόπο που διαλαμβάνεται στην προηγούμενη σκέψη. Μετά δε την προσκόμιση των στοιχείων αυτών ή την πάροδο άπρακτης της ανωτέρω προθεσμίας, με μέριμνα της Γραμματείας του παρόντος Δικαστηρίου πρέπει να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της προσφυγής, να εγγραφεί η υπόθεση στο οικείο πινάκιο και να γίνει νόμιμη και εμπρόθεσμη κλήτευση όλων των ενδιαφερομένων.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2057/2022
Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας. (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 5-6), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία του προσφεύγοντος Δήμου για την τροποποίηση της 343895/7.12.2021 αρχικής σύμβασης με την παρεμβαίνουσα δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι η κατά γενικό και αόριστο τρόπο επίκληση της αύξησης του ετήσιου πληθωρισμού σε ποσοστό 12% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και παραλλήλως της αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή στα είδη ένδυσης και υπόδησης σε ποσοστό 4,6% τον Ιούνιο του έτους 2022 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του ίδιου μήνα έτους 2021, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών των προς προμήθεια αγαθών και μάλιστα στο συγκεκριμένο ποσοστό. Τούτο διότι, όπως ορθώς επισημαίνει η προσβαλλομένη, ναι μεν οι απρόβλεπτες περιστάσεις τις οποίες επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, ήτοι η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των πρώτων υλών σε παγκόσμια κλίμακα κατά το τρέχον χρονικό διάστημα, συντρέχουν φέρουν απρόβλεπτο χαρακτήρα υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή, πλην ο προσφεύγων Δήμος έχει το βάρος να αποδείξει ότι εξαιτίας των απροβλέπτων αυτών περιστάσεων έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα αρχικώς συμβληθέντα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας αναδόχου εταιρείας.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 455/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1831/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι, από τα προσκομισθέντα ενώπιόν του στοιχεία, δεν αποδεικνύεται ότι έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής 30106/14.12.2020 σύμβασης, μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, και μάλιστα σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας για κάθε είδος, όπως επιδιώκεται με το σχέδιο τροποποιητικής σύμβασης. Ειδικότερα, όπως έγινε δεκτό στην προηγούμενη σκέψη, από τα προσκομισθέντα από 12.10.2022, 16.6.2022, 15.6.2022, 19.1.2021 και 24.9.2020 τιμολόγια πώλησης της εταιρείας «LPC Α.Ε.», δεν είναι δυνατό να αντληθούν ασφαλή συγκριτικά στοιχεία, από τα οποία να αποδεικνύεται, πέραν πάσης αμφιβολίας, η αύξηση σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας για κάθε είδος της 30106/14.12.2020 σύμβασης. Επιπροσθέτως, με δεδομένο ότι τα από 19.1.2021 και 24.9.2020, τιμολόγια που προσκομίζονται απέχουν χρονικά πλέον των 18 και 14 μηνών, αντίστοιχα, από το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης (11.6.2019) και από το χρόνο υποβολής της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου (14.7.2019), δεν μπορούν αυτά να θεωρηθούν ως πρόσφορα στοιχεία για την απόδειξη ανατροπής της οικονομικής ισορροπίας της αρχικής σύμβασης (πρβλ., ως προς τα χρονικά ορόσημα για την αναπροσαρμογή τιμών στις συμβάσεις προμηθειών, το μη εφαρμοστέο εν προκειμένω άρθρο 53 παρ. 9α του ν. 4412/2016, όπως η διάταξη αυτή προστέθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 4965/2022 ΦΕΚ Α΄ 162). Επίσης, η αύξηση σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας για κάθε είδος της επίμαχης αρχικής σύμβασης δεν δικαιολογείται ούτε από τα προσκομισθέντα από 9.9.2022 και 10.9.2021 δελτία τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, δοθέντος ότι από τα εν λόγω δελτία προκύπτει θετική μεταβολή του δείκτη της οικείας κατηγορίας «Καύσιμα και λιπαντικά» σε ποσοστό μόλις 21,5% για το χρονικό διάστημα Αύγουστος 2021 - Αύγουστος 2022 και 17,4% για το χρονικό διάστημα Αύγουστος 2020 - Αύγουστος 2021 (πρβλ. παράλληλα το από 10.9.2020 δελτίο τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με το οποίο για το χρονικό διάστημα Αύγουστος 2019 - Αύγουστος 2020 ο δείκτης της κατηγορίας «Καύσιμα και λιπαντικά» παρουσίασε αρνητική μεταβολή -11,9%). Τέλος, ως εκ της γενικότητας του περιεχομένου τους και της παντελούς έλλειψης αναφοράς στην εγχώρια αγορά λιπαντικών, δεν αποτελούν πρόσφορα στοιχεία, για την ανάγκη αύξησης σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας έκαστου είδους, οι εκθέσεις του φορέα ICIS για τις τιμές λιπαντικών διεθνώς για τα έτη 2019 και 2022. Ενόψει αυτών, και δεδομένου ότι η αναθέτουσα Αρχή (ήδη προσφεύγων Δήμος), αν και φέρει το σχετικό βάρος απόδειξης, δεν απέδειξε το επιδιωκόμενο με το σχέδιο τροποποιητικής σύμβασης ύψος αυξητικής αναπροσαρμογής σε ποσοστό 50% της τιμής μονάδας για κάθε είδος της 30106/14.12.2020 αρχικής σύμβασης, ο λόγος αυτός προσφυγής πρέπει να απορριφθεί.Δεν ανακαλεί την 431/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΘΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/303/2023