ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Καθαριότητα χώρων (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 5), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου, ήτοι από 1.4.2023 και επομένως ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η διαφορά μεταξύ του μηνιαίου συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής από τον ως άνω χρόνο της προαναφερόμενης νομοθετικής μεταβολής, από τον χρόνο αυτό και μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 405/2023 πράξη του Ζ’ Κλιμακίου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1436/2023
2η τροποποιητική σύμβαση για την παροχή «Υπηρεσιών φύλαξης για την κάλυψη των αναγκών αποκεντρωμένων δομών αρμοδιότητας 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 6), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου και, επομένως, ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η συνολική (αυξητική) διαφορά του συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού, κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, από 1.4.2023 και μέχρι τη λήξη ισχύος της σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/127/2024
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΤΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ.(...) Ως εκ τούτου, γενομένων δεκτών των προβαλλομένων λόγων προσφυγής, νομίμως το σχέδιο της 2ης τροποποιητικής σύμβασης προβλέπει την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος κατά τα ποσά που προαναφέρθηκαν, τα οποία ανάγονται σε αύξηση ποσοστού 19,65%, ήτοι κατώτερη από την αύξηση του βασικού μισθού πλέον εισφορών από τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της προσφεύγουσας ως τον χρόνο υποβολής αιτήματος δεύτερης αναπροσαρμογής (ποσοστό 19,75%). Τούτο δε ανεξαρτήτως της ορθότητας των ποσοστών των εργοδοτικών εισφορών και των χρονικών διαστημάτων για τα οποία τα εν λόγω ποσοστά ίσχυαν, σύμφωνα με τις παραδοχές της προσβαλλομένης, όπως απεικονίζονται στον πίνακα της σκέψης 3.9 αυτής, και λαμβάνονται ως βάση για τον υπολογισμό της συνολικής αύξησης του μισθού (αναλυτικά ως προς το ύψος των εργοδοτικών εισφορών βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 330/2023, σκ. 9 και 11).Κατ’ ακολουθίαν τούτων, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 89/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/363/2024
Προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα συλλογής βιοαποβλήτων μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) πενταετούς διάρκειας(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 4-5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η ελεγχόμενη αναπροσαρμογή του αρχικώς συμφωνηθέντος τιμήματος και -κατ’ επέκταση- του οικονομικού αντικειμένου του από 24.11.2022 «συμφώνου προαίρεσης», που κατ’ ουσίαν τροποποιείται, είναι νόμιμη, καθώς στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτοτελούς εφαρμογής της παρ. 1 περ. γ΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Η δε παράλειψη της θεμελίωσης από τον ΕΔΣΝΑ του ύψους της αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος της εκτελούμενης σύμβασης προμήθειας βάσει μαθηματικού τύπου, ερειδόμενου επί επίσημων δεικτών της αρμόδιας στατιστικής αρχής, δικαιολογείται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, διότι στην -όλως εξαιρετική- ελεγχόμενη περίπτωση η προμήθεια αφορά σε είδη ειδικής φύσης, κατά παραγγελία, που προέκυψαν κατόπιν συναρμολόγησης περισσότερων επιμέρους υλικών. Εξάλλου, όπως προκύπτει και από την 547/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (σκ. 24.1), ο ΕΔΣΝΑ δρώντας ως αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο ανάθεσης σύμβασης με παρεμφερές αντικείμενο υπήγαγε (έστω πλημμελώς κατά το Κλιμάκιο) την αυξητική αναπροσαρμογή των τιμών όμοιων αγαθών, σε συμμόρφωση με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σε επίσημο δείκτη τιμών βάσει του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, όπως έχει τροποποιηθεί με τον ν. 4965/2022. Εξάλλου, η κρίση της αναθέτουσας αρχής θεμελιώνεται, στην ειδικώς εντοπισμένη υπό έλεγχο περίπτωση, επί πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων, όπως αναλυτικώς εκτίθεται κατωτέρω, τα οποία αποδεικνύουν την επικαλούμενη γενικευμένη αυξητική τάση της τιμής του τελικού προϊόντος σε ποσοστό που δικαιολογείται. (...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 23/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1438/2023
Προμήθεια ελαστικών επισώτρων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 9), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως καταρχάς, επιχειρείται η εισαγωγή της προβλεπόμενης στην παρ. 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 ρήτρας (τύπου) αναπροσαρμογής τιμών στην με αριθμ. 6854/2022 1η εκτελεστική σύμβαση της 06/ΓΓΕ/2022 ΣΠ. Τούτο διότι η εισαγωγή της ρήτρας αυτής το πρώτον στην εκτελεστική σύμβαση καθίσταται, κατ’ εξαίρεση, δυνατή, λόγω και της λήξης ισχύος της υποκείμενης ΣΠ στις 27.5.2023, κατ’ εφαρμογή της ρητής σχετικής δυνατότητας που εισήχθη με την παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Εξάλλου, η συμβατική πρόβλεψη της απαγόρευσης αναθεώρησης των τιμών, που αποτυπώνεται στην ανωτέρω ΣΠ δεν εμποδίζει την εισαγωγή της επίμαχης ρήτρας, καθόσον η απαγόρευση αυτή ισχύει σε περιπτώσεις συνήθους και ομαλής εκτέλεσης των συμβάσεων και όχι σε περιπτώσεις απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών, όπως εν προκειμένω. Ούτε, τέλος, κωλύεται η εισαγωγή της ρήτρας αυτής από το γεγονός ότι τα προμηθευθέντα είδη που αφορά έχουν ήδη παραδοθεί από την ανάδοχο και έχουν παραληφθεί από την αναθέτουσα αρχή, καθόσον η εκτέλεση της 1ης εκτελεστικής σύμβασης δεν έχει ολοκληρωθεί, αφού εκκρεμεί η αποπληρωμή του τιμήματός τους, αξίας 298.036,90 ευρώ, που επιδιώκεται να προσαυξηθεί. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 115/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2023
Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει, πρωτίστως, να σημειωθεί ότι δεν συντρέχει, εν προκειμένω, υποχρέωση παράλληλης εφαρμογής των επιπλέον προϋποθέσεων που προβλέπονται στις παραγράφους 9 και 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 (όπως η πρώτη τροποποιήθηκε και η δεύτερη προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022 - Α΄ 162/02.09.2022), τις οποίες οι αναθέτουσες Αρχές οφείλουν, κατ’ αρχήν, να τηρούν, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4965/2022 (02.09.2022), για την επιτρεπτή αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών σε εκτελούμενες συμβάσεις (βλ. και άρθρο 7 παρ. 2 του ως άνω ν. 4965/2022, περί δυνατότητας εφαρμογής της παρ. 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και σε ήδη ανατεθείσες συμβάσεις), ενόψει της ανάγκης υιοθέτησης αντικειμενικών κριτηρίων για την αναπροσαρμογή των τιμών και της ρητής διατύπωσης των νεότερων διατάξεων ότι οι αναπροσαρμογές υπόκεινται στους περιορισμούς του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. απόφ. 2057/2022). Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/365/2023
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου: 1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/184/2023
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. : Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η τροποποίηση των από 29.7.2022 αρχικών συμβάσεων, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις 107675/2021 (Β΄ 6263) και 38866/2022 (Β΄ 2030) υπουργικές αποφάσεις, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διενέργειας του οικείου διαγωνισμού και, ειδικότερα, μετά την καταληκτική προθεσμία υποβολής προσφορών (23.11.2020). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των, διά των ως άνω υπουργικών αποφάσεων, επελθουσών αυξήσεων, η αναθέτουσα αρχή προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος των αρχικών συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, ούτε η δαπάνη των τροποποιήσεων υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2 και 3). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποίησης των από 29.7.2022 συμβάσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι ανάδοχοι οφείλουν να εφαρμόσουν τις προαναφερόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόσουν τις αμοιβές του προσωπικού που απασχολούν, στο πλαίσιο των εν λόγω συμβάσεων.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/454/2023
Προμήθεια ελαστικών επισώτρων και παροχή – τοποθέτηση :ζητείται η ανάκληση της 626/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 4 και 5), το Δικαστήριο κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι η αιτιολογία του προσφεύγοντος Δήμου για την τροποποίηση της 39051/4.8.2022 συμφωνίας – πλαίσιο με την ανάδοχο εταιρεία δεν είναι νόμιμη, οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Τούτο διότι τα στοιχεία, που υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο μετά την έκδοση της 554/2022 αναβλητικής Πράξης του και τα οποία έλαβε υπόψη της η προσβαλλομένη, δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για τα επίμαχα είδη στο προαναφερόμενο ποσοστό, καθόσον, όπως ορθώς έγινε δεκτό, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται το προσφεύγον νομικό πρόσωπο, ήτοι οι σημαντικές ανατιμήσεις προϊόντων εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του COVID-19, φέρουν απρόβλεπτο χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή, πλην ο προσφεύγων έχει το βάρος να αποδείξει ότι εξαιτίας των απροβλέπτων αυτών περιστάσεων έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα αρχικώς συμβληθέντα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας αναδόχου εταιρείας (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 12/2023, 2057/2022). Ομοίως, κατά την ορθή κρίση του Κλιμακίου, η επίκληση της αύξησης του γενικού ετήσιου πληθωρισμού σε ποσοστό 12%, ανεξαρτήτως του ότι αποκλίνει σημαντικά από το ποσοστό αναπροσαρμογής των τιμών μονάδας που ενέκρινε η αναθέτουσα Αρχή και μάλιστα χωρίς να παρατίθεται επαρκής νόμιμη αιτιολογία στην 199/20.9.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της, σε κάθε περίπτωση το εν λόγω στοιχείο λόγω της γενικότητάς του δεν αρκεί για να τεκμηριώσει την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών των προς προμήθεια αγαθών και μάλιστα στο συγκεκριμένο ποσοστό. Περαιτέρω, από τα εν γένει στοιχεία του φακέλου, όπως αυτά συμπληρώθηκαν ενώπιον του Κλιμακίου, καθόσον ενώπιον του Δικαστηρίου δεν προσκομίστηκαν νέα έγγραφα, δεν προκύπτει με αντικειμενικό και αξιόπιστο τρόπο η αναγκαιότητα αναπροσαρμογής του αρχικού συμβατικού τιμήματος στο ύψος της εγκριθείσας αναπροσαρμογής. Ειδικότερα: α) τα προσκομιζόμενα τιμολόγια που αφορούν επτά είδη ελαστικών επισώτρων, εκδοθέντα από τον κατά περίπτωση προμηθευτή, δεν είναι ικανά να αναδείξουν την πράγματι επικρατούσα στην αγορά κατάσταση, επομένως δεν παρέχουν τα εχέγγυα αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας και είναι απρόσφορα για την τεκμηρίωση του τρόπου υπολογισμού της αιτούμενης από τον αντισυμβαλλόμενο οικονομικό φορέα αναπροσαρμογής και του ύψους αυτής (ΕλΣυν Ολ. 303/2023), β) ο ισχυρισμός ότι διενεργήθηκε έρευνα αγοράς που αφορά στην επικαιροποίηση της τιμής των υπό προμήθεια προϊόντων για την περίπτωση της απευθείας ανάθεσης τυγχάνει απορριπτέος ως αλυσιτελής, αφού και αληθής υποτιθέμενος δεν θα αρκούσε για την απόδειξη της αναγκαιότητας αυξητικής αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος. Σε κάθε περίπτωση, αναποδείκτως προβάλλεται, δοθέντος ότι δεν προσκομίστηκε κανένα απολύτως έγγραφο ή οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό μέσο που να στηρίζει τον ισχυρισμό περί διενέργειας «απλής έρευνας», γ) συναφώς, οι επικαλούμενες με την προσφυγή νέες υψηλότερες τιμές, σε περίπτωση που διενεργηθεί προμήθεια με απευθείας ανάθεση, ουδέν δύνανται να εισφέρουν στην παρούσα υπόθεση, καθόσον διαμορφώθηκαν, κατά τους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος, από την κατά τα ανωτέρω «απλή έρευνα αγοράς» και όχι βάσει επίσημων στοιχείων προερχομένων από αρμόδιους κρατικούς φορείς που είναι, όπως έχει παγίως κριθεί (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 12/2023, 2057/2022), πρόσφορα να απεικονίσουν αντικειμενικά τις διαμορφωθείσες τιμές της αγοράς κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα. Εξάλλου το ενδεχόμενο μη εκτέλεσης της συμφωνίας – πλαίσιο από τον ανάδοχο, παρά την απειλή κυρώσεων που προβλέπονται στον νόμο και τη σύμβαση, αποτελεί μελλοντικό και αβέβαιο γεγονός, μη δυνάμενο να ασκήσει επιρροή στην κρίση περί της νομιμότητας της επίμαχης σύμβασης. Περαιτέρω, όπως ορθώς έγινε δεκτό και από το Κλιμάκιο, από την, εν τω μεταξύ, εκδοθείσα 95210/5.10.2022 εγκύκλιο του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων απευθυνόμενη προς όλες τις αναθέτουσες αρχές της Επικράτειας (ΑΔΑ: 9Γ9446ΜΤΛΡ-ΧΕΘ) προκύπτει ότι ως προς τα ελαστικά, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) από το έτος 2021 [ήτοι το έτος έκδοσης της διακήρυξης (15.5.2021) και διενέργειας του διαγωνισμού (30.6.2021)] έως τον χρόνο λήψης της απόφασης των οργάνων του προσφεύγοντος περί αναπροσαρμογής του τιμήματος της συμφωνίας – πλαίσιο, αυξήθηκε σε καταφανώς χαμηλότερο ποσοστό από αυτό της εγκριθείσας αναπροσαρμογής, γεγονός που δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη προσφυγή και που καθιστά επιτακτικότερη την ανάγκη για εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής του ποσοστού των αυξήσεων αυτών. Δοθέντος δε ότι κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης περί αναπροσαρμογής των συμβατικών τιμών είχε τεθεί σε ισχύ το άρθρο 7 του ν. 4965/2022 με το οποίο απαριθμούνται οι ήδη προδιαληφθείσες (σκ. 5) προϋποθέσεις για την αναπροσαρμογή τιμών σε εκτελούμενες κατά την έναρξη ισχύος του συμβάσεις, όπως εν προκειμένω η συναφθείσα στις 4.8.2022 σύμβαση μεταξύ του προσφεύγοντος και της «.....», έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τα αρμόδια όργανα του προσφεύγοντος για την κρίση επί της επιτρεπόμενης ή μη αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος και του ποσοστού αυτής. Ειδικότερα, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να εξετάσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής του ως άνω άρθρου, ανεξαρτήτως των συγκριτικών στοιχείων που κατατέθηκαν από τον προσφεύγοντα ενώπιον του Κλιμακίου, ενόψει και του γεγονότος ότι απαραίτητο στοιχείο κατά τις ισχύουσες από τις 2.9.2022 προαναφερόμενες διατάξεις είναι η εφαρμογή από την αναθέτουσα αρχή του μαθηματικού τύπου κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία που αναφέρονται στις εν λόγω διατάξεις, όπως ερμηνεύονται με την παρούσα απόφαση (σκ. 5), αφού συνεκτιμηθούν και τυχόν εντωμεταξύ εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις και εγκύκλιοι του ως άνω Υπουργείου (βλ. ενδεικτ. την προμνησθείσα 95213/5.10.2022 εγκύκλιοι και την 95210/5.10.2022 όμοια), με τις οποίες δίδονται αναλυτικές οδηγίες προς τις αναθέτουσες αρχές ως προς τον τρόπο εφαρμογής των κρίσιμων διατάξεων. Επιπροσθέτως, πρέπει να κριθεί η αναγκαιότητα και το ύψος της αναπροσαρμογής με βάση και τις λοιπές προεκτεθείσες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η παρέλευση δώδεκα μηνών από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών, η οποία εν προκειμένω, ήταν η 30η Ιουνίου 2021. Κατόπιν τούτων, πρέπει να απορριφθούν συνολικά ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος, τυχόν δε νέα απόφαση του αρμοδίου του οργάνου περί αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος πρέπει να λάβει υπόψη τις ως άνω διατάξεις, αφού προηγηθεί γνωμοδότηση της αρμόδιας Επιτροπής.Δεν ανακαλεί την 626/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/12/2023
Προμήθεια φρέσκου γάλακτος: ζητείται η ανάκληση της 33/2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. 4-5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία της 269/22.9.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου για την τροποποίηση των 12661/9.9.2022 και 1257/13.9.2022 αρχικών συμβάσεων των προσφευγόντων με τη «.....» δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και από αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον της Αναπληρώτριας Επιτρόπου και του παρόντος Τμήματος δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για το προϊόν «φρέσκο γάλα» στο προαναφερόμενο ποσοστό, καθόσον, όπως ορθώς επισημαίνει η προσβαλλομένη, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, ήτοι η αύξηση τιμών στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες σε παγκόσμια κλίμακα, συντρέχουν και μπορούν να χαρακτηριστούν ως απρόβλεπτες υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή, πλην οι προσφεύγοντες έχουν το βάρος να αποδείξουν ότι εξαιτίας αυτών έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας. Εξάλλου, ως προς τα έγγραφα που ελήφθησαν υπόψη για τη λήψη της απόφασης της ανωτέρω Οικονομικής Επιτροπής περί τροποποίησης των συμβατικών τιμών, δεν διαλαμβάνεται ειδική αξιολόγηση ούτε κρίση, δεδομένου δε ότι οι προσφεύγοντες διατείνονται ότι με αυτά τεκμηριώνεται η εν λόγω αύξηση, το Δικαστήριο κρίνει ότι τα στοιχεία αυτά δεν επαρκούν για την τεκμηρίωση του ποσοστού της αύξησης. Τούτο προεχόντως διότι από τα προσκομισθέντα τιμολόγια ναι μεν προκύπτει αυξητική τάση των τιμών πώλησης του προϊόντος από τον παραγωγό, πλην δεν προκύπτει η ακριβής και συγκεκριμένη διαμορφωθείσα συνολικώς τιμή στην αγορά, αλλά απεικονίζεται μία όλως μερική και αποσπασματική κατάσταση, αφού προσκομίζονται μόνο παραστατικά του εκάστοτε αντισυμβαλλόμενου παραγωγού/προμηθευτή της αναδόχου εταιρείας. Πέραν τούτων, και τα προσκομιζόμενα «επίσημα» στοιχεία δεν αρκούν για την τεκμηρίωση της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεδομένου ότι αφενός μεν τα δελτία τιμών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δεν αναφέρονται στον χρόνο υποβολής των προσφορών του προηγηθέντος διαγωνισμού (Ιανουάριος του έτους 2022), ενώ από τα δελτία τύπου σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή που προσκομίστηκαν κατόπιν της συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο, δεν προκύπτει με σαφήνεια το ποσοστό αύξησης της τιμής του προς προμήθεια προϊόντος. Τούτο προεχόντως διότι στον Πίνακα 5 του από 10.10.2022 δελτίου τύπου της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή Σεπτεμβρίου 2022, η μεταβολή τιμών στο είδος «Γαλακτοκομικά και αυγά» ανέρχεται σε 23,3%, ήτοι χαμηλότερα από το ποσοστό της χορηγηθείσας αύξησης. Πέραν αυτού, ενόψει της, εν τω μεταξύ, εκδοθείσας 95210/5.10.2022 (ΑΔΑ: 9Γ9446ΜΤΛΡ-ΧΕΘ) εγκυκλίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία προσδιορίζεται επακριβώς το ποσοστό αύξησης του ΔΤΚ για πληθώρα υπό προμήθεια ειδών, μεταξύ των οποίων και του φρέσκου γάλακτος, το οποίο ανέρχεται, για τον Σεπτέμβριο 2022 σε ποσοστό 17,93%, ήτοι κατά πολύ χαμηλότερο από το αιτηθέν και χορηγηθέν, παρίσταται εμφανής η ανάγκη για εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση του ποσοστού της αύξησης από την αναθέτουσα αρχή. Δοθέντος δε ότι κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης περί αναπροσαρμογής των συμβατικών τιμών είχε τεθεί σε ισχύ το άρθρο 7 του ν. 4965/2022 με το οποίο απαριθμούνται οι ήδη προδιαληφθείσες (σκ. 5) προϋποθέσεις για την αναπροσαρμογή τιμών σε εκτελούμενες κατά την έναρξη ισχύος του συμβάσεις, όπως εν προκειμένω οι συναφθείσες στις 9.9.2022 και 13.9.2022 συμβάσεις μεταξύ των προσφευγόντων και της «…..», έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τα αρμόδια όργανα των προσφευγόντων για την κρίση επί της επιτρεπόμενης ή μη αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος και του ποσοστού αυτής. Ειδικότερα, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να εξετάσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων του ως άνω άρθρου, ανεξαρτήτως των συγκριτικών στοιχείων που κατατέθηκαν από τους προσφεύγοντες, ενόψει και του γεγονότος ότι απαραίτητο στοιχείο κατά τις εισαχθείσες τον Σεπτέμβριο του έτους 2022 και ισχύουσες από τις 2.9.2022 διατάξεις είναι η εφαρμογή από την αναθέτουσα αρχή του μαθηματικού τύπου που να λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που αναφέρονται στις εν λόγω διατάξεις, όπως ερμηνεύονται με την παρούσα απόφαση (σκ. 5), συνεκτιμώντας τυχόν εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις και εγκυκλίους του ως άνω Υπουργείου (βλ. ενδεικτ. την 95213/5.10.2022 με ΑΔΑ 6Μ8Ο46ΜΤΛΡ-ΔΛΓ εγκύκλιο), με τις οποίες δίδονται οδηγίες προς τις αναθέτουσες αρχές ως προς τον τρόπο εφαρμογής των κρίσιμων διατάξεων. Επιπροσθέτως, πρέπει να κριθεί η αναγκαιότητα και το ύψος της αναπροσαρμογής με βάση και τις λοιπές προεκτεθείσες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η παρέλευση δώδεκα μηνών από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών, η οποία εν προκειμένω, ήταν η 30η Ιανουαρίου 2022. Κατόπιν τούτων, πρέπει να απορριφθούν συνολικά ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των προσφευγόντων, τυχόν δε νέα απόφαση περί αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος πρέπει να λάβει υπόψη τις ως άνω διατάξεις.Δεν ανακαλεί την 33/2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ΠΕ Χαλκιδικής
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/405/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης και ως εκ τούτου κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησής της, υπό τον όρο ότι η υπό έλεγχο τροποποίηση θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά από το χρονικό διάστημα από 1.4.2023 έως την υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος (βλ. Ελ.Συν Ζ΄Κλ. ad hoc 931/2022, 649, 621/2022, 666/2021). Επισημαίνεται, περαιτέρω, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλ. ad hoc 931/2022, 74/2020 κ.ά.).ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023