Ανάκληση της 8/2024 Πράξης της αναπληρώτριας Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Τομέα Παιδείας.	Οι προπαρατεθείσες διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν θέματα της ειδικής και ταχείας διαδικασίας άσκησης προσυμβατικού ελέγχου κατά τρόπον ώστε να μην παρακωλύεται η συμβατική δράση των δημοσίων φορέων με την επί μακρόν διατήρηση αμφισβητήσεων σχετικών με την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων, (ΕλΣυν.Ολ. 793/2022, σκ. 4, 1384/2021, σκ. 23, 2135/2020, σκ. 6), ορίζουν δεκαπενθήμερη προθεσμία για την άσκηση προσφυγής ανάκλησης κατά των εκδιδόμενων στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου Πράξεων των Κλιμακίων ή των Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η προθεσμία αυτή εκκινεί από την επομένη της κοινοποίησης με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της σχετικής Πράξης του Κλιμακίου ή του Επιτρόπου στον φορέα που υπέβαλε το οικείο σχέδιο σύμβασης για έλεγχο συνοδευόμενο από τα στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας, είναι αποκλειστική, και η τήρηση της ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το παρόν, αρμόδιο για την εκδίκαση της προσφυγής Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, η υπέρβασή της συνεπάγεται την απόρριψη της προσφυγής ως απαράδεκτης (βλ. ΕλΣυν Τμ. Εβδ. 879, 447/2023, 1696, 1417, 1226/2022, 764/2021). Στην προκείμενη υπόθεση, η 8/2024 Πράξη της αναπληρώτριας Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Τομέα Παιδείας Πράξη κοινοποιήθηκε στο αναθέτον ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ με το 25446/25.04.2024 έγγραφο της εν λόγω Υπηρεσίας Επιτρόπου, δια μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το οποίο απεστάλη σε αυτό στις 25.04.2024. Ως εκ τούτου, η προθεσμία προσβολής της 8/2024 Πράξης άρχισε, κατά τα προαναφερθέντα, από τις 26.04.2024, που είναι η επόμενη της κοινοποίησής της και έληξε στις 10.05.2024, ημέρα Παρασκευή, μη εξαιρετέα εκ του νόμου. Κατά συνέπεια, η υπό κρίση προσφυγή, ασκηθείσα στις 12.05.2024 (βλ. την από 12.5.2024 πράξη κατάθεσης δικογράφου της υπαλλήλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Αγγελικής Τζελέπη), ήτοι πέραν των δεκαπέντε ημερών από την επομένη της ως άνω κοινοποίησης, είναι εκπρόθεσμη και πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. 

Μελέτες Δημόσιων Έργων:Ζητείται η ανάκληση της … Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η μεταξύ αυτών υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης με τίτλο «Μελέτες έργων οδοποιίας Π.Ε. …», με προϋπολογισμό δαπάνης 309.259,96 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24% και διάρκεια εκτέλεσης τέσσερα (4) έτη, με δυνατότητα παράτασης έξι (6) μηνών.(....)Ως εκ τούτων, η ελεγχόμενη σύμβαση πληροί το σύνολο των κριτηρίων που θέτει η παρατεθείσα ανωτέρω παράγραφος 3 του εν λόγω άρθρου 12 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό ως γνήσια προγραμματική σύμβαση, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης. v) Ο προϋπολογισμός της σύμβασης δεν υπερβαίνει προδήλως το προσήκον μέτρο και ο περί αντιθέτου σχετικός λόγος της προσβαλλόμενης είναι αβάσιμος, δοθέντος ότι αυτός καταρτίστηκε με βάση τον Κανονισμό προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών και παροχής Τεχνικών και λοιπών συναφών Επιστημονικών Υπηρεσιών (σκέψη 14) και δεν μπορεί να τύχει συγκριτικής παραβολής με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη άλλης προγραμματικής σύμβασης με διαφορετικό αντικείμενο (επίβλεψη και τον έλεγχο των εργασιών αναδόχων έργων). vi) Από το άρθρο 3 της ελεγχόμενης σύμβασης προκύπτει ως Προϊσταμένη Αρχή η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας δια της Π.Ε. …….., και ως Διευθύνουσα/Επιβλέπουσα Υπηρεσία, η οποία θα αναλάβει την παρακολούθηση, έλεγχο, έγκριση και τελική θεώρηση των μελετών, η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. ……. Συνεπώς, ο λόγος που διαβλέπει μη νομιμότητα από την έλλειψη καθορισμού τους είναι αβάσιμος. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτές …Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 7ΠΣ/2022 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Πιερίας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … (…) και της ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «… ΕΕ» και διακριτικό τίτλο «…», προϋπολογισθείσας δαπάνης 430.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), για την παροχή της υπηρεσίας «Φύλαξη ακτών (Ναυαγοσωστική κάλυψη των ακτών του Δήμου …)».(....)κρίνει ότι πρέπει να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και να υπογραφεί η ελεγχόμενη σύμβαση, υπό τον όρο ότι, ελλείψει ειδικής πρόβλεψης στη διακήρυξη, τα είδη που αφορούν στον εξοπλισμό των ναυαγοσωστών και από τη φύση τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επόμενη ναυαγοσωστική περίοδο (π.χ. απινιδωτές, φορητό φαρμακείο, ναυαγοσωστικό σωσίβιο, σανίδα διάσωσης κλπ.) και δεν συναρτώνται άμεσα με το πρόσωπο του χρήστη τους (π.χ. βατραχοπέδιλα, ένδυμα κολύμβησης κλπ.), θα παραμείνουν μετά τη λήξη της σύμβασης στην κυριότητα του προσφεύγοντος(....)Ανακαλεί την 7ΠΣ/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Πιερίας.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 52/2020 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. .....Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα Δήμο, υφίσταται κατά χρόνο αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου της ως άνω δανειακής σύμβασης. Και τούτο διότι, όπως συνομολογείται με την προσβαλλομένη, η ελεγχόμενη δανειακή σύμβαση δεν έχει υπογραφεί ούτε έχει αρχίσει να εκτελείται, μη ασκούντος επιρροή του γεγονότος ότι οι επικαλούμενες συμβάσεις εκτέλεσης των δημοτικών έργων, για τη χρηματοδότηση των οποίων συνάπτεται, έχουν υπογραφεί και τα οικεία έργα έχουν ήδη αρχίσει να εκτελούνται. Η δε εκφερόμενη με την προσβαλλομένη συμπερασματική άποψη  ότι ο Επίτροπος είναι κατά χρόνο αναρμόδιος να επιληφθεί του προσυμβατικού ελέγχου στηρίζεται στην εσφαλμένη παραδοχή ότι η ελεγχόμενη δανειακή σύμβαση αποτελεί αναγκαίο προαπαιτούμενο για τις υπό εκτέλεση συμβάσεις των ανωτέρω δημοτικών έργων, καθόσον η δανειακή σύμβαση μπορεί να συναφθεί και πριν από την κατάρτισή τους, η οποία (κατάρτιση) απαιτείται για τον καθορισμό αποκλειστικά και μόνο του τελικού ύψους του δανείου ενδεχομένως με πρόσθετη πράξη και σε κάθε περίπτωση, δεν αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος ελέγχου, δεδομένου ότι και αν ακόμη διαπιστωθεί ότι μη νομίμως συνάφθηκαν οι ανωτέρω συμβάσεις εκτέλεσης δημοτικών έργων για τη χρηματοδότηση των οποίων συνομολογείται το ελεγχόμενο δάνειο λόγω κατάτμησης του έργου «Βελτίωση αγροτικής οδοποιίας Δήμου ......» και αναγκασθεί ο Δ.Γ. να το επιστρέψει κατά το άρθρο 11 της 22766/9.4.2020 κυα., τούτο διενεργείται στο πλαίσιο άλλου ελέγχου και όχι κατά τον παρόντα προσυμβατικό έλεγχο (πρβ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επτ. Συνθ. 569/2017, VI Tμ. 642/2020). Περαιτέρω, εσφαλμένα γίνεται δεκτό ότι οι εν λόγω συμβάσεις έργων φέρονται ως «εκτελεστικές» της δανειακής σύμβασης, ενώ κατ’ ουσίαν πρόκειται για ανεξάρτητες και αυτοτελείς συμβάσεις, που αποβλέπουν στην πραγμάτωση ενός σκοπού, την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, για την οποία με τη δανειακή σύμβαση εξασφαλίζονται οι οικονομικοί πόροι, τα κονδύλια, και με τη σύμβαση ανάθεσης έργου, αναδεικνύεται ο ανάδοχος αυτού, σε αντίθεση με τη σύναψη της εκτελεστικής σύμβασης που υλοποιείται στο πλαίσιο της αρχικής σύμβασης, με την οποία και αποτελεί ενιαίο σύνολο, με ταύτιση του ποιοτικού αντικειμένου της, και εξυπηρέτηση άμεσου κοινού στόχου της (πρβ. Ε.Σ. Ολ. Πρακτ. 6ης Γεν. Συν/σης της 6.3.2002). Κατά συνέπεια, η προσβαλλόμενη πράξη, έσφαλε κρίνοντας ότι ο Αναπληρωτής Επίτροπος, στερείται κατά χρόνο σχετικής αρμοδιότητας ελέγχου του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης και ως εκ τούτου οφείλει να απέχει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας και για τον λόγο αυτή η προσβαλλομένη πρέπει να ανακληθεί, γενόμενης δεκτής της εξεταζόμενης προσφυγής.Ανακαλεί την 52/2020 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Π.Ε. 

Περιλήψεις νομολογίας Ελεγκτικού Συνεδρίου Επί θεμάτων  Προληπτικού Ελέγχου  Των Κλιμακίων Προληπτικού Ελέγχου Δαπανώνστο I, IV και VII Τμήμα και Προσυμβατικού Ελέγχου των Ε΄, Ζ΄ και ΣΤ΄ Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Το παρόν βοήθημα έγινε με την επιμέλεια των παρακάτω δικαστικών υπαλλήλων:

Χρυσούλας Νικολοπούλου Επιτρόπου, Εβελίνας Στοΐκοβα, Προϊσταμένης Τμήματος, Δήμητρας Αποστόλου, υπαλλήλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Γραμματειακή υποστήριξη: Αγγελική Κουσκουλή

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ (...) Κατ΄ ακολουθία των λόγων που προεκτέθηκαν, η προσφυγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανακληθεί η 7/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας κατά το μέρος που αφορά στα σχέδια συμβάσεων με αντικείμενο την εκτέλεση των δρομολογίων με α/α 2.7, 4.2 και 5.2 για τους αναφερόμενους στη σκέψη 15 λόγους και να απορριφθεί κατά τα λοιπά.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται εν μέρει την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 7/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας κατά το μέρος που αφορά στα σχέδια συμβάσεων με αντικείμενο την εκτέλεση των δρομολογίων με α/α 2.7, 4.2 και 5.2 για τους αναφερόμενους στη σκέψη 15 λόγους.  

Ανάθεση προμήθειας...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, εφόσον η 56/21.11.2018 απόφαση κατακύρωσης του διαγωνισμού του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου κοινοποιήθηκε στους προσωρινούς αναδόχους πριν από τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι σχετικές συμβάσεις δεν θεωρούνται εκ μόνης της κοινοποίησης αυτής συναφθείσες και συνεπώς, ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι κατά χρόνον αρμόδιος να προβεί στον έλεγχο των συμβάσεων αυτών. Κατόπιν των ανωτέρω, η Αναπληρώτρια Επίτροπος της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... έσφαλε κρίνοντας ότι πρέπει να απόσχει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας και ο οικείος φάκελος πρέπει να αναπεμφθεί στην ως άνω Υπηρεσία, προκειμένου να διενεργηθεί ο επιβαλλόμενος έλεγχος νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και των οικείων σχεδίων συμβάσεων, ώστε να μην στερηθεί το αιτούν Νοσοκομείο τον πρώτο βαθμό κρίσης της υπόθεσης.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης. Ανακαλεί την 8/2019 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ...

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για την ανάκληση της 684/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Z´ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε.(...)ζητείται η ανάκληση της 7/2021 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … (εφεξής ….) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …. A.E.) για την παροχή των υπηρεσιών με τίτλο «ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Δ.Ε. …, …, …, … ΚΑΙ …».(....)Περαιτέρω,  δοθέντος ότι οι όροι  πληρωμής της αναδόχου συνιστούν στοιχεία  ιδιαίτερης σημασίας για την συμμετοχή στον διαγωνισμό, η τροποποίηση αυτών κατά τον χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης υπέρ της αναδόχου χωρίς να συνοδεύεται με αντίστοιχη αύξηση των συμβατικών της υποχρεώσεων, και χωρίς να συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις ήτοι περιστάσεις που δεν ήταν γνωστές και δεν όφειλαν να είναι γνωστές στους συμβαλλόμενους, πλήττει τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες ανάθεσης και του ελεύθερου ανταγωνισμού, διότι δεν προστατεύονται αυτοί που απετράπησαν από την υποβολή προσφορών λόγω των σχετικών επιλογών στις οποίες προέβη με την διακήρυξη ο αναθέτων φορέας.Το γεγονός δε ότι στην προκειμένη δημοπράτηση υπεβλήθη προσφορά μόνο από μία εταιρεία, η οποία μάλιστα ζήτησε διευκρινήσεις ως προς τον επίμαχο όρο της διακήρυξης προς διασφάλιση της ισορροπίας του οικονομικού θεμελίου της προσφοράς της, επιτρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ο όρος αυτός λειτούργησε αποτρεπτικά για άλλους δυνάμει προσφέροντες.Δεν ανακαλεί την 684/2021 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄  Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και των σχεδίων συμβάσεων της Περιφέρειας Αττικής για τα τμήματα 1, 2 και 3 του διαγωνισμού με τίτλο «Υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης Ν. Αττικής (2022 – 2024)», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.451.575 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και 7.999.953 ευρώ με Φ.Π.Α.(....)η πλημμέλεια που αναφέρεται ανωτέρω υπό (Α), σε σχέση με τα ΕΕΕΣ των αναδόχων των τμημάτων 1 έως 3 του διαγωνισμού και των οικονομικών φορέων στους οποίους αυτοί στηρίζονται για την κάλυψη της ελάχιστης απαιτούμενης τεχνικής ικανότητας, είναι ουσιώδης (βλ. σκέψη 5), ενώ δεν είναι δυνατή, κατά τις οικείες ρυθμίσεις του ν. 4700/2020, η υποβολή ελλείποντος ΕΕΕΣ προσφέροντος το πρώτον κατά τη διαδικασία προσυμβατικού ελέγχου ενώπιον του Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(....)Κωλύεται η σύναψη των σχεδίων συμβάσεων της Περιφέρειας Αττικής για τα τμήματα 1, 2 και 3 του διαγωνισμού με τίτλο «Υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων φωτεινής σηματοδότησης Ν. Αττικής (2022 – 2024)».

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/940/2022.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 16/2022 Πράξεως του  Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης του τμήματος 11 της 151/2022 σύμβασης μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου … και του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «...» με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων (άρτου και αρτοσκευασμάτων).(....)Κατόπιν τούτων, εφόσον με την προτεινόμενη τροποποίηση αυτής προβλέπεται αύξηση του τιμήματος κατά 50%, η τροποποίηση αυτή δεν είναι νόμιμη διότι πρόκειται για ουσιώδη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης που ανατρέπει την αρχική οικονομική ισορροπία αυτής, συνεπώς και τη φύση της αρχικής σύμβασης, χωρίς να προβλέπεται τούτο με ρήτρες αναθεώρησης τιμών.Δεν ανακαλεί την 16/2022 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….