Δανειακές συμβάσεις:Με δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος με το 1697/7.3.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 17717/7.3.2016) έγγραφο του Δημάρχου .. σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, με την επισήμανση ότι η παράγραφος 12 του σχεδίου αυτού πρέπει να αναμορφωθεί ως εξής: «Το προϊόν του νέου δανείου θα μεταφερθεί οίκοθεν για την αποπληρωμή των αναχρηματοδοτούμενων με την παρούσα δανειακή σύμβαση συναφθέντων δανείων του Δήμου με το ..(...)»

Για να άρει την αμφιβολία που παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια με τη 1491/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος (Η΄ Διακοπών) ως προς την έννοια των διατάξεων των άρθρων: α) 328 παρ. 1 του ν. 4700/2020, β) 324 παρ. 1 του  ν. 4700/2020 και γ) 1 και 2 παρ. 1 περ. β του ν. 4413/2016, η  οποία ανέκυψε κατά την εξέταση της από 10.8.2022 (Α.Β.Δ. 6119/2022) προσφυγής ανάκλησης της 490/2022 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με την Πράξη αυτή κρίθηκε ότι το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της εταιρείας «… Α.Ε.» (εφεξής, …. Α.Ε.) και της εταιρείας «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με αντικείμενο τη χορήγηση στην τελευταία δικαιώματος παροχής υπηρεσιών παραλαβής – διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της …. Α.Ε., κατ’ επίκληση των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352, απαραδέκτως υποβλήθηκε για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, επειδή η προς σύναψη σύμβαση, που έχει ως ουσιαστικό της αντικείμενο τη χορήγηση άδειας για την άσκηση ορισμένης δραστηριότητας, δεν εμπίπτει στην έννοια της υποκείμενης σε προσυμβατικό έλεγχο δημόσιας σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020.(...)Εκ των προεκτεθέντων παρέπεται ότι η κρίση του Κλιμακίου περί αποχής αυτού από τον προσυμβατικό έλεγχο, με την αιτιολογία ότι η υποβληθείσα ενώπιόν του σύμβαση δεν υπάγεται σε έλεγχο, δεν εξομοιούται μεν με θετική πράξη, όπως αντιθέτως ισχυρίζεται η πρώτη παρεμβαίνουσα, ωστόσο η απλή προσδοκία του τρίτου οικονομικού φορέα –μη αντισυμβαλλόμενου μέρους, έστω και αν συμμετείχε στην προηγηθείσα διαδικασία– για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου δεν στοιχειοθετεί τον ατομικό δεσμό αυτού με την ελεγχόμενη πράξη του Κλιμακίου, ο οποίος έχει κριθεί απαραίτητος για την κατάφαση του προβλεπόμενου από την οικεία διάταξη εννόμου συμφέροντος που προϋποθέτει η παραδεκτή άσκηση προσφυγής ανάκλησης. Κατά τούτο, οι αντίθετοι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας, όπως αναπτύσσονται με το παραδεκτώς κατατεθέν υπόμνημά της, πρέπει να απορριφθούν. Αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε άνιση -ως ευνοϊκότερη- μεταχείριση του τελευταίου έναντι εκείνης που επιφυλάσσεται στους ίδιους οικονομικούς φορείς σε περίπτωση θετικής πράξης του Κλιμακίου, με την οποία, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, σε κάθε περίπτωση περατώνεται οριστικά ο έλεγχος.(...)Περαιτέρω, με βάση τη θεμελιώδη αρχή της ταχείας διεκπεραίωσης του προσυμβατικού ελέγχου, το Δικαστήριο κρίνει ότι επιβάλλεται, για να μην απολεσθεί περαιτέρω χρόνος εκ της αναπομπής της υπόθεσης στο Έβδομο Τμήμα, να λάβει η Ολομέλεια, στηριζόμενη στα ανωτέρω, την τελειωτική απόφαση (...), αποφαινόμενη ότι η προσφυγή που άσκησαν οι εταιρείες «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και «… ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΜΟΝΟΜΕΤΟΧΙΚΗ Α.Ε.» για την ανάκληση της 490/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου πρέπει να απορριφθεί, να απορριφθούν επίσης ως αλυσιτελείς οι παρεμβάσεις των εταιρειών «… Α.Ε» και «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και να καταπέσουν τα καταβληθέντα παράβολα υπέρ του Δημοσίου.

Σύναψη δανειακής σύμβασης Δήμου...Πέραν των ανωτέρω, σχετικά με τα αναφερόμενα στη σκέψη 8 της παρούσας, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς τριών ακινήτων, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης μόνον των δύο ακινήτων -για το λόγο αυτό εξάλλου και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο .... η ολοκλήρωση της αγοράς μόνον αυτών-, ενώ μέχρι και τον χρόνο ελέγχου από το παρόν Κλιμάκιο, παρίσταται άδηλη η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου (ιδιοκτησίας πρώην ...., για το οποίο δεν έχει καν διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού. Κατόπιν τούτων, ανεξαρτήτως των πλημμελειών που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας σχετικά με το ελεγχόμενο σχέδιο δανείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται κατά τον παρόντα χρόνο η υπογραφή της δανειακής σύμβασης, ενόψει του άδηλου της απόκτησης και του τρίτου ακινήτου, οίκοθεν δε νοείται ότι ο διακωλυτικός αυτός λόγος της υπογραφής της σύμβασης θα αρθεί, εφόσον διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου και εγκριθεί η ολοκλήρωση της αγοράς του με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Βελτίωση αγροτικής οδοποιίας....Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και του ...., δυνάμει των οικείων αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα του Δήμου και του .... Κατ’ ακολουθία αυτών, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Έλεγχος δανειακής σύμβασης- εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα του Δήμου και του Τ.Π.Δ. αντίστοιχα.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Δανειακές συμβάσεις:Με δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος με το .. (αριθ. πρωτ. ..) έγγραφο του Δημάρχου … σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο αναδιατύπωσης του όρου 12 του σχεδίου ως εξής: “Το προϊόν του δανείου θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή των αναχρηματοδοτούμενων με την παρούσα δανειακή σύμβαση συναφθέντων δανείων του Δήμου .. με το …, κατόπιν προσκόμισης δύο (2) επικυρωμένων αντιγράφων του δανειστικού συμβολαίου και του σχεδίου αυτού”.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ζητείται η ανάκληση της 315/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ της ήδη προσφεύγουσας και του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων» (ΤΠΔ), ποσού 4.354.900,00 ευρώ, υπό τον όρο ότι τα εκ παραδρομής αναγραφέντα σε αυτό ποσοστά συγχρηματοδότησης του δανείου κατά 50% από πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και κατά 50% από πόρους του ΤΠΔ θα διορθωθούν σε 75% και 25% αντίστοιχα, θα διορθωθούν δε και λοιπά σημεία του σχεδίου που επηρεάζονται, κατά το μέρος που αφορά στην επιβολή του ως άνω όρου με σκοπό την απάλειψή του.(....)Το Δικαστήριο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθώς το ΔΣ της προσφεύγουσας με την 8/2021 απόφασή του, κατόπιν της ... σύμβασης μεταξύ του ΤΠΔ και της ΕΤΕπ, ορθά ενέκρινε τα ανωτέρω ποσοστά χρηματοδότησης κατά 50% από πόρους της ΕΤΕπ και 50% από το ΤΠΔ και μετά την ανωτέρω έγκριση, ομοίως, ορθά τα ανωτέρω ποσοστά χρηματοδότησης συμπεριελήφθησαν στο ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, σύμφωνα με τις προς τούτο εκδοθείσες προηγουμένως αποφάσεις του ΔΣ του ήδη παρεμβαίνοντος, όπως από τα εκτιθέμενα στη σκέψη 6 της παρούσας προκύπτει.Ανακαλεί την 315/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου προσυμβατικού ελέγχου κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο σκεπτικό.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης … – … – … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Συμβάσεις αγοράς ακινήτων από Δήμο...Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τεκμηριώνεται προσηκόντως τόσο η ωφέλεια του Δήμου .... από την αγορά των ελεγχόμενων ακινήτων όσο και η μοναδικότητά τους για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού που δικαιολογεί τη, χωρίς δημοπρασία, απευθείας αγορά αυτών. Ωστόσο, ενόψει του ότι ο προσυμβατικός έλεγχος της δανειακής σύμβασης για τη χρηματοδότηση της αγοράς των εν λόγω ακινήτων απέβη αρνητικός και δοθέντος ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει άλλη διαθέσιμη πηγή χρηματοδότησης για την αιτία αυτή, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή των οικείων σχεδίων συμβολαίων αγοράς ακινήτων εξαιτίας της μη ύπαρξης των απαραίτητων πιστώσεων για την απόκτησή τους (βλ.άρθρο 66 του ν. 4270/2014, Α΄ 143, και άρθρα 1 και 2 του π.δ. 80/2016, Α΄ 145). Στο σημείο αυτό το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι ο Δήμος δύναται -αλλά και οφείλει- να επανυποβάλει προς έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου τις συμβάσεις αγοράς των ως άνω ακινήτων, εφόσον εξασφαλίσει την ίδια πηγή χρηματοδότησης (με συνομολόγηση δανείου χωρίς τις αναφερόμενες στη 48/2021 Πράξη πλημμέλειες) ή τυχόν άλλη...Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο, με το 2610/28.1.2021 έγγραφο του Δημάρχου ...., δύο (2) σχεδίων συμβολαίου αγοράς ακινήτων.

Προμήθεια και εγκατάσταση δύο κυρίων μηχανών και δύο μειωτήρων – αναστροφέων:Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των προς προμήθεια ειδών, ανερχόμενη σε 160.000 ευρώ, υπολείπεται του ορίου των 300.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ιδρύεται αρμοδιότητα οποιουδήποτε οργάνου του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του οικείου σχεδίου σύμβασης. Τούτο δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η προμήθεια των ειδών αυτών θα μπορούσε να είχε διενεργηθεί ενιαία με την προμήθεια υλικών και ανταλλακτικών για τη συντήρηση των πλωτών μέσων του Λιμενικού Σώματος, καθώς κρίσιμο για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο είναι το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, όπως αυτό προσδιορίζεται από την οικεία Διακήρυξη. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση του έργου «ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΟΜΒΡΙΩΝ ΔΚ …», ποσού 1.986.702,00 ευρώ(....)Επισημαίνεται ότι στο σχέδιο δανειακής σύμβασης έχουν εμφιλοχωρήσει, από προφανή παραδρομή, τα ακόλουθα σφάλματα, τα οποία χρήζουν διόρθωσης πριν από την υπογραφή της:(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. … και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των αποφάσεων προσφυγής στον δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από το Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. και το Τ.Π.Δ., υπό τον όρο διόρθωσης του σχεδίου της σύμβασης κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας σημεία.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/937/2022.