ΜΕΛΕΤΕΣ:Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του  σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ α) της Περιφέρειας Θεσσαλίας, β) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, γ) του Δήμου … και δ) της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …)  για την ωρίμανση του φακέλου και την εκπόνηση των μελετών του έργου με τίτλο «ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΤΟΥ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ΣΤΉΝ ΠΕΡΙΟΧΗ … – … – … – … ΛΑΡΙΣΑΣ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 614.250,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.(....)H σύναψη της σύμβασης νομίμως εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης του ενωσιακού δικαίου, καθώς αποτελεί σύμβαση οριζόντιας συνεργασίας πληρούσα όλους τους όρους της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016, εφόσον με αυτή  υλοποιείται συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων εξυπηρετούντων σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, όπως εξετέθη ανωτέρω στη σκέψη 18, το συμμετέχον … έχει εκτελέσει στην ελεύθερη αγορά μόλις 3,41%, ήτοι λιγότερο από το 20%  των  δραστηριοτήτων που αφορούν στο αντικείμενο της προς σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 1ΠΣ/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στην Π.Ε. Λάρισας.

Ζητειται η ανάκληση της 54/ΠΣ/24.11.2022 Πράξης της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Μαγνησίας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται  η υπογραφή  σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου και της εργοληπτικής εταιρίας «..Ε.Ε.»,  με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή συνθετικού τάπητα στίβου (ταρτάν) δημοτικού σταδίου Σκιάθου»(...)Η επίμαχη σύμβαση, που επιγράφεται συμφωνία οριζόντιας συνεργασίας του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 και στο προοίμιό της μνημονεύει τις διατάξεις των άρθρων 100 του ν. 3852/2010, 12 και 44 του ν. 4412/2016 και του ν. 4674/2020 ως έρεισμα για τη σύναψή της, δεν εξαιρείται του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου λόγω του αντικειμένου της, εάν ήθελε υποτεθεί ότι το ζήτημα αυτό είναι που αμφισβητείται με τον πρώτο προβαλλόμενο ισχυρισμό της ένδικης προσφυγής. Δεν τίθεται επίσης ζήτημα ότι και με βάση τον «προϋπολογισμό» της σύμβασης αυτής, όπως αυτός προσδιορίζεται. Δεδομένου ότι η επίμαχη προγραμματική συμφωνία δεν υποβλήθηκε σε έλεγχο νομιμότητας, δεν παράγει τα έννομα αποτελέσματά της και ως εκ τούτου, καθιστά μη σύννομη τη διεξαγωγή και κατακύρωση από την ... της ως άνω διαγωνιστικής διαδικασίας συνολικά, γεγονός που στοιχειοθετεί εν προκειμένω ουσιώδη πλημμέλεια. Επειδή, όμως, η υποκείμενη Συμφωνία Συνεργασίας έχει αμιγώς οικονομικό αντικείμενο, και δη ύψους 1.381.501,41 ευρώ με Φ.Π.Α., δεν δύναται να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως η νομιμότητα της Συμφωνίας αυτής επ’ ευκαιρία ελέγχου του σχεδίου της εργολαβικής σύμβασης για επιμέρους υποέργο της. Σε κάθε περίπτωση, αναφέρεται, ότι ακόμη και εάν ήθελε υποτεθεί ότι είναι (καταρχήν) επιτρεπτός ο παρεμπίπτων έλεγχος, η υπηρεσία Επιτρόπου θα ήταν στην προκειμένη περίπτωση αναρμόδια λόγω ποσού να προβεί στον έλεγχο αυτό (άρθρο 324 του ν. 4700/2020). Ως εκ τούτου, συντρέχει διακωλυτικός λόγος υπογραφής του σχεδίου της οικείας εργολαβικής σύμβασης, καθόσον αυτή ερείδεται σε προγραμματική σύμβαση που δεν υποβλήθηκε σε προηγούμενο έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και παρίσταται για τον λόγο αυτό άκυρη.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγή ανάκλησηςΔεν ανακαλεί την  54/ΠΣ/24.11.2022 Πράξης της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/981/2023

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 16/2022 Πράξεως του  Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης του τμήματος 11 της 151/2022 σύμβασης μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου … και του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «...» με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων (άρτου και αρτοσκευασμάτων).(....)Κατόπιν τούτων, εφόσον με την προτεινόμενη τροποποίηση αυτής προβλέπεται αύξηση του τιμήματος κατά 50%, η τροποποίηση αυτή δεν είναι νόμιμη διότι πρόκειται για ουσιώδη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης που ανατρέπει την αρχική οικονομική ισορροπία αυτής, συνεπώς και τη φύση της αρχικής σύμβασης, χωρίς να προβλέπεται τούτο με ρήτρες αναθεώρησης τιμών.Δεν ανακαλεί την 16/2022 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….

Προμήθεια διαφόρων ειδών οφθαλμολογικών υλικών:ζητείται η ανάκληση της 8/2024 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας(...)Κατ’ ακολουθία αυτών, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 8/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων, ανάμεσα στο προσφεύγον και τους προαναφερθέντες ανωτέρω οικονομικούς φορείς, συνολικής συμβατικής αξίας 308.449,01 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), υπό τον όρο που αναφέρεται στη σκέψη 16 της παρούσας.Ανακαλεί την 8/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Καβάλας

ΜΕΛΕΤΕΣ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … Χαλκιδικής και του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ο.Τ.Α. με την επωνυμία «…» (εφεξής …. Α.Ε.), για την εκπόνηση μελετών με τίτλο «Μελέτες ωρίμανσης για την αναβάθμιση – επέκταση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων Δήμου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 560.710,76 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.(...)Εκτιμώντας τις συνθήκες που οδήγησαν στην έγκριση της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, τον σκοπό στον οποίο αποβλέπει, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών, τα αναλυτικά στοιχεία του προϋπολογισμού της και τις απαιτήσεις της εφαρμοστέας νομοθεσίας, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επίμαχη σύμβαση νομίμως συνάπτεται ως προγραμματική με έρεισμα τις διατάξεις των άρθρων 100 του ν. 3852/2010, 44 του ν. 4412/2016 και 247 παρ. 3 του ν. 4412/2016, όπως αυτές ερμηνεύτηκαν ανωτέρω στη σκέψη 13.Ειδικότερα, η στοιχειοθέτηση αφενός της αδυναμίας της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του παρεμβαίνοντος Δήμου … να προβεί στη εκπόνηση των σύνθετων μελετών που συνιστούν το αντικείμενο της σύμβασης και, αφετέρου, της δυνατότητας της …. Α.Ε. να αναλάβει την εκπόνησή τους στο πλαίσιο της δραστηριότητας που αναπτύσσει δυνάμει του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 και των καταστατικών της διατάξεων, καθιστούν την σύναψη της σύμβασης επιτρεπτή και πρόσφορη να εξυπηρετήσει τον επιδιωκόμενο σκοπό, η δε συμβολή των μερών στην υλοποίηση της σύμβασης είναι ανάλογη με τα μέσα τα οποία διαθέτουν και τις υπηρεσίες που θα μπορούσαν δυνητικώς να παράσχουν. Ακολούθως, η πρόβλεψη χρήσης εκ μέρους της …. Α.Ε., πέραν των ικανοτήτων του τακτικού της προσωπικού και των ικανοτήτων εξειδικευμένου έκτακτου προσωπικού δεκαεννέα (12) μελετητών, εκ των οποίων πέντε (5) ήδη υπηρετούν σε αυτή, όπως βεβαιώνεται με το προαναφερθέν 478/2.5.2023 έγγραφο της Γενικής Διευθύντριας της …. Α.Ε., δεν αντιβαίνει στους ορισμούς της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, ο δε αριθμός του έκτακτου προσωπικού δικαιολογείται εν προκειμένω από το πλήθος και την ειδικότητα των μελετών που απαιτούνται. Ως εκ τούτων, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, η ελεγχόμενη σύμβαση, δεν συνιστά σύμβαση υπηρεσιών όπως αβασίμως προβάλλεται με το σύνολο των αιτιολογικών ερεισμάτων της προσβαλλόμενης, αλλά πληροί αθροιστικά τα κριτήρια που θέτει η μνησθείσα ανωτέρω παρ. 3 του άρθρου 247 του ν. 4412/2016 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό, ως γνήσια προγραμματική σύμβαση, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 8/2023 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου  του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής.  

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 79/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της αναπληρώτριας Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης ανάμεσα στον ήδη προσφεύγοντα και την ήδη παρεμβαίνουσα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «…» και διακριτικό τίτλο «…», με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών «Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων Δήμου …», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 399.600,00 ευρώ, εκτός ΦΠΑ (495.504,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).(....)Η μνεία αριθμού που αντιστοιχεί σε απόφαση περιβαλλοντικών όρων αφορώσα διαφορετικό έργο μπορεί να οφείλεται σε γραφικό λάθος, ως εκ τούτου δεν αποκλείει κατ’ ανάγκη ότι έχει εκδοθεί απόφαση σχετικά με τους περιβαλλοντικούς όρους και για το κρίσιμο εν προκειμένω έργο, επομένως, το συμπέρασμα της προσβαλλόμενης πράξης ότι δεν έχει εκδοθεί η απαιτούμενη απόφαση παρίσταται αυθαίρετο. Περαιτέρω, από την επισκόπηση των εγγράφων που επικαλείται και προσκομίζει ο προσφεύγων, συνάγεται ότι, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο, πράγματι οι απαιτούμενες αποφάσεις σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου έχουν εκδοθεί και ο τρίτος διακωλυτικός λόγος δεν συντρέχει.Ανακαλεί την 79/2021 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για την ανάκληση της 684/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Z´ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε.(...)ζητείται η ανάκληση της 7/2021 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … (εφεξής ….) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …. A.E.) για την παροχή των υπηρεσιών με τίτλο «ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Δ.Ε. …, …, …, … ΚΑΙ …».(....)Περαιτέρω,  δοθέντος ότι οι όροι  πληρωμής της αναδόχου συνιστούν στοιχεία  ιδιαίτερης σημασίας για την συμμετοχή στον διαγωνισμό, η τροποποίηση αυτών κατά τον χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης υπέρ της αναδόχου χωρίς να συνοδεύεται με αντίστοιχη αύξηση των συμβατικών της υποχρεώσεων, και χωρίς να συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις ήτοι περιστάσεις που δεν ήταν γνωστές και δεν όφειλαν να είναι γνωστές στους συμβαλλόμενους, πλήττει τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής στις διαδικασίες ανάθεσης και του ελεύθερου ανταγωνισμού, διότι δεν προστατεύονται αυτοί που απετράπησαν από την υποβολή προσφορών λόγω των σχετικών επιλογών στις οποίες προέβη με την διακήρυξη ο αναθέτων φορέας.Το γεγονός δε ότι στην προκειμένη δημοπράτηση υπεβλήθη προσφορά μόνο από μία εταιρεία, η οποία μάλιστα ζήτησε διευκρινήσεις ως προς τον επίμαχο όρο της διακήρυξης προς διασφάλιση της ισορροπίας του οικονομικού θεμελίου της προσφοράς της, επιτρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ο όρος αυτός λειτούργησε αποτρεπτικά για άλλους δυνάμει προσφέροντες.Δεν ανακαλεί την 684/2021 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄  Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την προσβαλλόμενη 18/2022 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα … κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποχέτευση οικισμών ... ... της Δ.Ε. … – Φάση 1», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 144.482,95 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (179.158,86 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Καίτοι η αποκάλυψη της βλάβης του προϋφιστάμενου προσαγωγού έλαβε χώρα στις 5.10.2020, ότε με έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ενημερώθηκε, μεταξύ άλλων και ο αναθέτων φορέας, το μέγεθος και η έκταση των ζημιών κατέστησαν γνωστές όταν, στο πλαίσιο κατασκευής του προσαγωγού των οικισμών … και … κατεβλήθη προσπάθεια σύνδεσής του με αυτόν (προϋφιστάμενο προσαγωγό).Συνεπώς, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκ. 8, και δοθέντος  ότι ως προς τη συνδρομή των λοιπών προϋποθέσεων κατάρτισης της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης δεν προβάλλεται οιαδήποτε πλημμέλεια από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου,  ο ως άνω λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Ανακαλεί την 18/2022  πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης μεταξύ της ΔΕΥΑ… και της εργοληπτικής επιχείρησης «… Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου «Αποχέτευση Οικισμών … – … της Δ.Ε. … – Φάση 1».

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/483/2019.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ (...) Κατ΄ ακολουθία των λόγων που προεκτέθηκαν, η προσφυγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανακληθεί η 7/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας κατά το μέρος που αφορά στα σχέδια συμβάσεων με αντικείμενο την εκτέλεση των δρομολογίων με α/α 2.7, 4.2 και 5.2 για τους αναφερόμενους στη σκέψη 15 λόγους και να απορριφθεί κατά τα λοιπά.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται εν μέρει την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 7/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας κατά το μέρος που αφορά στα σχέδια συμβάσεων με αντικείμενο την εκτέλεση των δρομολογίων με α/α 2.7, 4.2 και 5.2 για τους αναφερόμενους στη σκέψη 15 λόγους.  

ΜΕΛΕΤΕΣ:Για την ανάκληση της 23/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του  Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του  σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ α) της Περιφέρειας Θεσσαλίας, β) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, γ) του Δήμου …, δ) του Δήμου … και ε) της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «…» (εφεξής …)  για την ωρίμανση του φακέλου και την εκπόνηση των μελετών του έργου με τίτλο «ΑΝΤΛΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΑΠΌ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΠΗΝΕΙΟ ΓΙΑ ΑΡΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Τ.Κ. … Δ.Ε. … ΔΗΜΟΥ … & T.K. … Δ.Ε. … ΔΗΜΟΥ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.692.600,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.(....)H σύναψη της σύμβασης νομίμως εξαιρείται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης του ενωσιακού δικαίου, καθώς αποτελεί σύμβαση οριζόντιας συνεργασίας πληρούσα όλους τους όρους της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016, εφόσον με αυτή  υλοποιείται συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων εξυπηρετούντων σκοπό δημοσίου συμφέροντος και, όπως εξετέθη ανωτέρω στη σκέψη 18, το συμμετέχον …. έχει εκτελέσει στην ελεύθερη αγορά μόλις 3,41%, ήτοι λιγότερο από το 20%  των  δραστηριοτήτων που αφορούν στο αντικείμενο της προς σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.