Αποκομιδή, Μεταφορά και Διαχείρισης των Μολυσματικών Αποβλήτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 13-15), το Δικαστήριο κρίνει ότι ελεγχόμενες τροποποιήσεις είναι νόμιμες, καθώς στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις αυτοτελούς εφαρμογής  της παρ. 1 περ. γ΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και όχι σε συνδυασμό με τις διατάξεις 388 και 288 ΑΚ, όπως ισχυρίζεται η δεύτερη προσφεύγουσα (βλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1363/2022 σκ. 5 όπου και περαιτέρω νμλγ). Ειδικότερα, ναι μεν τα επικαλούμενα από τις προσφεύγουσες απρόβλεπτα γεγονότα (πόλεμος στην Ουκρανία και συνακόλουθη επίταση της ενεργειακής κρίσης, συνεχιζόμενες συνέπειες της πανδημίας COVID-19), τα οποία, άλλωστε, ουδέποτε αμφισβήτησε και το ΓΝΠΑ, καθώς και τα επικαλούμενα στοιχεία αύξησης των επιμέρους στοιχείων που διαμορφώνουν το κόστος παροχής των ανατεθεισών υπηρεσιών ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης και εκτέλεσης των ήδη από 28.11.2022 συναφθεισών αρχικών συμβάσεων, ήτοι ανάγονται στον διαδραμόντα κατά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας χρόνο και συγκεκριμένα εκκίνησαν μετά από την υποβολή των προσφορών, εντούτοις, τα ίδια αυτά γεγονότα είχαν δυναμικά εξελισσόμενο χαρακτήρα με αποτέλεσμα τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της υπέρμετρης αύξησης του κόστους της ενέργειας και των πρώτων υλών με δυσμενείς κλιμακούμενες συνέπειες στην αγορά που εκτείνονται σημαντικά σε βάθος χρόνου, καταλαμβάνοντας και τον χρόνο που μεσολάβησε από την σύναψη της αρχικής σύμβασης έως και την έγκριση της τροποποίησης αυτής γεγονότα εκ φύσεως ασυνήθιστα και μη δυνάμενα να προβλεφθούν πλήρως κατά την αρχική εκδήλωσής του από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν. αποφ. Εβδ. Τμ. 1757/2022, σκ.19 ). Για τους λόγους αυτούςΣυνεξετάζει τις προσφυγές ανάκλησης των εταιρειών: α)  «..Α.Ε.» και β) «…Α.Ε.».Δέχεται τις  προσφυγές αυτές.Ανακαλεί την 2/2023 Πράξη του  Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 4η Υπηρεσία Επιτρόπου του Τομέα Υγείας, στο σύνολό της.

Αποκατάσταση τομών ύδρευσης-αποχέτευσης....ζητείται η ανάκληση της 16/21.7.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Ο έλεγχος της νομιμότητας του συνόλου της διαδικασίας και του οικείου σχεδίου των σημαντικής αξίας δημοσίων συμβάσεων αποβλέπει στη προστασία του δημοσίου συμφέροντος και στοχεύει στη διασφάλιση της τήρησης των γενικών αντικειμενικών δικαιϊκών αρχών της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για να διατυπωθεί αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δεν αρκεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη παραβίασης της κείμενης νομοθεσίας αλλά πρέπει να κριθεί ότι η πλημμέλεια που εντοπίστηκε είναι και ουσιώδης, ως πλήττουσα τις ως άνω αρχές (βλ. αποφ. 2141/2020, σκ. 20, 2498/2020, σκ. 20, Ολομ., 536/2020 Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ., 2643/2020, 516/2021, 1139/2021, 2062/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).

Με την κρινόμενη προσφυγή, η ΔΕΥΑΒ υποστηρίζει ότι η παράλειψη ανάρτησης έγινε εκ παραδρομής και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, δεδομένου μάλιστα ότι όλες οι υπόλοιπες πράξεις, ήτοι το πρωτογενές αίτημα, η οικεία διακήρυξη και οι σχετικές αποφάσεις του διοικητικού της συμβουλίου αναρτήθηκαν προσηκόντως στο ΚΗΜΔΗΣ, σε κάθε δε περίπτωση η επίμαχη απόφαση αναρτήθηκε, έστω και εκ των υστέρων, στις 3.8.2022. Πράγματι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ το 516/9.2.2022 πρωτογενές αίτημα (με αριθμό 22REQ010025160 2022-02-09) του Προϊσταμένου της Τεχνικής Διεύθυνσης της προσφεύγουσας, όπου περιγράφεται το προς εκτέλεση έργο, ο προϋπολογισμός του με το CPV καθώς και ο Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού της ΔΕΥΑΒ τον οποίον θα βαρύνει.γ. Με το ανωτέρω περιεχόμενο, το καταχωρηθέν έγγραφο εξυπηρετεί πλήρως τον ενημερωτικό σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε η καταχώρηση των πρωτογενών αιτημάτων, ανεξαρτήτως του ότι τυχόν πλημμελής καταχώρηση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, σε κάθε περίπτωση, δεν θα συνιστούσε από μόνη της ουσιώδες σφάλμα της διαδικασίας ανάθεσης, κωλύουσα την υπογραφή της σύμβασης (βλ. απόφ. 525/2020, σκ. 6, VI Τμ. ΕλΣυν – πρβλ. 593/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 16/21.7.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Από το σύνολο της προπαρατιθέμενης νομοθεσίας και σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 4 έως 6 και 12), το Δικαστήριο κρίνει, επί του πρώτου ζητήματος, ότι οι συμβάσεις παροχής καθολικής υπηρεσίας που συνάπτει η ΕΕΤΤ υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, καθόσον, εκτός του ότι δεν εξαιρούνται ρητώς δυνάμει του άρθρου 325 του νόμου αυτού, αφενός με αυτές εξυπηρετείται το δημόσιο αγαθό της προς όλους τους πολίτες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο και τη φωνητική επικοινωνία σε κάθε σημείο της Επικράτειας και αφετέρου ο αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση παροχής του δημοσίου αυτού αγαθού έναντι ανταλλάγματος, το οποίο συνίσταται στην αμοιβή από τους τρίτους χρήστες και, προκειμένου ο υποχρεωτικός πάροχος να μην υποστεί αθέμιτη επιβάρυνση, από την ενεργοποίηση του εποπτευόμενου από την ΕΕΤΤ μηχανισμού επιμερισμού, η οποία αναλαμβάνει αντιστοίχως την υποχρέωση διασφάλισης προς παροχή της οικείας αποζημίωσης. Επιπλέον, οι δυνάμει υπόχρεες επιχειρήσεις επιλέγουν οι ίδιες τον τεχνικό τρόπο παροχής της καθολικής υπηρεσίας, αλλά και τη συμμετοχή τους ή μη στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, κατά την οποία αναπτύσσεται ανταγωνισμός με την υποβολή συγκρίσιμων από την αναθέτουσα αρχή προσφορών ως προς το ανώτατο ποσό της αποζημίωσής τους,  ενώ, σε κάθε περίπτωση, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν τη δυνατότητα να μην συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία ή να μην υπογράψουν τελικώς το συμβατικό κείμενο, οπότε, για τους λόγους αυτούς, υφίσταται εν προκειμένω ένα ελάχιστο πεδίο συναλλακτικής ελευθερίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1638/2020, σκ. 29 και 30). Ενόψει δε των παραδοχών αυτών, παρά τις λεπτομερείς νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τους οικονομικούς φορείς που δύνανται να παρέχουν καθολική υπηρεσία και τους όρους παροχής της υπηρεσίας, οι συμβάσεις αυτές δεν φέρουν απολύτως αναγκαστικό χαρακτήρα, ώστε να εκφεύγουν της εφαρμογής του άρθρου 324 του ν. 4727/2020. Επί του δευτέρου ζητήματος, ενόψει του ότι η επίμαχη σύμβαση προσιδιάζει στην ειδικότερη κατηγορία των δημοσίων συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσίας, αφού ο αντισυμβαλλόμενος της ΕΕΤΤ παρέχει υπηρεσίες α) έναντι αμοιβής, η οποία συνίσταται στο δικαίωμα εκμετάλλευσης της υπηρεσίας με την καταβολή τιμήματος που καταβάλλεται έστω εν μέρει από τους τρίτους που κάνουν χρήση αυτής και β) αναδεχόμενος παράλληλα εν όλω ή εν μέρει την ευθύνη και τον επιχειρηματικό κίνδυνο για την οργάνωση, λειτουργία και παροχή των υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1491/2022, σκ. 15, όπου και η σχετική νομολογία), και ανεξαρτήτως της ρητής εξαίρεσης των συμβάσεων αυτών από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ (άρθρο 11 της Οδηγίας, όπως η εξαίρεση αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 10 του                       ν. 4413/2016), το Δικαστήριο κρίνει ότι για τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης υπό την έννοια του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 είναι αναλόγως εφαρμοστέες εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1 έως 3 του ν. 4413/2016.

Συντηρήσεις – αποκαταστάσεις  τεχνικών έργων – αντιπλημμυρικά έργα.(...) Ενόψει των ανωτέρω, ο επίμαχος διαγωνισμός διέπεται από τα άρθρα 97 και 106 του ν. 4412/2016, όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίηση και διαμόρφωσή τους με τα άρθρα 39 και 46 του ν. 4782/2021 που ισχύουν από 1.6.2021 και, ελλείψει ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης, δεν καταλαμβάνουν εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες ως η επίμαχη (Ε.Σ. Ολ. 1827/2021, σκ. 7,  Έβδομο Τμήμα 197/2022, σκ. 7 και 9, ΣτΕ 1000/2022, σκ. 15, πρβλ. ΣτΕ 2141/2019, σκ. 16,  ΣτΕ 1904/2020, σκ. 13). Εξάλλου, η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει από τους διαγωνιζόμενους την παράταση των προσφορών και των εγγυήσεων συμμετοχής τους πριν από την λήξη του προβλεπόμενου στη διακήρυξη χρόνο ισχύος τους, δεν αποτελεί, κατά το κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς, λόγο ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ως άγονης. Νομίμως, δε ζητήθηκε η σχετική παράταση εκ των υστέρων, αφού, σε κάθε περίπτωση, συνέτρεχαν εξαρχής πρόδηλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούσαν τούτο και η παράταση ζητήθηκε, πάντως, εντός ευλόγου χρόνου (στις 18.4.2022), και δη αμέσως μετά την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού του Δήμου (στις 4.3.2022) και την άρνηση του αρχικού αναδόχου να συναινέσει σε αυτήν (μετά την κλήση του στις 16.3.2022).Ανακαλεί την 21/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...)	Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Στην υπό κρίση υπόθεση, οι υποβληθείσες προς έλεγχο προγραμματικές συμβάσεις, με αντικείμενο τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας υλοποίησης των πράξεων  «Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης στην Τ.Κ. Αγ. Παρασκευής Κόνιτσας» και «Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης στην Τ.Κ. Διστράτου Κόνιτσας» από τον Δήμο Κόνιτσας στην Περιφέρεια Ηπείρου, υπεγράφησαν, στις 3.9.2021, από τον Δήμαρχο Κόνιτσας και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου, αντίστοιχα, που εκπροσωπούν νομίμως τους άνω φορείς. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, οι εν λόγω υποβληθείσες προς έλεγχο προγραμματικές συμβάσεις, που έχουν ήδη συναφθεί μεταξύ των ανωτέρω συμβαλλόμενων μερών, απαραδέκτως εισάγονται στο Κλιμάκιο τούτο για άσκηση ελέγχου νομιμότητας. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οι ως άνω προγραμματικές συμβάσεις δύναται να ελεγχθούν στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των εκτελεστικών τους συμβάσεων, οπότε και θα κριθεί η νομιμότητα του περιεχομένου και των κατ’ ιδίων όρων τους ως αναγκαίο πρόκριμα των τελευταίων (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 2226/2016, 3002/2014, 3237, 4143/2013, πρβλ 26/2017, Ε΄ Κλ. 453/2022).

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (...)Το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: Ο έλεγχος των προϋποθέσεων για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης πρέπει να διενεργηθεί βάσει του άρθρου 156 του ν. 4412/2016, όπως όμως το τελευταίο ισχύει μετά από την από 1.9.2021 αντικατάσταση της παρ. 1 αυτού με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1225, 739/2022), με το οποίο απαλείφθηκε ειδικώς η προβλεπόμενη από την προϊσχύουσα οδηγία προϋπόθεση της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων. Ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο της προσφεύγουσας Α.Α. στις 28.7.2023, η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, περί μη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, ερείδεται επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αλλά και τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερθείσα από Ιούλιο 2022 «έρευνα με σύγχρονες γεωφυσικές μεθόδους» (βλ. ανωτέρω σκ. 8), η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, ότι οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες δεν σχετίζονται με την ολίσθηση των πρανών, κρίνεται αβάσιμη.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθεια ανταλλακτικών..:Υπό αυτά τα δεδομένα, και ενόψει όσων εξετέθησαν στη σκέψη ΙΙ, η διατυπούμενη από τον Επίτροπο αιτίαση ότι οι δαπάνες  για την προμήθεια υλικών αποκατάστασης ζημιών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού γεωτρήσεων της Περιφερειακής Ενότητας ... δεν ήταν επιδεκτικές κατάτμησης, βασίμως προβάλλεται εφόσον α) επρόκειτο περί  προμηθειών αγαθών, όμοιων ή ομοειδών κατά τη φύση τους και την αντίληψη των συναλλαγών, οι οποίες αποσκοπούσαν στην εκπλήρωση ομοειδούς  τεχνικής λειτουργίας των γεωτρήσεων, και ανατέθηκαν από την ίδια αναθέτουσα Αρχή, εντός του αυτού γεωγραφικού πλαισίου, σε προσφέροντες οι οποίοι δραστηριοποιούνταν σε συναφή τομέα και β) δεν αποδεικνύει η αναθέτουσα Αρχή ότι η γενική και άνευ διακρίσεων προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις κατά το έτος 2018 δικαιολογείται λόγω συνδρομής κατεπείγουσας ανάγκης απορρέουσας από απρόβλεπτα γεγονότα. Απορριπτέος είναι επίσης και ο προβληθείς με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος ισχυρισμός της αναθέτουσας ότι η αποκατάσταση των βλαβών των αρδευτικών γεωτρήσεων δεν αποτελούν πάγιες ανάγκες για ομοειδή υλικά και δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν από το προηγούμενο έτος έτσι ώστε να αποτελέσουν ένα προϋπολογισθέν σύνολο εργασιών και υλικών προς δημοπράτηση με ανοικτό διαγωνισμό. Και τούτο διότι α) η ίδια η αναθέτουσα αναφέρει στο προμνησθέν έγγραφο επανυποβολής ότι έχει ήδη προβεί  σε ανάθεση κατά τα προηγούμενα έτη παρόμοιων προμηθειών με την τήρηση της επιβαλλόμενης ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας και β) εν πάση περιπτώσει, πρέπει να σημειωθεί συναφώς ότι ο χαρακτήρας των αναγκών που επικαλείται η αναθέτουσα, οι οποίες δεν είναι εκ των προτέρων γνωστές είναι όμως επαναλαμβανόμενες, προσφέρεται για τη χρήση της συμφωνίας – πλαισίου μεταξύ της αναθέτουσας και περισσότερων οικονομικών φορέων η οποία  ρυθμίζεται στο άρθρο 39 του ν. 4412/2016 (άρθρο 33 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, καθώς η ορθή προετοιμασία της σύναψης της συμφωνίας -πλαισίου και η ορθή εκτέλεσή της με τις επιμέρους συμβάσεις που συνάπτονται καθ΄όλη τη διάρκεια ισχύος της, μπορούν να εξασφαλίσουν αφενός την ζητούμενη εν προκειμένω ευελιξία και ταχύτητα στις διαδικασίες ανάθεσης των επίμαχων προμηθειών με βάση τους όρους που καθορίζονται σε αυτή και, αφετέρου, τη διαφάνεια και την ίση μεταχείριση των συμβληθέντων στη συμφωνία- πλαίσιο οικονομικών φορέων (βλ. Απ. του ογδόου Τμήματος του ΔΕΕ της 19.12. 2018, C-216/2017 επί αιτήσεως του Cosiglio di Stato (Ιταλία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως και Κατευθυντήρια Οδηγία 3 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων). 

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Δοθέντος ότι σύμφωνα με τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΙV, η συνολική αξία των επίμαχων συμβάσεων καθαριότητας των αποκεντρωμένων μονάδων  της 2ης Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας … που συνήφθησαν εντός του χρονικού διαστήματος από 2.5.2017 έως 1.8.2018, ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 174.734,32 ευρώ, βασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Επίτροπο ότι οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στους φερόμενους ως δικαιούχους με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως. Τούτο δε, διότι, με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, η αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙΙ) υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών κατόπιν διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Ειδικότερα, η 2η Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας …, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα από την 1.1.2015, οπότε και κατέστη αρμόδια, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 4238/2014 για την κατάρτιση του ετησίου προγράμματος προμηθειών και υπηρεσιών των αποκεντρωμένων μονάδων που υπάγονται στην εδαφική της περιφέρεια (βλ. και τις προδιαληφθείσες διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 3β΄ του ν. 3329/2005 για τις αρμοδιότητες του Τμήματος Προμηθειών αυτής) και τη διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών για τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, μέχρι και τον Αύγουστο του έτους 2018 (καταληκτικός χρόνος των επίμαχων συμβάσεων) δεν μερίμνησε για την ένταξη διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας σε κάποιο ΠΠΥΦΥ. Αντιθέτως, με το προμνησθέν 20462/4.4.2019 έγγραφο του Διευθυντού του Τμήματος Προμηθειών αυτής συνομολογεί ότι καθ’ όλο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα προέβαινε στη σύναψη συμβάσεων καθαριότητας με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, καθώς ανέμενε την ολοκλήρωση της διαδικασίας συνάψεως ατομικών συμβάσεων εργασίας δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 97 του ν. 4368/2016. Παρά, δε, το γεγονός ότι η διαδικασία αυτή δεν τελεσφόρησε για αρκετές, και ειδικότερα για 11 περίπου, αποκεντρωμένες μονάδες, η εν λόγω Δ.Υ.ΠΕ.. εξακολούθησε και μετά τον Ιούνιο του έτους 2018 να προβαίνει στη σύναψη συμβάσεων με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, επιμένοντας στην ανεύρεση σχετικής λύσεως μέσω της συνάψεως ατομικών συμβάσεων ή της προσλήψεως επικουρικού προσωπικού. Εντούτοις, όμως, η προοπτική της συνάψεως ατομικών συμβάσεων για την κάλυψη των αναγκών των αποκεντρωμένων μονάδων της Δ.Υ.ΠΕ.. σε υπηρεσίες καθαριότητας ουδόλως δικαιολογεί την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για το επίμαχο χρονικό διάστημα δεκαέξι (16) περίπου μηνών, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, καθώς δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός. Τούτο, δε, διότι η Δ.Υ.ΠΕ.. γνώριζε εξαρχής ότι η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας επρόκειτο να διαρκέσει αρκετούς μήνες, η ίδια, δε, από τον Φεβρουάριο του έτους 2016, οπότε και ετέθησαν σε ισχύ οι διατάξεις του άρθρου 97 του ν. 4368/2016, ξεκίνησε τη διαδικασία συνάψεως ατομικών συμβάσεων - με την ανακοίνωση της σχετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο Α.Σ.Ε.Π. - μόλις τον Αύγουστο του έτους 2017 (4.8.2017) ολοκληρώνοντας αυτήν για την πλειονότητα των μονάδων της δέκα (10) περίπου μήνες μετά, ήτοι τον Ιούνιο του έτους 2018. Δεδομένου, συνεπώς, του μακρού χρόνου που ήταν εκ των προτέρων  γνωστό ότι θα μεσολαβούσε – και πράγματι μεσολάβησε - μέχρι τη σύναψη των εν λόγω ατομικών συμβάσεων, όφειλε η Δ.Υ.ΠΕ.. να εφαρμόζει απαρεγκλίτως την νομοθεσία που ρυθμίζει τις διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων και να προβεί άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών της σε υπηρεσίες καθαριότητας. Περαιτέρω, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, όσον αφορά ειδικότερα τα 841/2019 (σε αντικατάσταση του 1734/2018), 844/2019 (σε αντικατάσταση του 1779/2018), 845/2019 (σε αντικατάσταση του 1808/2018), 846/2019 (σε αντικατάσταση του 1809/2018) και 847/2019 (σε αντικατάσταση του 1810/2018) χρηματικά εντάλματα πληρωμής, τα οποία έχουν εκδοθεί επ’ ονόματι της εταιρείας «….» και δ.τ. «….», σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην σκέψη V.A.i, μεταξύ της φερομένης ως δικαιούχου και της εταιρείας με την επωνυμία «…» και με δ.τ. «...» έχει συναφθεί η 1277/13.3.2017 σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) με αναγωγή με το εκτεθέν στην σκέψη αυτή περιεχόμενο. Δοθέντος, δε, ότι η σύμβαση αυτή έχει αναγγελθεί νομίμως στην αρμόδια για την πληρωμή Οικονομική Διεύθυνση της 2ης Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας …, καθώς και στα αρμόδια για την αναγνώριση της δαπάνης όργανα διοικήσεως αυτής, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη IV, από την αναγγελία αυτή έχει αποκοπεί κάθε δεσμός της οφειλέτιδας 2ης Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας … προς την ανάδοχο εταιρεία «...», αποκλειστική, δε, δικαιούχος εισπράξεως των απαιτήσεων που απορρέουν από τα προαναφερθέντα Α3487/31.5.2017, Α3518/30.6.2017, Α3520/30.6.2017, Α3574/31.8.2017, Α3673/30.11.2017 και Α3545/31.7.2017 τιμολόγια παροχής υπηρεσιών συνολικής αξίας 26.753,37 ευρώ έχει πλέον καταστεί η «…» και με δ.τ. «...», προς την οποία και μόνο οφείλει η 2η Δ.Υ.ΠΕ.. … να καταβάλει τα οφειλόμενα με βάση τα ανωτέρω τιμολόγια ποσά. Τούτων συνεπώς παρέπεται ότι τα προμνησθέντα 841, 844, 845, 846 και 847, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα πληρωμής μη νομίμως εκδόθηκαν επ’ ονόματι της εταιρείας «...» αντί της  εταιρείας «…» (πρβλ. Ελ. Συν. IV Tμ. Πρ. 76/2008, 199/2003, Κ.Π.Ε.Δ. στο ΙV Tμ. 25/2019, 186/2017).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Δημοσιονομική διόρθωση.Ύδρευση Δήμου..ζητείται η ακύρωση της 54763/Α. Πλ. 5980/24.10.2014 απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης ..Με τα δεδομένα αυτά, λόγω της σοβαρότητας της διαπιστωθείσας παρατυπίας, νομίμως αιτιολογήθηκε από την άποψη τήρησης της αρχής της αναλογικότητας, η ανάκτηση του συνόλου της σχετικής χρηματοδότησης, κατ’ άρθρο 2 του Κανονισμού 448/2001 (πρβ. απόφ. Πρωτοδικείου της 9.9.2008, Τ-349/06, Τ-371/06, Τ-14/07, Τ-332/07, Γερμανία κατά Επιτροπής, σκ. 77, απόφ. του Γενικού Δικαστηρίου της 13.7.2011, Τ-81/09, «Ελληνική Δημοκρατία κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής», σκ. 68, ΕΣ Ι Τμ. 1823/2017, 3719/2014). Εξάλλου, η ευθύνη της ΔΕΥΑ ...., σε βάρος της οποίας εξεδόθη η προσβαλλόμενη πράξη, προκύπτει από την ιδιότητά της ως οιονεί καθολικού οιονεί διαδόχου της ΔΕΥΑ .... δυνάμει του άρθρου 107 παρ. 1 του ν. 3852/2010, υπεισερχόμενη στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της τελευταίας (πρβλ. ΕΣ Ι Τμ. 1416/2017), ενώ, δεν ασκεί ουδεμία επιρροή η ύπαρξη ή μη υπαιτιότητάς της στην υλοποίηση του έργου, εφόσον, στο πλαίσιο των καθεστώτων ενίσχυσης, η δημοσιονομική διόρθωση αποτελεί διοικητικό μέτρο με αμιγώς αποκαταστατικό και όχι κυρωτικό χαρακτήρα και είναι ανεξάρτητη από τη συνδρομή πταίσματος εκ μέρους του τελικού δικαιούχου (Ε.Σ. Ι Τμ. 820/2018, 1994/2017, 1711, 1721, 1904/2016, ΔΕΕ της 18.11.1987, C-137/85, Maizena κ.λπ., σκ. 19-20). Επίσης, δεν νοείται απαλλαγή του τελικού αποδέκτη κοινοτικής ενίσχυσης αποκλειστικά και μόνο για λόγους προσωπικής επιείκειας που ανάγονται στην οικονομική αδυναμία επιστροφής του αναζητούμενου ποσού (πρβλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 27ης Μαΐου 1993, C-290/91, Peter, σκέψεις 14-15), καθόσον, σε διαφορετική περίπτωση, θα αναιρείτο η ενιαία εφαρμογή και η πρακτική αποτελεσματικότητα του κοινοτικού δικαίου (αποφ. Ι Τμ. Ε.Σ. 3368, 4992/2015, 1212, 2322, 2672/2014, πρβλ. Δ.Ε.Ε. C-290/91, Peter, αποφ. της 27ης Μαΐου 1993,  σκ. 8 και C-205/82 ως 215/82, Deutsche Milchkontor, απόφ. της 21ης Σεπτεμβρίου 1983,σκ. 17 και 19). Με τα δεδομένα αυτά, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα περί παραβάσεως της αρχής της αναλογικότητας, της επιείκειας καθώς και περί οικονομικής καταστροφής της ΔΕΥΑ .... από την υποχρέωση επιστροφής του υπέρογκου ποσού της δημοσιονομικής διόρθωσης πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η έφεση να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του καταβληθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013).