ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/126/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: α) το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων προμήθειας παρέχεται από αποκλειστικό προμηθευτή και σε περιβάλλον απουσίας εναλλακτικών λύσεων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 2444/2020 σκ. 5, 7-10, 19-20), με αποτέλεσμα να μην τίθεται εν προκειμένω ζήτημα εφαρμογής της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού, έννοιας θεμελιώδους στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 2.6.2016, C-410/14, Dr. Falk Pharma GmbH, σκ. 35-40) β) προκύπτει και αποδεικνύεται η τεχνική μοναδικότητα της εταιρείας «….ΑΕ» για την παραγωγή και προμήθεια του αντιικού φαρμάκου, γ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις έχουν υπογραφεί και εκτελεσθεί πλήρως από τον προμηθευτή (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1698/2022 σκ. 21, 1602/2022 σκ. 22), δ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις καταρτίστηκαν ενόψει κατεπειγόντων και επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην προστασία της δημόσιας υγείας, δοθείσης και της προαναφερθείσας ευρείας εξουσίας εκτίμησης των δημοσίων αρχών στον τομέα αυτό, ελεγχόμενης οριακά κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου, ε) οι πλημμέλειες, που θεωρούνται, σύμφωνα με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδεις, αφορούν σε παρεκκλίσεις από εθνικές διατάξεις και όχι διατάξεις ενωσιακής προέλευσης και δη διατάξεις που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό δίκαιο λόγω μεταφοράς της Οδηγίας 2014/2024 στην εθνική έννομη τάξη, στ) σε κάθε περίπτωση, η από 29.7.2022 τροποποιητική σύμβαση, κατά το μέρος που υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής από 11.3.2022 σύμβασης, συνιστά επιτρεπτή απευθείας ανάθεση, ενόψει όσων προπαρατέθηκαν και δη των επιτακτικών σκοπών δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1222/2022 σκ. 13-14, 765/2021 σκ. 8.4-9.2, 603/2021 σκ. 21.5-24). Επομένως, οι ελεγχόμενες συμβάσεις εμπίπτουν στο εξαιρετικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 2 της από 25.2.2020 ΠΝΠ (Α΄ 42), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020, όπως ισχύει, ερμηνευόμενης ενόψει του ιστορικού της υποβάθρου, των κανόνων της λογικής και των διδαγμάτων της κοινής πείρας. Συνεπώς, ο δεύτερος λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και η προσβαλλόμενη Πράξη να ανακληθεί.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης..Ανακαλεί την 509/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1720/2023
Παροχή Υπηρεσιών Επιβατικών Μεταφορών (...) Ενόψει των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσφεύγουσα επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 269 παρ. 1 περ. δ΄ του ν. 4412/2016, ως προς την εκκίνηση και συνέχιση του υπό εξέλιξη διαγωνισμού με αντικείμενο «Παροχή Υπηρεσιών Επιβατικών Μεταφορών με Αστικά Λεωφορεία στην Ανατολική και Δυτική Αττική». Εξάλλου, η ανάθεση με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης των αναφερόμενων σ’ αυτό υπηρεσιών είναι απολύτως αναγκαία και οφείλεται αφενός σε απρόβλεπτους λόγους (αντικειμενική αδυναμία γνώσης, εκ μέρους του αναθέτοντος φορέα, του χρόνου ολοκλήρωσης της εγκαίρως εκκινηθείσας υπό εξέλιξη διαγωνιστικής διαδικασίας, με τα χαρακτηριστικά που προπαρατέθηκαν) αφετέρου σε κατεπείγοντες λόγους (μη βίαιη διακοπή σοβαρού τμήματος του συγκοινωνιακού έργου της Περιφέρειας Αττικής, βλ. σκ. 23 Προσβαλλόμενης Πράξης) και επομένως, είναι νόμιμη, καθώς πληρούνται οι προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 269 παρ. 1 περ. δ΄ του ν. 4412/2016 (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1167/2021, 498/2021). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή και την υπέρ αυτής παρέμβαση.Ανακαλεί την 637/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/476/2024
ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ.-Κριτήρια καταλληλόλητας-Κριτήρια ανάθεσης .(...)Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 17, το Δικαστήριο κρίνει ότι είναι ορθή η κρίση του Κλιμακίου ότι ο όρος της παραγράφου 2.2.5 περ. i της διακήρυξης είναι μη νόμιμος, καθόσον ζητήθηκε η προσκόμιση των αντίστοιχων οικονομικών στοιχείων που εκφεύγει του ανώτατου χρονικού πλαισίου της τριετίας που τίθεται με τις διατάξεις του Παραρτήματος XII «Αποδεικτικά μέσα για τα κριτήρια επιλογής» του Προσαρτήματος A' του ν. 4412/2016. Για τον ίδιο λόγο o όρος της παραγράφου 2.2.5. περ. ii της διακήρυξης περί μη εμφάνιση ζημίας παρίσταται μη νόμιμος, λόγω του ότι αποδεικνύεται με την προσκόμιση των ίδιων οικονομικών στοιχείων [οικονομικές καταστάσεις (ισολογισμούς) ή αποσπάσματα ισολογισμών ή οικονομικών καταστάσεων] (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1243/2021 σκ. 45).Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό από το Κλιμάκιο ότι το από 31.10.2023 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (σκ. 5.5.) δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, καθότι δεν παρατίθεται λεκτική αιτιολόγηση της βαθμολογίας που έλαβε η μοναδική παραδεκτώς συμμετέχουσα εταιρία σε κάθε επιμέρους κριτήριο αξιολόγησης, όσα δε αντίθετα προβάλλουν οι προσφεύγοντες είναι απορριπτέα. Κατόπιν των ανωτέρω, και εφόσον εξακολουθούν να διαπιστώνονται διακωλυτικοί λόγοι της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, οι ένδικες προσφυγές ανάκλησης και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 42/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/536/2023
Αποκομιδή, Μεταφορά και Διαχείρισης των Μολυσματικών Αποβλήτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 13-15), το Δικαστήριο κρίνει ότι ελεγχόμενες τροποποιήσεις είναι νόμιμες, καθώς στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις αυτοτελούς εφαρμογής της παρ. 1 περ. γ΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και όχι σε συνδυασμό με τις διατάξεις 388 και 288 ΑΚ, όπως ισχυρίζεται η δεύτερη προσφεύγουσα (βλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1363/2022 σκ. 5 όπου και περαιτέρω νμλγ). Ειδικότερα, ναι μεν τα επικαλούμενα από τις προσφεύγουσες απρόβλεπτα γεγονότα (πόλεμος στην Ουκρανία και συνακόλουθη επίταση της ενεργειακής κρίσης, συνεχιζόμενες συνέπειες της πανδημίας COVID-19), τα οποία, άλλωστε, ουδέποτε αμφισβήτησε και το ΓΝΠΑ, καθώς και τα επικαλούμενα στοιχεία αύξησης των επιμέρους στοιχείων που διαμορφώνουν το κόστος παροχής των ανατεθεισών υπηρεσιών ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης και εκτέλεσης των ήδη από 28.11.2022 συναφθεισών αρχικών συμβάσεων, ήτοι ανάγονται στον διαδραμόντα κατά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας χρόνο και συγκεκριμένα εκκίνησαν μετά από την υποβολή των προσφορών, εντούτοις, τα ίδια αυτά γεγονότα είχαν δυναμικά εξελισσόμενο χαρακτήρα με αποτέλεσμα τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της υπέρμετρης αύξησης του κόστους της ενέργειας και των πρώτων υλών με δυσμενείς κλιμακούμενες συνέπειες στην αγορά που εκτείνονται σημαντικά σε βάθος χρόνου, καταλαμβάνοντας και τον χρόνο που μεσολάβησε από την σύναψη της αρχικής σύμβασης έως και την έγκριση της τροποποίησης αυτής γεγονότα εκ φύσεως ασυνήθιστα και μη δυνάμενα να προβλεφθούν πλήρως κατά την αρχική εκδήλωσής του από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν. αποφ. Εβδ. Τμ. 1757/2022, σκ.19 ). Για τους λόγους αυτούςΣυνεξετάζει τις προσφυγές ανάκλησης των εταιρειών: α) «..Α.Ε.» και β) «…Α.Ε.».Δέχεται τις προσφυγές αυτές.Ανακαλεί την 2/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 4η Υπηρεσία Επιτρόπου του Τομέα Υγείας, στο σύνολό της.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/665/2024
Εν προκειμένω, με τη 256/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος απορρίφθηκε η από 12.1.2024 προσφυγή του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, καθώς και η υπέρ αυτού παρέμβαση της ένωσης εταιρειών «………….» και των μελών αυτής, κατά της 535/2023 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στο προοίμιο, όμως, της εν λόγω δικαστικής απόφασης στο οποίο αναγράφονται τα μέλη του Δικαστηρίου που δίκασαν την υπόθεση, όπως αναφέρονται στα Πρακτικά της σχετικής Συνεδρίασης της 6ης Φεβρουαρίου 2024, εκ παραδρομής αναγράφεται ως μέλος αυτού, ο Πάρεδρος Ιωάννης Νταλαχάνης, αντί του ορθού «Βασιλεία Χαραλάμπους», που πράγματι ήταν μέλος του Δικαστηρίου. Κατόπιν τούτων συντρέχει νόμιμη περίπτωση αυτεπάγγελτης διόρθωσης της απόφασης αυτής, ως προς το εκτεθέν στοιχείο, δηλαδή της διόρθωσης του ονόματος του μέλους του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 187 του Ν. 4700/2020 καθόσον, από πρόδηλη παραδρομή και εξ αυτού και μόνο του λόγου, ο οποίος πάντως δεν ασκεί επιρροή στην απόρριψη της ανωτέρω προσφυγής και της υπέρ αυτής παρέμβασης, το προοίμιο διατυπώθηκε εσφαλμένως [πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. (Συμβ.) 2/2022 σκ. ΙΙΙ].
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1414/2022
Αποκατάσταση τομών ύδρευσης-αποχέτευσης....ζητείται η ανάκληση της 16/21.7.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Ο έλεγχος της νομιμότητας του συνόλου της διαδικασίας και του οικείου σχεδίου των σημαντικής αξίας δημοσίων συμβάσεων αποβλέπει στη προστασία του δημοσίου συμφέροντος και στοχεύει στη διασφάλιση της τήρησης των γενικών αντικειμενικών δικαιϊκών αρχών της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για να διατυπωθεί αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δεν αρκεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη παραβίασης της κείμενης νομοθεσίας αλλά πρέπει να κριθεί ότι η πλημμέλεια που εντοπίστηκε είναι και ουσιώδης, ως πλήττουσα τις ως άνω αρχές (βλ. αποφ. 2141/2020, σκ. 20, 2498/2020, σκ. 20, Ολομ., 536/2020 Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ., 2643/2020, 516/2021, 1139/2021, 2062/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).
Με την κρινόμενη προσφυγή, η ΔΕΥΑΒ υποστηρίζει ότι η παράλειψη ανάρτησης έγινε εκ παραδρομής και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, δεδομένου μάλιστα ότι όλες οι υπόλοιπες πράξεις, ήτοι το πρωτογενές αίτημα, η οικεία διακήρυξη και οι σχετικές αποφάσεις του διοικητικού της συμβουλίου αναρτήθηκαν προσηκόντως στο ΚΗΜΔΗΣ, σε κάθε δε περίπτωση η επίμαχη απόφαση αναρτήθηκε, έστω και εκ των υστέρων, στις 3.8.2022. Πράγματι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ το 516/9.2.2022 πρωτογενές αίτημα (με αριθμό 22REQ010025160 2022-02-09) του Προϊσταμένου της Τεχνικής Διεύθυνσης της προσφεύγουσας, όπου περιγράφεται το προς εκτέλεση έργο, ο προϋπολογισμός του με το CPV καθώς και ο Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού της ΔΕΥΑΒ τον οποίον θα βαρύνει.γ. Με το ανωτέρω περιεχόμενο, το καταχωρηθέν έγγραφο εξυπηρετεί πλήρως τον ενημερωτικό σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε η καταχώρηση των πρωτογενών αιτημάτων, ανεξαρτήτως του ότι τυχόν πλημμελής καταχώρηση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, σε κάθε περίπτωση, δεν θα συνιστούσε από μόνη της ουσιώδες σφάλμα της διαδικασίας ανάθεσης, κωλύουσα την υπογραφή της σύμβασης (βλ. απόφ. 525/2020, σκ. 6, VI Τμ. ΕλΣυν – πρβλ. 593/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 16/21.7.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1489/2022
Συντηρήσεις – αποκαταστάσεις τεχνικών έργων – αντιπλημμυρικά έργα.(...) Ενόψει των ανωτέρω, ο επίμαχος διαγωνισμός διέπεται από τα άρθρα 97 και 106 του ν. 4412/2016, όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίηση και διαμόρφωσή τους με τα άρθρα 39 και 46 του ν. 4782/2021 που ισχύουν από 1.6.2021 και, ελλείψει ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης, δεν καταλαμβάνουν εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες ως η επίμαχη (Ε.Σ. Ολ. 1827/2021, σκ. 7, Έβδομο Τμήμα 197/2022, σκ. 7 και 9, ΣτΕ 1000/2022, σκ. 15, πρβλ. ΣτΕ 2141/2019, σκ. 16, ΣτΕ 1904/2020, σκ. 13). Εξάλλου, η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει από τους διαγωνιζόμενους την παράταση των προσφορών και των εγγυήσεων συμμετοχής τους πριν από την λήξη του προβλεπόμενου στη διακήρυξη χρόνο ισχύος τους, δεν αποτελεί, κατά το κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς, λόγο ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ως άγονης. Νομίμως, δε ζητήθηκε η σχετική παράταση εκ των υστέρων, αφού, σε κάθε περίπτωση, συνέτρεχαν εξαρχής πρόδηλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούσαν τούτο και η παράταση ζητήθηκε, πάντως, εντός ευλόγου χρόνου (στις 18.4.2022), και δη αμέσως μετά την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού του Δήμου (στις 4.3.2022) και την άρνηση του αρχικού αναδόχου να συναινέσει σε αυτήν (μετά την κλήση του στις 16.3.2022).Ανακαλεί την 21/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜ/464/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Από το σύνολο της προπαρατιθέμενης νομοθεσίας και σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 4 έως 6 και 12), το Δικαστήριο κρίνει, επί του πρώτου ζητήματος, ότι οι συμβάσεις παροχής καθολικής υπηρεσίας που συνάπτει η ΕΕΤΤ υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, καθόσον, εκτός του ότι δεν εξαιρούνται ρητώς δυνάμει του άρθρου 325 του νόμου αυτού, αφενός με αυτές εξυπηρετείται το δημόσιο αγαθό της προς όλους τους πολίτες ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο και τη φωνητική επικοινωνία σε κάθε σημείο της Επικράτειας και αφετέρου ο αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση παροχής του δημοσίου αυτού αγαθού έναντι ανταλλάγματος, το οποίο συνίσταται στην αμοιβή από τους τρίτους χρήστες και, προκειμένου ο υποχρεωτικός πάροχος να μην υποστεί αθέμιτη επιβάρυνση, από την ενεργοποίηση του εποπτευόμενου από την ΕΕΤΤ μηχανισμού επιμερισμού, η οποία αναλαμβάνει αντιστοίχως την υποχρέωση διασφάλισης προς παροχή της οικείας αποζημίωσης. Επιπλέον, οι δυνάμει υπόχρεες επιχειρήσεις επιλέγουν οι ίδιες τον τεχνικό τρόπο παροχής της καθολικής υπηρεσίας, αλλά και τη συμμετοχή τους ή μη στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία, κατά την οποία αναπτύσσεται ανταγωνισμός με την υποβολή συγκρίσιμων από την αναθέτουσα αρχή προσφορών ως προς το ανώτατο ποσό της αποζημίωσής τους, ενώ, σε κάθε περίπτωση, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν τη δυνατότητα να μην συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία ή να μην υπογράψουν τελικώς το συμβατικό κείμενο, οπότε, για τους λόγους αυτούς, υφίσταται εν προκειμένω ένα ελάχιστο πεδίο συναλλακτικής ελευθερίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1638/2020, σκ. 29 και 30). Ενόψει δε των παραδοχών αυτών, παρά τις λεπτομερείς νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τους οικονομικούς φορείς που δύνανται να παρέχουν καθολική υπηρεσία και τους όρους παροχής της υπηρεσίας, οι συμβάσεις αυτές δεν φέρουν απολύτως αναγκαστικό χαρακτήρα, ώστε να εκφεύγουν της εφαρμογής του άρθρου 324 του ν. 4727/2020. Επί του δευτέρου ζητήματος, ενόψει του ότι η επίμαχη σύμβαση προσιδιάζει στην ειδικότερη κατηγορία των δημοσίων συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσίας, αφού ο αντισυμβαλλόμενος της ΕΕΤΤ παρέχει υπηρεσίες α) έναντι αμοιβής, η οποία συνίσταται στο δικαίωμα εκμετάλλευσης της υπηρεσίας με την καταβολή τιμήματος που καταβάλλεται έστω εν μέρει από τους τρίτους που κάνουν χρήση αυτής και β) αναδεχόμενος παράλληλα εν όλω ή εν μέρει την ευθύνη και τον επιχειρηματικό κίνδυνο για την οργάνωση, λειτουργία και παροχή των υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1491/2022, σκ. 15, όπου και η σχετική νομολογία), και ανεξαρτήτως της ρητής εξαίρεσης των συμβάσεων αυτών από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ (άρθρο 11 της Οδηγίας, όπως η εξαίρεση αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 10 του ν. 4413/2016), το Δικαστήριο κρίνει ότι για τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης υπό την έννοια του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 είναι αναλόγως εφαρμοστέες εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 1 έως 3 του ν. 4413/2016.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/133/2024
Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...) Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1441/2023
ΜΕΛΕΤΗ ΝΕΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ 441 ΑΠΟΘΗΚΗ ΒΑΣΗΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ.(...) Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος ισχυρισμός περί μη συνδρομής ουσιώδους πλημμέλειας παρίσταται βάσιμος για τους διαλαμβανόμενους με την ένδικη προσφυγή λόγους (πρβλ. και Έβδομο Τμήμα 881/2023 σκ. 20) και ενόψει, πάντως, της παραδοχής ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν παραβιάζονται οι γενικές αρχές που διέπουν την ανάθεση και εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 58/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας Αττικής του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης τροποποίησης – παράτασης της από 3.7.2019 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την εκπόνηση της μελέτης με τίτλο «ΜΕΛΕΤΗ ΝΕΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ 441 ΑΠΟΘΗΚΗ ΒΑΣΗΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 475.808,19 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 58/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Ι του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1633/2023
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...) Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.