ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...)	Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Κατασκευή κυκλικών κόμβων:ζητείται η ανάκληση της 21/ΠΣ/2022 πράξης του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. ΛάρισαςΌσον αφορά στη δεύτερη εντοπισθείσα από την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια (σκ. 11β΄), με τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 75 του ν. 4412/2016 οριοθετείται η διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να θεσπίσει με τη διακήρυξη της σύμβασης τις απαιτήσεις εκείνες, οι οποίες, κατά την κρίση της, διασφαλίζουν ότι οι προσφέροντες διαθέτουν την αναγκαία χρηματοοικονομική επάρκεια για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης, επιλέγοντας τα κατάλληλα, κατά περίπτωση, κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, ως εκ της ξεχωριστής λειτουργίας που επιτελεί καθένα από τα κριτήρια επιλογής που τέθηκαν για τη συμμετοχή στην διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης όσον αφορά την πιστοποίηση της χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, η νομιμότητα της θέσπισής τους κρίνεται ξεχωριστά για κάθε επιμέρους κριτήριο επιλογής, χωρίς να καταλείπεται περαιτέρω πεδίο σωρευτικής εκτίμησης (βλ. αποφ. 1160/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Πέραν τούτων, η απαίτηση για μη ύπαρξη ζημίας σε βάθος τριετίας, ανεξαρτήτως εν προκειμένω του χρόνου που αυτή η τριετία καλύπτει, δεν βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη του σκοπού αυτού, λαμβανομένου υπ’ όψιν του, κατά τα προεκτεθέντα, φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (μικρό έργο τοπικής εμβέλειας με αντίστοιχου βεληνεκούς υποψηφίους αναδόχους), του κινδύνου μη ολοκλήρωσης του έργου από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς σε περίπτωση ύπαρξης ζημίας, έστω για ένα έτος και της χρονικής διάρκειας ολοκλήρωσης του συμβατικού αντικειμένου (βλ. απόφ. 327/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν, 2631/2020 σκ. 19 ΣτΕ, 335/2019 σκ. 12, 93/2021 σκ. 16 ΣτΕ ΕΑ). Συνακόλουθα, η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης ότι οι προβλεπόμενες στο άρθρο 22.Γ περ. γ΄ της διακήρυξης απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας, η νομιμότητα θέσπισης καθεμίας εκ των οποίων δεν αμφισβητήθηκε αυτοτελώς, σωρευτικώς εξεταζόμενες, είναι δυσανάλογες του σκοπού για τον οποίο προβλέφθηκαν και αντίκεινται στις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, είναι μη νόμιμη, ο δε σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Δεν ανακαλεί την 21/ΠΣ/2022 πράξη του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Λάρισας.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1853/2022

«Καταχώρηση στο ΚΗΜΔΗΣ στοιχείων δημοσίων συμβάσεων που ανατίθενται κατά παρέκκλιση εθνικών διατάξεων, λόγω της άμεσης ή έμμεσης συνάφειάς τους με την αντιμετώπιση του ιού COVID-19 και την αποτροπή περαιτέρω διασποράς του» ΑΔΑ:6Τ0ΞΟΞΤΒ-Α5Χ

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (...)Το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: Ο έλεγχος των προϋποθέσεων για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης πρέπει να διενεργηθεί βάσει του άρθρου 156 του ν. 4412/2016, όπως όμως το τελευταίο ισχύει μετά από την από 1.9.2021 αντικατάσταση της παρ. 1 αυτού με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1225, 739/2022), με το οποίο απαλείφθηκε ειδικώς η προβλεπόμενη από την προϊσχύουσα οδηγία προϋπόθεση της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων. Ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο της προσφεύγουσας Α.Α. στις 28.7.2023, η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, περί μη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, ερείδεται επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αλλά και τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερθείσα από Ιούλιο 2022 «έρευνα με σύγχρονες γεωφυσικές μεθόδους» (βλ. ανωτέρω σκ. 8), η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, ότι οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες δεν σχετίζονται με την ολίσθηση των πρανών, κρίνεται αβάσιμη.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: Ο έλεγχος των προϋποθέσεων για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης πρέπει να διενεργηθεί βάσει του άρθρου 156 του ν. 4412/2016, όπως όμως το τελευταίο ισχύει μετά από την από 1.9.2021 αντικατάσταση της παρ. 1 αυτού με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1225, 739/2022), με το οποίο απαλείφθηκε ειδικώς η προβλεπόμενη από την προϊσχύουσα οδηγία προϋπόθεση της συνδρομής απροβλέπτων περιστάσεων. Ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της προσφεύγουσας Α.Α. στις 9.9.2022, η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, περί μη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, ερείδεται επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Εξάλλου, η ανάγκη εκτέλεσης των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών βεβαιώνεται με το 2071/31.3.2023 έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της προσφεύγουσας Ανακαλεί την 15/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης.

Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού και εξασφάλισης επάρκειας του δικτύου ύδρευσης (...)Τούτων δοθέντων και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, παραδεκτώς υποβάλλεται για προσυμβατικό έλεγχο ο σχετικός φάκελος με όλα τα νεότερα στοιχεία που, κατά την εκτίμηση της αναθέτουσας Αρχής, θεμελιώνουν τη συμμόρφωσή της με τις ανωτέρω οριστικές κρίσεις της 291/2022 Πράξης του Κλιμακίου, διακωλυτικής της υπογραφής του αρχικώς υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης (βλ. σκέψη 4 της παρούσας). Ο δε έλεγχος που διενεργείται από το παρόν Κλιμάκιο, το οποίο δεσμεύεται από την κατά τα ανωτέρω (βλ. σκέψη 5) καταστάσα οριστική προηγούμενη κρίση του, περιορίζεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στις νομική σκέψη της παρούσας (σκέψη 2), στην εξέταση της συμμόρφωσης ή μη του Δήμου με τα κριθέντα στην ως άνω 291/2022 Πράξη του, χωρίς να δύναται να επανεξετάσει τα αρχικώς ελεγχθέντα στάδια της διαδικασίας. Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα εξής: Α. Η διαπιστωθείσα με την 291/2022 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου (βλ. σκέψη 11.ii αυτής και σκέψη 4.ii της παρούσας) ελλείπουσα αιτιολογία της βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών των εταιρειών «..........» και «…..» έχει συμπληρωθεί με το κατά τα ανωτέρω προσκομισθέν 3273/28.7.2022 Πρακτικό, που κατήρτισε η Επιτροπή του Διαγωνισμού και έχει εγκριθεί αρμοδίως από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Πρεσπών (βλ. την 127/5.8.2022 απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε σε αμφότερους τους συμμετέχοντες και η προθεσμία προσβολής της παρήλθε άπρακτη), με το οποίο αιτιολογείται με αναλυτικό τρόπο η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς των εναπομεινάντων συμμετεχόντων, με αναφορά στα συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών, τα οποία αξιολόγησε η Επιτροπή, σε σχέση με τα προβλεπόμενα και απαιτούμενα στη διακήρυξη επιμέρους χαρακτηριστικά και τις αντικειμενικές σταθμίσεις στις οποίες προέβη, κατόπιν των οποίων και βαθμολόγησε αυτές, με αποτέλεσμα να καθίσταται επαληθεύσιμο ότι τα επιμέρους κριτήρια καλύπτουν τις ελάχιστες απαιτήσεις της διακήρυξης, ενώ παρατίθενται με ειδική αιτιολόγηση τα αντίστοιχα στοιχεία των τεχνικών προσφορών που υπερτερούν των οικείων τεχνικών προδιαγραφών. Εν όψει των ανωτέρω, η εν λόγω πλημμέλεια, η οποία κατέστη, μετά την ως άνω πλήρη λεκτική αιτιολόγηση της βαθμολογίας, κατ’ αποτέλεσμα, μη ουσιώδης, δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο υπογραφής του σχεδίου της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. απόφ. 2493/2020, Έβδ. Τμ. αποφ. 738/2022, 2064, 1160/2021, VI Τμ. απόφ. 1764/2019). Β. Μετά την κατά τα ανωτέρω (βλ. σκέψη 6) τροποποίηση του άρθρου 15 του σχεδίου σύμβασης, η διαπιστωθείσα με την 291/2022 Πράξη του Κλιμακίου τούτου (βλ. σκέψη 11.iv αυτής και σκέψη 4.iv της παρούσας) πλημμέλεια, αναφορικά με την προβλεπόμενη στη σύμβαση διαδικασία επίλυσης διαφορών, έχει θεραπευθεί. Γ. Ως προς τη διαπιστωθείσα με την 291/2022 Πράξη (βλ. σκέψη 11.ii αυτής και σκέψη 4.iii της παρούσας) πλημμέλεια, αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της καταβληθησόμενης εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, η αναθέτουσα Αρχή δεν συμμορφώθηκε προσηκόντως, καθώς στο άρθρο 12ο του υποβληθέντος νέου σχεδίου σύμβασης (παρ. 12.1) αναγράφεται ότι η εγγύηση καλής εκτέλεσης θα αντιστοιχεί σε ποσοστό 5% επί της «εκτιμώμενης» αξίας της σύμβασης χωρίς ΦΠΑ και όχι σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης χωρίς ΦΠΑ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 302 παρ. 1 β΄ του ν. 4412/2016, όπως ίσχυε κατά την ημερομηνία αποστολής της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης (31.5.2021). Δ. Η διαπιστωθείσα με την 291/2022 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου (βλ. σκέψη 11.i αυτής και σκέψη 4.i της παρούσας) πλημμέλεια, αναφορικά με τη μη νομιμότητα των όρων των άρθρων 2.2.5 και 2.2.9.2. παρ. Β3 της διακήρυξης, με τους οποίους περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σε εκείνους που πληρούσαν τα επίμαχα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά τα έτη 2017, 2018 και 2019, αποκλείοντας όσους πληρούσαν τα εν λόγω κριτήρια κατά το έτος 2020, έπληξε την αντικειμενική ακεραιότητα της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας και, συνεπώς, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, κατά τα οριστικώς κριθέντα με την ανωτέρω Πράξη του Κλιμακίου. Εκ του λόγου δε τούτου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν δύναται να θεραπευθεί με τη μεταγενέστερη συμπλήρωση από τους διαγωνιζομένους, και για το παραλειφθέν έτος 2020, των αποδεικτικών μέσων για τα επίμαχα κριτήρια επιλογής, καθότι αφορά μόνον τους ήδη συμμετέχοντες στον διαγωνισμό και σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει όσους δυνητικά υποψηφίους μπορούσαν να συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Ολ. Διακοπών απόφ. 1403/2022 σκ. 16, Έβδ. Τμ. 1181/2022 σκ. 19, 949/2022 σκ. 12). Συνακόλουθα, η προσκόμιση ενώπιον του Κλιμακίου νεότερων στοιχείων (βλ. οικονομικές καταστάσεις των συμμετεχόντων για το έτος 2020), με σκοπό τη θεραπεία της εν λόγω πλημμέλειας, η οποία αφορά ήδη ελεγχθέν και μη δυνάμενο να επανεξετασθεί στάδιο του διαγωνισμού και, ειδικότερα, τη νομιμότητα όρων της διακήρυξης, παρίσταται αλυσιτελής, καθώς η παρατυπία αυτή δεν παρίσταται εκ της φύσης της θεραπεύσιμη.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ως εκ τούτου, οι, επικαλούμενες από την αναθέτουσα Αρχή, απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι η σημαντική αύξηση των τιμών και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, ναι μεν συντρέχουν (βλ. και το 2040/13.04.2022 προαναφερθέν έγγραφο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), πλην όμως, η αναθέτουσα Αρχή έχει το βάρος να αποδείξει ότι, λόγω των απρόβλεπτων αυτών περιστάσεων, έχει ανατραπεί υπερμέτρως εις βάρος του αναδόχου η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, αλλά και να προσδιορίσει, με επαρκή, ακριβή και αναμφισβήτητο τρόπο, το ποσοστό της απαιτουμένης, για την εξισορρόπηση της ανωτέρω οικονομικής ισορροπίας, αναπροσαρμογής. Με την επίκληση, ωστόσο, τιμολογίων από τα οποία προκύπτει χωρίς επαναλαμβανόμενο τρόπο, κατ’ ουσίαν, σημαντική αύξηση τιμής μόνο ενός (1) είδους, το οποίο αντιπροσωπεύει το 9,74% του προϋπολογισμού, και την, εν συνεχεία, εφαρμογή ποσοστού αύξησης 48,90% στις τιμές μονάδος και των είκοσι (20) ειδών της σύμβασης, η αναθέτουσα Αρχή δεν ανταποκρίθηκε στο αποδεικτικό βάρος αυτής (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022). Εξάλλου, ούτε από την 844/27.10.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίσθηκε η ελεγχόμενη τροποποίηση, ούτε και από τα συνοδεύοντα αυτήν στοιχεία, προκύπτουν άλλα στοιχεία (π.χ. τιμολόγια από τα οποία να προκύπτει η τιμή αγοράς από την ανάδοχο εταιρεία έκαστου είδους λιπαντικού, αφενός, κατά το χρόνο κατάρτισης της οικονομικής προσφοράς της και, αφετέρου, κατά τον χρόνο λήψης της επίμαχης απόφασης, συνδυασμένα με έρευνα αγοράς σχετικά με τις τρέχουσες τιμές πώλησης των υπό προμήθεια ειδών, αλλά και τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σχετικά με την επελθούσα μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ως προς την επίμαχη κατηγορία αγαθών κλπ.), από τα οποία να προκύπτει με ακρίβεια ο τρόπος εξαγωγής του ποσοστού αύξησης των τιμών μονάδας των ειδών της επίμαχης προμήθειας. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής μονάδας των προμηθευόμενων ειδών, καθόσον δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται επαρκώς το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής και ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ.1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων). Εξάλλου, όπως έγινε ερμηνευτικά δεκτό στη σκέψη 5 της παρούσας, η επιχειρούμενη τροποποίηση ουσιωδών όρων της σύμβασης κατά το παρόν στάδιο δεν δύναται να θεμελιωθεί ούτε στην επικληθείσα από την αναθέτουσα Αρχή διάταξη του άρθρου 388 του Αστικού Κώδικα, διότι, ανεξαρτήτως του ότι η τελευταία δύναται να ενεργοποιηθεί διορθωτικά μόνον από τον δικαστή της σύμβασης κατά την εκτέλεση αυτής, δεν εφαρμόζεται συμπληρωματικά στις δημόσιες συμβάσεις, στις περιπτώσεις που το ανακύπτον ζήτημα αντιμετωπίζεται από τις ειδικές για την εκτέλεση των συμβάσεων αυτών διατάξεις, όπως είναι εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 132 ν. 4412/2016, δυνάμει των οποίων και μόνον μπορεί να τροποποιηθεί μία σύμβαση από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν  Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022 σκ. 11, Στ΄ Κλιμ. πράξη 431/2022). 9.2. Η αύξηση του συμβατικού τιμήματος σε ποσοστό 48,90%, με αύξηση κατά το ίδιο ποσοστό (48,90%), μόνο των τιμών μονάδος των προ προμήθεια ειδών, ενώ, κατά τα συναγόμενα ευθέως από τα προσκομιζόμενα έγγραφα (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτοκ. 26375/21.07.2022 έγγραφο αίτημα αναπροσαρμογής τιμών του αναδόχου), έχει ήδη εκτελεστεί σημαντικό τμήμα της σύμβασης (τουλάχιστον 19.208,22 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, επί συνολικού συμβατικού αντικειμένου 86.663,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, ήτοι ποσοστό 22,16%) υποκρύπτει είτε αύξηση των προς προμήθεια ποσοτήτων, είτε αναδρομική αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος και για το ήδη εκτελεσθέν τμήμα της σύμβασης. Κατ’ αποτέλεσμα, και ανεξαρτήτως των διαλαμβανομένων ανωτέρω υπό στοιχ. 9.1., η υπογραφή του ελεγχομένου σχεδίου σύμβασης κωλύεται και λόγω του ότι, στην πρώτη περίπτωση (αύξηση συμβατικών ποσοτήτων), δεν προκύπτουν οι νομικοί και πραγματικοί λόγοι, συνοδευόμενοι από αποδεικτικά στοιχεία, σχετικά με την αναγκαιότητα της αύξησης των προς προμήθεια ποσοτήτων, και, στη δεύτερη (αναδρομική αναπροσαρμογή τιμήματος), επιχειρείται μη επιτρεπόμενη αναδρομική τροποποίηση της ήδη εκτελεσθείσας σύμβασης, η οποία αντιτίθεται στην γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματά των συστατικών ατομικών διοικητικών πράξεων, αλλά και των διοικητικών συμβάσεων, όπως η ελεγχόμενη, δεν αναπτύσσουν αναδρομική ισχύ, δηλαδή δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσης ή της σύναψής τους (πρβλ. ΕλΣυν αποφ. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 2824/2011, VI Τμ. 1984/2020, ΣΤ΄ Κλιμ. πράξη 155/2021).

Ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας χώρων ....επιδιώκεται η ανάκληση της 554/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η ένδικη προσφυγή ανάκλησης να απορριφθεί, να γίνει δεκτή η ασκηθείσα υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης παρέμβαση και να απορριφθεί το επικουρικό αίτημα της παρεμβαίνουσας εταιρείας «...» περί καταδίκης της προσφεύγουσας στη δικαστική της δαπάνη (πρβλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 2442/2020). Μετά δε την απόρριψη της προσφυγής, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την προσφεύγουσα παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρα 336 παρ. 1 και 310 παρ. 1 ν. 4700/2020).   ΔΕΝ  ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/110/2023 

Μεταφορά παιδιών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι α) Νομίμως ορίσθηκε με τη διακήρυξη, κατά διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής, η εγγύηση συμμετοχής στο διαγωνισμό στο πόσο των 1905 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 1% της προϋπολογισθείσας δαπάνης (χωρίς τον Φ.Π.Α.) και, σε κάθε περίπτωση, δεν ξεπερνά το 2% αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.1α του άρθρου 72 του ν. 4412/2016, ο δε σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου παρίσταται αβάσιμος. β) Ναι μεν, μετά τη σωρευτική συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016 (πάροδος προθεσμίας άσκησης προδικαστικής προσφυγής κατά της απόφασης της Ο.Ε. περί κήρυξης ως προσωρινού αναδόχου της ... εκ μέρους του έτερου συμμετέχοντα στο διαγωνισμό και κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης στον οριστικό ανάδοχο, ενώ λόγω του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης των υπηρεσιών δεν απαιτείτο προσυμβατικός έλεγχος του οικείου σχεδίου σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο) συνάφθηκε η επίμαχη σύμβαση μεταξύ των μερών, όπως διατείνεται η Περιφέρεια, πλην όμως αυτή απέκτησε ισχύ από την ανάρτηση της οικείας κατακυρωτικής απόφασης της Ο.Ε. (υπ΄αριθμ. 572/2019) στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με τα ρητώς οριζόμενα στις διατάξεις που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας (σκ. ΙΙ), ήτοι από 8.3.2019, οπότε και η δαπάνη κατέστη κανονική και όχι από 15.3.2019, ημερομηνία ανάρτησης του συμφωνητικού στο ΚΗΜΔΗΣ, όπως υποστηρίζει ο διαφωνών Επίτροπος. Τούτο διότι, ανεξαρτήτως των όσων ορίζονται στο άρθρο 3 της από 13.3.2019 υπογραφείσας σύμβασης, ότι δηλαδή " Η ισχύς της σύμβασης άρχεται από την ημερομηνία ανάρτησής της στο ΚΗΜΔΗΣ (...)", στην προκειμένη περίπτωση, κατά τα ρητώς οριζόμενα στο νόμο (άρθρο 105 παρ. 2, 3, 4 και 5 του ν. 4412/2016) η υπογραφή του συμβατικού κειμένου έχει μόνο αποδεικτικό και όχι συστατικό χαρακτήρα (πρβλ. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 25/2018). Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη κανονική, ωστόσο το Κλιμάκιο, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι τα σχετικά παραστατικά πληρωμής εκδόθηκαν στις 31.3.2019, ήτοι μετά την ανάρτηση της κατακυρωτικής απόφασης στο ΚΗΜΔΗΣ και πριν την έκδοση του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι τα όργανα της Περιφέρειας δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά επειδή πεπλανημένως, πλην όμως συγγνωστώς υπέλαβαν ότι ενεργούν νομίμως.

Παροχή υπηρεσιών διοικητικής υποστήριξης (...)Σε κάθε περίπτωση, η κατά την κρίση του Κλιμακίου ασάφεια των σχετικών όρων δεν παρίσταται ουσιώδης, καθόσον δεν είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή απαράδεκτων προσφορών (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα  VI 1068/2018 σκ. IV) και δεν επηρέασε την αντικειμενική ακεραιότητα του διαγωνισμού. Τέλος, εσφαλμένα κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι δεν καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις ως προς τα προσόντα των μελών της ομάδας εργασίας, καθόσον στη διακήρυξη ρητώς ορίζεται ότι για τους τρεις συντονιστές πανεπιστημιακής εκπαίδευσης απαιτείται για τους μεν δύο πτυχίο οικονομικών με την επιπρόσθετη πρόβλεψη ότι εξ αυτών τουλάχιστον ο ένας θα πρέπει να έχει σχετική εμπειρία σε έργα συμβουλευτικά σε ΝΠΙΔ ή ΝΠΔΔ άνω της πενταετίας και ο άλλος να είναι πιστοποιημένος ως Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων με σχετική εμπειρία σε τουλάχιστον 5 έργα, για τον δε τρίτο πτυχίο νομικής, ενώ για τον τέταρτο συντονιστή απόφοιτο τεχνολογικής εκπαίδευσης απαιτείται πτυχίο τεχνολογίας τροφίμων.  Σε κάθε δε περίπτωση, η μη περαιτέρω εξειδίκευση των απαιτούμενων προσόντων των μελών της ομάδας εργασίας, ως όρου τεχνικής καταλληλότητας των διαγωνιζομένων, καθιστά δυνατή τη συμμετοχή περισσότερων ενδιαφερομένων και επομένως δεν είναι ικανή και πρόσφορη να παρεμποδίσει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα VI 524/2020 σκ. 7).. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η  υπέρ αυτής παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 382/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη Πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος, διακωλυτικός της υπογραφής της, λόγος, να υπογραφεί το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης