ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1414/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αποκατάσταση τομών ύδρευσης-αποχέτευσης....ζητείται η ανάκληση της 16/21.7.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Ο έλεγχος της νομιμότητας του συνόλου της διαδικασίας και του οικείου σχεδίου των σημαντικής αξίας δημοσίων συμβάσεων αποβλέπει στη προστασία του δημοσίου συμφέροντος και στοχεύει στη διασφάλιση της τήρησης των γενικών αντικειμενικών δικαιϊκών αρχών της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για να διατυπωθεί αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δεν αρκεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη παραβίασης της κείμενης νομοθεσίας αλλά πρέπει να κριθεί ότι η πλημμέλεια που εντοπίστηκε είναι και ουσιώδης, ως πλήττουσα τις ως άνω αρχές (βλ. αποφ. 2141/2020, σκ. 20, 2498/2020, σκ. 20, Ολομ., 536/2020 Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ., 2643/2020, 516/2021, 1139/2021, 2062/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).
Με την κρινόμενη προσφυγή, η ΔΕΥΑΒ υποστηρίζει ότι η παράλειψη ανάρτησης έγινε εκ παραδρομής και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, δεδομένου μάλιστα ότι όλες οι υπόλοιπες πράξεις, ήτοι το πρωτογενές αίτημα, η οικεία διακήρυξη και οι σχετικές αποφάσεις του διοικητικού της συμβουλίου αναρτήθηκαν προσηκόντως στο ΚΗΜΔΗΣ, σε κάθε δε περίπτωση η επίμαχη απόφαση αναρτήθηκε, έστω και εκ των υστέρων, στις 3.8.2022. Πράγματι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ το 516/9.2.2022 πρωτογενές αίτημα (με αριθμό 22REQ010025160 2022-02-09) του Προϊσταμένου της Τεχνικής Διεύθυνσης της προσφεύγουσας, όπου περιγράφεται το προς εκτέλεση έργο, ο προϋπολογισμός του με το CPV καθώς και ο Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού της ΔΕΥΑΒ τον οποίον θα βαρύνει.γ. Με το ανωτέρω περιεχόμενο, το καταχωρηθέν έγγραφο εξυπηρετεί πλήρως τον ενημερωτικό σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε η καταχώρηση των πρωτογενών αιτημάτων, ανεξαρτήτως του ότι τυχόν πλημμελής καταχώρηση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, σε κάθε περίπτωση, δεν θα συνιστούσε από μόνη της ουσιώδες σφάλμα της διαδικασίας ανάθεσης, κωλύουσα την υπογραφή της σύμβασης (βλ. απόφ. 525/2020, σκ. 6, VI Τμ. ΕλΣυν – πρβλ. 593/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 16/21.7.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/133/2024
Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...) Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1445/2023
Συντήρηση ΕΕΛ Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων .(...)Επί του λόγου αυτού το Δικαστήριο κρίνει τα εξής: (i) Ο λόγος αυτός προβάλλεται παραδεκτώς μόνον από τον Δήμο Νέας Προποντίδας, καθόσον μόνον αυτός γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο έδρασαν τα αρμόδια όργανά του (ΕλΣυν Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθ. 1210/2020, Έβδ. Τμ. 1137/2021, 516/2021). (ii) Η νομολογιακώς διαπλασθείσα νομική έννοια της συγγνωστής πλάνης αναγνωρίζεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η διαπιστωσθείσα πλημμέλεια κατά τη διαδικασία σύναψης σύμβασης δεν είναι ουσιώδης ή όταν το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δεν είναι απολύτως σαφές (ΕλΣυν Ολομ. 182/2022, Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθεσης 1264/2019, Έβδ. Τμ. 513/2021, 2646/2020). Και (iii) Εν προκειμένω, το κανονιστικό πλαίσιο επιτρέπει στους αναθέτοντες φορείς να ζητούν την παροχή πληροφοριών από τους οικονομικούς φορείς σχετικά με την αναλογία στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού τους, με συνέπεια η θέσπιση αυτού του όρου, καθεαυτή, να είναι νόμιμη, υπό την προϋπόθεση ότι οι τεθέντες όροι τελούν σε σχέση αναλογίας με το οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Όμως, ο Δήμος Νέας Προποντίδας δεν απέδειξε ούτε ενώπιον του Κλιμακίου, καίτοι κλήθηκε προς τούτο, με την 375/2023 πράξη του, ούτε ενώπιον του παρόντος Τμήματος ότι η απαίτηση περί ύπαρξης κατά τα έτη 2019, 2020 και 2021 διπλάσιας ρευστότητας σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που πρόκειται να πληρωθούν την τρέχουσα και την επόμενη χρήση, τελεί σε εύλογη αναλογία με το αντικείμενο της σύμβασης, ενόψει και των λοιπών απαιτήσεων χρηματοοικονομικής επάρκειας περί ελάχιστου γενικού κύκλου εργασιών, κατά τα ίδια έτη, ίσου ή μεγαλύτερου ποσοστού 100% του προϋπολογισμού μελέτης. Συνεπώς, συγγνωστή πλάνη ως προς το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δεν υφίσταται. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές να απορριφθούν, να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του καταθέντος από την εταιρεία «..» παραβόλου (άρθρο 336 παρ.1 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020) και να μην ανακληθεί η 476/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1633/2023
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...) Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1184/2022
Κατασκευή κυκλικών κόμβων:ζητείται η ανάκληση της 21/ΠΣ/2022 πράξης του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. ΛάρισαςΌσον αφορά στη δεύτερη εντοπισθείσα από την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια (σκ. 11β΄), με τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 75 του ν. 4412/2016 οριοθετείται η διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να θεσπίσει με τη διακήρυξη της σύμβασης τις απαιτήσεις εκείνες, οι οποίες, κατά την κρίση της, διασφαλίζουν ότι οι προσφέροντες διαθέτουν την αναγκαία χρηματοοικονομική επάρκεια για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης, επιλέγοντας τα κατάλληλα, κατά περίπτωση, κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, ως εκ της ξεχωριστής λειτουργίας που επιτελεί καθένα από τα κριτήρια επιλογής που τέθηκαν για τη συμμετοχή στην διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης όσον αφορά την πιστοποίηση της χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, η νομιμότητα της θέσπισής τους κρίνεται ξεχωριστά για κάθε επιμέρους κριτήριο επιλογής, χωρίς να καταλείπεται περαιτέρω πεδίο σωρευτικής εκτίμησης (βλ. αποφ. 1160/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Πέραν τούτων, η απαίτηση για μη ύπαρξη ζημίας σε βάθος τριετίας, ανεξαρτήτως εν προκειμένω του χρόνου που αυτή η τριετία καλύπτει, δεν βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη του σκοπού αυτού, λαμβανομένου υπ’ όψιν του, κατά τα προεκτεθέντα, φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (μικρό έργο τοπικής εμβέλειας με αντίστοιχου βεληνεκούς υποψηφίους αναδόχους), του κινδύνου μη ολοκλήρωσης του έργου από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς σε περίπτωση ύπαρξης ζημίας, έστω για ένα έτος και της χρονικής διάρκειας ολοκλήρωσης του συμβατικού αντικειμένου (βλ. απόφ. 327/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν, 2631/2020 σκ. 19 ΣτΕ, 335/2019 σκ. 12, 93/2021 σκ. 16 ΣτΕ ΕΑ). Συνακόλουθα, η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης ότι οι προβλεπόμενες στο άρθρο 22.Γ περ. γ΄ της διακήρυξης απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας, η νομιμότητα θέσπισης καθεμίας εκ των οποίων δεν αμφισβητήθηκε αυτοτελώς, σωρευτικώς εξεταζόμενες, είναι δυσανάλογες του σκοπού για τον οποίο προβλέφθηκαν και αντίκεινται στις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, είναι μη νόμιμη, ο δε σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Δεν ανακαλεί την 21/ΠΣ/2022 πράξη του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Λάρισας.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1853/2022
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1383/2023
Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, όμοιες κατ’ είδος με αυτές της αρχικής σύμβασης, πρόκειται να παρασχεθούν μετά το πέρας της διάρκειας της τελευταίας και την εξάντληση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου (βλ. και Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 979/2023, σκ. 19), αφού, όπως προκύπτει από την 142/24.7.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του προσφεύγοντος και τα έγγραφα, τα οποία η απόφαση αυτή επικαλείται, η ελεγχόμενη «τροποποίηση» αφορά στην αποκομιδή επιπλέον 2.610,696 τόνων αστικών απορριμμάτων, για το χρονικό διάστημα από 28.8.2023 έως και 28.6.2024, έναντι επιπλέον ποσού 142.047,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), κρίνει ότι η ως άνω «τροποποίηση» συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση, με αντικείμενο την παροχή, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, των ίδιων υπηρεσιών (βλ. Ελ.Συν Έβδ. Τμ. 459/2023, σκ. 9, VI Τμ. 12/2019, σκ. 6), λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να ανταπεξέλθει στην άμεση περισυλλογή των αστικών απορριμμάτων του με ίδια μέσα. Περαιτέρω, η δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (142.047,97 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπολείπεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, του προβλεπόμενου, στην παρ. 2 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ορίου ελέγχου των 300.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, το επίδικο σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως υπήχθη στον έλεγχο και αναρμοδίως η Επίτροπος εξέδωσε την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 1406/2021, σκ. 6). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον η προσβαλλόμενη Πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, προϋπόθεση που ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι το Δικαστήριο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλεξάνδρειας και του φορέα «..», με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων του Δήμου Αλεξάνδρειας», για χρονικό διάστημα δέκα (10) μηνών, μετά τη λήξη της διάρκειας της από 25.11.2021 σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 142.047,97 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α..Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 20/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/126/2024
Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: α) το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων προμήθειας παρέχεται από αποκλειστικό προμηθευτή και σε περιβάλλον απουσίας εναλλακτικών λύσεων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 2444/2020 σκ. 5, 7-10, 19-20), με αποτέλεσμα να μην τίθεται εν προκειμένω ζήτημα εφαρμογής της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού, έννοιας θεμελιώδους στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 2.6.2016, C-410/14, Dr. Falk Pharma GmbH, σκ. 35-40) β) προκύπτει και αποδεικνύεται η τεχνική μοναδικότητα της εταιρείας «….ΑΕ» για την παραγωγή και προμήθεια του αντιικού φαρμάκου, γ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις έχουν υπογραφεί και εκτελεσθεί πλήρως από τον προμηθευτή (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1698/2022 σκ. 21, 1602/2022 σκ. 22), δ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις καταρτίστηκαν ενόψει κατεπειγόντων και επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην προστασία της δημόσιας υγείας, δοθείσης και της προαναφερθείσας ευρείας εξουσίας εκτίμησης των δημοσίων αρχών στον τομέα αυτό, ελεγχόμενης οριακά κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου, ε) οι πλημμέλειες, που θεωρούνται, σύμφωνα με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδεις, αφορούν σε παρεκκλίσεις από εθνικές διατάξεις και όχι διατάξεις ενωσιακής προέλευσης και δη διατάξεις που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό δίκαιο λόγω μεταφοράς της Οδηγίας 2014/2024 στην εθνική έννομη τάξη, στ) σε κάθε περίπτωση, η από 29.7.2022 τροποποιητική σύμβαση, κατά το μέρος που υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής από 11.3.2022 σύμβασης, συνιστά επιτρεπτή απευθείας ανάθεση, ενόψει όσων προπαρατέθηκαν και δη των επιτακτικών σκοπών δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1222/2022 σκ. 13-14, 765/2021 σκ. 8.4-9.2, 603/2021 σκ. 21.5-24). Επομένως, οι ελεγχόμενες συμβάσεις εμπίπτουν στο εξαιρετικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 2 της από 25.2.2020 ΠΝΠ (Α΄ 42), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020, όπως ισχύει, ερμηνευόμενης ενόψει του ιστορικού της υποβάθρου, των κανόνων της λογικής και των διδαγμάτων της κοινής πείρας. Συνεπώς, ο δεύτερος λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και η προσβαλλόμενη Πράξη να ανακληθεί.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης..Ανακαλεί την 509/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/258/2024
Αποκατάσταση ζημιών κεντρικής κοίτης ρέματος.(...) Ο πρώτος ως άνω προβαλλόμενος ισχυρισμός των προσφευγόντων ότι, εν προκειμένω, τυγχάνουν εφαρμογής οι εξαιρετικές διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 5 του ν. 998/1979, οι οποίες θέτουν, ως μόνη προϋπόθεση για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, να αφορά η οικεία σύμβαση στην εκτέλεση αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών δασοτεχνικών έργων ορεινής υδρονομίας σε περιοχές που έχουν κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, λόγω πυρκαγιών ή πλημμυρών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον οι ανωτέρω διατάξεις του ν. 998/1979 έχουν την έννοια ότι δικαιολογείται η κατ’ εξαίρεση προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, η οποία εφαρμόζεται παράλληλα και συμπληρωματικά προς τις προαναφερθείσες διατάξεις. Εξάλλου, μόνο το γεγονός ότι έχει παραταθεί η κήρυξη της Τοπικής Κοινότητας Περτουλίου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν αρκεί για την απόδειξη ότι πληρούται η προϋπόθεση του κατεπείγοντος που απαιτεί η εξαιρετικού χαρακτήρα διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1325/2023, σκ. 20, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 40, 460/2023, σκ. 17). Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εν όψει της συντελεσθείσας, κατά τα ανωτέρω, τα έτη 2021-2022, μεταβολής της οργανωτικής δομής των Δασικών Υπηρεσιών, η έκδοση της εγκριτικής της προσφυγής στην ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης απόφασης, τον Ιούλιο 2023, ήτοι περίπου ενάμιση (1 ½) έτος μετά την εκδήλωση των φαινομένων του Δεκεμβρίου 2021 και δύο (2) μήνες μετά την έγκριση της οικείας χρηματοδότησης, δεν ανάγεται, κατά την πλειοψηφούσα άποψη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τους προσφεύγοντες, στη σφαίρα ευθύνης της ως άνω αναθέτουσας αρχής, το μεν, διότι, μέχρι τις 22.6.2022 δεν είχε ολοκληρωθεί η στελέχωσή της με το απαιτούμενο για την εύρυθμη λειτουργία της προσωπικό, το δε, διότι, και μετά τις 22.6.2022 και μέχρι τις 5.7.2023, δεν διέθετε εκ του νόμου αποφασιστική αρμοδιότητα και δεν μπορούσε, ως εκ τούτου, να εκκινήσει σχετική διαγωνιστική διαδικασία (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 32 και 33, 681/2023, σκ. 24).(...) Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις με Α.Β.Δ. 755/30.1.2024 και 833/31.1.2024 προσφυγές ανάκλησης. Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.Ανακαλεί την 1/2024 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Π.Ε. Τρικάλων.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1722/2023
Παροχή υπηρεσιών προσωπικού(...) Όπως παγίως γίνεται δεκτό από το Δικαστήριο, η ανάθεση από Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υπηρεσιών, για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών τους ή την εκπλήρωση του σκοπού τους, είναι δυνατή μόνο κατ΄ εξαίρεση, όταν οι υπό ανάθεση υπηρεσίες δεν εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού τους, όπως αυτά προσδιορίζονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, ή, εάν εμπίπτουν, είτε απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία που δεν διαθέτει το ήδη υπηρετούν στους ως άνω φορείς προσωπικό, είτε υφίσταται αποδεδειγμένα έλλειψη προσωπικού στους φορείς αυτούς σε τέτοιο βαθμό, που καθίσταται αδύνατη η εξυπηρέτηση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας αυτών, υπό την προϋπόθεση, πάντως, ότι τα αρμόδια όργανά τους είχαν προβεί, πριν από την ανάθεση, σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες για την κάλυψη των κενών οργανικών τους θέσεων (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2443/2020, σκ. 6, πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μείζ.-Επτ. Σύνθ. 3010/2012, VI Tμ. 1892, 1972/2016, 794, 3060/2012 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία). Εξάλλου, όταν η διακήρυξη ή/και το περιεχόμενο υποβληθείσας από διαγωνιζόμενο προσφοράς παρουσιάζει ελλείψεις, κατά παράβαση όρου που περιλαμβάνεται στον νόμο και που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού, δεν παρέχεται ούτε στον διαγωνιζόμενο ούτε στον αναθέτοντα φορέα η δυνατότητα άρσης της οικείας παράβασης, μέσω της υποβολής συμπληρωματικών στοιχείων. Εν προκειμένω, η, μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης Πράξης, υποβολή, με το από 7.12.2023 έγγραφο της αναδόχου εταιρείας, συμπληρωματικών στοιχείων, στα οποία περιλαμβάνονται τα αρχικώς ελλείποντα στοιχεία του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, ισοδυναμεί με συμπλήρωση της προσφοράς της, η οποία αντίκειται στις ανωτέρω διατάξεις (βλ. και άρθρο 2.4.6 της διακήρυξης, σκ. 16 της παρούσας, βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2646/2020, σκ. 28). Συνακόλουθα, οι σχετικώς προβαλλόμενοι από την προσφεύγουσα ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.Αναφορικά με τη φύση της ως άνω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο παρατηρεί τα εξής: (i) στον διαγωνισμό συμμετείχε μία μόνον εταιρεία, ενώ δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα, (ii) η μη απαίτηση των στοιχείων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 αφορούσε σε όλους τους δυνητικούς υποψήφιους, και (iii) μετά την υποβολή και αξιολόγηση των συμπληρωματικών στοιχείων που υπέβαλε η ανάδοχος εταιρεία, κρίθηκε αιτιολογημένα ότι εξυπηρετείται ο σκοπός του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (έλεγχος του ύψους της οικονομικής προσφοράς σε σχέση με το αντικείμενο της υπηρεσίας, διασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων). Τούτων δοθέντων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η εν λόγω πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν παραβιάστηκαν, εν όψει κυρίως της μοναδικής υποψηφιότητας στον επίμαχο διαγωνισμό, οι αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 2646/2020, σκ. 29).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 44/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/127/2024
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΤΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ.(...) Ως εκ τούτου, γενομένων δεκτών των προβαλλομένων λόγων προσφυγής, νομίμως το σχέδιο της 2ης τροποποιητικής σύμβασης προβλέπει την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος κατά τα ποσά που προαναφέρθηκαν, τα οποία ανάγονται σε αύξηση ποσοστού 19,65%, ήτοι κατώτερη από την αύξηση του βασικού μισθού πλέον εισφορών από τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της προσφεύγουσας ως τον χρόνο υποβολής αιτήματος δεύτερης αναπροσαρμογής (ποσοστό 19,75%). Τούτο δε ανεξαρτήτως της ορθότητας των ποσοστών των εργοδοτικών εισφορών και των χρονικών διαστημάτων για τα οποία τα εν λόγω ποσοστά ίσχυαν, σύμφωνα με τις παραδοχές της προσβαλλομένης, όπως απεικονίζονται στον πίνακα της σκέψης 3.9 αυτής, και λαμβάνονται ως βάση για τον υπολογισμό της συνολικής αύξησης του μισθού (αναλυτικά ως προς το ύψος των εργοδοτικών εισφορών βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 330/2023, σκ. 9 και 11).Κατ’ ακολουθίαν τούτων, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 89/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1716/2022
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (...)Το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: Ο έλεγχος των προϋποθέσεων για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης πρέπει να διενεργηθεί βάσει του άρθρου 156 του ν. 4412/2016, όπως όμως το τελευταίο ισχύει μετά από την από 1.9.2021 αντικατάσταση της παρ. 1 αυτού με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 (ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1225, 739/2022), με το οποίο απαλείφθηκε ειδικώς η προβλεπόμενη από την προϊσχύουσα οδηγία προϋπόθεση της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων. Ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη ότι η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο της προσφεύγουσας Α.Α. στις 28.7.2023, η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, περί μη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, ερείδεται επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αλλά και τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερθείσα από Ιούλιο 2022 «έρευνα με σύγχρονες γεωφυσικές μεθόδους» (βλ. ανωτέρω σκ. 8), η εκφερθείσα, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίση, ότι οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες δεν σχετίζονται με την ολίσθηση των πρανών, κρίνεται αβάσιμη.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου