ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1633/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...) Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/133/2024
Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...) Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1282/2023
ΜΕΛΕΤΗ ΓΕΦΥΡΩΝ-ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ.(...)Δεν συντρέχουν οι σωρευτικά τασσόμενες από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, διότι η επίκληση κατεπείγουσας ανάγκης που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία, πρέπει να συνοδεύεται από την ανάθεση της οικείας
σύμβασης χωρίς καθυστερήσεις.
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/669/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την αναθέτουσα αρχή ανάγκης και η ανάθεση της σύμβασης θα έπρεπε να γίνει μέσω προσφυγής στις ανοικτές ή κλειστές διαγωνιστικές διαδικασίες, με σύντμηση προθεσμιών, η δε προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ χωρίς να συντρέχουν οι εκ του νόμου τασσόμενες προϋποθέσεις συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, καθόσον πλήττει τον ανταγωνισμό και παραβιάζει τις αρχές της διαφάνειας και της ισότητας συμμετοχής στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης (ΕλΣυν Ολ. 304/2023 σκ. 23).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1414/2022
Αποκατάσταση τομών ύδρευσης-αποχέτευσης....ζητείται η ανάκληση της 16/21.7.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Ο έλεγχος της νομιμότητας του συνόλου της διαδικασίας και του οικείου σχεδίου των σημαντικής αξίας δημοσίων συμβάσεων αποβλέπει στη προστασία του δημοσίου συμφέροντος και στοχεύει στη διασφάλιση της τήρησης των γενικών αντικειμενικών δικαιϊκών αρχών της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για να διατυπωθεί αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δεν αρκεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη παραβίασης της κείμενης νομοθεσίας αλλά πρέπει να κριθεί ότι η πλημμέλεια που εντοπίστηκε είναι και ουσιώδης, ως πλήττουσα τις ως άνω αρχές (βλ. αποφ. 2141/2020, σκ. 20, 2498/2020, σκ. 20, Ολομ., 536/2020 Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ., 2643/2020, 516/2021, 1139/2021, 2062/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).
Με την κρινόμενη προσφυγή, η ΔΕΥΑΒ υποστηρίζει ότι η παράλειψη ανάρτησης έγινε εκ παραδρομής και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, δεδομένου μάλιστα ότι όλες οι υπόλοιπες πράξεις, ήτοι το πρωτογενές αίτημα, η οικεία διακήρυξη και οι σχετικές αποφάσεις του διοικητικού της συμβουλίου αναρτήθηκαν προσηκόντως στο ΚΗΜΔΗΣ, σε κάθε δε περίπτωση η επίμαχη απόφαση αναρτήθηκε, έστω και εκ των υστέρων, στις 3.8.2022. Πράγματι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ το 516/9.2.2022 πρωτογενές αίτημα (με αριθμό 22REQ010025160 2022-02-09) του Προϊσταμένου της Τεχνικής Διεύθυνσης της προσφεύγουσας, όπου περιγράφεται το προς εκτέλεση έργο, ο προϋπολογισμός του με το CPV καθώς και ο Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού της ΔΕΥΑΒ τον οποίον θα βαρύνει.γ. Με το ανωτέρω περιεχόμενο, το καταχωρηθέν έγγραφο εξυπηρετεί πλήρως τον ενημερωτικό σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε η καταχώρηση των πρωτογενών αιτημάτων, ανεξαρτήτως του ότι τυχόν πλημμελής καταχώρηση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, σε κάθε περίπτωση, δεν θα συνιστούσε από μόνη της ουσιώδες σφάλμα της διαδικασίας ανάθεσης, κωλύουσα την υπογραφή της σύμβασης (βλ. απόφ. 525/2020, σκ. 6, VI Τμ. ΕλΣυν – πρβλ. 593/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν).Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 16/21.7.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1184/2022
Κατασκευή κυκλικών κόμβων:ζητείται η ανάκληση της 21/ΠΣ/2022 πράξης του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. ΛάρισαςΌσον αφορά στη δεύτερη εντοπισθείσα από την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια (σκ. 11β΄), με τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 75 του ν. 4412/2016 οριοθετείται η διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να θεσπίσει με τη διακήρυξη της σύμβασης τις απαιτήσεις εκείνες, οι οποίες, κατά την κρίση της, διασφαλίζουν ότι οι προσφέροντες διαθέτουν την αναγκαία χρηματοοικονομική επάρκεια για την εκτέλεση της υπό ανάθεση σύμβασης, επιλέγοντας τα κατάλληλα, κατά περίπτωση, κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, ως εκ της ξεχωριστής λειτουργίας που επιτελεί καθένα από τα κριτήρια επιλογής που τέθηκαν για τη συμμετοχή στην διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης όσον αφορά την πιστοποίηση της χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, η νομιμότητα της θέσπισής τους κρίνεται ξεχωριστά για κάθε επιμέρους κριτήριο επιλογής, χωρίς να καταλείπεται περαιτέρω πεδίο σωρευτικής εκτίμησης (βλ. αποφ. 1160/2021 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Πέραν τούτων, η απαίτηση για μη ύπαρξη ζημίας σε βάθος τριετίας, ανεξαρτήτως εν προκειμένω του χρόνου που αυτή η τριετία καλύπτει, δεν βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη του σκοπού αυτού, λαμβανομένου υπ’ όψιν του, κατά τα προεκτεθέντα, φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (μικρό έργο τοπικής εμβέλειας με αντίστοιχου βεληνεκούς υποψηφίους αναδόχους), του κινδύνου μη ολοκλήρωσης του έργου από τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς σε περίπτωση ύπαρξης ζημίας, έστω για ένα έτος και της χρονικής διάρκειας ολοκλήρωσης του συμβατικού αντικειμένου (βλ. απόφ. 327/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν, 2631/2020 σκ. 19 ΣτΕ, 335/2019 σκ. 12, 93/2021 σκ. 16 ΣτΕ ΕΑ). Συνακόλουθα, η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης ότι οι προβλεπόμενες στο άρθρο 22.Γ περ. γ΄ της διακήρυξης απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας, η νομιμότητα θέσπισης καθεμίας εκ των οποίων δεν αμφισβητήθηκε αυτοτελώς, σωρευτικώς εξεταζόμενες, είναι δυσανάλογες του σκοπού για τον οποίο προβλέφθηκαν και αντίκεινται στις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, είναι μη νόμιμη, ο δε σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Δεν ανακαλεί την 21/ΠΣ/2022 πράξη του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Λάρισας.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1853/2022
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/258/2024
Αποκατάσταση ζημιών κεντρικής κοίτης ρέματος.(...) Ο πρώτος ως άνω προβαλλόμενος ισχυρισμός των προσφευγόντων ότι, εν προκειμένω, τυγχάνουν εφαρμογής οι εξαιρετικές διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 5 του ν. 998/1979, οι οποίες θέτουν, ως μόνη προϋπόθεση για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, να αφορά η οικεία σύμβαση στην εκτέλεση αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών δασοτεχνικών έργων ορεινής υδρονομίας σε περιοχές που έχουν κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, λόγω πυρκαγιών ή πλημμυρών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον οι ανωτέρω διατάξεις του ν. 998/1979 έχουν την έννοια ότι δικαιολογείται η κατ’ εξαίρεση προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, η οποία εφαρμόζεται παράλληλα και συμπληρωματικά προς τις προαναφερθείσες διατάξεις. Εξάλλου, μόνο το γεγονός ότι έχει παραταθεί η κήρυξη της Τοπικής Κοινότητας Περτουλίου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν αρκεί για την απόδειξη ότι πληρούται η προϋπόθεση του κατεπείγοντος που απαιτεί η εξαιρετικού χαρακτήρα διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1325/2023, σκ. 20, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 40, 460/2023, σκ. 17). Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εν όψει της συντελεσθείσας, κατά τα ανωτέρω, τα έτη 2021-2022, μεταβολής της οργανωτικής δομής των Δασικών Υπηρεσιών, η έκδοση της εγκριτικής της προσφυγής στην ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης απόφασης, τον Ιούλιο 2023, ήτοι περίπου ενάμιση (1 ½) έτος μετά την εκδήλωση των φαινομένων του Δεκεμβρίου 2021 και δύο (2) μήνες μετά την έγκριση της οικείας χρηματοδότησης, δεν ανάγεται, κατά την πλειοψηφούσα άποψη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τους προσφεύγοντες, στη σφαίρα ευθύνης της ως άνω αναθέτουσας αρχής, το μεν, διότι, μέχρι τις 22.6.2022 δεν είχε ολοκληρωθεί η στελέχωσή της με το απαιτούμενο για την εύρυθμη λειτουργία της προσωπικό, το δε, διότι, και μετά τις 22.6.2022 και μέχρι τις 5.7.2023, δεν διέθετε εκ του νόμου αποφασιστική αρμοδιότητα και δεν μπορούσε, ως εκ τούτου, να εκκινήσει σχετική διαγωνιστική διαδικασία (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 32 και 33, 681/2023, σκ. 24).(...) Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις με Α.Β.Δ. 755/30.1.2024 και 833/31.1.2024 προσφυγές ανάκλησης. Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.Ανακαλεί την 1/2024 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Π.Ε. Τρικάλων.
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/434/2023 (Β΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Για τον ίδιο λόγο απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης καθυστέρησε κατά δύο (2) μήνες η απόφαση περί προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης διότι έπρεπε να ενταχθεί το ελεγχόμενο έργο στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου έτους 2023, στο οποίο έπρεπε να συμπεριληφθεί πλήθος άλλων έργων και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατή η επίσπευση της κατάρτισής του χάριν της επίσπευσης δημοπράτησης του έργου αυτού. Τέλος, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η ανάθεση, με την ως άνω ελεγχθείσα διαδικασία της διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο του ελεγχόμενου έργου, των εργασιών που αφορούν στο Τμήμα Β΄ της παραλίας της Βαρέας το οποίο χαρακτηρίζεται ως τμήμα Β προτεραιότητας ως προς τη λήψη μέτρων προστασίας, δεδομένου ότι η διάβρωση σε αυτό εξελίσσεται με πιο αργό ρυθμό και δεν είναι άμεσος ο κίνδυνος για την παραλία και την παραλιακή οδό, ενώ δεν εντοπίζονται προβλήματα καταρρεύσεων ή καθιζήσεων όπως στο Τμήμα Α΄, είναι σε κάθε περίπτωση μη νόμιμη, αφού με τη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 είναι επιτρεπτή η ανάθεση της σύμβασης στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, ήτοι η ανάθεση αυτής για την άμεση και προσωρινή κάλυψη των επικαλούμενων κατεπειγουσών και επιτακτικών αναγκών, στις οποίες οι ως άνω εργασίες δεν εμπίπτουν βάσει της ίδιας της τεχνικής περιγραφής του έργου, απορριπτομένου του ισχυρισμού της αναθέτουσας αρχής περί τεχνικών, οικονομικών και πρακτικών λόγων που επιβάλλουν την ενιαία αντιμετώπιση των Τμημάτων Α και Β της παραλίας, αφού οι λόγοι αυτοί δεν δικαιολογούν την ανάθεση κατ’ επίκληση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Δοθέντος δε ότι για τις εργασίες αυτές δεν υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός (βλ. σελ. 13 του προαναφερθέντος διαβιβαστικού εγγράφου του Δήμου), η ως άνω ουσιώδης πλημμέλεια είναι διακωλυτική της υπογραφής του σχεδίου της σύμβασης για το σύνολο των ανατεθεισών εργασιών, ακόμη δηλαδή και αυτών που αφορούν στο Τμήμα Α της παραλίας της Βαρέας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/360/2024
Ως εκ τούτου, από τις πραγματικές περιστάσεις της επίδικης υπόθεσης προκύπτει ότι στοιχειοθετείται η ύπαρξη άμεσου αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της κακοκαιρίας «Daniel» και της κατεπείγουσας ανάγκης προς εκτέλεση εργασιών καθαρισμού στο διευθετημένο – πλακοσκεπές τμήμα του Κηφισού ποταμού με τη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016. Η παραδοχή αυτή δεν αναιρείται από το γεγονός ότι οι δώδεκα (12) Δήμου που συνδέονται με την κοίτη του ποταμού τέθηκαν σε κατάσταση ειδικής κινητοποίησης πολιτικής Προστασίας του άρθρου 26 του ν. 4662/2020 και όχι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας του άρθρου 25 του ίδιου νόμου (όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο), καθόσον η κρίση περί συνδρομής των προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης εκτιμάται συνολικά με βάση όλα τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης. Στην προκειμένη, δε, περίπτωση, από την 591/17.10.2023 απόφαση του Γ.Γ.Π.Π. καθώς και τα σχετικώς μνημονευόμενα στο προοίμιο της έγγραφα (Α3501/31.8.2023 και Α3556/2.9.2023 έγγραφα του οργάνου αυτού καθώς και τα ΥΠ749/2.9.2023 και ΥΠ829/16.9.2023 έγγραφα του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας) προκύπτει ευθέως ότι συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη καθαρισμού του Κηφισού ποταμού, λόγω άμεσου επαπειλούμενου κινδύνου πρόκλησης πλημμυρικών φαινομένων που επιβάλλεται κατεπειγόντως να αποτραπεί. Η αιτία της κατάστασης αυτής καθώς και η ειδικότερη περιοχή παρέμβασης προκύπτουν, κατά τα ανωτέρω αναλυτικώς εκτεθέντα, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, προς τα οποία η ανωτέρω αναφερθείσα απόφαση της Γ.Γ.Π.Σ. επιβάλλεται να εκτιμηθεί συνδυαστικά, συμπληρώνοντας κατά τρόπο άρρηκτο και ενιαίο την αιτιολογία της εγκριτικής απόφασης προσφυγής στην επίμαχη διαδικασία.(...) Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας Περιφέρειας και της παρεμβαίνουσας εταιρίας, με αντικείμενο την ανάθεση της υπηρεσίας «Καθαρισμός κοίτης Κηφισού ποταμού, διευθετημένου τμήματος – πλακοσκεπούς τμήματος», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.140.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) και συμβατικής αμοιβής 1.002.409,59 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 85/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Ι Περιφέρειας Αττικής του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1383/2023
Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, όμοιες κατ’ είδος με αυτές της αρχικής σύμβασης, πρόκειται να παρασχεθούν μετά το πέρας της διάρκειας της τελευταίας και την εξάντληση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου (βλ. και Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 979/2023, σκ. 19), αφού, όπως προκύπτει από την 142/24.7.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του προσφεύγοντος και τα έγγραφα, τα οποία η απόφαση αυτή επικαλείται, η ελεγχόμενη «τροποποίηση» αφορά στην αποκομιδή επιπλέον 2.610,696 τόνων αστικών απορριμμάτων, για το χρονικό διάστημα από 28.8.2023 έως και 28.6.2024, έναντι επιπλέον ποσού 142.047,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), κρίνει ότι η ως άνω «τροποποίηση» συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση, με αντικείμενο την παροχή, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, των ίδιων υπηρεσιών (βλ. Ελ.Συν Έβδ. Τμ. 459/2023, σκ. 9, VI Τμ. 12/2019, σκ. 6), λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να ανταπεξέλθει στην άμεση περισυλλογή των αστικών απορριμμάτων του με ίδια μέσα. Περαιτέρω, η δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (142.047,97 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπολείπεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, του προβλεπόμενου, στην παρ. 2 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ορίου ελέγχου των 300.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, το επίδικο σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως υπήχθη στον έλεγχο και αναρμοδίως η Επίτροπος εξέδωσε την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 1406/2021, σκ. 6). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον η προσβαλλόμενη Πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, προϋπόθεση που ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι το Δικαστήριο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλεξάνδρειας και του φορέα «..», με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων του Δήμου Αλεξάνδρειας», για χρονικό διάστημα δέκα (10) μηνών, μετά τη λήξη της διάρκειας της από 25.11.2021 σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 142.047,97 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α..Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 20/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/126/2024
Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: α) το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων προμήθειας παρέχεται από αποκλειστικό προμηθευτή και σε περιβάλλον απουσίας εναλλακτικών λύσεων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 2444/2020 σκ. 5, 7-10, 19-20), με αποτέλεσμα να μην τίθεται εν προκειμένω ζήτημα εφαρμογής της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού, έννοιας θεμελιώδους στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 2.6.2016, C-410/14, Dr. Falk Pharma GmbH, σκ. 35-40) β) προκύπτει και αποδεικνύεται η τεχνική μοναδικότητα της εταιρείας «….ΑΕ» για την παραγωγή και προμήθεια του αντιικού φαρμάκου, γ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις έχουν υπογραφεί και εκτελεσθεί πλήρως από τον προμηθευτή (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1698/2022 σκ. 21, 1602/2022 σκ. 22), δ) οι ελεγχόμενες συμβάσεις καταρτίστηκαν ενόψει κατεπειγόντων και επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην προστασία της δημόσιας υγείας, δοθείσης και της προαναφερθείσας ευρείας εξουσίας εκτίμησης των δημοσίων αρχών στον τομέα αυτό, ελεγχόμενης οριακά κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου, ε) οι πλημμέλειες, που θεωρούνται, σύμφωνα με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδεις, αφορούν σε παρεκκλίσεις από εθνικές διατάξεις και όχι διατάξεις ενωσιακής προέλευσης και δη διατάξεις που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό δίκαιο λόγω μεταφοράς της Οδηγίας 2014/2024 στην εθνική έννομη τάξη, στ) σε κάθε περίπτωση, η από 29.7.2022 τροποποιητική σύμβαση, κατά το μέρος που υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής από 11.3.2022 σύμβασης, συνιστά επιτρεπτή απευθείας ανάθεση, ενόψει όσων προπαρατέθηκαν και δη των επιτακτικών σκοπών δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1222/2022 σκ. 13-14, 765/2021 σκ. 8.4-9.2, 603/2021 σκ. 21.5-24). Επομένως, οι ελεγχόμενες συμβάσεις εμπίπτουν στο εξαιρετικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 2 της από 25.2.2020 ΠΝΠ (Α΄ 42), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020, όπως ισχύει, ερμηνευόμενης ενόψει του ιστορικού της υποβάθρου, των κανόνων της λογικής και των διδαγμάτων της κοινής πείρας. Συνεπώς, ο δεύτερος λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και η προσβαλλόμενη Πράξη να ανακληθεί.Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης..Ανακαλεί την 509/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.