Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.7/193/2010

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3669/2008

Εκτέλεση εργασιών συντήρησης δικτύου άρδευσης:Ειδικότερα, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το αποτέλεσμα των εργασιών αυτών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους ούτε για την εκτέλεσή τους απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων καθώς και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου τεχνικού ή επιστημονικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, αλλά είναι δυνατόν να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, όπως οι φερόμενοι ως δικαιούχοι των επίμαχων ενταλμάτων, οι οποίοι διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία. Συνεπώς οι ανωτέρω εργασίες μη νομίμως επιμερίστηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον: α) όσο μεν αφορά τις εργασίες συντήρησης δικτύου άρδευσης ο Δήμος ........ έχει ήδη υπογράψει με τον Σταύρο Σηφάκη την από 23.1.2010 σύμβαση παροχής υπηρεσιών για τον έλεγχο και τη συντήρηση των δικτύων άρδευσης του Δήμου, διάρκειας ενός έτους και ποσού 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.., με αποτέλεσμα να έχει ήδη καλυφθεί το ανώτατο επιτρεπτό κατά νόμο όριο για απευθείας ανάθεση εργασιών, ενώ άλλωστε σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου ........ οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου άρδευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 189.614,75 ευρώ, β) ως προς τις εργασίες συντήρησης δικτύου ύδρευσης έχουν ήδη θεωρηθεί τα 130, 131 και 153, οικονομικού έτους 2010, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ........, συνολικού ποσού 14.410,17 ευρώ, με αποτέλεσμα αθροιζόμενη με το ποσό αυτό η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη, συνολικού ποσού 25.222,45 ευρώ, να έχει ήδη καλυφθεί το ανώτατο επιτρεπτό κατά νόμο όριο για απευθείας ανάθεση εργασιών, ενώ εξάλλου σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου ύδρευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 174.614,75 ευρώ και γ) ως προς τη δαπάνη για τις εργασίες συντήρησης δικτύου αποχέτευσης έχουν ήδη θεωρηθεί τα 152, 181 και 185, οικονομικού έτους 2010, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ........, συνολικού ποσού 15.857,05 ευρώ, με αποτέλεσμα και η δαπάνη αυτή να έχει υπερβεί το όριο των 15.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, ενώ άλλωστε σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου  οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου αποχέτευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 174.614,75 ευρώ. Κατ΄ ακολουθίαν αυτών, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Περαιτέρω, ο Δήμος ........ ισχυρίσθηκε ότι στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2010 προέβλεψε σαν έργα ανά τοπικό διαμέρισμα πιστώσεις για συντήρηση δικτύων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης ποσού 6.984,59 ευρώ έκαστη, ενώ τα τελευταία έτη με τον ίδιο τρόπο προβλέπει στους προϋπολογισμούς του και εκτελεί τις σχετικές εργασίες χωρίς μέχρι σήμερα να έχει προκύψει διαφωνία από την Υπηρεσία Επιτρόπου για τον τρόπο εκτέλεσής τους, συνυπέβαλε δε αντίγραφα θεωρημένων από την Επίτροπο ενταλμάτων του οικονομικού έτους 2009 για δαπάνες αποχέτευσης, ύδρευσης και άρδευσης, συνολικού ποσού 19.887,28, 73.175,14 και 24.023,72 ευρώ. Ως προς τον ισχυρισμό αυτό η Επίτροπος αναφέρει στην από 27.5.2010 έκθεση διαφωνίας της ότι στο τέλος του έτους 2008 έστειλε τη σχετική με έργα και εργασίες νομολογία του παρόντος Τμήματος για να ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη των επόμενων προϋπολογισμών, σε συνεργασία με την ΤΥΔΚ Νομού ........, ενώ ενημερώθηκαν «όλοι» οι Δήμοι του Νομού και προφορικά ότι οι ομοειδείς δαπάνες άνω των 15.000,00 ευρώ σε ετήσια βάση απαιτούν διαγωνισμό και όχι κατάτμηση. Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει συγγνωστή πλάνη στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, καθώς είναι γνωστή η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία οι αναθέτουσες αρχές δεν πρέπει να προβαίνουν σε κατατμήσεις ομοειδών δαπανών προκειμένου να γίνονται απευθείας αναθέσεις και να αποφεύγεται με τον τρόπο αυτό η διενέργεια διαγωνισμών, ούτε συντρέχει δυσερμήνευτο των σχετικών διατάξεων, πέραν του ότι στην κρινόμενη υπόθεση ήδη από το τέλος του έτους 2008 ο Δήμος ........ είχε σχετική ενημέρωση από την ανωτέρω Επίτροπο, η οποία απέστειλε και τη σχετική με έργα και εργασίες νομολογία του παρόντος Τμήματος για να ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη των επόμενων προϋπολογισμών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και επομένως τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/151/2018

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ. Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων είναι ομοειδές, δεδομένου ότι συνίσταται σε εργασίες κατ’ εξοχήν υδραυλικές, ήτοι συντήρησης και επισκευής δικτύων και αγωγών, που εκτελέστηκαν από αναδόχους της ίδιας ειδικότητας (υδραυλικούς), κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εντός της ίδιας Δημοτικής Ενότητας. Και τούτο ανεξαρτήτως ότι η μία σύμβαση αφορά εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και η άλλη στο δίκτυο άρδευσης, διότι η εν λόγω διάκριση δεν καθιστά τις συμβάσεις διαφορετικές, ούτε απαιτεί κάποια περαιτέρω εξειδίκευση, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες που αποσκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα που συνίσταται στην αντιμετώπιση των βλαβών των δικτύων και στη σωστή λειτουργία αυτών. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες συμβάσεις αποτελούν προϊόν μη νόμιμης κατάτμησης, καθόσον η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, και ως εκ τούτου έπρεπε να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες είναι μεν ομοειδείς, αφορούν όμως  η μεν στη συντήρηση δικτύου ύδρευσης, η δε στη συντήρηση δικτύου άρδευσης, αποβλέποντας σε διαφορετικούς σκοπούς, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να ανατεθούν ξεχωριστά. (συγγνωστή πλάνη)


ΕλΣυν/Τμ7/179/2010

Από τη διακήρυξη, καθώς και την τεχνική περιγραφή του έργου, προκύπτει ότι το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης συνίσταται κυρίως σε εργασίες καθαιρέσεως κτισμάτων (με φέρουσα τοιχοποιία, από λαμαρίνες και ξύλινο σκελετό, με φέροντα οργανισμό, από οπλισμένο σκυρόδεμα), καθώς και σε εργασίες αποξηλώσεως και δευτερευόντως σε εργασίες επισκευών, που θα προκύψουν στα εναπομείναντα τμήματα μετά τις κατεδαφίσεις. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τον επισυναπτόμενο προϋπολογισμό μελέτης, η δαπάνη για εργασίες καθαιρέσεως ανερχόταν στο ποσό των 112.069,60 ευρώ, για προμήθεια σκυροδέματος στο ποσό των 495,00 ευρώ και η δαπάνη των εργασιών για τοιχοποιίες - επιχρίσματα στο ποσό των 1.025,00 ευρώ. Για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών εκδόθηκε αρχικά το 1116, οικονομικού έτους 2009, ποσού 10.245,40 ευρώ και στη συνέχεια, αφού αυτό ακυρώθηκε, εκδόθηκαν τα 1611, οικονομικού έτους 2009 και 813, οικονομικού έτους 2010 χρηματικά εντάλματα πληρωμής ποσού 8.004,23 και 2.241,17 ευρώ, αντίστοιχα, το δεύτερο εκ των οποίων και ήδη ελεγχόμενο, αφορά στην καταβολή γενικών εξόδων και εργολαβικού οφέλους. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της προαναφερόμενης σύμβασης, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, δεν αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες κυρίως εργασίες καθαιρέσεως κτισμάτων και αποξηλώσεων υλικών δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία. Ούτε, εξάλλου για την εκτέλεσή τους απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία. Επομένως, η εν λόγω σύμβαση αφορά στην εκτέλεση εργασιών, για τις οποίες ο ανάδοχος δεν δικαιούται εργολαβικό όφελος, το οποίο προβλέπεται και καταβάλλεται μόνο στην εξόφληση λογαριασμών που αφορούν στην εκτέλεση δημοσίων έργων, όπως βάσιμα υποστηρίζει και η διαφωνούσα Επίτροπος. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι ο Δήμος θα επιβαρυνθεί με τόκους υπερημερίας αν ο εργολάβος προσφύγει στα δικαστήρια, δεν ασκεί επιρροή όσον αφορά τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, στην εξέταση της οποίας και μόνον περιορίζεται το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την παρούσα διαδικασία και δεν δύναται επ’ ουδενί να δικαιολογήσει τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος (πρβλ. Πράξεις VII Τμ. 215/2008 και IV Tμ. 143/2007). Τέλος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν δικαιούται να προβαίνει σε παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, που αποτελούν το έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, για τις οποίες ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και γι’ αυτό δεν πρέπει τούτο να θεωρηθεί.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/192/2019

Προμήθεια υλικών ύδρευσης – άρδευσης:Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον οι άνω απευθείας αναθέσεις αφενός μεν είναι κάτω του ορίου των 20.000,00 ευρώ και αφετέρου αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες. Περαιτέρω, δεν υφίσταται περίπτωση μη νόμιμης κατάτμησης των ως άνω προμηθειών λόγω μη συμπερίληψης των προμηθευθέντων ειδών σε προηγηθέντες και κατακυρωθέντες εντός του ίδιου οικονομικού έτους (2018) διαγωνισμούς για την ανάθεση έργων επισκευής του δικτύου ύδρευσης των Δ.Ε. ..... και Καλλικράτειας, διότι α) οι εν λόγω διαγωνισμοί αφορούσαν στην αποκατάσταση εκτάκτων βλαβών του δικτύου από τους αναδόχους εργολήπτες και όχι προμήθεια αγαθών προς ενσωμάτωση στις επισκευές και την τακτική συντήρηση αυτού από τις υπηρεσίες του Δήμου, β) στον προϋπολογισμό των ανωτέρω έργων συμπεριλαμβάνονταν μεν υλικά που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν και ενσωματωθούν στα έργα αποκατάστασης βλαβών (παράγρ. 1.3.2 των μελετών που προηγήθηκαν της ανάθεσης των ανωτέρω έργων), τα οποία, ωστόσο, δεν μπορούσαν να καταγραφούν αναλυτικά κατ’ είδος εκ των προτέρων, αφού σκοπός των αναθέσεων στους εργολήπτες ήταν η άμεση αποκατάσταση των βλαβών εντός ώρας, ανεξαρτήτως των υλικών που απαιτούντο και γ) δεν αποδεικνύεται ότι η δαπάνη για την προμήθεια των αγαθών που πρόκειται να ενσωματωθεί στα ως άνω έργα, συναθροιζόμενη με τις μεταγενέστερα διενεργηθείσες προμήθειες εκ 11.328,86 και 18.871,44 ευρώ, αντίστοιχα, υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, αφού, όπως προαναφέρθηκε, τα εν λόγω υλικά δεν καταγράφονται χωριστά κατ’ είδος στις αντίστοιχες μελέτες. 


ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)308/2014

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι οι δαπάνες που εντέλλονται με τα 544 και 545 χρηματικά εντάλματα πληρωμής και αναφέρονται στις προαναφερθείσες 17846/1.8.2014 και 11162/1.7.2014 συμβάσεις του Δήμου …. με τους και ……,…., αντίστοιχα, αφορούν στην απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών (εκτέλεση απλών εργασιών καθαρισμού αγροτικών οδών, χανδάκων, κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης των μπαζών και απορριμμάτων), οι οποίες, μη νομίμως, επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη τους, ανέρχεται στο ποσό των 32.195,12 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και, επομένως, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το      οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση. Οι δαπάνες αυτές        δεν μπορούσαν να επιμερισθούν και εκτελεστούν αυτοτελώς ούτε κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, όπως αβασίμως προβάλλει ο Δήμος δοθέντος ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προαναφερθείσας  διάταξης αφού οι εν λόγω δαπάνες αφορούν στην ίδια δημοτική ενότητα (......) και είναι, συνεπώς, αδιάφορο το γεγονός ότι είχαν εγγραφεί γι’ αυτές ξεχωριστές πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό έτους 2014 του Δήμου …... Περαιτέρω, όμως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η δαπάνη που εντέλλεται με το 546 χρηματικό ένταλμα πληρωμής και αναφέρεται στη 15866/9.7.2014 σύμβαση του Δήμου με την …., δεν αφορά σε υπηρεσίες ομοειδείς με τις ως άνω κατατμηθείσες εργασίες καθαρισμού, αλλά σε χωματουργικές εργασίες διάνοιξης τάφρου, που εξυπηρετούν διαφορετικό λειτουργικό σκοπό, δοθέντος ότι είναι απαραίτητες προκειμένου η Υπηρεσία Ύδρευσης και Αποχέτευσης του Δήμου να προβεί σε εργασίες επισκευής του δικτύου ύδρευσης και, κατά συνέπεια, νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, αφού η προϋπολογισθείσα δαπάνη τους (17.682,93 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το ανωτέρω όριο της απευθείας ανάθεσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα 544 και 545, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου … δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα χρηματικά εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, ενώ η εντελλόμενη με το 546, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ίδιου Δήμου δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/111/2017

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΩΝ. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2, κρίνεται ότι ούτε στις 30 και 31/31.3.2015 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... περί της απευθείας ανάθεσης των εκτιθέμενων στη σκέψη 3 έργων, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης ποσού 90.000 ευρώ με Φ.Π.Α., ούτε στα λοιπά στοιχεία του φακέλου εξειδικεύεται η όλως επείγουσα ανάγκη ή ο σοβαρός επικείμενος κίνδυνος που προκλήθηκαν από συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, τα οποία να μπορούν να χαρακτηριστούν απρόβλεπτα και έκτακτα, ενώ η πρόκληση ζημιών στα οδοστρώματα των δρόμων με την πάροδο των ετών λόγω της επιβάρυνσής τους από τους καιρικούς και άλλους παράγοντες είναι αναμενόμενη και μπορεί να προβλεφθεί (πρβλ. Ε.Σ. Πράξη VII Τμ. 168/2008). Η ανωτέρω κρίση επιρρωννύεται και από το γεγονός της ιδιαιτέρως μεγάλης χρονικής απόστασης μεταξύ των αποφάσεων απευθείας ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... (31.3.2015) και της υπογραφής των σχετικών συμβάσεων (11.5.2016), κατά την οποία ήταν δυνατόν να τεθεί σε κίνηση η διαδικασία διενέργειας διαγωνισμών για την ανάδειξη αναδόχων..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και τα 1 και 2, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/151/2022

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «Συστημάτων τηλεμετρίας διαρροών και εξοικονόμησης νερού και ενέργειας δικτύου άρδευσης Δήμου …»(....)Επομένως, δεν υπάγονται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο οι συμβάσεις προμηθειών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού, ήτοι των Δήμων, που συγχρηματοδοτούνται από ενωσιακούς πόρους (πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους δεν υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (....)Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας το σχέδιο σύμβασης για την προμήθεια «Συστημάτων τηλεμετρίας διαρροών και εξοικονόμησης νερού και ενέργειας δικτύου άρδευσης Δήμου …».


ΕΣ/ΤΜ.7/57/2011

Aντικατάσταση αγωγών ομβρίων...Οι προβλεπόμενες εργασίες ήταν κυρίως αφανείς εργασίες εντός του εδάφους, η ακριβής προμέτρηση ποσοτήτων των οποίων θα ήταν δυνατή, κατά το στάδιο της μελέτης, μόνο με την πραγματοποίηση διερευνητικών τομών στην οδό, διαδικασία που δεν προκρίθηκε, διότι επρόκειτο για οδό σε λειτουργία, με αποτέλεσμα η μελέτη να στηριχθεί σε επιφανειακή εκτίμηση – προμέτρηση ποσοτήτων. Σύμφωνα με το ίδιο ως άνω έγγραφο, κατά την εκτέλεση του έργου προέκυψε αύξηση στις εργασίες κυρίως των εκσκαφών και μεταφοράς των προϊόντων προς απόρριψη και εγκιβωτισμού με σκυρόδεμα του αγωγού στο σημείο σύνδεσης με τον συλλεκτήριο αγωγό στη ..., οι οποίες ήταν αναπόφευκτες προκειμένου το έργο να αποδοθεί, το συντομότερο δυνατό, ολοκληρωμένο, λειτουργικό και άρτια τεχνικά κατασκευασμένο. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι αντικείμενο του 1ου Α.Π.Ε. του έργου «Αντικατάσταση αγωγών ομβρίων» ήταν πράγματι η επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης και ως εκ τούτου, νομίμως η σχετική δαπάνη για την πληρωμή των προαναφερόμενων υπερσυμβατικών εργασιών βάρυνε το κονδύλιο των απρόβλεπτων της οικείας σύμβασης. Κατ’ ακολουθίαν, η δαπάνη που εντέλλεται με το 414, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό ένταλμα είναι νόμιμη, ωστόσο, το ένταλμα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010.


ΕλΣυν/Τμ7/70/2010

Tο αντικείμενο της σύμβασης, όπως περιγράφεται ανωτέρω και περιλαμβάνει πέραν των εργασιών χρωματισμού επιφανειών που πιστοποιήθηκαν με τον 1ο λογαριασμό και εξοφλούνται με το επίμαχο ένταλμα, και χωματουργικές εργασίες (εκσκαφές) καθώς και χρήση οπλισμένου ή ελαφρά οπλισμένου σκυροδέματος, σε συνδυασμό με άλλες εργασίες όπως επιστρώσεις με πλακίδια και επενδύσεις των επιφανειών, μόνωση ταρατσών και στεγών, αντικαταστάσεις υδρορροών, επιχρίσματα, τοποθέτηση μεταλλικών θυρών, επιστεγάσεις καθώς και εκτέλεση ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών σε διάφορα σχολικά κτίρια του ως άνω Δήμου, αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εργασίες αυτές αποτελούν εργασίες επισκευής και συντήρησης κτιρίων κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, το αποτέλεσμα των οποίων συνδέεται άμεσα με το έδαφος ή υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του, επιπλέον δε για την εκτέλεσή τους απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι καθώς και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό (βλ. Πρ. VII Τμ. 331, 374/2009). Εξάλλου, οι εν λόγω εργασίες πρέπει να εκτιμηθούν ως ενιαίο σύνολο, ανεξάρτητα δηλαδή από το είδος της εργασίας που πρόκειται να εκτελεστεί σε κάθε κτίριο, καθόσον ένας τέτοιος διαχωρισμός δεν προκύπτει από τη μελέτη του έργου, ενώ σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός των εργασιών ως «δημόσιο έργο» δεν μπορεί να εξαρτηθεί από τις περιλαμβανόμενες σε κάθε λογαριασμό εργασίες, αλλά από τη συνολική μελέτη του έργου.(…..) Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η πληρωμή συγκεκριμένης δαπάνης πρέπει να γίνεται σε βάρος ειδικά προβλεφθείσας για το σκοπό αυτό πίστωσης και, επομένως, πριν από την έναρξη της οποιασδήποτε διαδικασίας για την ανάθεση δημοτικού έργου πρέπει να έχει εξασφαλιστεί και να υπάρχει εγγεγραμμένη σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό του αναθέτοντος Δήμου για το τμήμα τουλάχιστον του έργου που πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι το τέλος τους έτους, η έλλειψη δε πίστωσης ελέγχεται κατά την άσκηση του προληπτικού ελέγχου του οικείου χρηματικού εντάλματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρα 17 παρ. 1β΄ και 21 παρ. 1 του π.δ. 774/1980, πρβλ. και Πράξεις VII Τμ. 145/2006, 173, 257/2007). Περαιτέρω, η ανάληψη συγκεκριμένης δαπάνης έχει την έννοια της έγκρισης αυτής από τα κατά νόμο αρμόδια όργανα, μετά από έλεγχο αφενός της νομιμότητας αυτής και αφετέρου της ύπαρξης στον προϋπολογισμό της υπηρεσίας επαρκούς για την κάλυψη της δαπάνης πίστωσης. Υπό τη λογιστική έννοια η ανάληψη δαπάνης σημαίνει την εγγραφή του ποσού της δαπάνης στο οικείο Βιβλίο Ανειλημμένων Υποχρεώσεων και πιστοποιεί την ύπαρξη και δέσμευση των οικείων πιστώσεων, σε βάρος των οποίων πρόκειται να πραγματοποιηθεί η δαπάνη, έτσι ώστε με την παρακολούθηση του εκάστοτε υπολοίπου να καθίσταται δυνατός ο προγραμματισμός των αναλαμβανόμενων από το Δήμο υποχρεώσεων αλλά και να διασφαλίζεται η εκπλήρωση των ανειλημμένων υποχρεώσεών του. Παρέπεται ότι, εφόσον από τη σχετική σύμβαση προκύπτει ότι ο χρόνος, μέσα στον οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί το έργο, δεν εκτείνεται πέραν της λήξης του οικείου οικονομικού έτους, η νομιμότητα της εν λόγω δαπάνης προϋποθέτει τη σύνταξη έκθεσης ανάληψης για τη συνολική δαπάνη αυτού. Εξάλλου, για τις δαπάνες που δεν πραγματοποιούνται εντός του οικονομικού έτους, στο οποίο ανάγονται, ο νόμος καθιερώνει ειδική διαδικασία ακύρωσης των ήδη εκδοθέντων ενταλμάτων και διαγραφής των οικείων πιστώσεων από το Βιβλίο Ανειλημμένων Υποχρεώσεων, οπότε οι σχετικές δαπάνες αναλαμβάνονται εκ νέου σε βάρος ειδικής πλέον πίστωσης του προϋπολογισμού του νέου οικονομικού έτους που αφορά σε έξοδα παρελθόντων οικονομικών ετών. Συνεπώς, η ανάληψη δαπάνης για πρώτη φορά σε βάρος πίστωσης επόμενου οικονομικού έτους λόγω ανεπάρκειας των πιστώσεων του οικονομικού έτους, στο οποίο η σχετική υποχρέωση ανάγεται, καθιστούν τη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον η διαδικασία αυτή καταλήγει στην περιγραφή των ως άνω διατάξεων (βλ. Πρ. VII Τμ. 288/2008).


ΕΣ/ΤΜ.6/513/2020

Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης...Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου να προσκομιστούν από τον αιτούντα, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης: α) οι συμβάσεις (εργασιών καθαρισμού, εκχιονισμού, ρίψεων άλατος κ.α. οδικού δικτύου), τις οποίες επικαλείται η αίτηση ανάκλησης (ήτοι 1. «Εργασίες καθαρισμού, εκχιονισμού, ρίψεις άλατος κλπ οδικού δικτύου περιόδου 2017-2018 (22.12.2017)», αξίας 67.706,88 ευρώ, 2. «Εργασίες καθαρισμού, εκχιονισμού, ρίψεις άλατος κλπ οδικού δικτύου περιόδου 2019-2020 (3.1.2019)», αξίας 36.280,19 ευρώ και 3. «Εργασίες καθαρισμού, εκχιονισμού, ρίψεις άλατος κλπ οδικού δικτύου περιόδου 2019-2020 (9.1.2019)», αξίας 28.800,00 ευρώ), β) έγγραφα στοιχεία σχετικά με την αναφερόμενη στην υπό κρίση αίτηση επικράτηση έντονων καιρικών συνθηκών και χαμηλών θερμοκρασιών στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου ..., κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου 2018-2019, και γ) βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου, από την οποία να προκύπτει αφενός μεν αν και σε ποιο ύψος η ελεγχόμενη σύμβαση (συμβατικού ποσού 42.558,18 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., ήτοι 52.772,14 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) συνεπάγεται αύξηση της ποσότητας του πετρελαίου θέρμανσης για τα κτίρια της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (σε σχέση με την αρχικά υπολογισθείσα των 150.000 λίτρων), αφετέρου δε η ποσότητα την οποία αναλαμβάνει, με τη 2η συμπληρωματική σύμβαση, να παραδώσει ο προμηθευτής «...».


ΕλΣυν/Τμ.7/100/2012

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΑΛΑΚΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι με τη σχετική σημείωση του Προέδρου της Επιτροπής επιβεβαιώνεται, κατ’ ουσίαν, η απουσία του κατά την ημερομηνία παραλαβής των προμηθευθέντων ειδών, με αποτέλεσμα να καθίσταται μη νόμιμη η σύνθεση του ως άνω συλλογικού οργάνου και, συνεπώς, και η διαδικασία παραλαβής των προμηθειών, όπως η τελευταία περιγράφεται στις οικείες διατάξεις. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δαπάνες  -τα οποία, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010, αντικαταστάθηκαν με τα 1558 και 1563, οικονομικού έτους 2011 χρηματικά εντάλματα- είναι μη νόμιμες και, επομένως, τα τελευταία αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.