Ανάδειξη αναδόχου σε δημόσιο έργο:..Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο τούτο στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης που επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο, όμως, ότι πριν από την υπογραφή αυτού, στο άρθρο 8 και στην πρόταση «το ποσό της σύμβασης που είναι 2.994.456,90 ευρώ, αφορά στις εργασίες με απρόβλεπτα και δαπάνη αναθεώρησης», θα διορθωθεί το εσφαλμένο αυτό ποσό με το ορθό (737.199,99 ευρώ)

Εκτέλεση εργασιών συντήρησης δικτύου άρδευσης:Ειδικότερα, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το αποτέλεσμα των εργασιών αυτών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους ούτε για την εκτέλεσή τους απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων καθώς και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου τεχνικού ή επιστημονικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, αλλά είναι δυνατόν να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, όπως οι φερόμενοι ως δικαιούχοι των επίμαχων ενταλμάτων, οι οποίοι διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία. Συνεπώς οι ανωτέρω εργασίες μη νομίμως επιμερίστηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον: α) όσο μεν αφορά τις εργασίες συντήρησης δικτύου άρδευσης ο Δήμος ........ έχει ήδη υπογράψει με τον Σταύρο Σηφάκη την από 23.1.2010 σύμβαση παροχής υπηρεσιών για τον έλεγχο και τη συντήρηση των δικτύων άρδευσης του Δήμου, διάρκειας ενός έτους και ποσού 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.., με αποτέλεσμα να έχει ήδη καλυφθεί το ανώτατο επιτρεπτό κατά νόμο όριο για απευθείας ανάθεση εργασιών, ενώ άλλωστε σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου ........ οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου άρδευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 189.614,75 ευρώ, β) ως προς τις εργασίες συντήρησης δικτύου ύδρευσης έχουν ήδη θεωρηθεί τα 130, 131 και 153, οικονομικού έτους 2010, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ........, συνολικού ποσού 14.410,17 ευρώ, με αποτέλεσμα αθροιζόμενη με το ποσό αυτό η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη, συνολικού ποσού 25.222,45 ευρώ, να έχει ήδη καλυφθεί το ανώτατο επιτρεπτό κατά νόμο όριο για απευθείας ανάθεση εργασιών, ενώ εξάλλου σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου ύδρευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 174.614,75 ευρώ και γ) ως προς τη δαπάνη για τις εργασίες συντήρησης δικτύου αποχέτευσης έχουν ήδη θεωρηθεί τα 152, 181 και 185, οικονομικού έτους 2010, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ........, συνολικού ποσού 15.857,05 ευρώ, με αποτέλεσμα και η δαπάνη αυτή να έχει υπερβεί το όριο των 15.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, ενώ άλλωστε σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του Δήμου  οικονομικού έτους 2010 η ετήσια δαπάνη για συντήρηση δικτύου αποχέτευσης στα διάφορα τοπικά διαμερίσματα ανέρχεται στο ποσό των 174.614,75 ευρώ. Κατ΄ ακολουθίαν αυτών, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Περαιτέρω, ο Δήμος ........ ισχυρίσθηκε ότι στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2010 προέβλεψε σαν έργα ανά τοπικό διαμέρισμα πιστώσεις για συντήρηση δικτύων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης ποσού 6.984,59 ευρώ έκαστη, ενώ τα τελευταία έτη με τον ίδιο τρόπο προβλέπει στους προϋπολογισμούς του και εκτελεί τις σχετικές εργασίες χωρίς μέχρι σήμερα να έχει προκύψει διαφωνία από την Υπηρεσία Επιτρόπου για τον τρόπο εκτέλεσής τους, συνυπέβαλε δε αντίγραφα θεωρημένων από την Επίτροπο ενταλμάτων του οικονομικού έτους 2009 για δαπάνες αποχέτευσης, ύδρευσης και άρδευσης, συνολικού ποσού 19.887,28, 73.175,14 και 24.023,72 ευρώ. Ως προς τον ισχυρισμό αυτό η Επίτροπος αναφέρει στην από 27.5.2010 έκθεση διαφωνίας της ότι στο τέλος του έτους 2008 έστειλε τη σχετική με έργα και εργασίες νομολογία του παρόντος Τμήματος για να ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη των επόμενων προϋπολογισμών, σε συνεργασία με την ΤΥΔΚ Νομού ........, ενώ ενημερώθηκαν «όλοι» οι Δήμοι του Νομού και προφορικά ότι οι ομοειδείς δαπάνες άνω των 15.000,00 ευρώ σε ετήσια βάση απαιτούν διαγωνισμό και όχι κατάτμηση. Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει συγγνωστή πλάνη στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, καθώς είναι γνωστή η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία οι αναθέτουσες αρχές δεν πρέπει να προβαίνουν σε κατατμήσεις ομοειδών δαπανών προκειμένου να γίνονται απευθείας αναθέσεις και να αποφεύγεται με τον τρόπο αυτό η διενέργεια διαγωνισμών, ούτε συντρέχει δυσερμήνευτο των σχετικών διατάξεων, πέραν του ότι στην κρινόμενη υπόθεση ήδη από το τέλος του έτους 2008 ο Δήμος ........ είχε σχετική ενημέρωση από την ανωτέρω Επίτροπο, η οποία απέστειλε και τη σχετική με έργα και εργασίες νομολογία του παρόντος Τμήματος για να ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη των επόμενων προϋπολογισμών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και επομένως τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Συμπληρωματική σύμβαση έργου...Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει, περαιτέρω, του ότι το κονδύλιο των απρόβλεπτων, το οποίο, μετά από την έγκριση του 2ου ανακεφαλαιωτικού πίνακα εργασιών, έχει διαμορφωθεί στο ποσό των 442.256,35 ευρώ, δεν επαρκεί για την εκτέλεσή τους, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εν λόγω εργασίες, ως αφορώσες στην ασφάλεια των οχημάτων, είναι απαραίτητες για την έντεχνη ολοκλήρωση του έργου και δεν μπορούν να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, με συνέπεια να συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι α) στις σελ. 1 και 3 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου, το εσφαλμένο ποσό των 1.150.386,96 ευρώ για ΦΠΑ πρέπει να διορθωθεί στο ορθό των 1.150.386,74 ευρώ και β) στη σελ. 4 του σχεδίου, το εσφαλμένο ποσό των 239.278,08 ευρώ για εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης πρέπει να διορθωθεί στο ορθό των 239.663,90 ευρώ.

Αντιπλημμυρικά έργα......Εξάλλου, οι απολογιστικές εργασίες, όπως συνάγεται από το άρθρο 9 της Κωδικοποίησης Δημοσίων Έργων (ν.3669/2008) χαρακτηρίζονται ιδίως από το ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να τιμολογηθούν ή συνίστανται σε δοκιμαστικές εργασίες και έρευνες, ήδη δε με τις νεότερες διατάξεις του ν.4412/2016 (άρθρα 154 και 126) στις απολογιστικές εργασίες ρητώς περιλαμβάνονται και οι αρχαιολογικές εργασίες. Λαμβανομένων υπόψη των εκτιθέμενων στην σκέψη 3 ανωτέρω, η επιβάρυνση λόγω της χρηματικής εισφοράς που συνδέεται με τη διαχείριση αποβλήτων (ΑΕΚΚ) δεν εμπίπτει σε καμία από τις ανωτέρω περιπτώσεις εργασιών που μπορούν νομίμως να χαρακτηριστούν απολογιστικές, συνεπώς έπρεπε να συνυπολογιστεί, σύμφωνα με το τιμολόγιο μελέτης, στο οικείο άρθρο εργασιών των ομάδων εργασιών του προϋπολογισμού. Επομένως, πέραν της εσφαλμένης κατάρτισης του προϋπολογισμού της συμπληρωματικής σύμβασης κατά το μέρος που αφορά το διαχωρισμό με τον ανωτέρω τρόπο της επιβάρυνσης για τη διαχείριση ΑΕΚΚ από τις οικείες εργασίες, το ποσό των απολογιστικών εργασιών μη νομίμως θεωρείται βάσει της αιτιολογικής έκθεσης που συνοδεύει τον 1ο ΑΠΕ, ως ποσό το οποίο δεν συνυπολογίζεται στο σύνολο της αξίας της συμπληρωματικής σύμβασης και εσφαλμένως περιορίζεται το ποσό της συμπληρωματικής σύμβασης κατά 283.591,80 ευρώ, σε 513.429,62 ευρώ, ώστε να εμφανίζεται υπολειπόμενο κατά ποσοστό του 50% της αρχικής σύμβασης, ενώ κατά τον ορθό υπολογισμό υπερβαίνει το ποσοστό αυτό, όπως ήδη ανωτέρω εκτίθεται. Εξάλλου, ο ισχυρισμός που περιέχεται στην αιτιολογική έκθεση ότι η δαπάνη των απολογιστικών δεν αντιστοιχεί σε εργασίες αλλά μόνο σε προσαύξηση δαπάνης, καθιστά το κονδύλιο των απολογιστικών εργασιών μη νόμιμο, διότι αυτό προβλέπεται όταν αποδίδεται αποκλειστικά στην εκτέλεση εργασιών και μάλιστα ιδιαίτερης φύσης και δεν επιτρέπεται να ενσωματώνει οποιοδήποτε άλλο οικονομικό βάρος, ιδίως αν αυτό εμφανίζεται ανεξάρτητο από την εκτέλεση εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, οι επιβαρύνσεις που οφείλονται στη διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών (ανταποδοτικά τέλη, χρηματικές εισφορές, κ.λπ.) προβλέπονται από τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/2010 (βλ. ιδίως άρθρο 8), που ισχύουν από πολλών ετών και πριν τη δημοπράτηση του έργου, επομένως δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ότι προέκυψαν κατά τρόπο απρόβλεπτο, ενώ και από τις διατάξεις των τευχών δημοπράτησης που παρατίθενται στη σκέψη 4 ανωτέρω («Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων» άρθρο 6, παρ. 6.1.1 και 6.6.1 περ. ζ και η, «Τιμολόγιο» παρ. 1.1.2), συνάγεται ότι γενικώς οι σχετικές επιβαρύνσεις και υποχρεώσεις περιλαμβάνονται στην τιμολόγηση των οικείων άρθρων εργασιών.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1043/2019

Μη νόμιμη καταβολή στην ανάδοχο γενικών εξόδων και εργολαβικού οφέλους. Με αυτά τα δεδομένα, η υπό κρίση σύμβαση δεν αφορά στην κατασκευή δημοσίου έργου, κατά την έννοια του ν. 3669/2008. Τούτο, διότι το αυτοτελές λειτουργικό, οικονομικό και τεχνικό αποτέλεσμα, στο οποίο απέβλεπε ο Δήμος με την επίμαχη σύμβαση και προσδιορίζει το αντικείμενό της, αφορά κυρίως στην προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED για τις ανάγκες ηλεκτροφωτισμού περιοχής εντός των διοικητικών ορίων του. Ειδικότερα, ούτε οι λαμπτήρες ούτε οι βραχίονες χάνουν την αυτοτέλεια τους και την εμπορική τους αξία από την τυχόν απεγκατάστασή τους - όπως άλλωστε προκύπτει και από την υποχρέωση του αναδόχου να αποσυναρμολογήσει και να παραδώσει τους παλαιούς βραχίονες φωτισμού και τα συναφή είδη στο Δήμο, με προφανή σκοπό την εκ νέου αξιοποίησή τους-, ενώ οι εργασίες για την εγκατάσταση των νέων ειδών, τα οποία δεν συνδέονται κατά μόνιμο τρόπο με το έδαφος, αφενός δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις, αφετέρου προϋπολογίζονται στο ποσό των 360,00 ευρώ, το οποίο υπολείπεται σημαντικά του προϋπολογισθέντος ποσού των 8.658,00 ευρώ για την προμήθεια των νέων λαμπτήρων και βραχιόνων (πρβλ. Ε.Σ. ΚΠΕΔ VII Τμ. 106, 24/2018). Κατά συνέπεια, στην ως άνω σύμβαση προμήθειας δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις  της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων και, ως εκ τούτου, μη νομίμως εντέλλεται, σε εκτέλεση της σύμβασης αυτής, η καταβολή στην ανάδοχό της δαπάνης για γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος. … Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

Κατασκευή κυκλοφοριακών κόμβων πόλεως...Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιλαμβανόμενες στο σχέδιο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής συμβάσεως δαπάνες για απολογιστικές εργασίες ποσού 169.000 ευρώ είναι μη νόμιμες, για τους εκτιθέμενους στην προηγούμενη σκέψη λόγους, και συνεπώς, για τον λόγο αυτόν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου, κατά το μέρος που αφορά τις εργασίες αυτές. Αντιθέτως, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής συμβάσεως κατά το μέρος που αφορά τις συμπληρωματικές εργασίες «Κατασκευή στρώσης άμμου μεταβλητού πάχους», «Γεωΰφασμα διαχωρισμού» και «Υπόβαση οδοστρωσίας συμπυκνωμένου πάχους 0,10m», ποσού 8.881,80 ευρώ, υπό τον όρο ότι θα διορθωθεί το υπολογισθέν επί των εργασιών ποσό Γ.Ε. & Ο.Ε. (ποσοστού 18%) στα 1.598,72 ευρώ (αντί του εσφαλμένου 1.352,08 ευρώ), το ποσό των απροβλέπτων (ποσοστού 15%) στα 1.572,08 ευρώ (αντί του εσφαλμένου 1.535,08 ευρώ) και το συνολικό ποσό των εργασιών αυτών άνευ Φ.Π.Α. στο ποσό των 12.052,60 ευρώ, αντί του εσφαλμένου ποσού 11.768,96 ευρώ που έχει υπολογισθεί στον 1ο Α.Π.Ε. και την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Από τα ανωτέρω εκτιθέμενα πραγματικά περιστατικά, το Τμήμα κρίνει ότι τα επίμαχα έργα, που εκτελέστηκαν στο Δήμο …, δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν παρεμφερείς εργασίες για την κατασκευή τους – ήτοι κυρίως εργασίες οδοποιίας και οικοδομικές που σκοπό έχουν την αντιμετώπιση προβλημάτων απορροής των ομβρίων υδάτων -  οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δ.Δ. ..), κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία (22.6.2009). Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε τρία επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ναι μεν ο προϋπολογισμός καθενός από τα τρία αυτά έργα δεν υπερβαίνει το ποσό που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όριο για την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (45.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.), πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 135.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., που υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού..

Συμπληρωματικές-συμβάσεις-Προμήθεια ασφάλτου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προεκτεθείσες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση, οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης(...)Κατ’ επέκταση, τακτοποιείται μη νόμιμα με την υπό κρίση συμπληρωματική σύμβαση και η αύξηση της δαπάνης της ασφάλτου (21.930,30 ευρώ), η οποία οφείλεται στις συμπληρωματικές εργασίες της ασφαλτικής προεπάλειψης και ασφαλτικής στρώσης κυκλοφορίας επιφάνειας 5.737,1μ2, εφόσον οι εργασίες αυτές δεν συνδέονται, όπως προεκτέθηκε, με κάποιο απρόβλεπτο γεγονός, αλλά αφορούν σε βελτίωση της ποιότητας του ήδη εκτελεσθέντος έργου. Αντιθέτως, η κάλυψη της δαπάνης προμήθειας ασφάλτου των ασφαλτικών εργασιών του 1ου Α.Π.Ε. (8.609,70 ευρώ), είναι νόμιμη, καθόσον κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, ελλείψει ειδικότερης συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στη φερόμενη ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος η δαπάνη των απολογιστικών εργασιών, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 13.8.2010 σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία (βλ. το 29.11.2011 πρωτόκολλο υπολογισμού αξίας ασφάλτου). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην πληρωμή των εργασιών της 1ης Σ.Σ. και στην αύξηση της δαπάνης της ασφάλτου που οφείλεται σ’ αυτές και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, στο οποίο περιέχεται, μεταξύ άλλων, και μη νόμιμη δαπάνη, δεν πρέπει, για τους λόγους που προεκτέθηκαν, να θεωρηθεί.

Διάθεση απροβλέπτων.Δαπάνη ασφάλτου.τουΜε τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙ και ΙΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 34.334,91 ευρώ, για την κατασκευή επιχώματος με θραυστά επίλεκτα υλικά λατομείου, μη νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, πέραν του ότι ως προς αυτές ο οικείος Α.Π.Ε. στερείται αιτιολογίας με γενική αναφορά στην ανάγκη εκτέλεσής τους για την τεχνική αρτιότητα του έργου, πρόκειται για νέες εργασίες, οι οποίες δεν προβλέπονταν στις προμετρήσεις των εργασιών και στον εν γένει προϋπολογισμό του έργου, ενώ μπορούσαν αντικειμενικώς να προβλεφθούν κατά την σύνταξη της αρχικής μελέτης αυτού, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται από το Δήμο στο έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, συνέχονται με την σύνθεση του εδάφους (αργιλώδες υλικό) του χώρου εκτέλεσης του έργου, γεγονός γνωστό κατά την κατάρτιση της αρχικής μελέτης. Εξάλλου, δεν απαιτείτο η σύνταξη ΠΚΤΝΜ για τις εν λόγω εργασίες, δεδομένου ότι αυτές υπάρχουν αυτούσιες σε άρθρα του τιμολογίου της μελέτης, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου ισχυρισμού του Επιτρόπου. Περαιτέρω, το ποσό των 13.469,58 ευρώ που προκύπτει από την αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 23% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου. Επομένως, θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απρόβλεπτων και, εφόσον αυτό είχε αναλωθεί νομίμως, από τις εγγεγραμμένες για το έργο πιστώσεις. Δοθέντος όμως ότι το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, αναλωθεί μη νομίμως, δεν είναι νόμιμη η επιπλέον αυτή δαπάνη από την αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. Τέλος, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη των 14.555,02 ευρώ για απολογιστικές εργασίες, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, ελλείψει συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στο φερόμενο ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της οικείας σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία (σχ. το από 16.11.2010 πρωτόκολλο υπολογισμού απολογιστικά αξίας ασφάλτου και τα σχετικά δελτία της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών προϊόντων και φαρμάκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου).

Έργο - οδοποιία...:Ήδη το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 18.974,45 ευρώ, λόγω αύξησης της ποσότητας των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους (ΠΤΠ Α265) από 1.850 τόνους, που προβλεπόταν στο άρθρο ΟΔΟ-Α Δ-6 του προϋπολογισμού της μελέτης, σε 2.728 τόνους, νόμιμα επιβαρύνει το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα στην κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, πρόκειται για υπερσυμβατικές εργασίες που ανέκυψαν λόγω αύξησης ποσοτήτων συμβατικών εργασιών, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω εσφαλμένων προμετρήσεων, ενώ δεν τροποποιείται το προς εκτέλεση συμβατικό αντικείμενο. Περαιτέρω ο ισχυρισμός του Δήμου ότι οι επίμαχες πρόσθετες εργασίες μπορούσαν, τηρούμενης της επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου, να έχουν προβλεφθεί στη μελέτη του έργου, καθώς τόσο οι υψομετρικές διαφορές των προς ασφαλτόστρωση οδών με τις διασταυρούμενες με αυτές οδούς όσο και τα ραγίσματα, τα ανοίγματα, οι καθιζήσεις και οι επιφανειακές ανωμαλίες τους, που οφείλονταν στα προηγούμενα υλικά στρώσης τους (αμμοχάλικο, τσιμέντο, φρεζαρισμένη άσφαλτος), αλλά και το μικρό πλάτος τους, ήταν γεγονότα γνωστά κατά το χρόνο σύνταξής της μελέτης, προβάλλεται αλυσιτελώς, δοθέντος ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες δεν είναι νέες αλλά αφορούν στην επανόρθωση σφαλμάτων και παραλείψεων της μελέτης σχετικά με τις ποσότητες των εξ αρχής προβλεπόμενων εργασιών. Συνεπώς, νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη ΙV), το ποσό αυτό καλύπτεται από το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών. Περαιτέρω, το ποσό που προκύπτει από την ενδεχόμενη αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 21% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου και το οποίο θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη IV), από το κονδύλιο των απροβλέπτων, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Δήμου. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή κατά το μέρος που αφορά στην κάλυψη της αύξησης ποσοτήτων των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους ποσού 18.974,45 από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, το ένταλμα, όμως, είναι μη θεωρητέο εφόσον κατά τα λοιπά εμπεριέχει τη μη νόμιμη δαπάνη των 44.903,94 ευρώ, η οποία δεν δύναται να καλυφθεί, ούτε από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, ούτε από το κονδύλι των απολογιστικών εργασιών.