ΕΡΓΑ. Με βάση τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ήδη δεκτά στην προηγούμενη σκέψη οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον το ελεγχόμενο δημοτικό έργο δεν είχε ενταχθεί στο Τεχνικό Πρόγραμμα του δήμου για το έτος 2005, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 218 παρ. 7 και 265 παρ. 1 και 4 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα. Κατά το χρόνο δημοπράτησης του έργου υπήρχε εξασφαλισμένη πίστωση, δεδομένου ότι το έργο αυτό είχε ενταχθεί τουλάχιστον από 17.6.2005 στο Πρόγραμμα … του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων. Το Τμήμα όμως, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι αρκούσε για την έναρξη της διαδικασίας δημοπράτησής του η ένταξη του έργου στο Πρόγραμμα …, χωρίς να απαιτείται και η ένταξή του στο Τεχνικό Πρόγραμμα για το 2005 μετά από σχετική αναμόρφωσή του. Κατόπιν αυτών, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Κτηματολογική αποτύπωση οικισμού:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II, το Τμήμα κρίνει, όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η μελέτη παρελήφθη νομίμως από την αρμόδια Επιτροπή παραλαβής του άρθρου 67 του π.δ/τος 28/1980 (βλ. το 882/16.12.2006 πρακτικό της ....... και την από 20.7.2006 βεβαίωση καλής εκτέλεσης της αρμόδιας επιτροπής του Δήμου), ενώ, όσον αφορά στο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η αναμόρφωση του προϋπολογισμού και η τροποποίηση του οικείου τεχνικού προγράμματος στην οποία προέβη με απόφασή του το Δημοτικό Συμβούλιο είναι αιτιολογημένη και σύμφωνη προς τα άρθρα 265 παρ. 5 και 106 παρ. 1 ΔΚΚ. Πλην όμως, το Δημοτικό Συμβούλιο … με την 8/224/14.6.2006 απόφασή του τροποποίησε την προγενέστερη απόφασή του και πίστωσε την υπό κρίση δαπάνη σε βάρος του Κ.Α.Ε. 30/6142.0017 και τίτλο «Αμοιβή κτηματολογικής αποτύπωσης του οικισμού Κ. ..για την προετοιμασία και ωρίμανση του έργου του Ο.Π.Δ. για την στέγαση των τσιγγάνων πολιτών», χωρίς όμως στη συνέχεια ο Κ.Α.Ε. αυτός να αναγραφεί και στο υποβληθέν για θεώρηση χρηματικό ένταλμα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία εννοιολογική αντιστοιχία των συγκεκριμένων δαπανών με την εγγραφείσα στον προϋπολογισμό πίστωση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στη σκέψη III, το Τμήμα κρίνει ότι το 308, οικονομικού έτους 2007, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Κορινθίων δεν πρέπει να θεωρηθεί, λόγω μη αναγραφής του ορθού Κ.Α.Ε., σε βάρος του οποίου αναλαμβάνεται η δαπάνη.

ΕΡΓΑ. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της δαπάνης πληρωμής των εργασιών για τη «συντήρηση και λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων του Δημοτικού διαμερίσματος Ν. ...» η μεταβολή της πηγής χρηματοδοτήσεως της συμβάσεως. Επιπλέον, νομίμως υπολογίζεται, κατά τα ανωτέρω, ποσό για εργολαβικό όφελος επί της δαπάνης για απολογιστικές εργασίες, ανεξαρτήτως του ότι αυτές αφορούν στην προμήθεια υλικών. Τέλος, παρότι ανεπιτρέπτως το ως άνω έργο δεν περιελήφθη στο Τεχνικό Πρόγραμμα του έτους 2006 του δήμου , ωστόσο, όπως συνάγεται από τα στοιχεία του φακέλου, τα αρμόδια όργανα δεν ενήργησαν με σκοπό καταστρατηγήσεως των σχετικών διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι αρκούσε η εγγραφή του έργου στο Τεχνικό Πρόγραμμα του έτους 2005, οπότε και ξεκίνησε η εκτέλεσή του. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΕΡΓΑ. (αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων).(..) απαραίτητες προϋποθέσεις για την έναρξη της διαδικασίας εκτέλεσης ενός δημοτικού έργου είναι αφενός η ένταξή του στο Τεχνικό Πρόγραμμα του οικείου δήμου ...και αφετέρου η ύπαρξη στον προϋπολογισμό σχετικής πίστωσης ίσης τουλάχιστον αξίας με το τμήμα του έργου, που σύμφωνα με την οικεία μελέτη, πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι το τέλος του έτους.(..)Όταν μεταξύ του σκοπού της πίστωσης που καθορίζεται με τον προϋπολογισμό, όπως ο σκοπός αυτός εξειδικεύεται με την περιγραφική διατύπωση (κατονομασία) του τίτλου του οικείου κωδικαρίθμου, και του περιεχομένου της δαπάνης, που πρόκειται να πραγματοποιηθεί, δεν υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία, τότε η δαπάνη αυτή δεν μπορεί να βαρύνει τη συγκεκριμένη πίστωση, ενώ τυχόν υπαγωγή της σε αυτή, παρά την έλλειψη της ως άνω αντιστοιχίας, ισοδυναμεί με έλλειψη πίστωσης και αποτελεί λόγο διακωλυτικό της πληρωμής της δαπάνης.(..)Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται η δημοσιονομική αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, σύμφωνα με την οποία η πίστωση που εγγράφεται σε κάθε κωδικό αριθμό εξόδων του προϋπολογισμού διατίθεται αποκλειστικά και μόνο για την αντιμετώπιση των δαπανών εκείνων που κατονομάζονται και περιγράφονται στον κωδικό αυτό αριθμό, ενώ δεν επιτρέπεται οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες να συγχωνεύονται μεταξύ τους(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω οι εντελλόμενες με τα κρίσιμα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον το δημοτικό έργο, για την εξόφληση του οποίου εκδόθηκαν, δεν είχε ενταχθεί στο τεχνικά προγράμματα του Δήμου των ετών 2006 και 2007 (στα οποία εκτείνεται σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου η εκτέλεσή του), κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 265 παρ.1 και 4 του π.δ.410/1995 και 208 παρ.1 και 3 του ν.3463/2006, περαιτέρω δε κατά το χρόνο έναρξης της διαδικασίας και κατά το χρόνο δημοπράτησής του (ήτοι στις 9.7.2005) δεν υπήρχε εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό του έτους 2005, ίσης τουλάχιστον αξίας με το τμήμα του έργου που εκτελέστηκε μέχρι το τέλος του έτους αυτού (βλ. 1ο λογαριασμό του έργου για την αξία των εκτελεσθεισών εργασιών), χωρίς την ύπαρξη της οποίας δεν έπρεπε να ξεκινήσει η εκτέλεση του έργου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 218 παρ.7 του π.δ.410/1995.

Αρμόδιο προς γνωμοδότηση Τεχνικό Συμβούλιο, για την ανάθεση σύμβασης παροχής υπηρεσιών, όταν κύριος του έργου είναι η Περιφέρεια. Υπό την ισχύ του άρθρου 9 του Ν 3316/2005, προκειμένης ανάθεσης σύμβασης παροχής υπηρεσιών, όταν κύριος του έργου είναι η Περιφέρεια και αναθέτουσα αρχή η Δ/νση Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας, αρμόδιο είναι το Τεχνικό Συμβούλιο της Περιφέρειας, σύμφωνα και με τις διατάξεις του Π.Δ/τος 131/1998. 

ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά , το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, κρίνει, όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, κατά τις διατάξεις του άρθρου 218 παρ.4 περ.α΄ του π.δ.410/1995 ..διότι αυτή διενεργείται από το Δήμο, ύστερα από σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στο πλαίσιο της κοινωνικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος εκδήλωσης της λαμπαδηδρομίας στα όρια του Δήμου, ενόψει της 19ης  Αμφικτυονίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών Ελλάδας, κι επομένως σχετίζεται με την εδαφική περιφέρειά του και συνδέεται με την προαγωγή των κοινωνικών, πολιτιστικών και ψυχαγωγικών ενδιαφερόντων των δημοτών του, ενώ, περαιτέρω, δεν υπερβαίνει το προσήκον μέτρο ενόψει του μεγέθους και του πληθυσμού του Δήμου και της σημασίας της εκδήλωσης για τον ίδιο το Δήμο και τους δημότες του...(..)όσον αφορά στο δεύτερο λόγο διαφωνίας, το Δημοτικό Συμβούλιο… με τη 282/28.9.2005 απόφασή του τροποποίησε την προγενέστερη απόφασή του και πίστωσε την υπό κρίση δαπάνη σε βάρος του Κ.Α.Ε.00.6434.04 (δαπάνη για την παράθεση γεύματος εργασίας), χωρίς όμως στη συνέχεια ο Κ.Α.Ε. αυτός να αναγραφεί και στο υποβληθέν για θεώρηση χρηματικό ένταλμα. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι το 993, οικονομικού έτους 2005, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … δεν μπορεί να θεωρηθεί, λόγω μη αναγραφής του ορθού Κ.Α.Ε. σε βάρος του οποίου αναλαμβάνεται η δαπάνη και λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2005..

Οικονομική ενίσχυση σωματείου...:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το ως άνω σωματείο έχει, μεταξύ άλλων, πολιτιστικούς σκοπούς, αναπτύσσει δε πολιτιστικές δραστηριότητες, δηλαδή δραστηριότητες που αποσκοπούν στην πνευματική και εν γένει πολιτιστική καλλιέργεια και ανάπτυξη των κατοίκων της περιοχής, και ως εκ τούτου δύναται να τύχει επιχορήγησης κατ’ εφαρμογή των άρθρων 262 παρ. 3 του π.δ/τος 410/1985 και 202 παρ. 1 του νέου Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Ωστόσο, δεν προκύπτει ότι υπέβαλε πριν από την έγκριση των επιχορηγήσεων την απαιτούμενη αίτηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο και κατά συνέπεια οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Πλην, όμως, το Τμήμα κρίνει ότι η μη υποβολή από το σωματείο αίτησης προς το Δημοτικό Συμβούλιο δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά σε πλάνη των αρμόδιων οργάνων ως προς την έννοια των διατάξεων αυτών. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2006, τις πιστώσεις του οποίου αυτά βαρύνουν.

Σχετικά με τον έλεγχο των απολογισμών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.ΤΑ.) στις περιπτώσεις που το δημοτικό συμβούλιο δεν εγκρίνει τον απολογισμό ορισμένου οικονομικού έτους είτε με ρητή απόφασή του, ομόφωνη ή κατά πλειοψηφία κατά της έγκρισης, είτε σιωπηρά, παραλείποντας να ασκήσει την αρμοδιότητά του.

Μελέτη - Κατασκευή Τμημάτων Σχολής...Κατόπιν τούτων, το Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του διέλαβε πλήρη, ειδική, εμπεριστατωμένη και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογία σχετικά με τη νομιμότητα του επίδικου καταλογισμού και έλαβε υπόψη και απάντησε όλους τους προβληθέντες από το αναιρεσείον νομικούς και πραγματικούς ισχυρισμούς απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου λόγου αναιρέσεως. Ειδικά δε ο ισχυρισμός του αναιρεσείοντος ότι το Τμήμα υπέπεσε σε αντιφατικές αιτιολογίες, επειδή δέχτηκε ότι η μελέτη που υλοποιήθηκε δεν είχε σχέση με το έργο που είχε ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και ταυτόχρονα ότι η ίδια μελέτη αποτελεί εν μέρει τμήμα της απαιτούμενης αρχικής μελέτης του έργου και επομένως ότι έχει σχέση με αυτό, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον για να είναι μια δαπάνη επιλέξιμη δεν αρκεί ο με οποιοδήποτε τρόπο συσχετισμός της με το χρηματοδοτούμενο έργο, αλλά απαιτείται αυτή να προβλέπεται ρητά στο τεχνικό δελτίο του έργου και στις αποφάσεις ένταξης του έργου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, όπου καθορίζονται οι χρηματοδοτούμενες ενέργειες και οι όροι χρηματοδότησής τους. Συνεπώς το Τμήμα δεν υπέπεσε σε αντιφατικές αιτιολογίες, δεχόμενο ότι η κρίσιμη δαπάνη δεν ήταν επιλέξιμη, παρά το συσχετισμό της με το κατασκευαζόμενο έργο, εφόσον δεν προβλεπόταν από τις προαναφερόμενες αποφάσεις ένταξης του έργου ως μέρος του φυσικού αντικειμένου του.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και αφού δεν υπάρχει άλλος αναιρετικός λόγος η ένδικη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμη.

Η γνωμοδότηση του οικείου Νομαρχιακού Συμβουλίου για την επιλογή του συστήματος υποβολής προσφορών μελέτη και κατασκευή δεν είναι νόμιμη, λόγω μη ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας, και, ως εκ τούτου, δεν είναι νόμιμες και οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, που ερείδονται στη γνωμοδότηση αυτή και με τις οποίες εγκρίνεται η δημοπράτηση του ελεγχόμενου έργου με το εν λόγω σύστημα. Οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου με τις οποίες καθορίστηκαν οι όροι δημοπράτησης του έργου από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της κατά νόμο αρμόδιας προς τούτο Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι νόμιμες, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει ότι θα ασκήσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, το ίδιο την αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 111 του π.δ.410/1995, ή ότι το θέμα τούτο είχε παραπεμφθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο από τη Δημαρχιακή Έπιτροπή, λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του ίδιου ως άνω άρθρου. Μη νομίμως συγκροτήθηκαν η Επιτροπή διεξαγωγής του διαγωνισμού και η Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της Δημαρχιακής Έπιτροπής Αρχαγγέλου, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, ότι θα ασκήσει το ίδιο την αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 111 του π.δ.410/1995, ή ότι το θέμα τούτο είχε παραπεμφθεί σ' αυτό από τη Δημαρχιακή Έπιτροπή λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.4 του ίδιου ως άνω άρθρου. Δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης της Έ.Έ.Α δεν είναι αιτιολογημένο, αφού στο πρακτικό αυτό απλώς επισυνάπτεται πίνακας με την ανά κριτήριο και στο σύνολο βαθμολογία των διαγωνιζομένων, χωρίς όμως να παρατίθενται τα συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών που ελήφθησαν υπόψη από την Έπιτροπή και τα οποία δικαιολογούν τη δοθείσα ανά κριτήριο και στο σύνολο βαθμολογία και οδήγησαν στη συγκριτική υπεροχή του ενός υποψηφίου έναντι του άλλου. Με την 262/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Έλεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου