ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΔΩΝ:Αίτηση ανάκλησης της ης 1/2011 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον πρώην Ο.Ε.Ε.ΚΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά, αν και με άλλη αιτιολογία, έκρινε η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 1/2011 Πράξη της ότι δεν ήταν νόμιμη η διαδικασία του διαγωνισμού για την ανάθεση της προμήθειας 500 πλαστικών κάδων και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντος σ’ αυτή σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της εταιρείας … Ε.Π.Ε.. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 1/2011 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον πρώην Ο.Ε.Ε.Κ..(..Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης)

Ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄αριθμ. 2207/2011 απόφασης του VI  Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης σύναψης δανείου, ύψους 29.450.000,00 ευρώ, μεταξύ του Δήμου .... και της ...., ΄(..)Οσον αφορά στην κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης, ότι η έγκριση της σύναψης της σύμβασης του εν λόγω δανείου με την Αγροτική Τράπεζα μετά τη διενέργεια διαπραγματεύσεων μόνον με αυτή, χωρίς ο Δήμος Αθηναίων να απευθύνει πρόσκληση και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα για υποβολή προσφορών δηλαδή χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε δημοσιότητα της πρόθεσης του Δήμου Αθηναίων να προβεί σε δανεισμό, πλήττει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας, το παρόν Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης, αναφερόμενο στις υπό στοιχείο V σκέψεις της παρούσης,  κρίνει ότι το  VI  Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του, ορθά το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε, τα δε περί αντιθέτου υποστηριζόμενα με την αίτηση αναθεώρησης και με την παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα, παρελκούσης της ερεύνης των λοιπών λόγων της αίτησης αναθεώρησης και της παρέμβασης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμες, δεκτού γενομένου  ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης ύψους 29.450.000,00 ευρώ μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος και να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου στην παρεμβαίνουσα, αφού από το νόμο δεν προβλέπεται η κατάθεση παραβόλου για την παρέμβαση. Απορρίπτει την ως άνω αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..ζητείται η ανάκληση της 449/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, το παρόν Τμήμα διαπιστώνει ότι η αναθέτουσα αρχή προσκόμισε τελικώς ενώπιόν του το ελλείπον στοιχείο της απόφασης ανάληψης πολυετούς δημοσιονομικής δέσμευσης με αποτέλεσμα να θεραπευθούν οι πλημμέλειες που συνιστούσαν, κατά το αρμόδιο Κλιμάκιο, διακωλυτικό λόγο σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης ..Ως εκ τούτου, αυτό αποφαίνεται χάριν οικονομίας της διαδικασίας ότι αναπληρώθηκαν οι ελλείπουσες κατά το χρόνο διενέργειας της διαγωνιστικής διαδικασίας νόμιμες προϋποθέσεις , οι οποίες, άλλωστε, από το αρμόδιο Κλιμάκιο αναδείχθηκαν ως προσωρινά κωλύματα για την υπογραφή της σχετικής σύμβασης και πρέπει η σχετική αίτηση ανάκλησης να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, ακολούθως δε να υπογραφεί η σχετική σύμβαση.Κατά συνέπεια, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 449/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση από τον Δήμο ... στην εταιρεία «...» της εκτέλεσης του έργου «Δημοτικό Κτήριο ...».Ανακαλεί την 449/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Ζητείται η ανάκληση της 6/2016 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου  :Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι έχει αρθεί και η δεύτερη πλημμέλεια που ανέδειξε η Αναπληρώτρια Επίτροπος με την προσβαλλόμενη πράξη, υπό τον όρο ότι το προβλεπόμενο στην τελευταία παράγραφο του άρθρου 9 ποσοστό εξυπηρέτησης του δανείου από τους κωδικούς των ανταποδοτικών εσόδων κατά 64,1% αφορά μόνο στο ποσοστό κάλυψης του ποσού του δανείου και όχι στο ποσοστό που θα εξυπηρετηθεί από τα ανταποδοτικά έσοδα, το οποίο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 176 παρ.5 εδ.α του ν.3463/2006, δεν δύναται να υπερβεί το ποσοστό του 50%, (σκ.ΙΙΙ της παρούσας). 3). Όπως προκύπτει από την 32730/24.10.2016 εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ....., ως εξασφάλιση του δανείου έχει οριστεί η νομότυπη ενεχυρίαση καταθετικών προϊόντων  για το εκάστοτε υπόλοιπο του δανείου. Αυτό συνεπάγεται ότι κατά την εκταμίευση της πρώτης δόσης του δανείου πρέπει να υφίσταται ενεχυριασμένη κατάθεση ποσού 235.000,00 ευρώ. Στη λήξη κάθε δόσης, σύμφωνα με τον πίνακα απόσβεσης του δανείου, όταν καταβάλλεται η οφειλόμενη δόση –συμπεριλαμβανομένων των τόκων-, θα αποδεσμεύεται το αντίστοιχο ποσό κεφαλαίου και θα αποδίδεται στο Δήμο ....., ώστε το εναπομείναν κάθε φορά ενεχυριασμένο ποσό να ισούται με το υπόλοιπο του δανείου. Πριν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του δανείου θα πρέπει να γίνει νέα ενεχυρίαση των 235.000,00 ευρώ και φυσικά θα υφίσταται ενεχυριασμένο και το ποσό που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο της πρώτης εκταμίευσης. Ακολούθως, στην εν λόγω εισήγηση όπως και στο άρθρο 5 της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης προβλέπονται οι ΚΑΕ των έκτακτων ανειδίκευτων εσόδων του Δήμου από τους οποίους θα εξασφαλισθεί το δάνειο. Τούτων δοθέντων, λαμβανομένου υπόψη ότι τα έκτακτα ανειδίκευτα έσοδα των Δήμων δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς του άρθρου 176 του ν.3463/2006 και  η τρίτη αναδειχθείσα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο πλημμέλεια δεν ευσταθεί. Τέλος, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος  τροποποιημένο σχέδιο της δανειακής σύμβασης, ο Δήμος έχει συμμορφωθεί στις επισημάνσεις της προσβαλλόμενης πράξης καθόσον: α) Το άρθρο 2.03 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «ως βάση υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται το έτος των 365 ημερών». β) Το άρθρο 5.02 έχει απαλειφτεί και γ) Το άρθρο 10.02 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «10.02. Στην παραπάνω υπό 10.01 περίπτωση, η Τράπεζα δικαιούται να επιδιώξει την είσπραξη των καθυστερούμενων ποσών με τους τόκους και τις λοιπές επιβαρύνσεις». Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....., υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 9 αυτού εξυπηρέτηση του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των εσόδων από τα ανταποδοτικά τέλη, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 76 παρ. 5 εδ. α του ν.3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114). Ανακαλεί την 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό 

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης.Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 120/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Λαμβανομένων υπόψη ότι για το μέρος αυτό της δαπάνης που απαιτείται για την ολοκλήρωση του δημοτικού έργου, δεν υπάρχει πίστωση αντίστοιχου ύψους στον προϋπολογισμό του αιτούντος, καθώς και του γεγονότος ότι, μολονότι στην αρχική πρόσκληση κλήθηκαν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό επιπλέον έντεκα άλλα πιστωτικά ιδρύματα της περιφέρειας του εν λόγω Δήμου, μόνο το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων εξεδήλωσε ενδιαφέρον για τη σύναψη δανειακής σύμβασης με το Δήμο, και τέλος ότι, ενόψει της μικρής απόκλισης του ποσού του δανείου που μπορεί να συναφθεί νομίμως, από αυτό για το οποίο έλαβε χώρα ο διαγωνισμός (δηλ. των 50.000 ευρώ), δεν θα επηρεαζόταν ουσιωδώς η πρόθεση συμμετοχής των λοιπών προσκληθέντων στο διαγωνισμό, το Τμήμα κρίνει ότι η εκ νέου τήρηση της όλης διαγωνιστικής διαδικασίας παρίσταται στη συγκεκριμένη περίπτωση αλυσιτελής.(...)Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 120/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου, το δε οικείο σχέδιο σύμβασης μπορεί να υπογραφεί, δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την ανακαλούμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του

Σύναψη δανειακής σύμβασης Δήμου...Πέραν των ανωτέρω, σχετικά με τα αναφερόμενα στη σκέψη 8 της παρούσας, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς τριών ακινήτων, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης μόνον των δύο ακινήτων -για το λόγο αυτό εξάλλου και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο .... η ολοκλήρωση της αγοράς μόνον αυτών-, ενώ μέχρι και τον χρόνο ελέγχου από το παρόν Κλιμάκιο, παρίσταται άδηλη η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου (ιδιοκτησίας πρώην ...., για το οποίο δεν έχει καν διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού. Κατόπιν τούτων, ανεξαρτήτως των πλημμελειών που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας σχετικά με το ελεγχόμενο σχέδιο δανείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται κατά τον παρόντα χρόνο η υπογραφή της δανειακής σύμβασης, ενόψει του άδηλου της απόκτησης και του τρίτου ακινήτου, οίκοθεν δε νοείται ότι ο διακωλυτικός αυτός λόγος της υπογραφής της σύμβασης θα αρθεί, εφόσον διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου και εγκριθεί η ολοκλήρωση της αγοράς του με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Συμπληρωματική σύμβαση έργου...ζητείται παραδεκτώς, η ανάκληση της 113/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κατά συνέπεια, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αυτές δεν κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά, αντιθέτως, αφορούν στη βελτίωση της ποιότητάς του και, ως εκ τούτου, συνιστούν ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων με την κρινόμενη αίτηση ισχυρισμών. Τέλος, δοθείσης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο. Ομοίως δε πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο συναγόμενος από την αίτηση ανάκλησης ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης εκτέλεσης υπηρεσιών και όχι, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, με τις πολλαπλές παραβιάσεις αυτής. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του ότι οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Δημιουργία Μουσείου Ιστορίας της πόλης του ...». Επομένως, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης.​

ΔΑΝΕΙΑ:Με τα δεδομένα αυτά και έχοντας ελέγξει το υποβληθέν σχέδιο δανειακής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι : α) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 7 της σύμβασης δυνατότητα του Ταμείου να κηρύξει, χωρίς καμία διατύπωση, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής, στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994. Ειδικότερα, το δικαίωμα που επιφυλάσσει το προαναφερόμενο άρθρο στο συμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και να ζητήσει το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης και μίας μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στον Δήμο, για την περίπτωση αυτή, σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση. (…)Ούτε άλλωστε το αναφερόμενο στον όρο 6 της συμβάσεως ποσοστό 13,67% των διερχόμενων το έτος 2010 ΚΑΠ που δηλώνεται ότι καλύπτει η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση του νέου δανείου αρκεί για να καταστήσει ορισμένο τον ανωτέρω όρο της παραγράφου 8, αφού το ποσοστό αυτό αναφέρεται στους ΚΑΠ έτους 2010, χωρίς περαιτέρω να αναλύεται και να αποδεικνύεται ότι υπολείπεται του τιθέμενου από τις ειδικότερες διατάξεις ορίου εκχώρησης των ΚΑΠ. (Πρ. Ζ’ Κλιμακίου 256/2011) γ) Ωσαύτως αόριστοι και συνεπώς μη νόμιμοι παρίστανται και οι όροι των παραγράφων 8β και 16 σύμφωνα με τους οποίους «8. Για την ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, τόκους των τόκων, έξοδα κ.λπ., ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη τη διάρκεια του δανείου : α…. β. όσα έσοδά του ήδη έχουν εκχωρηθεί με τις προηγούμενες δανειακές συμβάσεις, των προς ρύθμιση δανείων … 16. όλοι οι υπόλοιποι όροι (εξυπηρέτησης, ασφάλεια δανείου κ.λ.π.) θα εξακολουθούν να ισχύουν όπως αυτοί αναφέρονται στις αρχικές δανειακές συμβάσεις οι οποίες δε θίγονται από την παρούσα σύμβαση». (…)Περαιτέρω, ο ως άνω όρος ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στο Ταμείο σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους του οφειλέτη οποιουδήποτε όρου της σύμβασης να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, στο μέτρο που συμπεριλαμβάνει και το όρο της παραγράφου 7 είναι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω (υπό στοιχείο α΄), μη νόμιμος. Τέλος, ε) είναι ομοίως αόριστος και εξ αυτού του λόγου μη νόμιμος, ο όρος της παραγράφου 10 του σχεδίου σύμβασης με τον οποίο προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου. Και τούτο διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια» αυτά χρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο Δήμος ..... για την αποπληρωμή του δανείου, ενόψει της εκχώρησης των αναφερόμενων στην παράγραφο 8 του σχεδίου εσόδων του Δήμου (Ελ. Συν.  Πράξεις Ζ΄ Κλ. 62, 123, 256/2011, 49, 144/2010, 204/2009). 

Zητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 74/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης σύναψης δανείου, ύψους 29.450.000 ευρώ, μεταξύ του Δήμου .. και της .. Τράπεζας ....Με τα παραπάνω δεδομένα, μη νομίμως, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, εγκρίθηκε η σύναψη του ανωτέρω δανείου με την …Τράπεζα, μετά από διενέργεια διαπραγματεύσεων μόνο με αυτή, χωρίς να απευθυνθεί πρόσκληση και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα για υποβολή προσφορών και χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε δημοσιότητα της πρόθεσης του Δήμου να προβεί σε δανεισμό. Τα γεγονός ότι δεν τηρήθηκε καμία διατύπωση δημοσιότητας, λαμβανομένου υπόψη και του μεγέθους και της γεωγραφικής θέσης του Δήμου, πλήττει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της απαγόρευσης των διακρίσεων, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας, των οποίων η τήρηση, ως θεμελιωδών αρχών του εθνικού και κοινοτικού δικαίου, όφειλε να έχει διασφαλιστεί στο πλαίσιο της επίμαχης διαδικασίας. Αλυσιτελώς, ως εκ τούτου, προβάλλεται ότι αποτελεί συνήθη τραπεζική πρακτική η αναχρηματοδότηση ενός δανείου να αναλαμβάνεται από την τράπεζα που έχει δώσει το αρχικό δάνειο. Και τούτο διότι ο ισχυρισμός αυτός δεν αναιρεί το γεγονός ότι ακόμα και η περίπτωση λήψης δανείου για την αναχρηματοδότηση δανείου που έχει λήξει, όπως εν προκειμένω, συνιστά αυτοτελή διαδικασία λήψης νέου δανείου, η οποία δεν απαλλάσσει την αναθέτουσα αρχή από την υποχρέωση τήρησης των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας. Η παροχή νέου δανείου, έστω και με τον εν λόγω σκοπό αναχρηματοδότησης, συνιστά υπηρεσία που υπόκειται σε ανταγωνισμό στην αγορά (πρβλ και Ε.Σ. 1284/2010, όπου σε αντίστοιχη περίπτωση αναχρηματοδότησης δανείου διαβιβάστηκε σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε δεκατρία πιστωτικά ιδρύματα, εκ των οποίων ανταποκρίθηκαν τα έξι) και, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτός ο εκ των προτέρων αποκλεισμός των ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στη σχετική διαδικασία ανάθεσης, αλλά επιβάλλεται, βάσει των ως άνω θεμελιωδών αρχών, να προσδοθεί επαρκής βαθμός δημοσιότητας στη σχετική διαδικασία και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση σ’ αυτή των ενδιαφερόμενων φορέων.Το δε άνοιγμα στον ευρύτερο δυνατό ανταγωνισμό δεν συναρτάται μόνο με τη διασφάλιση των ως άνω θεμελιωδών αρχών, αλλά και με το συμφέρον του ίδιου του δανειοδοτούμενου Δήμου, ο οποίος διαθέτει με τον τρόπο αυτόν ευρεία δυνατότητα επιλογής σε σχέση με την πλέον συμφέρουσα και κατάλληλη προσφορά.(..)Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, τόσο η αίτηση ανάκλησης όσο και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/2825/2011

ΔΑΝΕΙΑ Αίτηση Ανάκλησης της 62/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, το Τμήμα κρίνει, ότι οι υπό στοιχεία α και β ουσιώδεις, κατά την κρίση του Κλιμακίου, νομικές πλημμέλειες της επίμαχης σύμβασης (μη έκδοση προηγούμενης γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου για τη συνομολόγηση του δανείου, μη απεικόνιση κατά τη διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου της οικονομικής κατάστασης του Δήμου και της δυνατότητάς του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του δανείου, σύμφωνα με όσα στο νόμο ορίζονται) δεν υφίστανται πλέον μετά την έκδοση της 265/9.5.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού, αφενός μεν αυτή εκδόθηκε επί τη βάσει σχετικής θετικής γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, αφετέρου δε κάνει πλήρη αναφορά στις απαιτούμενες εκ του νόμου (άρθρο 264 του ν. 3852/2010 και 43093/30.7.2010 υπουργική απόφαση) οικονομικές προϋποθέσεις που ο Δήμος πρέπει να πληροί, προκειμένου να προχωρήσει στη συνομολόγηση του επίμαχου δανείου (ετήσιο κόστος τοκοχρεωλυσίων που δεν υπερβαίνει το 20% του συνόλου των τακτικών εσόδων, μέσος όρος χρεών κάτω του 60% του μέσου όρου εσόδων για τα τρία προηγούμενα έτη).(…). Ο προβαλλόμενος δε με την αίτηση ισχυρισμός, ότι η επίμαχη ρήτρα έκπτωσης έχει κριθεί καταχρηστική με την Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, μόνο στα πλαίσια των συμβάσεων στεγαστικών δανείων και ότι αποτελεί παγιωμένη τραπεζική πρακτική να επαναλαμβάνεται αυτή σε κάθε δανειακή σύμβαση, χωρίς ο δανειολήπτης -ο Δήμος εν προκειμένω- να δύναται να την διαπραγματευτεί, ενώ σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη καταχρηστικότητα (ακυρότητα) του συγκεκριμένου όρου δεν καθιστά, σύμφωνα με τη νομολογία περί γενικών όρων συναλλαγών, άκυρη όλη τη δανειακή σύμβαση, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε, διότι πράγματι η Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Β΄ 1353), που ορίζει ότι η δυνατότητα του πιστωτικού ιδρύματος να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης είναι μη νόμιμη, ως καταχρηστική, αφορά μόνο στις συμβάσεις στεγαστικών δανείων. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, το δικαίωμα που επιφυλάσσει η επίμαχη ρήτρα στο Τ.Π.Δ. σύμφωνα με τα ανωτέρω, να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση και να ζητεί το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης μίας και μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στο Δήμο σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, λαμβανομένης υπόψη και της μακροχρόνιας διάρκειας του δανείου (10 έτη) αλλά και των συνθηκών της παρούσας εθνικής και παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας. (..)Οι ως άνω δε νομικές πλημμέλειες, που τόσο το Κλιμάκιο, όσο και το Τμήμα κρίνουν ότι κωλύουν την υπογραφή της επίμαχης δανειακής σύμβασης, είναι ουσιώδεις, γιατί αφορούν σε παραβίαση ακόμα και αναγκαστικού δικαίου διατάξεων, που εφαρμόζονται στη συνομολόγηση δανείων είτε ειδικά από τους Δήμους είτε γενικά. Τέλος, το Τμήμα, κρίνει, ότι ο προβαλλόμενος με την αίτηση ισχυρισμός ότι η περίληψη στο σχέδιο της σύμβασης όλων των επίμαχων κριθέντων από το Κλιμάκιο ως μη νόμιμων όρων οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στο γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι περιλαμβάνονται κατά παγία τραπεζική πρακτική στις περισσότερες δανειακές συμβάσεις, περιλαμβάνονταν δε και σε προηγούμενες συμβάσεις δανείων μεταξύ του Δήμου και του Τ.Π.Δ. και παρότι ελέγχθηκαν προσυμβατικώς από το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν κρίθηκαν ως μη νόμιμοι, είναι αβάσιμος και πρέπει ν’ απορριφθεί. Τούτο,  διότι  το γεγονός ότι η  αναφορά συγκεκριμένων αόριστων ή καταχρηστικών όρων στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης ήταν ενδεχομένως αποτέλεσμα παγίως τηρούμενης τραπεζικής πρακτικής δεν αναιρεί τη μη νομιμότητά τους ούτε τη δυνατότητα του Δήμου να ζητήσει την αναδιατύπωση ή την απάλειψή τους, ενώ οι 204/2009, 49/2010 και 144/2010 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου, με τις οποίες κρίθηκε η νομιμότητα σχεδίων αντίστοιχων δανειακών συμβάσεων μεταξύ του Δήμου .....ς και του Τ.Π.Δ., αφενός αφορούν σε άλλα δάνεια και δεν αποτελούσαν κώλυμα για το Κλιμάκιο να κρίνει διαφορετικά στην προκειμένη περίπτωση, αφετέρου δε έκριναν ως αόριστο και απαλειπτέο τον όρο των αντίστοιχων σχεδίων, που προέβλεπε, όπως και στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης, την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούσαν για την εξυπηρέτησή του.  Απορρίπτει την αίτηση. 

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.Μ.Ε.Σ/3207/2011